I. Wiadomości wstępne.
Biblia – łatwo zauważymy, że jest ona zbiorem wielu dzieł literackich, zwanych Księgami. Księgi te ułożone są w pewnym porządku, tworzą grupy i zbiory. Zapoznanie się z układem i podziałem Pisma świętego ułatwi później studium Biblii.
Nazwa
Biblia - po grecku biblos znaczy papirus lub święta, czcigodna księga
po hebrajsku ha-sefer znaczy zbiór ksiąg.
Inne nazwy Biblii: Pisma, Pismo Święte, Stare i Nowe Przymierze, Stary i Nowy Testament, Słowo Boże, Księgi Święte.
2. Podział i liczba ksiąg.
W katolickim kanonie jest 73- ksiąg biblijnych, Stary Testament zawiera 46- ksiąg, zaś w Nowym Testamencie jest 27- ksiąg.
Tak w ST, jak i w NT księgi znajdują się w trzech grupach: historyczne, dydaktyczne i prorockie (profetyczne)
ST: Księgi Historyczne (21) : Rdz, Wj, Kpł, Lb, Pwt (Księgi Mojżeszowe, Tora, Pięcioksiąg),
Joz, Sdz, 1-2 Sm, 1-2 Krl, 1-2 Krn, Ezd, Ne, Rt, Tb, Jdt, Est, 1-2 Mch
Księgi dydaktyczne (7) : Hi, Ps, Prz, Koh, Pnp, Mdr, Syr
Księgi prorockie (18) : Prorocy Więksi: Iz, Jr,(+ Ba, +Lm), Ez, Dn
Prorocy mniejsi: Oz, Jl, Am, Ab, Jon, Mi, Na, Ha, So, Ag, Za, Ml
NT: Księgi historyczne (5) : Mt, Mk, Łk, J, Dz
Księgi dydaktyczne (21) : Listy Pawła (13): Rz, 1-2Kor, Ga, Ef, Flp, Kol, 1-2Tes, 1-2Tm, Tt, Flm
Hbr
Listy katolickie (7): Jk, 1-2P, 1-3J, Jud
Księgi prorockie (1) : Ap
Etapy powstawania Ksiąg Starego Testamentu:
Historia – wydarzenia, ich sens historiozbawczy
Ustny przekaz i małe spisane formy
Redakcja
Ludzie zaczęli szukać odpowiedzi na pytania: Skąd się wziął człowiek?. Skąd pochodzi dobro – zło?, Skąd to wszystko się wzięło?, Co było na początku?......
Ludzie natchnieni przez Ducha Świętego, zaczęli na te pytania udzielać odpowiedzi, tworząc ustne tradycje o stworzeniu świata, o grzechu i jego skutkach....Potem inne wydarzenia: historia Abrahama, Mojżesza...
Począwszy od XIIw przed Chrystusem opowiadania te były spisywane.
I-szy spisany dokument biblijny to Tablice Przymierza. Tak powstały księgi historyczne.
Spisywano też, komponowane przez ludzi natchnionych przez Ducha Świętego, przysłowia, przypowieści, mądre myśli, pieśni – tak powstały księgi dydaktyczne.
Część tekstów stanowią spisane objawienia, widzenia, słowa, w których Bóg ukazywał swoją wolę, upominał Naród Wybrany i zachęcał do wierności – są to księgi prorockie.
Proces przekazu ustnych tradycji i spisywania poszczególnych ksiąg zamyka się między 1800r (Abraham) a 586-538r (niewola babilońska).
Redakcja ksiąg biblijnych miała miejsce po niewoli babilońskiej, oczywiście pod natchnieniem Ducha Świętego – nie chodziło o wierność historii, ale o sens historiozbawczy.
Etapy powstania Nowego Testamentu:
Ewangelia: I. Historia: Osoba i dzieło Jezusa Chrystusa
II. Etap przedliteracki – Apostołowie i uczniowie przekazują Dobrą Nowinę o Chrystusie ustnie.
Potem spisywano, najpierw opis wydarzeń paschalnych, potem zbiory mów
i opisy cudów Jezusa....
III. Redakcja ok. 70r – redaktorzy natchnieni dokonywali interpretacji wydarzeń z życia Jezusa w
Świetle męki, zmartwychwstania i Zesłania Ducha Świętego. Adoptowano
Nauczanie Jezusa do nowej sytuacji Kościoła.
Listy: Nowonawróceni uczniowie potrzebowali ciągłych pouczeń, wskazówek i upomnień – listy pisane pod
Natchnieniem Ducha Świętego.(pierwszym był 1Tes).
Apokalipsa: Młodym wspólnotom, przeżywającym rozłamy, prześladowania i kryzys, przesłano pełne pocieszenia i otuchy słowa prorocze o ostatecznym zwycięstwie Chrystusa.
Biblijna historia zbawienia jest sumą konkretnych wydarzeń, opisanych w Biblii jako zbawcze, zdziałanych przez Boga, powiązanych ze sobą w organiczną całość i ocenianych jako zbawcze w świetle wiary.
Głównym autorem Biblii jest Bóg (treść i kolejność), zaś wtórnym – człowiek wybrany i oświecony przez Ducha Świętego.
Natchnienie biblijne to nadprzyrodzone działanie Ducha Świętego, które sprawia, że prawdziwe słowo ludzkie jest równocześnie prawdziwym Słowem Boga.
Linearny charakter historii zbawienia.
