Prezentacja odniesienia twórców Młodej Polski do świata natury - na wybranych przykładach
Z Młodą Polską wiąże się często pojęcie ludomanii. Można powiedzieć, iż zrodziło się ono z opozycji, z negatywnego stosunku artystów młodopolskich do mieszkańców miast, prezentujących cechy filistra. Ale dużą rolę odgrywała w kształtowaniu stosunku do wsi także moda - podkreślano pozytywny wpływ klimatu bliskiego naturalnemu na zdrowie człowieka. W tym okresie także zdynamizował się rozwój turystyki górskiej, można powiedzieć, że wtedy się właściwie rozpoczął; wiązało się to także z odkryciem folkloru góralskiego. Stąd Tatry jako jeden z najczęstszych motywów, wykorzystywanych prze z twórców różnych dziedzin sztuki.
Ale natura to nie tylko pozytywne oddziaływanie na organizm ludzki to także jedno z lekarstw na chorobę duszy. Obok sztuki i nirwany jest tym, co ocala człowieka końca wieku - dekadenta przed rozpaczą. Staje się ona siłą i mocą. Jest stała.
Tatry i Podhale zachwyciły między innymi Kazimierza Przerwę - Tetmajera, który poświecił im wiele utworów. Swoje kontakty z naturą czynił autentycznymi i bliskimi poprzez nawiązywanie znajomości z góralami i Uprawianie wędrówek wysokogórskich. Jego poezja pełna jest odkrywania uroków tatrzańskiego świat przyrody. Jest ona często punktem wyjścia do głębszych rozważań. Wystarczy przywołać tutaj cykl poetycki pod tytułem " Z Tatr", a w nim wiersze takie jak: "Widok ze Świdnicy", "W Kościeliskach nocy", "W Balem", " W lesie". Utwór "Widok ze Świdnicy" jest próbą właściwego impresjonistom uchwycenia ulotnej chwili. Wrażenia, które wywołuje krótkotrwała gra barw i szczegółów.
Piękne krajobrazy tatrzańskie stanowiły jednak tylko krótkotrwałe ukojenie. W utworze "Melodia mgieł nocnych" podmiot liryczny opisując świat przyrody odwołuje się do wrażeń właściwych wszystkim naszym zmysłom: wykorzystuje kolory, ruch, zapachu i odgłosy. Tetmajer w mistrzowski sposób oddaje piękno i zwiewność mgieł nocnych nad Czarnym Stawem Gąsienicowym. W jego opisie staje się to prawdziwym misterium - niestety, co wyraźnie odczuwalne - przemijającym. Natura, która opisuje poeta pełna jest życia - od wód przez lasy, aż do gwiazd.
Drugi wielki poeta epoki - Jana Kasprowicza także uczynił Tatry motywem przewodnim wielu wierszy. Od urody świata tatrzańskiej przyrody w sonetach "Krzak dzikiej róży" przechodzi do rozważań filozoficznych. Sposób opisu natury w tych utworach sprawia, ze odbieramy ją bardzo sensualistycznie. Ten niezwykły sposób prezentacji natury prowadzi jednak dalej - do symbolicznego znaczenia rozkwitającej róży i próchniejącej limby.
W powieści Władysława Reymonta pod tytułem "Chłopi" widzimy związek świata natury z życiem ludzi, obyczajem chłopskim. Centrum świata stanowi ziemia. Rytm, którym ona żyje staje się rytmem życia także społeczności ludzkiej. Prawa natury są tutaj najważniejsze. Dzieło ma cztery części, z których każda prezentuje odmienną porę roku. Ich następstwo i przemijalność stanowi wyznacznik ludzkich działań: pracy i zabawy. Często jednak w opisach zatrzymuje się naszą uwagę na samych zjawiskach przyrody, ich właściwościach.
Dla bohaterów powieści ziemia to matka i żywicielka - świętość, są oni do niej bardzo przywiązani i pełni szacunku. Pierwszym planem powieści czyni pisarz właśnie przestrzeń natury, kiedy prezentuje prace polowe. Lipce - wieś, która jest właściwym miejscem wydarzeń prezentowana jest z pewnej perspektywy, co sprawia, że staje się ona mikroświatem, mikroklimatem, który rządzi się swoimi prawami, a właściwie prawami ziemi, jest też azylem. Opisy przyrody i wsi bliskie są właściwym impresjonistom przez angażowanie do odbioru świata wszystkich zmysłów, przez uwrażliwianie na piękno różnymi środkami wyrazu.
Świat natury jest niezwykle istotny dla artystów epoki Młodej Polski i spełnia on w ich dziełach wielorakie funkcje.