Wykład psychologia 17.12.2008r.
INTELIGENCJA- ogólna zdolność umysłowa wpływająca na przebieg sprawności działań wymagających udziału procesu uczenia się i myślenia.
ZDOLNOŚCI-właściwości psychiczne warunkujące pomyślne rezultaty w pewnej dziedzinie.
TALENT- szczególnie rozwinięte zdolności
PODŁOŻE INTELIGENCJI- zadatki wrodzone czyli cechy struktur nerwowych, ogromne znaczenie ma odpowiedni trening umożliwiający rozwój posiadanych zdolności lub przezwyciężenie niektórych braków.
SKŁADNIKI INTELIGENCJI:
ROZUMIENIE ZNACZENIA SŁÓW: zdolność ujawniająca się w takich zadaniach jak poszukiwanie analogii między wyrazami, układanie zdań.
PŁYNNOŚC SŁOWNA: łatwość wypowiadania się, szybkie, trafne wyszukiwanie odpowiednich słów.
CZYNNIK LICZBOWY: zdolność operowania liczbami, szybkie i dokładne wykonywanie zadań arytmetycznych.
CZYNNIK PRZESTRZENNY: zdolność spostrzegania stosunków przestrzennych.
PAMIĘC: zdolność zapamiętywania treści bez określonego porządku.
CZYNNIK SPOSTRZERZENIOWY: zdolność dostrzegania szczegółów oraz podobieństw w postrzeganej rzeczywistości.
ROZUMOWANIE: zdolność wykonywania operacji umysłowych, prowadzących do wyciągania wniosków.
POMIAR INTELIGENCJI:
- pomiar inteligencji jest zadaniem trudnym, potrzebne są do tego odpowiednie testy inteligencji: testy słowne, bezsłowne (Raven), testy słowne i bezsłowne (Wechsler)
Poziom zdolności umysłowych przejawia się w formie ilorazu inteligencji:
Wiek umysłowy/ wiek życia
UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE:
Obniżony poziom funkcjonowania intelektualnego, któremu towarzyszą zaburzenia w funkcjonowaniu społecznym, emocjonalnym i moralnym. Stopień tych zaburzeń zależy od stopnia upośledzenia.
Od 1980r wyróżniamy cztery stopnie upośledzenia umysłowego:
lekki stopień upośledzenia umysłowego
umiarkowany -----------------------------
znaczny -------------------------------------
głęboki ------------------------------------
Osoby z upośledzeniem w ST. Lekkim:
- praca w konkretach
- uwaga dowolna, trudności w jej skupieniu
- pamięć mechaniczna
- szczątkowe myślenie logiczne, trudności we wnioskowaniu
- mowa poprawna, zdania proste i złożone, bardziej mowa bierna niż czynna
- czytanie płynne gorzej ze zrozumieniem tekstu
- życie codzienne: są w stanie poradzi sobie samodzielnie
Osoby z upośledzeniem w ST. Umiarkowanym:
- zdecydowanie przewaga uwagi mimowolnej
- mowa poprawna
- liczenie w zakresie do 10
- czytanie bez zrozumienia
- proste zdania
- pojęcia są konkretne
- zaradność życiowa: zajmują się gospodarstwem
- samodzielni
- mają wyczucie moralne wymagające od nich wiedzy
Osoby z upośledzeniem w ST. Znacznym:
- uwaga mimowolna
- mowa: powtarza 12sylabowe zdania
- liczy i ma pojęcie liczby do 5
- odczytuje proste słowa
- pisze drukowanymi literami proste słowa
- samodzielność: może wykonywać proste zadania w domu
- nie jest w stanie zapamiętać wielu poleceń naraz
- porusza się po najbliższym terenie
- zaburzenia w osobowości: apatyczność, pobudzenie
Osoby z upośledzeniem w ST. Głębokim:
- mimowolna uwaga na silne bodźce i na krótko
- powtarza poszczególne wyrazy
- reaguje na zasadzie rozpoznawania intonacji głosu
- potrzeby fizjologiczne pokazują zachowaniem
- samoobsługa czasem, z osobą dorosłą
- poruszają się, ale następuje to bardzo późno
EMOCJE:
Złożony zespół zmian cielesnych, psychicznych, obejmujący pobudzenie fizjologiczne, uczucia, procesy poznawcze i reakcje behawioralne wykorzystywane w odpowiedzi na sytuację, spostrzeganą jako ważna dla danej osoby.
- są formą ustosunkowania się do świata
Komponenty procesu emocjonalnego:
-pobudzenie
- znak
- treść
Stopień pobudzenia układu nerwowego
Mini- smutek, apatia
Max- szał, ekstaza, panika
Pobudzenie przejawia się w formie napięcia mięśniowego, w intensywności procesów umysłowych, w intensywności układu nerwowego, zależy od skłonności i wychowania.
EMOCJE STENICZNE- kierowane na zewnątrz
EMOCJE ASTENICZNE- wzrost procesów psychicznych
KONTROLA EMOCJONALNA:
Uczenie się wyrażania emocji, zbyt silna kontrola emocji powoduje przenoszenie się zjawiska do wewnątrz
Zmiany fizjologiczne towarzyszące emocjom:
W układzie krwionośnym, oddechowym, pokarmowym, moczowym, na skórze.
Modalność emocji:
-wywołują tendencję do zachowania się w określony sposób
UCZUCIA:
- Źródłem są potrzeby wyższe,
- bardziej trwałe od emocji
- niezależne od sytuacji
- są bardziej różnorodne
- źródła społeczno- moralne, poznawcze, praktyczne, estetyczne
WPŁYW EMOCJI NA ZACHOWANIE:
- regulują stosunki między jednostką a otoczeniem
- ustosunkowane do otoczenia, zmiany w stanie świadomości
- wzory ekspresyjne, zachowania wyładowujące
- występują w następujących formach zachowania
SKUTKI EMOCJI:
- zmiany w wyglądzie twarzy, postawie ciała, gestach, wykonywanych ruchach, wydawanych dźwiękach
EKSPRESJA EMOCJONALNA ma znaczenie w komunikacji, ma charakter wrodzony, wpływ ma wychowanie i kultura, ludzie różnią się zdolnością do ekspresji.
ZACHOWANIA WYŁADOWUJĄCE: dw. wpływem emocji powstają specyficzne akty zachowawcze
Funkcja- rozładowanie napięcia
-ograniczenie zdolności do wyrażania emocji prowadzi do postawania specyficznych czynności rozładowujących.
Zachowania wyładowujące mogą by wyrażane w formie werbalnej lub w formie zastępczej, palenie papierosów, używki, relaks, wysiłek fizyczny, dostarczanie przyjemności.
USTOSUNKOWANIE EMOCJONALNE: na skutek wpływów zewnętrznych ustosunkowanie pod wpływem emocji przybiera charakter do określonego zachowania się, na skutek dojrzewania formy ustosunkowania wzbogacają się.