Stworzenie Abraham Mojżesz Narodzenie Męka, śmierć Wniebowstąpienie Paruzja
świata ok. 1800r ok.1200r Jezusa i zmartwychwstanie Zesłanie Ducha
Jezusa Świętego
- ü---------------------A----------------------------------------J-------------------------------------------ÿ---------------------------- Y-
Ojciec Kulminacyjny
Narodu Przymierze moment
Wybranego na Górze Synaj historii zbawienia
----------CZAS IZRAELA-----------------------------CZAS JEZUSA --------------------------CZAS KOŚCIOŁA----
2 Tm 3,16-17
2 P 1,20-21
Jak Syn Boży Słowo Boże
stając się człowiekiem ubrane w ludzką szatę
upodobnił się TAK upodobniło się
do ludzi do słowa ludzkiego
we wszystkim oprócz grzechu we wszystkim oprócz błędu.
JEZUS PISMO ŚWIĘTE
&
Wcielenie na skutek powstało w wyniku
Nadprzyrodzonego BÓG SŁOWO BOŻE działania Ducha Świętego
działania Ducha CZŁOWIEK SŁOWO LUDZKIE nazywanego natchnieniem
Świętego biblijnym
& BIBLIJNA KONCEPCJA ZBAWIENIA
Śledząc historię ludzkości, można zaobserwować ciągłą dążność człowieka do wyzwolenia się od zła i do osiągnięcia dobra, które zapewniłoby mu szczęście. Taką dążność człowieka nazywamy potrzebą zbawienia.
Zbawienie, w sensie negatywnym, polega na uchronieniu, uratowaniu od niebezpieczeństwa, wyzwoleniu ze stanu choroby, niewoli, cierpienia.
Zbawienie, w sensie pozytywnym, to wyniesienie człowieka do lepszego stanu życia niosącego szczęście, zdrowie bezpieczeństwo.
Wielu próbowało odnaleźć drogę ku tak pojmowanemu zbawieniu. Starożytni Grecy i Rzymianie szukali jej w misteriach, wiedzy tajemnej czy filozofii, zaś Hindusi – przez zbawienie (stan szczęścia) pojmują rozpłynięcie się człowieka w nicości – nirwanie (zerwanie z trudną rzeczywistością, wyjście ponad nią przez medytację, ascezę (również narkotyki) w nicość).
Wszyscy szukający zbawienia stawiają sobie 3- pytania:
1). Czym jest dobro, które chce się pozyskać, a czym zło, od którego chce się uwolnić?
2). Kto zbawia? Kto jest Zbawicielem?
3). Jak można wkroczyć na drogę zbawienia?
Spróbujemy znaleźć odpowiedzi na te pytania analizując wybrane fragmenty Pisma Świętego.
Ad.1) Czym jest dobro, a czym zło?
W ST – zbawienie oznacza głównie od zła doczesnego (choroba, głód, niewola...) i osiągnięcie dóbr doczesnych (zdrowie, wolność, obfitość...), zaś w NT – oznacza przede wszystkim wyzwolenie od zła duchowego – grzechu i obdarzenie życiem wiecznym.
ZŁO, od którego wyzwolenia człowiek poszukuje, to zło duchowe – grzech, będący równocześnie przyczyną wszelkiego zła doczesnego.
DOBRO, którego człowiek poszukuje, to ostatecznie życie wieczne, udział w życiu Boga, dziecięctwo Boże.
J
DOBRO J K
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ZŁO L
Ad.2Kto zbawia?
W biblijnej koncepcji zbawienia człowiek nie może sam się zbawić przez np. zdobywanie wiedzy tajemnej, umartwianie, medytację, ascezę, dobre życie czy nawet praktyki religijne.
Bóg dokonał dzieła zbawienia przez Mesjasza – Jezusa Chrystusa.
Zbawienie dotyczy całego człowieka: ducha, duszy i ciała.
Mt 1,21; J 3,17; 1Tm 1,15.
Ad.3Jak można wkroczyć na drogę zbawienia?
Biblia ukazuje Boga zbawiającego w historii, tzn. w konkretnej, realnej sytuacji życia doczesnego. Bóg ingeruje w bieg historii. Powrót do pierwotnej wspólnoty człowieka z Bogiem (relacja pionowa) i ludźmi między sobą (relacja pozioma) i ostateczna naprawa całego stworzenia ma się dokonać w historii z inicjatywy Boga.
Rz 10,9-10; Rz 3,23-24; Ef 2,8-9; 1J 5,13.
Co to znaczy być zbawionym?
- Znaczy to być narodzonym na nowo - stać się Bożym dzieckiem /J 1,12; j 3,7/, tzn. trzeba się nawrócić – odwrócić od grzechu, żyć zgodnie ze wskazaniami Bożymi.
- Znaczy to otrzymać nowe duchowe życie /2 Kor 5,17; J 10,10/ - stare pożądliwości, nawyki, nałogi i choroby mijają – otrzymujesz nowe życie, nowe pragnienia, dążenia i możliwości.
- Znaczy mieć pokój /J 14,27; Rz 5,1/ - nigdy nie zazna pokoju w swej duszy człowiek tkwiący w grzechu /Iz 57,21/.
- Znaczy chodzić we wspólnocie z Bogiem, jak w raju.
Teraz, zamiast cieszyć się ze społeczności z Ojcem, odczuwasz przed Nim strach, a sama myśl o tym, że miałbyś się spotkać z Nim twarzą w twarz – mrozi krew w żyłach. To twój grzech cię oskarża.
Ale jest Ktoś, Kto może cię z grzechów wybawić – to JEZUS CHRYSTUS!!! /1J 1,3; Ps 103,3/
Chrześcijanin – nowym człowiekiem – Ef 4,17-24.
Modlitwa na zakończenie: Ef 3,14-19.