Wydział Odlewnictwa II rok Grupa B3 Semestr trzeci (zimowy)	Przedmiot Ochrona środowiska Temat ćwiczenia Składowisko odpadów komunalnych, sortownia i kompostownia „Barycz” Wykonujący ćwiczenie Aleksander Skowron	Data wykonania ćwiczenia 19.10.2012

1. Ogólne informacje

Składowisko odpadów komunalnych „Barycz” jest to Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania, działające w formie prawnej Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością od 1906 r. Właścicielem Spółki jest Miasto Kraków, które posiada 100% udziałów w Spółce. Zadania w zakresie eksploatacji składowiska MPO realizuje przez Wydział Gospodarki Odpadami. Składowisko odpadów komunalnych Barycz w Krakowie jest miejscem składowania odpadów komunalnych dla miast: Krakowa i Wieliczki. „Barycz” znajduje się na południu Krakowa za adresem ul. Krzemieniecka 40.

Przedsiębiorstwo składa się z:

• sortownia (frakcji suchej)

• kompostownia (odpadów zielonych)

• składowisko (odpadów komunalnych)

• zespół agregatów prądotwórczych

• ścieżka edukacyjna.

Obecnie przedsiębiorstwo jest podzielone na 3 etapy o ogólnej powierzchni 36 ha.

Teren składowiska znajduje się na zapadlisku powstałym wskutek eksploatacji przez kopalnie soli. W roku 1974 zaczęto przywozić śmieci na teren I etapu, przesuwając się coraz dalej na zachód. W roku 2005 powstał etap III.

Teren składowiska jest ogrodzony, bramy wjazdowe są dozorowane, a całość otacza pas zieleni - zapobiega on przedostawaniu się hałasu oraz zapachu po za teren przedsiębiorstwa. Składowisko stanowi duże zagłębienie, którego ściany są pod nachyleniem i są pokryte geomembraną o grubości 2mm i 2metrową warstwą żwiru.

1. Miejskie sortowanie śmieci. Sortownia.

Sortowanie śmieci zaczyna się od sortowania w całym mieście. Domki jednorodzinne z-za miasta otrzymują żółte wory dla odpadów gospodarczych, rozmieszczane są także tam niebieskie pojemniki.

Na terenie całego Krakowa działa system selektywnej zbiórki: w mieście znajdują się pojemniki (najczęsciej tzw. „dzwony”). Do pojemników odpowiednich kolorów wyrzuca się odpady odpowiednich „rodzajów”:

1. Niebieskie –papier (gazety i czasopisma, prospekty, katalogi i reklamy, papierowe torby na zakupy, zeszyty i stare książki, papier biurowy i kserograficzny, kartony i tektury, koperty itd.);

2. Żółte – metal i tworzywa sztuczne (zgniecione puszki aluminiowe i z blachy stalowej, garnki, metalowe narzędzia, rury, druty i drobny złom, folię aluminiową, pokrywki ze słoików, kapsle z butelek oraz metalowe i plastikowe nakrętki, zgniecione plastikowe opakowania po napojach i olejach spożywczych, zgniecione plastikowe opakowania po kosmetykach i chemii gospodarczej, plastikowe worki, torebki i reklamówki, plastikowe koszyki po owocach i pojemniki po wyrobach garmażeryjnych, opakowania wielomteriałowe, np. kartony po mleku i sokach);

3. Białe – szkło bezbarwne (bezbarwne: butelki i słoiki po napojach i żywności, opakowania po kosmetykach);

4. Zielone – szkło kolorowe (kolorowe: butelki i słoiki po napojach i żywności, opakowania po kosmetykach).

Odpady w systemie workowym i z pojemników trafiają do sortowni. Sortownia Barycz to kompleksowy zakład unieszkodliwiania tzw frakcji suchej odpadów komunalnych w oparciu o technologię segregacji mechanicznej i ręcznej.

Śmieciarki,wjeżdzające na składowisko, są ważone na samochodowej wadze wjazdowej(wyjazd ze składowiska odbywa się przez przejazd przez wagę wyjazdową, a także automatyczną myjnię kół i podwozi samochodowych). Ich waga jest rejestrowana. Przy wjeżdzie znajduje się tabela cen obowiązujących za składowanie odpadów na składowisku. Najdroższe jest składowanie śmieci mieszanych, czyli niesegregowanych.

Odpady, trafiające do sortowni, są wysypywane na taśmociągi, przechodzące najpierw przez kabinę wstępną, gdzie odsegregowane zostają szkło i papier. Odbywa się tutaj też segregacja według rozmiarów odpadów – w zależności od tego odpady trafiają do różnych boksów. Odpady dużych rozmiarów trafiają do pomieszczenia, gdzie są podzielone na poszczególne sektory: meble; drewno; elektroodpady; opony; odpady niebezpieczne itd. Z odpadów poszczególnych rodzajów tworzone są bloki związane drutami stalowymi (np. 1 blok z spresowanych butelek pod wagą 50 ton waży około 200kg).

Składowisko jest czynne pn-pt od 6.30 do 18, sb od 6.30 do 14 – od 1 kwietnia do 30 września; pn-pt od 6.30 do 14, sb od 6.30 do 14 – od 1 pażdziernika do 31 marca.

