Patologia społeczna- wykłady

„ Gra się tak jak przeciwnik pozwala” Kazimierz Górski

μ + δ odchylenie standardowe
μ − δ

Typowy obszar zmienności

Dewianci negatywni Dewianci pozytywni

µ

średnia symetryczna

Jeden z najważniejszych rozkładów teoretycznych, (zmienne losowo) rozkład jest zbliżony do tego rozkładu.

• Statystyczne kryterium normy

Norma- to co występuje najczęściej, zgodnie z oczekiwaną częstością i natężeniem

Potocznie: zachowanie normalne: takie jakie występuje najczęściej u ludzi z danego środowiska. Ci którzy zachowują się jak wszyscy.

Normalność= przeciętność = powszechność

Śr 1 ≠ Śr 2 śr- środowisko N1≠N2 n- norma (przyczyny wojny)

Normalne jest to co się nie odchyla od przeciętności, a każde środowisko takie miary przeciętnie wytwarza.

Kryterium statystyczne normy (częstotliwość) jest zbyt banalne, prymitywne (wszyscy kradną to ja też)

• Kryterium biologiczno-ekologiczne, logika przetrwania, normalne jest każde zachowanie zwiększające biologiczne szanse przetrwania.

• Kryterium psychologiczne- dobry stan życia, SWB- subiektywny dobrostan, normalne jest subiektywne poczucie zadowolenia, szczęście dobrego przystosowania

• Kryterium medyczno- psychiatryczne, zdrowe jest to, co jest zgodne z modelem zdrowia fizycznego i psychicznego wypracowany przez lekarzy i psychiatrów

• Kryterium interakcyjne- adekwatne reagowanie na bodźce z otoczenia oraz umiejętność przeciwstawiania się czynników patogennych

• Kryterium społeczne- zgodność postępowania i z powszechnie akceptowanymi wzorcami

• Kryterium pedagogiczne- zgodnie z którymi jedynie dążenie do ideałów a szczególnie do samo urzeczywistnienia autonomii samo wychowywania i rozwoju świadczy o zachowaniu i normalnej motywacji sprzyjającej człowiekowi

• Kryterium statystyczne normy- presja rówieśnicza, wesela, komunie, urodziny, moda

Biegunowa wizja świata, rozdzielonego na : zdrowy lub patologiczny, nawiązuje do logiki dwuwartościowej wizji świata arystotelesowskiej i klasycznej.

Nie można zachować konsekwencji w tym dualicznej.

Dwa alternatywne podejścia: podejście ilościowe ( wszyscy mają określony wzrost, wagę, inteligencje, emocje, różnimy się natężeniem tych cech), podejście jakościowe( tworzymy odrębne kategorie nie sprowadzane do wspólnego mianownika, ludzie różnią się przez jakość swych cech)

Powyższe kategorie można zredukować do 3 czynników: biologiczne, statystyczne (p. ilościowe) aksjologiczne (p. jakościowe).

Przykłady osoby, która w wyniku zdarzenia losowego, lekkomyślności staje się kaleką. Następuje zmiana statusu po frustracji, stresie.

Robotny- bezrobotny ,domny- bezdomny , rodzina-sierota, klęski żywiołowe, rodzeństwo, wejście w dorosłość, wolny- w więzieniu, uzależnienia , zdrowe- niepełnosprawne ( jednostka musi zmienić patrzenie na siebie, musi walczyć, poddanie się może powodować samobójstwo. Kształtuje się nowy tor życia, uczestniczy w procesie sam zainteresowany i w instytucjach: lecznicze, terapeutyczne, korekcyjne, poprawcze, penitencjalne( karne) )

Ta chwilowa niedyspozycja musi zostać w jakiś sposób zlokalizowana. Rozpoczyna się proces poszukiwania normalności w tym, w sensie biologicznym, statystycznym i społecznym odbiega od normy. Rozpoczyna się żmudny proces poszukiwania normy. Istotę tego procesu jest opieranie się na tym co: ma walory, jest pozytywne, co pozwala na szczątkową samorealizację, względnie nieuszkodzone, możliwe do poprawienia i rozwoju.

Poszukuje się za tym tych aspektów i stron istnienia, które normalizują wyjątkowość sytuacji. „ Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło”

Powyższy proces nie będąc gładkim nigdy nie zostaje do końca określony, gdyż wymaga nieustannego wysiłku jednostki środowiska.

Realizujemy naszą pozycję względem najbliższych. Każdy wysiłek poszukujący optymalnych sposobów adaptacji zwłaszcza adaptacji twórczej, czyli przez kształcenie różnych umiejętności, czyli jednostkę normalną w sensie aksjologicznym. Potencjalnie tą każdy z nas może w jakimś zakresie być postrzegany przez siebie lub przez innych jako niepełnosprawny, niepełnym, lub takim się stać w sensie obiektywnym lub przez zbieg okoliczności. Rzecz w tym co dana jednostka potrafi zrobić ze swoją niepełnosprawnością, niedojrzałością, mankamentem losowym, fizycznym.

