Wielość języków pedagogiki a problem jej tożsamości.

         Z tekstu

         Z wykładu

1.       Wstęp - dwie pedagogiki

         Język pedagogiki naukowo-socjalistycznej

      Model technologiczno-instrumentalny

      Wypowiedzi o wychowaniu celowym, podporządkowanym zasadom ładu społeczno-upaństwowionego

      Współtwórca ładu i najwyższa wartość - człowiek (ale o określonych właściwościach)

      Język powinności, wyraża to jaki powinien być wychowanek i jak wychowawca powinien go takim uczynić

      Szczególna rola języka metodologii - opisy praktyczno-technicznych działań wychowawczych , zapewniających skuteczność formowania pożądanej osobowości

      Do określonego momentu w Polsce pedagogika miała za cel ukształtować człowieka socjalizmu, co do idei nie było dyskusji, rolą nauczyciela było podporządkować się idei socjalistycznej; drukowane były prace teoretyków, którzy podporządkowywali się władzy; była to tzw. pedagogika oficjalna.

         Język pedagogiki sprzeciwu, wypowiedzi „pedagogów z marginesu”

      Model pedagogiki krytycznej (ukierunkowanej zarówno na teorię jak i na realia życia społecznego, gdzie nie przestrzegano w praktyce deklaracji edukacyjnych)

      Od pewnego momentu pojawiła się pedagogika nieoficjalna, do której były przemycane wzorce z zachodu, ta pedagogika docierała do nauczycieli, ale to do nich należał wybór czy podporządkują się pedagogice podziemia

         W Polsce występował podwójny podział pedagogiki

         Koncepcja tylko 2 pedagogik jest zbyt ciasna. Zmiana jakości naszej pedagogiki polega na przypominaniu, odsyłaniu i tworzeniu się wielu jej jakości i na uprawnionym konstytuowaniu się jej multijęzykowości.

2.       Wychowanie jako zadanie i jako fakt - dwa języki pedagogiki

         Jako fakt - składnik życia człowieka ukierunkowany na niebiologiczne zachowanie ciągłości

      Język opisu typu filozoficznego

          Operuje kontekstem dziejowym i stylem dialektycznym

         Jako zadanie - aktywność, której głównym kryterium jest intencjonalność

      Język naukowo-techniczny (zależność między metodą działania a uzyskiwanym wynikiem)

          Pojęcia przyczyn i skutków, celów i środków z ogólną orientacją na skuteczność zmiany

      Język czynności celowych (sekwencje wywołujące przewidywane reakcje) - używany w opisie praktyk, prowadzących do uzyskiwania pożądanych zmian w osobowości wychowanka

3.       Odmiany wiedzy o wychowaniu a wielość języków pedagogów

         Istnieje wiele odmian pojmowania wiedzy, więc jest też wiele rodzajów wiedzy o wychowaniu

         Przykładowe rodzaje wiedzy o wychowaniu (żadna nie jest dominująca, nie są porównywalne):

      Naukowa

          Logiczna - podnosi rolę pojęć jasnych i wyraźnych, wnioskowania jako rozumowania polegającego na wykazywaniu prawdziwości danego zdania , jeszcze nie uznanego za prawdziwe, na podstawie innych zdań, już za takie uznanych. (Teoretyczna - teorie, koncepcje, przemyślenia wynikające z dedukcji)

          Empiryczno-indukcyjna - pedagogika eksperymentalna, zmierza do wypracowania metod skutecznego zmieniania osobowości wychowanka. - język metodycznej efektywności. (Empiryczna - wiedza, w której zdobywamy wiedzę o rzeczywistości na podstawie badań, doświadczeń)

      Filozoficzna - odpowiada na pytanie kim jest człowiek, więc zazębia się z pedagogiką.

      Potoczna - zdroworozsądkowa, intuicyjna, taka wiedza jest najczęściej przekazywana z pokolenia na pokolenie, ale jest też odnajdywana w różnych zapiskach (np. w pamiętnikach), krążących wierszykach, przypowieściach, przysłowiach edukacyjnych, w dowcipach edukacyjnych, w aforyzmach edukacyjnych.