Od roku 1998 składowisko jest składowiskiem ponad poziomowym. Eksploatacja prowadzona jest tarasowo poprzez wznoszenie kolejnych obwałowań ziemnych podtrzymujących złoża odpadów i wypełnianie uzyskanej niecki odpadami. Deponowanie odpadów odbywa się na wydzielanych polach o powierzchni ok.300m². Deponowane odpady są codziennie zagniatane kompaktorami typu BOMAG do warstwy ok.2m, dezynfekowane wapnem chlorowanym i izolowane warstwą ziemi o grubości ok. 20 - 25 cm lub pianką izolacyjną.

Sortowanie jest bardzo ważnym etapem, gdyż większość opadów odsortowanych ( na poszczególne rodzaje) zostaje odsprzedanana różnorodnym firmom, które zajmują się ich powtórnym wykorzystaniem:

- z papieru z odzysku robione są pudełka dla jajek, telefonów komórkowych, koperty itd. 1 tona makulatury chroni 17 drzew, a także wielokrotnie zmniejsza zużycie wody i energii oraz emisję toksyn;

- butelki z napojów PET dzieli się pod względem koloru na bezbarwne, zielone i niebieskie. Następnie z nich robi się ( firma „Granulat”) nicie i włokna polietylenowe, które są wykorzystywane w chemii gospodarczej: opakowania dla płynów, żelów; polary (z 30 2litrowych butelek powstaje 1 polar);

- szkło dzieli się na dwie grupy: bezbarwne i mix (kolorowe). Są odkupowywane przez huty szkła. Z 1 tony szkła (fachowo tłuczki szklanej) może powstać około 3,330 0,5litrowych butelek.

Odpady, z których już nic nie da się zrobić trafiają do spalarni ( nie ma na terenie Krakowa).

Metale żelazne i nieżelazne są od razu oddawane do huty.

Składowsko „Barycz” nie ma 100% odzysku, ma 75%, natomiast pozostałe 25% jest to tzw balast. Przy wykorzystaniu balastu przy ulicy Nowohuckiej produkuje się paliwo alternatywne, wartość energetyczna którego służy tylko dla celów instalacji przemysłowej.

Na składowisku w wyniku fermentacji odpadów powstaje także gaz wysypiskowy (lub biogaz), którego głównym składnikiem jest metan (zapach na składowisku pochodzi nie bezpośrednio od odpadów, tylko od powstającego gazu; przy dużych zmianach ciśnienia zapach ten staje się intensywniejszy, włączane wtedy są urządzenia rozpylające gaz neutralizający ten zapach). Właśnie duża zawartość metanu w biogazie pozwala na jego wykorzystanie do produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Biogaz pozyskiwny jest poprzez 47 studni odgazowujące, skąd siecią rurociągów z wykorzystaniem ssaw przesyłany jest do bloków energetycznych (zespoły prądotwórcze), gdzie przetwarzany jest na energię cieplną i elektryczną. Obecnie na składowisku zbudowane są 4 bloki energetyczne potrafiące wytworzyć 1341 kWh energii elektrycznej. W przypadku awarii bloków biogaz kierowany jest do komory spalania. Oddane do eksploatacji kontenerowe bloki energetyczne są instalacjami całkowicie zautomatyzowanymi, bezobsługowymi. Powstała energia elektryczna i cieplna jest w pierwszą kolej wykorzystywana dla celów własnych przedsiębiorstwa, natomiast nadwyżka jest sprzedawana. Jakość biogazu jest co jakiś czas sprawdzana przez nadzorców z Instytutut Nafty i Gazu.

1. Kompostownia

Od 2005 roku na składowisku działa nowoczesna kontenerowa kompostownia. Jej zdolność przerobowa to 6000 ton odpadów rocznie. Z 1 tony odpadów zielonych (trawa, liście, gałęzie) powstaje pół tony kompostu.

Tworzenie kompostu odbywa się w kilku etapach, pierwszym z których jest składowania odpadów zielonych w kontenerach przez 14 dni w temperaturze około 72 stopni. Następnie kompost jest przesiewany. W zależności od oczka prześwitu sieci powstają różne komposty, odpowiednio składowane do różnych boksów. Kompost powinien być suchy. Jakość kompostu jest dokładnie sprawdzana (kompost spełnia wymagania jakościowe określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dla nawozu orgnicznego), po czym kompost jest sprzedawany. Wyprodukowany kompost jest doskonałym nawozem organicznym przeznaczonym do poprawiania właściwości gleby, przyczyniając się do wzrostu roślin w ogrodach przydomowych i działkowych, do uprawy roślin rabatowych, na trawniki w parkach, ogrodach, obiektach sportowych i miejskich terenach zielonych.

1. Ścieżka edukacyjna

Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania i administrowane przez niego Centrum „Barycz” zaangażowane są w szereg działań z zakresu edukacji ekologicznej. Składowisko jest często odwiedzane przez grupy szkolne i studenckie.

Do dyspozycji zwiedzajacych, zwłaszcza tych najmłodszych, została stworzona Ścieżka Edukacyjna ucząca w zabawny i obrazowy sposób jak segregować śmieci.

W przyszłości na sortowni powstanie ZPGO, czyli jeden z pierwszych zbiorczych punktów gromadzenia odpadów, a także hala magazynowania sortowni.