Mit
o Dedalu i Ikarze.
Dedal
- ateński budowniczy, rzeźbiarz i mechanik; obciążony zbrodnią
uszedł na Kretę. Dedal był wielkim wynalazcą, w związku z tym
król Krety - Minos, nie chciał go wypuścić poza granice swego
kraju. Dedal postanowił odlecieć wraz ze swoim synem Ikarem, przy
użyciu skrzydeł własnej konstrukcji. Przd lotem Dedal ostrzegł
Ikara, aby utrzymywał odpowiednią wysokość (zbyt nisko - pióra
nasiąkną wilgocią, zbyt wysoko - słońce rozpuści wosk, którym
były przyklejone pióra). Jednak Ikar zachwycony
pięknem i swobodą lotu, zapomniał o przestrogach ojca. Wzbił się
wysoko, a słońce rozpuściło wosk.
Mit
ten jest odzwierciedleniem życia codziennego ludzi zafascynowanych
różnymi zjawiskami, które mylnie oceniamy jako coś wspaniałego,
a one prowadzą
nas do zguby.
Mit
o Edypie.
Edyp
był synem Lajosa i Jokasty. Jako niemowlę zostawiono go w górach,
ale litościwi pasterze zanieśli dziecko do władców Koryntu,
którzy zostali jego przybranymi rodzicami. Gdy wyrocznia
przpowiedziała mu, że zabije swojego ojca, a za żonę pojmie swoją
matkę, opuścił Korynt chcąc zmienić swoje przeznaczenie. Nie
zdając sobie z tego sprawy podążał do swego rodzinnego miasta -
Teb. Podczas podróży spotkał człowieka podróżującego ze
skromnym orszakiem. Pokłócił się z nim, i
chcąc
go uderzyć kijem, zabił go. Nie wiedział że to był jego rodzony
ojciec - Lajos. Gdy dotarł do Teb, spotkał Sfinksa (Sfinks - w
sztuce starożytnego Egiptu, wyobrażenie leżącego lwa z ludzką
głową.).
Rozwiązał
zagadkę zadawaną przez niego przechodniom
("Co to jest: Rano chodzi na czterech, w południe na dwóch,
wieczorem na trzech? Człowiek), tym samym uwolnił od niego miasto.
W nagrodę poślubił królową miasta - swoją rodzoną matkę, o
czym również nie wiedział. Gdy dowiedział się o tym, wykłuł
sobie oczy
i skazał siebie na wygnanie. Jokasta popełniła samobójstwo.
Mit
ten można uznać za prawdę o dorastaniu. Zygmunt Freud, stworzył
określenie kompleks Edypa, w odniesieniu do dorastających ludzi.
Ogólnie rzecz biorąc chodzi o to, że każdy ma w sobie coś
z
Edypa. Dorastając "zabijamy ojca", czyli zrywamy z
dotychczasowym systemem wartości, przełamujemy dotychczasowe
autorytety. Następnie będąc na "spalonej ziemi" budujemy
nowy, własny system wartości, stajemy się innymi ludźmi. Tą
przemianę symbolizuje wykłucie
sobie oczy przez Edypa.
Mit
o Niobe.
Była
ona matką czternaściorga dzieci i nie rozumiała, dlaczego ludzie
oddają cześć Latonie, która ma tylko dwoje dzieci. Bogini nie
zniosła takiej zniewagi i jej dzieci: Apollin i Artemida zabiły
całe potomstwo królowej kilkoma strzałami z łuku. Nieszczęśliwa
Niobe powróciła do rodzinnego miasta Sipylos, gdzie przez cały
czas przesiadywała na wzgórzu, dopóki bogowie nie zamienili jej w
kamień. Jednak i wtedy smutek duszy przebywającej w głazie
powodował, iż spod
niego wypływało źródło łez. Mit ten przedstawia istotę
macierzyństwa i wielkie nieszczęście rodziców, którzy utracili
swoje dzieci.
Mit
o Promteuszu.
Jest
to chyba najbardziej znany z mitów. Opowiada on o tym, jak
ulubieniec Ateny zemścił się na samym Zeusie za zesłanie na
ziemię nędzy, chorób i smutku, których źródłem była beczka -
posag pięknej Pandory, żony niemądrego Epimeteusza.
Otóż
Prometeusz zabił wołu i poćwiartowanego złożył do dwóch
worków. W jednym znajdowało się najprzedniejsze mięso nakryte
skórą, w drugim kości, na których widniały płaty słoniny.
Poproszony o dokonanie wyboru Zeus, wskazał łakomie na drugi worek
i od tej pory ta część zwierzęcia poświęcana była bogom.
Ośmieszony
władca Olimpu straszliwie ukarał śmiałka. Prometeusza przykuto
do skały Kaukazu i codziennie przylatywał do niego wygłodniały
sęp, aby wyszarpywać mu ciągle odrastającą wątrobę.
O
Demeter i Persefonie.
Demeter,
bogini życia i urodzaju, miała córkę Persefonę, którą
podstępem sprowadził do piekła tamtejszy władca, Hades.
Nieszczęsna matka błąkała się po Ziemi w poszukiwaniu ukochanego
dziecka, lecz nie mogła go nigdzie znaleźć. Jej smutek był tak
wielki, że deszcze przestały padać, strumienie powysychały, nie
rodziły się nowe plony i głód zaczął zaglądać do ludzkich
siedzib.
Zmartwiony
Zeus postanowił przebłagać Demetrę, ale nic nie skutkowały
namowy wysyłanych do niej muz i charyt. Władca Olimpu ustąpił
wreszcie i nakazał Hadesowi, aby oddał Persefonę. Król piekieł
wypełnił to życzenie, ale wręczył żonie jabłko
granatu, które częściowo zjedzone, na zawsze związało ją z
państwem cieni.
Wielka
radość Demeter spowodowana powrotem córki wywołała na świecie
eksplozję zieleni i śpiewu ptaków. Jednak Persefona musiała
powracać do męża na trzy miesiące w roku, wtedy
to przyroda zamierała, by ponownie się obudzić z zimowego
odrętwienia. W taki właśnie sposób starożytni Grecy tłumaczyli
sobie cykliczność zmian pór roku.
Mit
o Heraklesie.
Próba
uczynienia chłopca nieśmiertelnym.
Walka
z wężami.
Śmierć
nauczyciela i wygnanie Heraklesa z domu.
Wojna
w Tebach i nagroda za pomoc.
Morderstwo
popełnione na dzieciach i żonie.
Służba
u króla Eurysteusa.
zabicie
hydry lernejskiej,
sprowadzenie
łani ceryntyjskiej,
zgładzenie
strasznego dzika,
oczyszczenie
stajni
Augiasza,
zagłada
ogromnych, drapieżnych ptaków,
walka
z bykiem,
wyprawa
po klacze Diomedesa,
walka
o pas Hipolity,
porwanie
wołów Gerionesa,
zdobycie
złotych jabłek Hery,
wyciągnięcie
Cerbera na powierzchnię ziemi.
Pojedynek
strzelecki.
Niemoc
Heraklesa i walka z Apollinem.
Służba
u królowej Omfali.
Miłość
Dejaniry powodem cierpień bohatera.
Herakles
staje się bogiem.
Mit
o Orfeuszu.
Niezwykła
lutnia.
Śmierć
Eurydyki.
Wyprawa
do Hadesu.
Ostateczna
utrata Eurydyki.
Śmierć
wyśmienitego muzyka.