Analiza obrazu:

Co należy brać pod uwagę przy analizie obrazu?

1.Napisać 1-3 zdania o autorze, przy czym niekoniecznie muszą się one znaleźć na początku (szczegóły biografii powinny być dobrane pod kątem analizy dzieła sztuki).

2.Określ epokę, nurt artystyczny, do których zalicza się obraz:

a) wymień typowe wyznaczniki tego prądu, tendencji malarskich, pokaż je w analizowanym dziele;

b) jeżeli omawiany obraz jest w jakiś sposób nietypowy (np. nowatorski lub radykalnie polemiczny), nazwij różniące go cechy i omów je.

3. Umieść dzieło w dorobku twórcy:

a) wczesny okres twórczości;

b) dojrzały, gdy autor obrazu osiągnął określony poziom sprawności warsztatowej;

c) synteza życia, dzieło, będące zamknięciem artystycznych poszukiwań, np. rozliczenie się z powracającym ciągle w twórczości malarza motywem.

4. Określ technikę malarską; pokaż, jak można ją dostrzec w omawianym obrazie.

5. Zanalizuj kompozycję całości dzieła:

a) znajdź (jeżeli możliwe jest ustalenie) dominantę kompozycyjną (np. szczegół, postać, barwna plama, światło, układ elementów, linii, itp.) i omów jej znaczenie dla całości obrazu;

b) ustal, nazwij, przedstaw pierwszy, drugi oraz dalszy plan;

c) zwróć uwagę na tło, perspektywę, postacie i ich wzajemne relacje;

d) odpowiedz, jaki jest wzajemny stosunek między tym, co w obrazie szczegółowe (gest, przedmiot, kształt), a tym, co ogólne (tzn. wymowa całości dzieła).

6. Przyjrzyj się kolorystyce obrazu, gamie użytych barw; odpowiedz, jakie maja one znaczenie dla przedstawionego tematu.

7. Omów rolę światła – ustal jego źródło, pokaż, jak malarz wykorzystuje oświetlenie do pokazania np. twarzy, wnętrza, pejzażu, jak światło wpływa na technikę malarską.

8. Zanalizuj problem (temat) przedstawiony w obrazie:

a) zaakceptuj to, w jaki sposób technika malarska, użyte kolory, światło, kompozycja, służą lepszemu zobrazowaniu treści;

b) odnieś się do tytułu dzieła.

9. Zakończyć możesz swą refleksją, wrażeniem, sądem, opinią na temat obrazu.

Przykład analizy: Andy Warhol – Rozerwana zupa Campbella

1.Andy Warhol (1931-1997) nazywany często papieżem pop artu. Malarz, grafik, ilustrator, a także reżyser filmów awangardowych, np. Jeść czy Samobójstwo). Sam kreował siebie na bohatera pierwszych stron gazet zgodnie ze strategią typowego pop artysty (chodziło o to, by ciągle „być w obiegu”). Składał też antyintelektualne deklaracje dotyczące sztuki, przyznawał, że nie ma zdecydowanego sądu o niczym; należy to jednak traktować jako prowokację artystyczną. Najsłynniejsze dzieła: Rozerwana zupa Campbella, Marylin Monroe, Podwójne srebrne nieszczęście.

2.Nurt - pop art.:

- zaciera granicę pomiędzy dziełem sztuki a zwykłym przedmiotem;

- niszczy podział między sztuką, która powinna być wysoka, a kulturą masową (komercyjną);

- tematyka brana z życia codziennego oraz mediów (np. portrety idoli, reklama, przedmioty codziennego użytku);

- gatunki: collage, komiks, plakat, kompozycje przypominające nowoczesne rzeźby.

3.Typowe cechy twórczości:

Tematy:

- śmierć (najczęściej samobójcza) i seks, a także codzienność;

- portrety słynnych ludzi i cała seria autoportretów (ukazywanie tej samej twarzy na różne sposoby);

- utwory skandalizujące, obrazoburcze.

4.Kompozycja obrazu, technika:

- sposobem malowania przypomina reklamy;

- „bohaterką” kompozycji jest puszka zupy Campbella z rozdartą etykietka;

- rozdarta etykieta odsłania blaszany walec puszki;

- zasada kontrastu: kolorowa etykieta i szaro-czarna puszka;

- wykorzystanie zwykłego przedmiotu, aby zbudował symboliczny obraz.

5.Problematyka i symbolika obrazu:

- tak jak w wypadku innych utworów z tego nurtu, symbolikę tego obrazu trudno jest jednoznacznie zinterpretować;

- jedna z interpretacji może być taka: kolorowa etykietka to wygląd przedmiotów kultury masowej, natomiast szary i siermiężny walec puszki to jej zawartość (banalna i przeciętna treść);

- odkrycie mechanizmów oddziaływania kultury masowej (oddziaływanie na odbiorcę kultury estetyką produktów);

- wykreowanie codziennego przedmiotu na temat dzieła sztuki.

6. Zagadnienia i tematy, do których omówienia możesz wykorzystać ten obraz:

- artysta jako prowokator;

- na czym polega awangardyzm w sztuce;

- „ od nas także zależy, co w dziełach widzimy” (Cz. Miłosz) – o roli odbiorcy w interpretowaniu utworu;

- kultura wysoka a kultura masowa;

- amerykanizacja kultury wysokiej w XX wieku.