4.KLASY, STANY, PARTIE -PODZIAŁ WŁADZY W OBRĘBIE WSPÓLNOTY
Ukształtowanie ŁADU PRAWNEGO wpływa bezpośrednio na PODZIAŁ WŁADZY w danej wspólnocie.
WŁADZA - szanse jednej lub większej liczby osób na przeprowadzenie jej lub ich własnej woli w działaniu opartym na poczuciu wspólnoty, nawet jeśli inni, którzy w nim uczestniczą będą stawiali opór.
GODNOŚĆ SPOŁECZNA= prestiż - może być podstawą władzy typu ekonomicznego. Podstawą godności społecznej nie jest tylko władza. Ład prawny może być gwarantem zarówno władzy, jak i godności.
ŁAD SPOŁECZNY - sposób, w jaki w danej społeczności rozdziela się "godność" społeczną między typowe grupy w niej uczestniczące.
ŁAD EKONOMICZNY - sposób rozdziału i użycia dóbr i świadczeń ekonomicznych.
KLASY - stanowią jedynie możliwe podłoże działań opartych na poczuciu wspólnoty.
pewna liczba osób posiada wspólne pewne typowe czynniki przyczynowe ich szans życiowych
czynniki te dotyczą jedynie ich ekonomicznego interesu - posiadanie DÓBR i DOCHODU
w warunkach RYNKU TOWARÓW i PRACY
Klasa to też DYSPONOWANIE WŁASNOŚCIĄ MATERIALNĄ, POSIADANIE i NIEPOSIADANIE.
Rodzaj szans na rynku stanowi instancję warunkującą, to co wspólne losom jednostek. Położenie klasowe w tym sensie jest położeniem rynkowym.
Klasę tworzą wyłącznie interesy ekonomiczne i to związane z istnieniem rynku.
DZIAŁANIE KLASOWE -działanie oparte na poczuciu wspólnoty osób przynależących do klasy
-Każda klasa może ale nie musi być podłożem jakiegoś działania klasowego, które może przybierać niezliczoną liczbę form.
Klasa sama nigdy nie jest wspólnotą
Położenie klasowe kształtuje się na gruncie związanej wspólnoty.
Działanie płynące z poczucia wspólnoty, którego następstwem jest położenie klasowe, jest nie tyle działaniem członków tej samej klasy, ile działaniem wzajemnym członków różnych klas.
Takimi działaniami, na przykład, które bezpośrednio określają położenie klasowe robotników i przedsiębiorców są: rynek pracy, rynek towarów oraz kapitalistyczne przedsiębiorstwo.
STANY - są zazwyczaj wspólnotami, ale często o nieukształtowanym charakterze. Wszelkie typowe składniki losów ludzkich uwarunkowane przez określoną, pozytywną lub negatywną ocenę "godności" społecznej, wiążącej się z jakąś cechą wspólną pewnej liczbie osób
Godność stanowa nie musi wiązać się z położeniem klasowym, normalnie pozostaje raczej w ostrej sprzeczności z roszczeniami czystego posiadania.
Treściowo wyrazem godności stanowej jest zazwyczaj przede wszystkim oczekiwanie specyficznie ukształtowanego STYLU ŻYCIA od każdego, kto chce należeć do danego kręgu.
Do kręgu stanowego ograniczone jest normalne małżeństwo, aż po pełną endogamię.
Stan utrzymuje się wówczas, gdy tego typu zgodne działanie płynie z poczucia wspólnoty, a nie jest jedynie indywidualnym naśladowaniem obcego stylu życia.
KASTA - tam gdzie doprowadza się do konsekwencji skrajnych, tam stan przeradza się w zamkniętą kastę. Oprócz konwencjonalnych i prawnych gwarancji podziału stanowego występują jeszcze gwarancje RYTUALNE tego rodzaju, iż każdy fizyczny kontakt z członkiem kasty uznanej za niższą jest dla osoby należącej do kasty wyższej skazą jako rytualna nieczystość.
Swoista właściwość wspólnot stanowych jak i etnicznych to podtrzymywanie wiary we własną specyficzną godność.
GODNOŚĆ - subiektywny wyraz prestiżu społecznego i zwyczajowych nakazów, jakie stan pozytywnie uprzywilejowany stawia stylowi życia swych członków.
Dobór według cech osobistych nie stanowi jedynego czy przeważającego sposobu kształtowania się stanów: przynależność polityczna lub położenie klasowe decyduje przynajmniej równie często.
Godność stanowa polega na dystansie i ekskluzywności. Określonej godności towarzyszą wszelkiego rodzaju MONOPOLE MATERIALNE.
PODZIAŁ NA KLASY WYŁANIA SIĘ JAKO NASTĘPSTWO STOSUNKU DO PRODUKCJI I NABYWANIA DÓBR, ZAŚ STANY JAKO NASTĘPSTWO ZASAD KONSUMPCJI DÓBR W POSTACI SWOISTYCH RODZAJÓW "STYLÓW ŻYCIA".
Epoki przewrotu techniczno-ekonomicznego, wstrząsu - przewaga podziału klasowego.
Epoki stabilności zasad nabywania i podziału dóbr - przewaga podziału stanowego.
PARTIA - działanie jej kieruje się ku władzy społecznej, czyli ma na względzie wpływ na działanie oparte na poczuciu wspólnoty bez względu na jego treść. Zakłada zawsze celowe zrzeszenie. Bywa często bardzo rygorystycznie zorganizowana na zasadzie zależności zwierzchnich.