Autorskie p.osobiste– Istotą jest nieogr w czasie i nie podlegająca zrzeczeniu lub zbyciu więź twórcy z utw. Jedno prawo o dualistycznej kontrukcji (ktoś inny jest autorem i ktoś inny właścicielem). Ale może być też tak że autor jest również włascicelem, wtedy nie ma dualizmu. Katalog dóbr osobistych: (jest przewidziane tylko dla autora) *prawo do autorstwa utw, *do ozn utw swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo,* do nienaruszalności treści i formy utw oraz jego rzetelnego wykorzyst, *do decydowania o pierwszym udostępnieniu utw publiczność, *do nadzoru nad sposobem korzystania z utw. Dalsze: * do wprowadzania zmian w dziele, *do odstąpienia od umowy lub jej wypowiedzenia z powodu istotnych interesów twórczych. Majątkowe prawa autorskie – zespół uprawnień jakie przysługują twórcy utw przy czym nacisk kładzie się tu na kwestię ekon tych uprawnień(honorarium, dostają gdy utwór zostaje wyeksploatowany, wyk na polach eksploatacji) są prawami zbywalnymi – mogą być dziedziczone lub przejść na inne osoby na podst umowy. Sa zbywalne, dziedziczone lub przekazywane jeśli będzie taka wola twórcy. On decyduje jak i do czego eksploatuje swoja twórczość. Prawa te nie są wieczyste. majątkowe p.a wygasają po upływie 70 lat: *od śmierci autora, a w przypadku utw współautorskich – od śmierci współtwórcy, który żył najdłużej. Po wygaśnięciu majątkowych praw autorskich utwór staje się własnością publ - można go publikować i powielać w dowolny sposób, zachowując jednak nadal dane o autorze. Sam twórca, może również przed upływem okresu ochronnego oznajmić, że jego dzieło staje się własnością publiczną. Użytek osobisty – prawo zezwala na nieodpłatne korzystanie z już rozpowszechnionego utw – bez zezwolenia twórcy – w zakresie własnego użytku osobistego. Krąg osobisty ograniczony jest do osób pozostających w zw rodzinnym lub towarzyskim. Każdy chroniony utw jest wyk na wlasne potrzeby/ wlasny uzytek lub krag osobisty lub grono przyjaciół,o ile odtwarzany utwór jest oryginalny. Są również wyjątki-nie można bud domu z cudzego projektu. Użytek publiczny – ustawa wprowadza ogr łamiące monopol autorski na rozporządzanie utw, uzasadnione celem społ w zakresie potrzeb infor, oświatowych, nauk i kult. Tylko w tym zakresie możemy mowic o uzytku publ kiedy to wyszczegolniona jedn ma w swoim dzialaniu odp udostępnianie, robienie kopii, itp. Ograniczenia polegają na pewnym ściśle określonym zakresie możliwe jest swobodne korz z utw bez zgody autora utw i bez zapłacenia wynagrodzenia. War wyk jest respektowani autorskich dóbr osobistych, a więc wyraźne podanie autora i źródła, z którego utw został zaczerpnięty w całości lub części, oraz zakaz wprowadzania jakichkolwiek zmian w utw. Prasa (i radio i TV): wolno w celach infor, rozpowszechniać opubl: *sprawozdania o aktualnych wyd, *aktualne wypowiedzi na tematy polit, gospod i religijne ( autorowi przysługuje wynagrodzenie!), *aktualne wypowiedzi i zdjęcia reporterskie (fotograf ma wynagrodzenie), *krótkie wyciągi ze sprawozdań, artykułów i wypowiedzi, *przeglądy publ i utw opublikowanych, *rozpowszechnianie mowy wygłaszane na publ zebraniach i rozprawach; nie upoważnia to jednak do publikacji mów 1 osoby, *krótkie streszczenia rozpowszechnionych utw, jest dozwolone zarówno w oryginale, jaki i w tłumaczeniu. Instytucje nauk i oświatowe: w celach nauczania lub własnych badań, mogą one korzystać z opubl utw w oryginale i w tłumaczeniu