Fundusz celowy jedną z form organizacyjno-prawnych jednostek należących do finansów publicznych

Fundusz celowy jedną z form organizacyjno-prawnych jednostek należących do finansów publicznych. Są stworzone do finansowania takich zadań należących do organów publicznych (państwowych lub samorządowych), które mogłyby być finansowane z budżetu, lecz z pewnych względów uznano, iż dla ich realizacji należy stworzyć odrębne budżety.

- ściśle określony przedmiot finansowania

- zasada ciągłości( środki można wykorzystać w innych latach)

- dopływ środków musi mieć charakter stały

- Alokacyjną- polegająca na alokacji zasobów gospodarczych wykorzystując mechanizm administracyjny,

- Redystrybucyjną- polegającą na zmianach w proporcjach wykorzystania dochodu narodowego poprzez przymusową ingerencję w dochody osób i podmiotów gospodarczych lub poprzez dobrowolną rezygnację przez te podmioty z części dochodów na rzecz funduszy,

- Mobilizacyjną- czyli sprzyjanie powiększaniu środków publicznych, zwłaszcza w sytuacjach, gdy nie jest to możliwe przy użyciu tradycyjnych instrumentów fiskalnych,

- Racjonalizacji wydatków publicznych- odnoszącą się do stabilizacji hierarchii zadań i celów.

Różnice między budżetem a funduszem celowym(5):

- możliwość akumulacji środków finansowych po roku finansowym

- możliwość mobilizacji(zwiększania) dochodów:

Przykłady funduszy celowych(~4):

- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Fundusz Ubezpieczeń Społecznych jest państwowym funduszem celowym, powołanym w celu realizacji zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych. Dysponentem FUS jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Finansowany głównie z wpływów ze składek ale także ma inny wpływy, w których dominuje dotacja z budżetu państwa.

W skład ubezpieczeń społecznych wchodzą 4 rodzaje ubezpieczeń:

- emerytalne ( 9,76% płaci pracownik, 9,76% pracodawca = 19,52%)

- rentowe (6% pracodawca, 1,5% pracownik)

- wypadkowe (do 3% z hakiem, w całości pracodawca, poziom ubezpieczenie zależy od ryzyka)

Zgodnie z art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są np.:

- pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów,

- osobami wykonującymi pracę nakładczą,

- osobami pobierającymi stypendium sportowe.

Ubezpieczenie emerytalne, stanowi najważniejszą część systemu ubezpieczeń społecznych. Płatnicy składek z tego tytułu zapewniają sobie dochody po osiągnięciu tzw. wieku emerytalnego, czyli 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn. Wyjątek przy ustalaniu wieku emerytalnego stanowią osoby zatrudnione na stanowiskach w branżach wymienionych w Ustawie.

Ubezpieczenie rentowe gwarantuje świadczenia w przypadku trwałej utraty zdolności do osiągania dochodu z pracy, wtedy potocznie mówimy o rencie, bądź z tytułu śmierci żywiciela rodziny, wówczas mówimy o rencie rodzinnej.

Ubezpieczeniem z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych objęci są, m.in., pracownicy, osoby zatrudnione na umowę zlecenia oraz osoby prowadzące własną działalność gospodarczą.

Świadczenia z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują osobie objętej tym ubezpieczeniem . Są to:

- renta z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają:

- Osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych

- Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą

- Niektóre grupy osób, np. osoby bezrobotne zarejestrowane w urzędzie pracy, pobierające zasiłek z opieki społecznej

Fundusz pracy - państwowy fundusz celowy, który działa od 1990 roku.

Cel działania - promocja zatrudnienia, aktywizacja zawodowa, łagodzenie skutków bezrobocia.

Źródło dochodów - obowiązkowe składki opłacane przez pracodawców za zatrudnionych pracowników i przez osoby prowadzące firmy oraz dotacje z budżetu państwa i budżetu UE.

Przeznaczenie - zasiłki dla bezrobotnych, prace interwencyjne, roboty publiczne, szkolenia i przekwalifikowywanie bezrobotnych.

System ubezpieczeń społecznych:

II - OFE, obowiązkowy dla roczników 69 wzwyż

III - zupełnie dobrowolny, indywidualne konta emerytalne(nie płacimy podatku belki! Chyba, że chcemy wcześniej wypłacić pieniądze)

Rodzaje świadczeń(3 przykłady):

Cel ubezpieczeń społecznych - polega zapewnieniu świadczeń w wypadkach, w których człowiek nie może zapewnić sobie i swojej rodzinie środków utrzymania.

2 metody powiązania z budżetem państwa:

- metoda brutto - budżetowe - całość dochodów jest ujęta

Od nowego roku funkcjonują tylko fundusze państwowe, nie ma już funduszy celowych jst!

!zmiany jakie nastąpiły: co zlikwidowano, co nowego, jakie są różnice

!Czym jest budżet ue, zasady(pokrywają się z naszym budżetem oprócz: nie dopuszcza się deficytu)