rzedawnienie roszczeń

Art. 117 – 125 KC

Po upływie pewnego terminu dłużnik może podnieść zarzut przedawnienia, czego konsekwencją jest to, że nie można zmusić dłużnika na drodze sądowej do wykonania świadczenia.

Nie można uwzględnić zarzutu przedawnienia z urzędu.

Przedawnione roszczenie nie wygasa. Jeżeli po upływie terminu przedawnienia dłużnik będzie świadczyć po przedawnieniu nie może żądać zwrotu świadczenia.

Przedawnienie daje możliwość uchylenia się od spełnienia świadczenia poprzez podniesienie zarzutu przedawnienia.

Podstawowy termin przedawnienia wynosi 10 lat.

Terminy szczególne:

Związane z prowadzeniem działalności gospodarczej – 3 lata w tym dla umowy sprzedaży 2 lata.

Roszczenia o świadczenia okresowe (rentę, czynsz, alimenty) przedawniają się po upływie 3 lat, przedawnienie liczy się za każdy okres osobno.

Termin przedawnienia liczy się od momentu wymagalności roszczenia np. pożyczkę mam spłacić do 31.12.2010 – jest to termin wymagalności świadczenia i od tego momentu zaczyna biec okres przedawnienia.

Przedawnienie prowadzi od osłabienia pozycji wierzyciela.

Termin zawity

Niedopełnienie czynności w danym terminie powoduje, że nie można żądać działania organu w terminie późniejszym np. zawiadomienie sprzedawcy, że rzecz ma wady, zaprzeczenie ojcostwa, odstąpienie od umowy w przypadku zawarcia umowy zawierającej wady.

Przedmiot stosunku cywilnoprawnego

Stosunki cywilnoprawne najczęściej dotyczą rzeczy.

Rzecz – art. 45 KC

Są to przedmioty materialne, części przyrody, które zostały z niej wyodrębnione.

Ludzie mimo że spełniają powyższą definicję nie są rzeczami, podobnie jak części ciała ludzkiego, tkanki, organy czy zwłoki.

Podział rzeczy:

1. .

o Rzeczy ruchome

o Nieruchomości

+ Grunty

+ Budynki

+ Lokale

Grunt – część powierzchni ziemskiej stanowiąca odrębny przedmiot własności. Grunty wyodrębniamy:

- w sposób administracyjny (rejestry)

- rejestr sądowy - księgi wieczyste (dokument stanu prawnego nieruchomości)

SUPERFICIES SOLO CEDIT – wszystko, co zostało związane trwale z gruntem stanowi jego część składową, art. 48 KC, art. 191 KC

Budynki – w pewnych szczególnych przypadkach budynek może stanowić nieruchomo mość. Budynek aby nie być częścią składową gruntu musi spełnić dwa warunki:

- musi być trwale z gruntem związany albo w przypadku lokalu znajdujący się w budynku trwale z gruntem związanym

- przepisy szczególne muszą stanowić, że dany budynek lub dany lokal jest odrębnym od gruntu przedmiotem własności np. art. 235, jeżeli w przypadku oddania gruntu w użytkowanie wieczyste na gruncie tym użytkownik postawi budynek, stanowi on jego własność mimo że grunt jego własnością nie jest.

2. .

o Rzeczy oznaczone indywidualnie

Oznaczony jednostkowo, indywidualny przedmiot np. wskazanie konkretnego przedmiotu

o Rzeczy oznaczone co do gatunku (gatunkowo)

Części składowe rzeczy i przynależność

Część składowa rzeczy (art. 47 §2 KC) – jest to każdy jej element, który jest tak z rzeczą połączony, że jego oddzielenie powodowałoby albo uszkodzenie rzeczy lub tej części albo istotną zmianę. Część składowa rzeczy nie może być przedmiotem własności odrębnym od rzeczy.

Przynależność ( art. 51) – jest to odrębna rzecz, która przynależy do innej rzeczy (rzeczy głównej).

1. Obie rzeczy mają jednego właściciela

2. Przynależność musi być rzeczom nadana

3. Przynależność służy do właściwego korzystania z rzeczy głównej (pozostaje w związku funkcjonalnym z rzeczą główną).

Np. wiosło i łódź, smyczek i skrzypce, klucz i drzwi

Jeżeli zostanie dokonana czynność prawna w stosunku do rzeczy głównej skutek prawny rozciąga się na przynależność. Wyjątek: musi być to ściśle określone w odrębnych przepisach lub w umowie – wyłączenie przynależności.

Przedsiębiorstwo i gospodarstwo rolne

Prócz rzeczy przedmiotem stosunku cywilnoprawnego może być kompleks rzeczy i praw ( art.55¹, art.55³)

Przedsiębiorstwo – zespół składników o charakterze niematerialnym oraz materialnym przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Art. 55 ² - jedna czynność prawna może dotyczyć przedsiębiorstwa – zazwyczaj jedna czynność prawna dotyczy jednej rzeczy.

Gospodarstwo rolne – zespół składników tworzących całość, która nadaje się do prowadzenia działalności gospodarczej (w zakresie produkcji rolnej).

W przypadku gospodarstwa nie można go zbyć jedną czynnością prawną, chyba że gospodarstwo jest przedsiębiorstwem rolnym (spełnia warunki zawarte w art. 55 ¹).

Czynności prawne

Jest to taka czynność konwencjonalna podmiotu, która określa skutki prawne, które ten podmiot zamierza wywołać, przy czym jedynym koniecznym elementem tej czynności jest oświadczenie woli.

Oświadczenie woli

jest to dowolne zachowanie podmiotu, które w sposób dostateczny wyraża wolę wywołania skutku prawnego.

Teoria doręczenia – oświadczenie woli uważa się za złożone jeżeli doszło do jego adresata w ten sposób, że ma on możliwość zapoznania się z jego treścią.

Rodzaje czynności prawnych

1. Jednostronne i wielostronne

Jednostronne – dochodzą do skutku mocą jednego oświadczenia woli np. odstąpienie od umowy, pełnomocnictwo, sporządzenie testamentu.

Wielostronne – więcej niż jedno oświadczenie woli

o umowy – wszystkie podmioty, które przystępują do umowy muszą złożyć zgodne oświadczenia woli.

o Uchwały – zgodne oświadczenia woli musi złożyć większość podmiotów podejmujących uchwałę.

2. Konsensualne i realne

Konsensualne – czynność prawna ma charakter konsensualny wtedy, gdy do jej skuteczności (powstania) nie jest konieczne wręczenie rzeczy.

Realne – to takie czynności prawne, które dla skuteczności wymagają wydania rzeczy np. zadatek – nie można umówić się o zadatek bez wręczenia pieniędzy, umowa przechowania – nie można umówić się o przechowanie rzeczy bez jej wydania, zastaw – ustanawia się wraz z wydaniem rzeczy, użyczenie- oddanie komuś rzeczy do używania bez odpłatności.

3. Zobowiązujące i rozporządzające