1. Lipoproteiny - budowa cząsteczek lipoproteinowych, ich powstawanie i funkcje
   

   1. lipoproteina - wielkocząsteczkowy kompleks hydrofobowego rdzenia lipidowego (zawiera estry cholesterolu, trójglicerydy oraz polarną powłokę z fosfolipidami, wolny cholesterol, białka - apoliproteiny -- kofaktory enzymów)

   2. Apoproteina - hydrofilne składniki lipoprotein, zapewniające im rozpuszczalność, pełnią tez funkcję elementów rozpoznawczych dla receptorów lipoprotein w tkankach, aktywują enzymy lipolityczne, rozkładające składniki lipoproteinowe kompleksów lipoproteinowych

   3. podział lipoprotein - frakcje

-frakcje różnią się one składem lipidowym, oraz zawartością apoprotein

1. chylomikrony
   - są syntezowane z trójglicerydów w siateczce endoplazmatycznej (początek), wchłaniane w jelicie
   - transportują tłuszcz z jelita do narządów obwodowych
   - nie wykazują ruchliwości elektroforetycznej
   - powstają tylko w komórkach bł. śluzowej j. cienkiego, stamtąd na drodze egzocytozy wydzielane są do układu chłonnego, a potem do krwi (stają sie składnikami osocza)
   - transportują tłuszcz pokarmowy (trójglicerydy, cholesterol i jego estry oraz inne lipidy powstałe w tych komórkach), nie występują na czczo
   - gdy dostaną się do krwi, podlegają szybkiej modyfikacji - wbudowanie apoE, która wraz z apoB-48 jest rozpoznawana przez receptory wątrobowe; wbudowują apoC - potrzebna do aktywacji lipazy lipoproteinowej
   - cholesterol uwolniony z chylomikronów hamuje syntezę cholesterolu (oddziałuje na reduktazę HMG~S-CoA - poprzez to następuje zmniejszenie syntezy cholesterolu endogennego)

2. VLDL (lipoproteiny o bardzo małej gęstości)
   - są pre-β-lipoproteinami, produkowane przez wątrobę
   - nowopowstałe zawierają apoB-100 i apoA-I, oraz trójglicerydy endogenne
   - przenoszą lipidy z wątroby do tkanek obwodowych
   - krążą w krwi kilka godzin, lecz wytwarzane są nieustannie, występują na czczo
   - produkty końcowe metabolizmu VLDL, czyli LDL, zachowują apoB-100, lecz tracą inne apoproteiny na rzecz HDL

3. IDL (lipoproteiny o pośredniej gęstości)
   - powstają z cząsteczki VLDL (gdy VLDL przekształca się w LDL, powstają przejściowo IDL)

4. LDL (lipoproteiny o małej gęstości)
   - są β-lipoproteinami, głównym transporterem cholesterolu z wątroby do innych narządów (głównie mięśni, nerek, kory nadnerczy)
   - zawierają większość cholesterolu osoczowego;
   - pełnią swą funkcję (transportową) przez odkładanie wolnego cholesterolu na powierzchni błon komórkowych lub poprzez wiązanie się z receptorem błonowym (łącząc się przez apoB-100);

- zawierają znacznie mniej trójglicerydów, niż VLDL, natomiast więcej cholesterolu i jego estrów

1. HDL (lipoproteiny o dużej gęstości)
   - biorą udział w metabolizmie VLDL, chylomikronów i cholesterolu, transportują cholesterol z tkanek pozawątrobowych do wątroby
   - estryfikują cholesterol wewnątrznaczyniowo - oczyszczają osocze z cholesterolu; wiążą uwalniany do osocza cholesterol
   - chronią apoproteiny przed przedwczesną degradacją (wychwytują i przechowują apo z chylomikronów resztkowych i z LDL)

- świeżo powstałe HDL, wydzielone z wątroby, zawierają głównie wolny cholesterol, fosfolipidy i liczne apoproteiny (E,A,C)

- HDL zbiera wolny cholesterol z powierzchni błon komórkowych i z krążących lipoprotein