Pathos- cierpienie , logos-nauka

Cierpienie uchodzi, poza skrajnymi przypadkami, za zjawisko niepożądane. Patologia społeczna zajmuje się zjawiskami negatywnie lub też traktowane jako nie pożądane.

Dewiacja społeczna najczęściej potocznie rezerwowane dla zjawisk negatywnych, ale nie kiedy znajduje zastosowanie do zjawisk ocenianych pozytywnie ale nie zgodnych z normą społeczną, rozumianą bądź jako: dyrektywy zachowane. Typowy przeciętny lub najczęściej spotykany stan rzeczy( pozytywna dewiacja społeczna). Pojęcia dewiacji patologii nie mogą być zatem utożsamiane ze względu na podwójne znaczenie dewiacji.

Dewiacja negatywna to ograniczenie, stereo typizacja, zawężenie postrzeganych czy powszechnie dostępnych alternatyw.

Dewiacja pozytywna związana jest z rozszerzeniem, obdarzeniem daleko idące władze przekonaniem o własnej niezwykłości i wielkości, szczególnie uprzywilejowaną pozycje związaną ze statusem społecznym lub przypisaniem właściwości.

Dewiacja wykorzystująca kryterium normatywne- zachowanie niezgodne z przyjętą w danej zbiorowości normą rozumianą jako wskazówka zachowania

Definicja dewiacji wykorzystujące zachowania większości danego społeczeństwa. Oczekiwanie społeczeństwa co do zachowania jego członków są co najmniej współwytwarzane akceptowanymi danej zbiorowości normami. Większość zbiorowości pcha nas w kierunku kryterium statystycznego normy. Za dewiację uważa się zachowanie które występuje rzadziej niż jego przeciwieństwo.

Definicja dewiacji przyjmująca kryterium relacji społecznej. Dewiacją społeczną są zjawiska wywołujące reakcje społeczne, najczęściej wprowadza się ograniczenie do reakcji negatywnych. Przy tym kryterium nie tylko zachowani ale też cechy i stany. Stąd też niektórzy ograniczają reakcję zachowania. Jest ich wiele, są zróżnicowane, mają wiele podgrup np. stawiają warunki wystąpienia reakcji albo warunek możliwości zajścia reakcji.

JASIŃSKI- do zjawiska Patologii Społecznej zaliczamy takie zachowania dewiacyjne, które osiągnęły pewien próg masowości i postrzegane są w społeczeństwie jako naruszające jakieś ważne szeroko zinternalizowane (uwewnętrznienie norm) normy.

Problem społeczny: zjawisko o dużym zasięgu lub nawet występujące masowo, budzą oddźwięk społeczny, w powszechnym odczuciu zjawisko wymagające przeciwdziałania

Warunki definicji Patologii Społecznej: obejmuje jednolitą klasę zjawisk, wskazywać kryteria pozwalające odróżniać zjawiska patologiczne od nie patologicznych, obejmować krąg zjawisk nie pokrywające się z kręgiem zjawisk obejmowanych przez pojęcia zbliżone.

ANDRZEJ GABERLE – zjawisko społecznie patologiczne to zachowanie okalające destrukcyjnie na społeczeństwo lub jego elementy, a przy tym niezgodne z wartościami uznawanymi w danym kręgu kulturowym. Patologie Społeczne zaś to dyscyplina naukowa zajmująca się zjawiskami społecznymi.

J.WÓDZ- społecznie patologiczne są zjawiska, które nie są zgodne z przyjętymi w danej społeczności normami, występują w coraz większym nasileniu, mają dysfunkcjonalny wpływ na cele dokonujących się zmian społecznych.

ADAM PODGÓRECKI- przez Patologie Społeczną należy rozumieć ten rodzaj zachowania, ten rodzaj instytucji, ten typ funkcjonowania jakiegoś systemu społecznego, który pozostaje w zasadniczej i nie dającej się pogodzić sprzeczności z świata poglądowymi wartościami, które danej społeczności są akceptowane.

Skomplikowanie problematyki Patologii Społecznej jako dyscypliny nauki wynika przynajmniej z trzech istotnych względów:

• Interdyscyplinarność- zagadnienia Patologii Społecznych nie mogą być badane za pomocą pojęć i metod tylko jednej dyscypliny naukowej. Łączy nauki społeczne.

• Bardzo ściśle powiązanie Patologii Społecznej z zagadnieniem ocen i wartości. Wartości można rozpatrywać z trojakiego punktu widzenia: jednostki, zbiorowości pośredniej, społeczeństwa globalnego

• Względy praktyczne- jak badać, czym badać zjawiska Patologii Społecznej