PRZEDMIOT: HISTORIA ARCHITEKTURY I SZTUKI (wykład)
Punkty ECTS:	Rok studiów: drugi	Semestr: trzeci	Liczba godzin: studia dzienne: 30 h wykładu; studia zaoczne: 18 h wykładu	Język wykładowy: polski
Prowadzący: dr Andrzej Laskowski
Opis przedmiotu: Odkrywanie świata antycznego od starożytności po XX wiek - Kultura kreteńska, charakterystyka na przykładzie pałacu w Knossos - Kultura mykeńska, charakterystyka na przykładzie twierdzy w Mykenach - Sztuka starożytnej Grecji: zasięg, periodyzacja, zależność od procesów społeczno-politycznych; porządki architektoniczne; świątynie greckie; miasto greckie, jego ewolucja w czasie i charakterystyczne elementy zabudowy; architektura, rzeźba i malarstwo w poszczególnych okresach - Sztuka etruska: występowanie i znaczenie; charakterystyczne budowle i materiały; porządek toskański; rzeźba i rzemiosło artystyczne - Sztuka antycznego Rzymu: zasięg, periodyzacja, propagandowa rola sztuki; świątynia rzymska; rozwiązania konstrukcyjne; charakterystyczne typy budowli; miasto Rzym i jego przekształcenia; Forum Romanum i fora cesarskie; rzeźba, malarstwo i rzemiosło artystyczne w poszczególnych okresach; miasta rzymskie i ekspansja w prowincjach (obóz rzymski, sieć drożna, centuriacja); Pompeje (architektura i sztuka) - Sztuka wczesnochrześcijańska: zasięg terytorialny, kluczowe wydarzenia; katakumby i malarstwo katakumbowe; typowe budowle sakralne i ich charakterystyka; sztuka w Rawennie; rzeźba i jej źródła przedstawieniowe - Sztuka karolińska: charakterystyka polityki kulturalnej na dworze Karola Wielkiego w kontekście wydarzeń polityczno-społecznych w Europie, zasięg budownictwa monumentalnego; Akwizgran jako centrum życia politycznego i kulturalnego; główne typy budowli, nowe elementy architektoniczne; ważniejsze realizacje poza Akwizgranem; Sankt Gallen jako wzorzec kompleksu klasztornego; rzeźba, malarstwo i rzemiosło doby karolińskiej ­- Sztuka romańska: występowanie i znaczenie, zestaw stosowanych form i elementów; odwołania do tradycji antycznej; charakterystyczne budowle; cechy ogólne a specyfika lokalna; rzeźba, malarstwo i rzemiosło artystyczne - Narodziny gotyku: architektura kluniacka, architektura cysterska, opactwo w St. Denis: geneza zjawiska, nowe rozwiązania i elementy architektoniczne; wzorcowy układ klasztoru; rola klasztorów w upowszechnianiu form stylowych; opat Suger, jego znaczenie i dzieło - Gotyk: poszczególne fazy, charakterystyczne elementy; katedra gotycka i gotyk we Francji; gotyk we Włoszech i wybranych krajach Europy; charakterystyka rzeźby i malarstwa - Ku renesansowi: tło polityczno-społeczne we Włoszech, przesłanki do pojawienia się nowego stylu; twórczość Brunelleschiego; nowe symptomy w rzeźbie i malarstwie (Giotto) - Renesans: poszukiwanie idealnego układu (świątynie centralne, miasto idealne); najwybitniejsi twórcy renesansu włoskiego i wybrane realizacje (architektura; rzeźba, malarstwo); Andrea Palladio; renesans poza Italią - Manieryzm: cechy szczególne, twórcy i ich dzieła we Włoszech, Francji, na dworze Rudolfa II, Niderlandach i Hiszpanii - Barok: okoliczności narodzin nowego stylu; główne centra artystyczne; berninizm i Borrominim; sztuka w wybranych krajach i najwybitniejsi twórcy (architektura, malarstwo, rzeźba) - Klasycyzm: wzrost zainteresowania starożytnością (wykopaliska, kolekcjonerstwo, podróże) i jego konsekwencje dla ówczesnej sztuki; nurty i odmiany w architekturze (palladianizm, klasycyzm rewolucyjny, Greek Revival); twórczość A. Canovy i B. Thorvaldsena; klasycyzm w malarstwie - Romantyzm: źródła powstania, występowanie, charakterystyczne formy; sztuka ogrodowa; romantyzm w architekturze, rzeźbie, malarstwie - Historyzm: przesłanki do powstania i ugruntowania, historyzm a eklektyzm, periodyzacja, główne ośrodki; przebudowa Paryża; powstanie Ringstrasse; dzieła-ikony XIX-wiecznego historyzmu ­- Malarstwo XIX wieku: główne nurty i ich przedstawiciele: akademizm, realizm, prerafaelityzm, impresjonizm, symbolizm - Secesja: geneza i protoplaści, główne centra artystyczne i ich charakterystyka - Modernizm: poszukiwanie nowych środków wyrazu w architekturze, malarstwie i rzeźbie pierwszych dziesięcioleci XX wieku; architektura nowoczesna i jej orędownicy: od Petera Behrensa do Le Corbusier; główne nurty w malarstwie: fowizm, ekspresjonizm, abstrakcja, kubizm, futuryzm, dadaizm i surrealizm - Sztuka po 1945 roku: od socrealizmu do postmodernizmu, wielość postaw i tendencji w obliczu zmieniającej się rzeczywistości; architektura i jej twórcy wobec tradycji i modernizmu; główne nurty w sztuce: abstrakcja, pop-art, happening, minimal-art., konceptualizm, hiperrealizm.
Formy nauczania: wykład
Forma zaliczenia: egzamin w formie pisemnej/ustnej
Literatura podstawowa: W. Koch, Style w architekturze. Arcydzieła budownictwa europejskiego od antyku po czasy współczesne, Warszawa 1996; Sztuka świata, t. 2-10, Warszawa 1990-1996 [Wydawnictwo „Arkady”]
Literatura uzupełniająca: L. Benevolo, Miasto w dziejach Europy, Warszawa 1995; E. Gombrich, O sztuce, Warszawa 2008; D. Watkin, Historia architektury zachodniej, Warszawa 2001; J. Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto, t. I-II, różne wydania

---