O P O N Y


Opony są niezwykle ważnym elementem każdego samochodu. To ogumienie jest tak naprawdę miejscem kontaktu pojazdu z podłożem i jego podstawową funkcją jest zapewnienie odpowiedniej przyczepności i stabilności pojazdu. Jest ono odpowiedzialne nie tylko za dobrą nośność naszego samochodu, ale przede wszystkim za bezpieczeństwo pasażerów. Dobrze dobrana opona to klucz do bezpiecznej jazdy.
Budowa opony jest dość skomplikowana, składa się ona z kilku warstw mieszanek gumowych, kordu i drutu. Każda opona oznaczona jest szeregiem symboli, które świadczą o jej właściwościach. Odpowiedni dobór opon do samochodu nie należy zatem do najłatwiejszych. Jest kilka ważnych elementów, na które uwagę trzeba zwrócić, aby pieniądze przeznaczone na ogumienie, nie okazały się pieniędzmi wyrzuconymi w błoto.

Przed wyborem konkretnego modelu!

Powinieneś przede wszystkim zwrócić uwagę na zalecenia producenta samochodu, porę roku, Twój styl jazdy etc. Bardzo ważnym determinantem, jeżeli nie najważniejszym jest cena ogumienia. Generalnie można przyjąć zasadę, że im droższe opony tym lepsza jest ich jakość. Zdarzają się jednak wyjątki od tej reguły, dlatego warto zawsze w pierwszej kolejności przeanalizować parametry techniczne danej opony.
Najważniejsze to mieć świadomość, że nie ma opon uniwersalnych, idealnych na wszelkie warunki pogodowe. Jedne lepiej sprawdzają się w deszczu, inne na suchej nawierzchni. Generalizacje tutaj nie istnieją.

Podstawowe rodzaje opon:

Na rynku spotkać można wiele rodzajów opon. M.in. ze względu na budowę wewnętrzną dzieli się je na: radialne (promieniowe) i diagonalne (opasane). Najczęściej spotkasz się z tym pierwszym typem (GOODYEAR Ultra Grip, DĘBICA PASSIO, Fulda CARAT PROGRESSO), którego zaletą jest niewielkie zużycie paliwa i możliwością precyzyjnego prowadzenia samochodu. Powszechnie uważa się jednak, że to właśnie opony diagonalne dają duży komfort jazdy i są bardzo odporne na wszelkie mechaniczne uszkodzenia. Idealnie nadają się na drogi o kiepskiej nawierzchni.
Można też opony podzielić ze względu na kształt bieżnika. Najczęściej wyróżnia się tutaj: slicki (całkowicie gładkie), rowkowe (rowki odprowadzające wodę), klockowe (dla samochodów terenowych), klocowe (z metalowymi klocami - idealne do jazdy po lodzie i śniegu), deszczowe i błotno-śniegowe. Bieżnik ma więc spełniać określone funkcje, aby opona mogła sprawdzić się w zróżnicowanych warunkach pogodowych. Dlatego też najbardziej oczywistym i zarazem najważniejszym podziałem jest jednak rozróżnienie według sezonu, w jakim używa się konkretnego typu opon. I tak wyróżnia się opony: letnie, zimowe i całoroczne (uniwersalne).

• Opony letnie

• Opony zimowe

• Opony całoroczne

Opony letnie

Skala temperatur w Polsce jest bardzo duża. Latem dochodzą one do 30-40°C, a zimą z kolei spadają często poniżej -20°C. Producenci od lat zastanawiają się, w jaki sposób wyprodukować gumę, która zachowywałaby swoje najlepsze właściwości w każdych warunkach pogodowych. Do tej pory jednak najlepszym z wyjść jest stosowanie opon odpowiednich do pory roku - letnich i zimowych. Letnie ogumienie w niskich temperaturach twardnieje, co znacząco osłabia przyczepność samochodu, a tym samym ogranicza bezpieczeństwo jazdy. Opony zimowe w wysokiej temperaturze staja się zbyt miękkie, co powoduje szybkie zużywanie się bieżnika. Kiedy więc tylko temperatura zaczyna się utrzymywać na poziomie powyżej 7°C, powinieneś w swoim samochodzie założyć opony letnie (np. DUNLOP SP 30). Pamiętaj jednak, że decyzja o założeniu opon letnich nie może być przedwczesna - konieczne jest aby dość wysoka temperatura utrzymywała się nie tylko w południe, ale i wczesnym rankiem, czy późnym wieczorem.