      Mityczna - niektóre mit mają wpływ na nasze życie, np.

          mit o Kronosie - mit rodziców zawłaszczających własne dzieci; (najpierw uważano, że dziecko jest własnością ojca, później uważano, że własnością państwa, nadal toczą się dyskusje na ten temat)

          mit dionizyjski - dziecko ma wyższą lub równą władzę w stosunku do wychowawczy, opiekuna, rodzica - idea dziecka ostatecznie uformowanego, wie co jest dla niego dobre, nikt nie powinien go wychowywać

          mit Telemacha (syn Odysa) - idzie drogą ojca, ale nie popełnia tych samych błędów, bo ma ze sobą mentora

          mity rodzinne - tym zajmują się terapeuci, np. „w naszej rodzinie wszyscy mężczyźni mają pecha”.

      Religijna - wiele osób czerpie wiedzę na temat tego jak wychowywać dzieci ze źródeł religijnych i ich interpretacji

      Związana ze sztuką - kiedyś czerpano dużą wiedzę dydaktyczną, czy wiedzę na temat rzeczywistości z obrazów, również w naszych czasach kultura masowa ma ogromny wpływ na rzeczywistość, więc też na wychowanie

      Publicystyczna - używając języka naukowego zabiera głos również w sprawach pedagogicznych, ludzie z niej korzystają i czerpią z niej wiedzę, publicystyka zwraca uwagę na problemy edukacyjne czy pedagogiczne i próbuje je naświetlać

         Równouprawnienie wiedzy i języków - jako znaczący element tożsamości dzisiejszej pedagogiki

4.       Formy wypowiedzi o wychowaniu, zjawisko miksowania form

         Istnieje wiele form wypowiedzi o wychowaniu:

      czysta forma - klasyczne wypowiedzi naukowe, filozoficzne, potoczne, religijne, mityczne, publicystyczne, inspirowane sztuką lub inne. Każda z nich ma wypracowany kanon merytoryczny i językowy, czystość formy występuje wtedy, gdy jest zgodność z tym kanonem

      wypowiedzi pograniczne - łączą się różne formy i jakości, co sprzyja trafniejszej prezentacji treści

      wypowiedzi eklektyczne - łączenie w jedną (ale nie spójną) całość teorii, koncepcji, pojęć, tez wybieranych z różnych kierunków, systemów, doktryn. Tworzą pozory poznania dogłębnego, ale faktycznie wnoszą zamęt poznawczy.

      wypowiedzi typu „pseudo” - wyraz rzekomego mówienia o czymś, podrabiania, zastępowania, fałszywego nazywania. Są złudne, przypominają czystą formę, ale w rzeczywistości są od niej odległe.

      Wypowiedzi typu „para” - poza czymś, lecz tuż obok; takie formy istnieją w pedagogice, gdy określony wątek jest prawie czymś, bardzo coś przypomina.

         Formy te miksują się ze sobą

         Wielość form wypowiedzi stanowi integralny element tożsamości pedagogiki wielu treści i wielu języków.

         Potrzebna jest umiejętność rozpoznawania zasad i wyników miksowania by uzyskać orientację w tym, jak „język z miksera” mówi o zjawisku.

5.       Protektorat wielu ideologii nad językiem wypowiedzi o wychowaniu

         Istnieje wiele ideologii i każda ma określony model wychowawczy

         Istnieje relacja ideologia-wychowanie-pedagogika

6.       Krytyka a multitreści i multijęzyki wypowiedzi o wychowaniu

         Krytyka - umiejętność odkrywania ukrytych założeń

         W związku z powstawaniem wielu jakości i języków pedagogiki narasta zapotrzebowanie na uprawianie krytyki

7.       Podsumowanie - generalnie autorka nie zgadza się z podwójnym podziałem pedagogiki. Uważa że tożsamość pedagogiki kształtuje się przez funkcjonowanie wielu jej jakości i języków.