Biblioteki i książki - integralnym elementem kultury na przykładzie zawartości portalu gus.opv.pl oraz polska.pl
Kultura należy do podstawowych pojęć współczesnej humanistyki. Twórca i uczestnikiem kultury jest człowiek. Pierwotne słowo kultura oznaczało po prostu uprawianie ziemi, opiekę nad żywymi organizmami. Kultura oznacza pewien porządek ustalony przez człowieka dla zaspokojenia jego potrzeb. Jest również rezultatem działań człowieka.
Kultura, czyli cywilizacja jest to złożona całość, która obejmuje wiedzę, wierzenia, sztukę, moralność, prawa, obyczaje oraz inne zdolności i nawyki nabyte przez ludzi jako członków społeczeństwa. Kultura więc zawiera nawyki nabyte przez człowieka jako członka społeczeństwa.
Kultura jest dobrem zbiorowym oraz zbiorowym dorobkiem, owocem twórczego i przetwórczego wysiłku niezliczonych pokoleń. Jest więc dobrem dziedziczonym tworzącym swoista więź miedzy pokoleniami.
Kultura oznacza środki używane dla ukierunkowania wyższych funkcji psychicznych występujących u człowieka. Suma tych środków jest wspólnym dorobkiem ludzi, stanowi system regulacji zachowań społecznych przez wytwory społeczeństwa, oznacza ono równocześnie efekty tych zabiegów w postaci odpowiedniego uformowania dyspozycji człowieka. Kultura jest trwałym zasobem postaw, umiejętności, treści.
Rolę źródeł o bibliotekach mogą pełnić dysertacje, artykuły, i komunikaty zamieszczone w czasopismach i pracach zbiorowych oraz informatory.
Typologia informatorów:
dotyczące bibliotek miasta i ewentualnie ośrodków środków informacji naukowej;
dotyczące bibliotek ewentualnie także innych środków informacji naukowej;
dotyczące jednej biblioteki w mieście;
dotyczące warsztatu informacyjnego jednej biblioteki w mieście;
grupy bibliotek w obrębie jednej dzielnicy miasta;
grupy bibliotek w obrębie jednej instytucji;
dotyczące grupy bibliotek miasta pośród innych wyodrębnionych bibliotek krajowych.
Główna bazą informująca o bibliotekach w Polsce jest Baza Biblioteki Narodowej w Systemie MAK Informator o bibliotekach w Polsce. Baza ta zawiera informacje o ponad 6.500 bibliotekach i ośrodkach informacji działających w Polsce, a także o kilku bibliotekach polonijnych. Rekordy bibliotek, które współpracują z katalogami centralnymi Biblioteki Narodowej, uzupełniono o nadane im sigla. Bazę przeszukiwać można poprzez 8 następujących indeksów: nazwa biblioteki lub instytucji, której częścią jest biblioteka, typ biblioteki lub ośrodka, siglum, słowo kluczowe charakteryzujące zawartość zbiorów, miejscowość, systemy, które biblioteka wykorzystuje oraz bazy danych na CD ROM, z jakich można w bibliotece korzystać. Zawarta w bazie informacja jest aktualizowana na bieżąco na podstawie dostępnych źródeł.
Autorzy portalu internetowego Polska.pl dążą do uporządkowania i usystematyzowania informacji na temat Rzeczypospolitej Polskiej, dostępnych w zasobach polskiego Internetu.
Portal Polska.pl ma pomagać wszystkim - Polakom, przedstawicielom Polonii i użytkownikom z zagranicy - w dostępie do zweryfikowanych pod względem merytorycznym i wiarygodnych źródeł wiedzy o Polsce.
Polska.pl nie konkuruje z istniejącymi mediami informacyjnymi, nie pretenduje też do takiego miana. Proponuje spojrzenie na Państwo w innej skali, przez pryzmat aktywności współczesnego społeczeństwa informacyjnego.
W ideę portalu wpisany jest jego nieustanny rozwój, interaktywną wymianę informacji, kontakt i stałą współpracę z naszymi użytkownikami.
Współczesny świat wkracza w nowy etap cywilizacji. Dzięki najnowszym technologiom można pracować, uczyć się, a nawet zarządzać firmą 'na odległość'. Na oczach użytkowników rodzi się społeczeństwo informacyjne, które żyje informacją i rozwija się dzięki współpracy między sektorem publicznym i prywatnym.
Portal Polska.pl jest miejscem spotkania wszystkich tych, którzy aktywnie uczestniczą w tworzeniu nowych wartości społeczeństwa obywatelskiego w Internecie. W jednej chwili goszczą na tej stronie tysiące ludzi z różnych stron świata. Dzieli ich i odległość, i wykształcenie, i doświadczenia, i różnice kultur, ale łączy coś, co jest ideą naszego portalu - wspólne zainteresowanie Polską.
Autorzy strony do współpracy zapraszają wszystkich: przedstawicieli administracji samorządowej i rządowej, fundacje, stowarzyszenia i inne organizacje pozarządowe, przedsiębiorców i osoby fizyczne - hobbystów, twórców i pasjonatów Internetu. To dzięki użytkownikom powstaje i rozwija się społeczeństwo informacyjne. Użytkowników pomysły i inicjatywy zostaną przez autorów strony przeanalizowane, a z wielu na pewno skorzytają.
W zamierzeniu strony Polska.pl ma pełnić także społeczną funkcję edukacyjną - wspomagać rozwój świadomości obywatelskiej współczesnych pokoleń Polaków, w szczególności dzieci i młodzieży.
Polska.pl jest projektem przygotowanym i zarządzanym przez Naukową i Akademicką Sieć Komputerową (NASK) - współtwórcę polskiego Internetu, propagatora i patrona idei społeczeństwa informacyjnego.
Dokument „Kultura w 2009 roku” wydany przez Główny Urząd Statystyczny opisuje sieć i działalność instytucji kultury oraz innych jednostek prowadzących działalność kulturalną: teatrów, instytucji muzycznych i rozrywkowych, kin, muzeów, bibliotek publicznych, naukowych, fachowych i pedagogicznych, galerii sztuki oraz domów i ośrodków kultury, klubów i świetlic. Dane o produkcji wydawniczej i filmowej oraz abonentach radiowych i telewizyjnych. Wybrane informacje o finansowaniu kultury oraz wydatkach na kulturę poniesionych przez gospodarstwa domowe.
W raporcie tym są zdefiniowane pojęci takie jak: biblioteka, jednostka biblioteczna, biblioteki publiczne, punkty biblioteczne, filie biblioteczne, punkty biblioteczne, oddziały dla dzieci. Jest również podany podział bibliotek specjalistycznych, gdzie w skład którego wchodzą: biblioteki naukowe, biblioteki pedagogiczne, biblioteki towarzystw naukowych oraz biblioteki zakładów pracy w skład którego wchodzą biblioteki fachowe, ośrodki informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej oraz biblioteki fachowo-beletrystyczne.
Analiza bibliotek publicznych została wykonana na 8392 bibliotekach działających w roku 2009, 2618 bibliotekach macierzystych oraz filiach i 204 filiach dla dzieci. Analiza zas bibliotek specjalistycznych przeprowadzona została na podstawie danych zgromadzonych przez Główmy Urząd Statystyczny w latach nieparzystych w okresie 2001-2009.