SKAŁY  MAGMOWE

WIADOMOŚCI  OGÓLNE

 Skały magmowe dzielimy na:

- skały wylewne (wulkaniczne), które wydostają się na powierzchnie Ziemi

- skały pośrednie, które zastygają niezbyt głęboko pod powierzchnia Ziemi

- skały głębinowe (plutoniczne), które zastygają głęboko pod powierzchnia Ziemi

W zależności od zawartości SiO₂ (krzemionka) skały magmowe dzielone na:

- kwaśne - zawierają więcej niż 65% wag. SiO₂, (skalenie + kwarc).

- skały obojętne (pośrednie) - zawierają 53 - 65% wag. SiO₂, (skalenie, brak

  skaleniowców i kwarcu).

- skały zasadowe (bazyty) - zwierają 44 - 53% wag. SiO₂, (skalenie +

  skaleniowce).

- skały ultrazasadowe (ultrabazyty) - zawierają mniej niż 44% wag SiO₂, (brak

  minerałów jasnych).

Skały magmowe plutoniczne (głębinowe) - powstają poprzez krystalizację magmy, w głębszych strefach skorupy ziemskiej. Proces krystalizacji przebiega przy powolnym spadku ciśnienia i temperatury, w obecności fazy gazowej; stwarza to warunki dogodne do powstawania struktur jawnokrystalicznych.

Skały magmowe wykazują różną budowę wewnętrzną tj. strukturę i teksturę.

 STRUKTURA określa sposób wykształcenia minerałów.

Typy struktur:

- pełnokrystaliczny (holokrystaliczne) - wszystkie składniki są wykrystalizowane

  (skały magmowe głębinowe, a także część skał wylewnych)

- półkrystaliczne (hipokrystaliczne) - w nieskrystalizowanej (szklistej) masie tkwią

  pojedyncze kryształy lub ich zespoły

- szkliste - nie doszło do krystalizacji,

 typ pełnokrystaliczny w zależnie od wielkości wykrystalizowanych składników Dzieli się na struktury:

- jawnokrystaliczną (fanerytową, fanerokrystaliczną) - poszczególne składniki

  mineralne są widoczne gołym okiem i kryształy budujące skałę mają postać

  równoziarnistą, gdzie minerały występujące w skale tworzą kryształy mniej więcej

  zbliżonej wielkości (gruboziarnista średnica ziarna powyżej 5 mm; średnioziarnista

  od 5 mm do 2 mm; drobnoziarnista poniżej 2 mm) oraz nierównoziarnistą, gdzie

  minerały występujące w skale tworzą kryształy różnej wielkości.

- skrytokrystaliczną (afanitową) - poszczególne składniki skały są tak małe, że

  można je rozróżnić jedynie przy użyciu mikroskopu

- porfirową - gdy w skrytokrystalicznym tle skalnym (tzw. cieście skalnym) widoczne

  są pojedyncze ziarna tzw. prakryształów

 TEKSTURA - określa sposób rozmieszczenia minerałów w skale.

W zależności od stopnia uporządkowania składników skały wyróżnia się tekstury:

- bezładną - gdy rozmieszczenie składników skały nie wykazuje żadnej

  prawidłowości,

  jest to najczęściej spotykana tekstura skał magmowych, szczególnie zaś

  plutonicznych.

- kierunkową (uporządkowaną) - gdy składniki skały rozmieszczone są w sposób

  regularny

 Rodzaje skał:

- bazalt

- dioryt

- gabro

- granit (foto)

- granodioryt

- tonalit

- ryolit

- dacyt

- andezyt

---