OC to jest zabieg lub połączenie kilku zabiegów cieplnych, powodujących zmiany striktury stopu w stanie stałym, a tym samym jego właściwości. OC metali i stopów ma więc na celu zmianę właściwości mech, fiz, chem w stanie w stałym, głównie przez wywołanie zmian strukt bedących funkcją temp i czasu w celu przystosowania ich do zażądanych warunków pracy. OC dzieli się na: cieplną zwykłą, plastyczną, magnetyczną i chemiczną. Podstawowymi parametrami OC są temp i czas. Nagrzewanie i chłodzenie może być stopniowe lub ciągłe. Nagrzewanie przyspieszone z Vn>500C/s określa się jako udarowe, zaś chłodzenie wolne na powietrzu lub w piecu - jako studzenie, a przyspieszone chłodzenie w oleju cz wodzie - jako oziębienie.
Wyżarzanie jest zabieg cieplny polegający na nagrzaniu metalu do wymaganej temp, wygrzaniu w tej temp a następnie studzienie. Stosuje się kilka rodzajów wyżarzania stali. Dzieli się je na ogólnie na dwa rodzaje: zachodzące przekrystalizowaniem i bez przekrystalizowania stopu.
Wy ujednorodniające polega na nagrzaniu stali do temp znacznie po wyżej GSE, często 100-200C poniżej solidusu, wygrzaniu w tej temp i studzeni; praktycznie stosowana temp wynosi 1050-1200C. Celem zabiegu jest zmniejszenie niejednorodności składu chem. W ten sposób zmniejsza się w dużym stopniu segregacja dendrytyczna; likwację strefową usuwa się przez obróbkę plastyczną.
Wy rekrystalizujące polega na nagrzaniu uprzednio zgniecionego na zimno metalu so temp nie co wyżej od temp początku rekrystalizacji, wygrzaniu w tej temp z nastepnym chłodzeniem w celu usunięcia skutków zgiotu i przywrócenia pierwotnych właściwości materiału.
Wy odprężające ma na celu zmniejszenie naprężeń własnych elementów stalowych, powstałych w procesach tech. (przeróbka plastyczna na gorąco, obróbka mechaniczna, spawanie, odlewanie itp.) bez zmian strukturalnych.
Wy stabilizujące prowadzone jest w temp do 150C stosowane jest w celu zapewnienia niezmienności wymiarów i zmiejszenia naprzeżeń własnych, przede wszystkim sprawdzianów, narzędzi pomiarowych oraz często odlewów żeliwnych.
Wy normalizujące polega na nagrzaniu stali od 30-50 powyżej AC3, wygrzaniu w tej temp oraz chłodzeniu w spokojnym powietrzu. Celem normalizowania jest uzyskanie jednolitej drobnoziarnistej struktury.
Wy zupełne polega na nagrzeniu przedmiotu do temp 30-50C powyżej GSE, wygrzaniu w tej temp i następnym powolnym chłodzeniu w zakresie temp krytycznej (GSE i PSK). Procesowi temu poddaje się zwłaszcza stale stopowe.
Wy izotermiczne jest odmianą wy zupełnego i zapewnia otrzymanie struktury wybranej na podstawie wykresu CTP.
Wy sferoidyzujace temp zbiżona do Ac czas nagrzewania stosunkowo długi zależnie od wymiarów i gatunku stali od kilku do kilkudziesięciu godzin. Ma na celu uzyskanie struktury cementytu kulkowego w osnowie ferrytu, co zapewnia optymalną przydatność do obróbki plastycznej.
Hartowność jest to zdolność stali do tworzenia struktury martenzytycznej wskutek schłodzenia do temp wyższej niż krytyczna.
Zależnie od rodzaju stali i sposobu chłodzenia rozróżnia się hartowanie ciągłe polega na hartowaniu z ciągłym oziębieniem z szybkością większą od krytycznej w środowisku o temp niższej od temp początku przemiany martenzytycznej. Stale niestopowe hartuje się na ogół w wodzie w stopowe w oleju. Stale wysokostopowe same chartują się w powietrzu.
Stopniowe polega na nagrzaniu stali do temp. Pow. Ac3 wygrzania w tej temp. Oziębianiu w kąpieli solnej o temp wyższej od Ms az do oziębienia całego przekroju przedmiotu aż do temp kapieli i następnie chłodzenia w powiet. Czas kąpieli solnej nie może być dłuższą niż trwałość.
Z przemianą izotemiczną jest to zabieg cieplny polegający na nagrzaniu pow Acs, wytrzymaniu w tej temp oziębieniu w kąpieli o temp wyższej od Ms wytrzymaniu w tej kąpieli aż zupełnego zakończenia przemiany bainistycznej a następnie dowolnym chłodzeniu do temp otoczenia.
Odpuszczanie po hartowaniu mała plastyczność i duże naprężenia własne zmuszją nas do następnego zabiegu cieplnego odpuszczania które zwiększa plastyczność i ciągliwość a zmniejsza naprężenia własne. Zależnie od temp:
Niskie teimp 150-250C w celu usunięcia naprężeń hartowniczych przy zachdzeniu dużej twardości i odporności na ścieranie.
Średnie temp. 250-500C ma na celu uzyskanie dużej wytrzymałości i sprężystości zmienia się za to trwardość.
Wysokie pow 500C ma na celu uzyskanie najwyższej udarności możliwej dla danej stali.