B. Śliwerski - tożsamość pedagogiki i jej naukowy status
1. Rozumienie istoty nauki jako jednej z form ludzkiego doświadczenia
Pedagogika- musi kierować swe działania na opiekę i pomoc, wychowanie, edukację i animację procesów wspomagających człowieka czy grupy społecznej.
Istota nauki pedagogiki jako profesja społeczna obejmuje: - opiekę i pomoc np. kurator sądowy - wychowanie i edukację np. wychowawcy specjalistyczni - animacja społeczno- kulturalna np. ,,wychowawcy ulicy”
2. Pedagogika jako nauka i jej funkcje
Filozofia wychowanie (wychowanie)- czerpie natchnienie z ogólniejszych przejmowanych poglądów na człowieka, jego istotę i sens życia. Na takiej podstawie ustanawia dyrektywy wychowawcze, wyrażające poglądy na etos, cele, treści i metody wychowania.
Światopogląd- pomaga odpowiadać na pytania o to kim jest człowiek i na czym polega proces stawania się nim.
Metapegagogika- to wypracowanie kryteriów meta naukowych dzięki którym można rozróżnień myślenie mityczne o wychowaniu od metod fenomenologicznych.
Pedagogika jako nauka powinna skupić się na:
a) Proponowaniu wychowawcom wartościujących relacji społeczno naukowych b) Dostarczać praktycznych ocen dotyczących działań wychowawczych c) Wytyczać i uzasadniać cele naukowe d) Promować cnoty zawodowe wychowawców oraz dobrą orientacje do wartości społecznych jak i także udzielać wsparcia
3. Przedmiot badań pedagogiki
Teoria pedagogiki- jest rodzajem wiedzy o wychowaniu, która jest zbiorem wewnętrznie powiązanych przekonań i idei na temat istoty, genezy, celów, sposobów oddziaływania pedagogiki na innych.
Pedagogika- Przedmiotem bada pedagogiki są zjawiska wychowania. Przedmiotem początkowych badań pedagogicznych była sytuacja społeczna dziecka oraz rozwój badań eksperymentalnych w dziedzinie psychologii rozwojowej.
Nauki o wychowaniu- przedmiotem badań jest dynamika przebiegu procesów wychowawczych obejmujące różne aspekty współżycia ludzi.
4. Tożsamość pedagogiki Tożsamość pedagogiki- to uzależnienie się od studiowania teorii pedagogicznych, by poprzez ich analizę i porównywanie poszukać własnej tożsamości zawodowej.
B. Śliwerski- Metody badań pedagogicznych
1. Metodologia pedagogiki
Metodologia badań- wynika z konieczności wypracowania standardów i cech jakościowych dla początkowo ilościowych, ale z czasem i jakościowych badań empirycznych, jak również wielkość rozważań nad reaktywnością metod badawczych. Hermeneutyka- z grec. hermeneutyka oznacza objaśnienie sensu jakieś wypowiedzi, zrozumienie. Jest to nauka o sztuce interpretacji tekstów.
2. Metody zbierania danych
Metoda- z grec. methodos oznacza posuwanie się wzdłuż jakiejś drogi. Metoda jest sposobem postępowania, który pokazuje określoną drogę do osiągnięcia założonego celu. Metoda wywiadu- najczęściej narracyjna (chodzi tu o podtrzymywanie wywiadu i generowanie opowiadania), skoncentrowany (ma wspierać osobę badaną w trakcie opowiadania). Metoda dyskusji grupowej- celem jej było analizowanie orientacji powiązanych z sytuacją oraz konkretnych procesów negocjacyjnych w rzeczywistych grupach. Metoda obserwacji- ma na celu obserwować zachodzące relacje w codzienności społecznej, dydaktycznej i szkolnej. Metoda analizy dokumentów- badacz nie jest uczestnikiem danej sytuacji społecznej lecz pracuje na już istniejącym materiale. Testy- uważane są za rutynowe metody naukowego badania jednej lub kilku cech osobowości, dojrzałości.
3. Badania ilościowe i jakościowe w pedagogice
Badania ilościowe- zmierzają do weryfikowania ogólnych wypowiedzi na temat procesów kształcenia i wychowania i opisywać ich prawidłowość oraz trendy rozwojowe. Badania te bazują już na postawionych hipotezach dotyczących konkretów, warunków, wzajemnych oddziaływań i zależności zmiennych w swerze kształcenia wychowania. Do badań ilościowych zaliczamy: - dedukacyjno- nomologiczny model - badania socjologiczne - badania panelowe - eksperyment - analiza treści
Badania jakościowe- skupiają się na kompleksowych właściwościach pól społecznych możliwie jak najbliżej przedmiotu badań. Charakterystyczne dla nich jest to iż próbują dokonywać opisów rekonstrukcji lub uogólnień struktur poprzez pozbawiony uprzedzeń, bezpośredni kontakt z danym polem społecznym. Oznacza to iż starają się one generować abstrakcje wynikające z praktyki i przy tym stale odnosić się do tych doświadczeń. Do badań jakościowych zaliczamy: - kryteria trafności - badania biograficzne - analiza treści - badania interakcji
Trangulacja- jej celem jest określenie następowania po sobie wielu pomiarów ilościowych dokonywanych za pomocą różnych instrumentów pomiarowych. Pojęcie trangulacji można przystosować również do badań jakościowych społecznych i stosuje się je jako określenie łączenia metod ilościowych i jakościowych.