Leki przeciwpasożytnicze stosowane u drobiu
Środki przeciw pierwotniakom – kokcydioza u drobiu
Środki kokcydiostatyczne. U drobiu największe starty wywołuje Eimeria Tevnella ( jelito ślepe) oraz Eimeria necatrix (jelito cienkie). Do zarażenia dochodzi przez zanieczyszczona oocystami wodę, paszę, wybiegi, nawozy. Najbardziej wrażliwe są kurczęta. Objawy: w czwartym dniu po zarażeniu odchody stają się płynne, piątego dnia pojawia się krew w odchodach.
Środki kokcydiostatyczne podaje się z wodą do picia lub z karmą.
Stosuje się: sulfonamidy, nitrofurany, antybiotyki, związki o charakterze antagonistów witamin.
Sulfonamidy
stosowane są sulfonamidy trudno wchłaniające się z przewodu pokarmowego
- sulfaguanidyna, ftalilosulfatiazol,
- sulfadymidyna
- sól sodowa sulfachloropirazyny ( preparat SULFATYF proszek do sporządzania roztworu doustnego dla kur i indyków.
Proszek stosuje się doustnie po rozpuszczeniu w wodzie jako 0,03% roztwór do picia przez 3 dni. Kury, indyki- 100 g preparatu rozpuścić w 100 litrach wody do picia. Świeży roztwór podawać ptakom przez 3 dni.
Kura - tkanki jadalne - 14 dni
Indyk - tkanki jadalne - 21 dni
Nie stosować u niosek produkujących jaja przeznaczone do spożycia przez ludzi.
Leczenie klinicznych postaci kokcydiozy wywołanych przez Eimeria spp., w szczególności u kur, kurcząt rzeźnych, kurcząt hodowlanych wywołanych przez Eimeria tenella oraz u indyków wywołanej przez Eimeria adenoides.
- połączenie sulfachloropirazyny + diawerdyna
Sulfonamidy stosuje się przez 5 dni, jednocześnie przeprowadza się dezynfekcję kurnika.
Sulfonamidy o przedłużonym okresie działania:
- 20% roztwór soli sodowej sulfachinoksaliny
Nitrofurany
- nitrofural
- furazolidon
Antagoniści witamin
- amprolium – antagonista witaminy B1 ( preparat ANTICOCCID , tabletki, działa kokcydiostatycznie przez obniżenie poziomu Wit B1 w organizmie żywiciela aż do poziomu, który hamuje rozwój kokcydii a nie wpływa jeszcze ujemnie na ustrój żywiciela. Preparat jest skuteczny przy kokcydiozie jelit cienkich i ślepcyh drobiu ( Eimeria necatrix, Tevnella i praecox) oraz kokcydiozie indyków (E. gallopavonis, E. adenoides, E. meleagrimatis). Preparat podawany z karmą(zapobiegawczo) lub wodą do picia (leczniczo).
- trymetoprym – antagonista kwasu foliowego
Antybiotyki
- oksytetracyklina ( preparat OKSYTETRACYKLINA 5% PROSZEK - Kury i indyki: 10 – 25g leku na 100l wody do picia, co odpowiada 10 – 25mg substancji czynnej na 1 kg m.c. podane z wodą do picia. Nie podawać u kur niosek, których jaja mają być przeznaczone do konsumpcji przez człowieka.
Leki przeciwko tasiemcom
- prazikwantel - Stosowany jest on u wielu różnych zwierząt, a także u ludzi. Dziala także na postaci larwalne tasiemców. Mechanizm działania jest złożony, przede wszystkim lek zaburza możliwość przyczepienia się pasożyta do ściany jelita oraz wchłanianie substancji odżywczych. Stosowany jest w preparatach złożonych razem np. z benzimidazolami.
- flubendazol
- mebendazol, fenbendazol – mają ograniczone działanie na tasiemce
- niklozamid – toksyczny dla gęsi, czasem stosowany u ptaków
3. leki przeciwko nicieniom
- Ascaridia galli – ptaki grzebiące także gęski i kaczki
umiejscowienie: jelito cienkie, czasem jajowód
- heterokarioza drobiu
Heterakis gallinarum, Ganguletrakis dis par
umiejscowienie: jelito ślepe
Benzamidazole
Benzimidazole są pochodnymi benzimidazolu (zwykle karbaminiany). Są nierozpuszczalne lub słabo rozpuszczalne w wodzie. Ich działanie polega na wiązaniu tubuliny (białka strukturalnego) co powoduje zablokowaniem polimeryzacji tubuin w mikrotubule, która zachodzi w komórkach powłok ciała i przewodu pokarmowego pasożytów. W wyniku tego dochodzi do zaburzeń m.in. odżywiania i wydalania u pasożytów co prowadzi do ich śmierci. Leki te wykazują słabe powinowactwo do tubuliny gospodarza.
Benzimidazole podawane są doustnie. Słabo wchłaniają się z przewodu pokarmowego (wyjątkiem jest tiabendazol).
- tiabendazol
- kambendazol
- fenbendazol
- Mebendazol
- parbendazol
- albendazol
- flubendazol
- oksybendazol
- luksabendazol
preparat FLUBENOL5% - Przeciwrobaczy premiks leczniczy dla świń i drobiu. Substancja czynna: flubendazol. Nie zaleca się stosowania u papug. Zwalczanie: Kury, kurczęta: Ascaridia galli, Heterakis gallinarum, Capillaria spp., Raillietina cesticillus. Bażanty, kuropatwy: Ascaridia galli, Heterakis gallinarum, Capillaria spp., Syngamus trachea. Indyki: Ascaridia galli, Heterakis gallinarum, Capillaria spp., Syngamus trachea. Preparat miesza się z karmą.
Interakcje z innymi lekami nie są znane.
Imidazotiazole
- tetramizol
- lewami zol - powoduje on porażenie nicieni co pozwala na efektywniejsze ich zabijanie przez czynniki układu odpornościowego. Nie działa na przywry i tasiemce. Ma wąski margines bezpieczeństwa, łatwo go przedawkować.
preparat : LEVAMOL 8% - preparat do sporządzania roztworu dla kur, indyków, kaczek, gołębi i gęsi. Podawany z wodą do picia.
Kury, indyki, gęsi, gołębie – zwalczanie inwazji pasożytnicze tchawicy i jelit powodowanych przez: Ascaridia sp., Heterakis sp., Capillaria sp., Amidostomum sp
Nie powinien być podawany ptakom w czasie pierzenia.
Makrocykliczne laktony - Leki te zostały wyizolowane z hodowli bakterii z rodzaju Streptomyces. Maja szeroki zakres działania, działają na postaci dorosłe i larwalne nicieni żołądkowo-jelitowych oraz płucnych, a także na niektóre pasożyty zewnętrzne. Nie działają na przywry i tasiemce.
W wyniku działania tych leków następuje porażenie mięśni wiotkich pasożytów. Leki te nie przenikają przez barierę krew-mózg są wiec w miarę bezpieczne dla organizmów gospodarzy.
- iwermektyna
- abamektyna
- doramektyna
- eprinomektyna
- selamektyna
- milbemycyna
- moksydektyna
!!!!Nioskom nie podaje się następujących leków:
lewamizol,
mebendazol
Iwernektyna nie jest lekiem zarejestrowanym do stosowania u drobiu.