Cechy:

• dosyć szerokie (duża powierzchnia styku opony z asfaltem)

• mniejsza zawartość krzemionki (bardziej twarde od zimowych)

• tańsze od zimowych i całorocznych

Opony zimowe

Przyjmuje się, że opony zimowe (np. Fulda KRISTALL MONTERO) zakłada się kiedy temperatura spada poniżej +7°C. Wtedy to jazda na letnich oponach może okazać się nie tylko niewygodna, ale przede wszystkim niebezpieczna. Opony zimowe wykonane są z innej mieszanki gumowej, która aby nie twardnieć pod wpływem niskich temperatur, musi zawierać większą ilość krzemionki. Oznaczone są zazwyczaj literami M+S (z ang. mud&snow - opony błotno - śniegowe)
Producenci starają się przystosować opony zimowe do warunków europejskiej zimy, która charakteryzuje sie nie tylko opadami śniegu, ale i deszczu, dużą ilością błota oraz wahaniami temperatury. Dodatkowo fakt, że drogi często posypywane są solą bądź piaskiem sprawia, że opony zimowe muszą spełniać przynajmniej w pewnym zakresie standardy uniwersalności.

Cechy:

• węższe od letnich

• specjalna receptura mieszanki gumowej, która pod wpływem niskich temperatur nie twardnieje (mi.in. ze względu na obecność krzemionki silikonowej)

• specyficzna konstrukcja bieżnika, który zasysa błoto pośniegowe

• bieżnik lepiej odprowadza wodę, resztki lodu i błota

• znacznie bardziej odporne na aquaplaning

Opony całoroczne

Opony całoroczne (np. Dębica Navigator) łączą w sobie zalety ogumienia letniego i zimowego. Spisują się całkiem nieźle zarówno w warunkach letnich, jak i zimowych. Tego typu ogumienie można używać tylko wtedy, gdy myśli się o minimum bezpieczeństwa podczas jazdy w warunkach zimowych. Nadaje się wiec ono bardzo dobrze dla kierowców doświadczonych, którzy za kierownicą czują się pewnie, a przede wszystkim unikają brawury na drodze. Mogą okazać się jednak niebezpieczne w warunkach ekstremalnych. Jednym słowem dla tych, którzy chcą mieć większą pewność, że ich samochód będzie się bezpiecznie zachowywał na ośnieżonych i oblodzonych drogach, konieczne jest jednak założenie zimowych opon (GOODYEAR Ultra Grip 7 ).

Cechy:

• poprawnie zachowują się zarówno latem, jak i zimą

• odpowiednie przede wszystkim dla doświadczonych kierowców

• zazwyczaj nie sprawdzają się w ekstremalnych warunkach pogodowych

Najczęściej zadawane pytania :

• Kiedy opony nadają do wymiany?

• Czy koniecznie muszę zakładać opony zimowe?

• Opony, którego producenta powinienem wybrać?

• Ile pieniędzy przeznaczyć na nowe opony?

Czym się kierować przy wyborze opon:

Zalecenia producenta samochodu

Każdy model samochodu charakteryzuje się określonymi parametrami, które determinują dobór opon. Chodzi tutaj przede wszystkim o rozmiar opony, a także o indeks nośności oraz prędkości. Pierwszym krokiem przy właściwym doborze opon powinno być właśnie zapoznanie się ze wskazaniami, jakie daje producent samochodu. Wskażą nam one warianty ogumienia dopuszczalnego w danym typie samochodu. Jeżeli chodzi o współczynnik prędkości, to informuje on o prędkości maksymalnej, jaką może osiągać samochód posiadający dane opony. Informuje on również o zdolności opony do przenoszenia dostępnej mocy samochodu. Współczynnik ten nie może być niższy od tego, który zaleca producent. Nawet jeżeli nie rozwijasz na co dzień tak wysokich prędkości, jakie określa symbol opony, współczynnik musi być odpowiednio wysoki (GoodYear GT, SAVA EFFECTA).
Najpopularniejsze współczynniki prędkości i ich oznaczenia:
- Q - do 160 km/h
- T - do 190 km/h
- H - do 210 km/h
- V - do 240 km/h
- W - do 270 km/h
- Y - do 300 km/h
Jeżeli zaś chodzi o współczynnik nośności, to określa on jaka jest graniczna wartość obciążenia, jaką są w stanie przejąć opony. Współczynniki nośności i ich oznaczenia:
- 50 - 190 kg
- 60 - 250 kg
- 70 - 335 kg
- 80 - 450 kg
- 90 - 600 kg
- 100 - 800 kg

Oznaczenia opony

Każda opona oznaczona jest specjalnym systemem znaków, z których każdy ma swoje znaczenie. Oznaczenia te mówią wiele o cechach poszczególnego modelu ogumienia. Dla przykładu opona Goodyear DURAGRIP oznaczona jest w ten sposób 175/65/R14 82 T, z czego:
- pierwsza liczba (175) określa szerokość opony w milimetrach
- druga liczba (65) określa profil opony, a więc stosunek wysokości opony do jej szerokości
- pierwsza litera (R) - typ konstrukcji podbudowy opony (radialna czy diagonalna); w tym przypadku jest to opona radialna
- trzecia cyfra (14) to średnica felgi wyrażana w calach
- czwarta cyfra (82) określa współczynnik nośności opony wyrażany w kilogramach
- ostatnia litera (T) - współczynnik prędkości
Oznaczenia są więc bardzo precyzyjne i jeżeli tylko będziesz zorientowany, co oznacza konkretna cyfra bądż litera, nie ma mowy o żadnej pomyłce w doborze ogumienia. Standardy tutaj są jasne, co znacząco ułatwi Ci podjęcie pierwszych kroków przed zakupem.

Pora roku

Pora roku powinna decydować o tym, jakie opony zakładamy do naszego samochodu. Zmienne warunki pogodowe, wymagają aby ogumienie spełniało różne funkcje. Zimą np. niezwykle ważne jest, aby zapewniało dobrą przyczepność, odprowadzało wodę, czy też błoto pośniegowe. Każdy z producentów ma więc w swojej ofercie zarówno opony przystosowane do jazdy letniej (np. Fulda ECOCONTROL), jak i opony zimowe (np. BARUM POLARIS 2). Różnią się one wzorem bieżnika i składem tworzywa, z którego są zrobione. Możesz tez zdecydować się na opony całoroczne (np. GOODYEAR WRANGLER HP), które w sposób całkiem poprawny zachowują się zarówno latem jak i zimą.

Indywidualny styl jazdy

W gruncie rzeczy zarówno kierowcy jeżdżący spokojnie, jak i Ci preferujący bardziej dynamiczną i sportową jazdę, powinni pamiętać, że dobrze dobrane opony, to doskonała przyczepność samochodu, lepsza i bezpieczniejsza jazda.
Producenci dbają o to, aby każdy kierowca mógł znaleźć ogumienie odpowiednie dla swojego stylu. Jeżeli lubisz jeździć dynamicznie i szybko powinieneś pomyśleć o ogumieniu odpowiednim dla sportowej jazdy. Musisz się jednak liczyć z faktem, że tego typu ogumienie nie należy do najtańszych (np. Dunlop SP SPORT 9000).

Zastosowanie pojazdu

Opony powinniśmy dobierać mając także na względzie przeznaczenie samochodu, do którego je kupujemy. Jasną rzeczą jest, że inne ogumienie kupujemy do samochodu ciężarowego, a inne do osobowego. Podział taki nie załatwia jednak sprawy. Rodzaj ogumienia do "osobówek" jest całe mnóstwo i ważne jest tu także, gdzie tak naprawdę będziemy jeździć i z jaką częstotliwością. Generalnie można by tutaj podzielić opony na szosowe i terenowe. Te pierwsze przeznaczone są przede wszystkim do jazdy po asfalcie i innych bardziej gładkich powierzchniach (np. DĘBICA FURIO). Z kolei opony terenowe (np. MICHELIN 4X4 A/T XTT) polecam tym, którzy często podróżują po utwardzanych, wyboistych drogach (np. w górach), bezdrożach itp. Większość z tych opon jest przystosowana do jazdy po asfalcie, tracą one jednak tutaj swoje trakcyjne właściwości.

Najczęściej zadawane pytania:

Kiedy opony nadają sie do wymiany?

Wielu kierowców ma problem z rozpoznaniem momentu, kiedy należy wymienić ogumienie na nowe. Powinieneś zwrócić uwagę na dwie podstawowe rzeczy: stan ogólny gumy oraz wysokość bieżnika. Tę drugą wartość można w łatwy sposób określić używając do tego tzw. wskaźnika TWI (ang. Tread Wear Indicator). Ustawowo głębokość bieżnika nie może być mniejsza nić 1,6 mm, generalnie jednak producenci zalecają wymianę opon nawet przy głębokości 3 mm. Każda opona wyposażona jest we wspomniane wskaźniki zużycia. Są to wysokie na 1,6 mm zgrubienia w szczelinach na środku bieżnika. Na bocznej ściance opony umieszczony jest specjalny trójkąt bądź litery TWI, które wskazują umiejscowienie wskaźnika. Dzięki niemu możesz systematycznie kontrolować poziom zużycia bieżnika.
Kierowca powinien też stale kontrolować stan samej gumy. Opona nadaje się do wymiany, jeżeli znajdują się na niej mechaniczne uszkodzenia, czy mikropęknięcia (powstają one zpo dłuższym czasie używania).
Jeżeli chodzi o samą wymianę, to najlepiej wymieniać wszystkie cztery jednocześnie, a na wszystkich kołach powinny być zamontowane opony o takich samych parametrach.

Czy koniecznie muszę zakładać opony zimowe?

Opony letnie (np. PIRELLI P 7) kompletnie nie sprawdzają się w warunkach europejskiej zimy. Materiał, z którego są wykonane pod wpływem niskiej temperatury twardnieje, co może w konsekwencji doprowadzić do wielu niebezpiecznych sytuacji na drodze. Nawet najbardziej doświadczeni kierowcy mogą mieć problem z właściwym prowadzeniem samochodu na oblodzonej drodze w czasie śnieżycy, jadąc na letnim ogumieniu. Dlatego zaleca się, aby gdy tylko temperatura zacznie się utrzymywać stale poniżej 7°C, udać się do serwisu i zmienić ogumienie na zimowe (Yokohama W Drive).
Alternatywnym rozwiązaniem może też korzystanie z opon całorocznych, które z założenia mają sprawdzać się zarówno w warunkach zimowych, jak i letnich. Wielu znawców uważa jednak, że tego typu ogumienie można używać tylko wtedy, gdy myśli się o minimum bezpieczeństwa podczas jazdy. Dla tych, którzy chcą mieć większą pewność, że ich samochód będzie się bezpiecznie zachowywał na ośnieżonych i oblodzonych drogach, konieczne jest jednak założenie zimowych opon.

Opony, którego producenta powinienem wybrać?

Na rynku polskim jest około 30 producentów opon. Znajdziesz marki, które z pewnością znasz doskonale, są to między innymi opony marki: Pirelli, Continental, Dębica, Goodyear, Dunlop, Michelin etc. Zakup opon firmy, która działa na rynku od dłuższego czasu i ma sprawdzoną jakość z pewnością daje większą pewność jeżeli chodzi o jakość opony. Pamiętajmy jednak, że najważniejsze jest właściwe dobranie opon pod względem oznaczeń i parametrów. Bez tego i najlepsza marka nie zagwarantuje nam komfortowej i bezpiecznej jazdy.

Ile pieniędzy przeznaczyć na nowe opony?

Ceny ogumienia uzależnione są między innymi od renomy producenta, sezonu na jaki jest ono przeznaczone (zimowe zasadniczo więcej kosztują od letnich), materiału z którego są wykonane, indeksu prędkości (im wyższy tym droższe) etc. Rozrzut cenowy jest spory (DĘBICA NAVIGATOR, Dunlop SP SPORT MAXX) i generalnie istnieje dość prosta zależność, że im wyższa cena tym lepsza jakość opon. Nie jest to towar, na którym warto oszczędzać, gdyż od ich jakości zależy nie tylko komfort jazdy, ale w pierwszym rzędzie jej bezpieczeństwo. Poza tym opony droższe są zazwyczaj bardziej trwałe i odporne na uszkodzenia mechaniczne, co przedkłada się na możliwości korzystania z jednych opon przed dłuższy okres czasu.

Słowniczek

Parametry opon: Aquaplaning — poślizg na mokrej nawierzchni
Nadsterowność — przednie opony mają większą przyczepność niż tylnie
Podsterowność — przednie opony mają małą przyczepność w stosunku do tylnich
Prędkość — zakres częstotliwości, w obrębie którego przy danym współczynniku zniekształceń harmonicznych (np. 1%) moc wyjściowa spada na krańcach zakresu o 3 dB (czyli do połowy wartości mocy znamionowej)
Profil — stosunek wysokości opony do jej szerokości
Przeznaczenie — podział opon ze względu na porę roku
Szerokość —szerokość opony wyrażona w milimetrach
Sezon —opony, letnie, zimowe i całoroczne
Średnica —średnica felgi wyrażana w calach
Typ pojazdu —do jakiego rodzaju pojazdu są przeznaczone opony
Współczynnik nośności — graniczna wartość obciążenia, jaką jest w stanie przejąć opona; wyrażana w kilogramach
Współczynnik prędkości — wartość informująca o tym, jaką prędkość maksymalną może osiągnąć samochód posiadając dany typ opon