oraz sporządzać w tym celu egzemplarze opubl utw. Biblioteki publ, archiwa i szkoły: w zakresie swych zadań mogą udost (na miejscu i wypożyczać) opubl egzemplarze utw. Ustawa daje im też prawo sporządzania lub zlecania sporządzania pojedynczych egzemplarzy utw opubl lecz niedostępnych już w handlu – w celu uzupełnienia i ochrony swych zbiorów. Pojedyncze egzemplarze kopii, które SA nauzytek publ, z których nie będą rozliczani. Ośrodki informacji nauk i nauk – techn: mogą sporządzać i rozpowszechniać własne opracowania dok oraz pojedyncze egzemplarze fragm opubl utw, nie większe niż 1 arkusz wydawniczy 22 str maszynopisu, ogr wielkości frag – nie egzemplarza). Jeżeli ośrodki te udostępniają egzemplarze utw odpłatnie wówczas właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi jest uprawniona do pobierania od nich wynagrodzenia. Działaja jak biblioteki, robia opracowania za które biora pieniądze. WYNALAZek musi: *być nowy, *mieć poziom wynalazczy, *nadawać się do przemysłowego stosowania *musi być oczywisty .jest nowy, jeżeli nie jest częścią stanu techniki. Ma wystarczający poziom wynalazczy, jeżeli nie wynika dla znawcy w sposób oczywisty ze znanego stanu techniki. Nadaje się do przemysłowego stosowania, jeżeli według niego może być uzyskany wytwór, wyk sposób w rozumieniu techn, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa. Wynalazkiem nie jest pomysł zainspirowany z innego kraju- nie spełnione jest kryterium stanu techniki. Stan techniki wszystkie nowe rozw, które przed datą zgłoszenia wynalazku do ochrony patentowej były stosowane, albo udost do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu takie, które zostały wystawione na wystawie publicznej albo ujawnione w inny sposób. Nowością jest, że za stanowiące część stanu techniki uważa się w zgłoszeniach wynalazków lub wzorów użytkowych korzystających z wcześniejszego pierwszeństwa, jednak pod warunkiem, że zostaną one opublikowane w BUP, za wynalazki, nie uważa się (nie udziela się patentu) w szczególności: *odkryć, teorii nauk i metod matem, *wytworów o char jedynie estetycznym, *planów, zasad i metod dotyczących dział umysłowej lub gospod oraz gier, *wytworów, których niemożliwość wyk może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki (tzw. Perpetuum mobile), *programów do maszyn cyfrowych, *przedst informacji. Patent to wyłączne prawo do zarobkowego i zawodowego korzystania z wynalazku. Czas trwania wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w UP RP. Jego zakres określają zastrzeżenia patentowe, zawarte w opisie patentowym. Opis wynalazku i rys mogą służyć do wykładni zastrzeżeń patentowych. Przyznanie patentu jest potwierdzone wyd dok patentowego. Patent dodatkowy- prawo ma tylko tworca patentu podst (głównego), to patent udzielany na rozwiązania uzupełniające lub ulepszające wynalazek chroniony już patentem na rzecz tego samego podmiotu, jeżeli te ulepszenia lub uzupełnienia mają same w sobie cechy wynalazku ale nie mogą być stosowane inaczej niż w połączeniu z wcześniej opatentowanym wynalazkiem.jest opłacany jednorazowo. Nie udziela się patentów na: Odmiany roślin i rasy zwierząt oraz czysto biol sposoby hodowli roślin; sposoby leczenia ludzi i zwierząt met chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach i zwierzętach, ale mogą być patentowane produkty, w szczególności subst lub mieszaniny stosowane w diagnostyce lub leczeniu. Tryby zgłosz *TK :zgłoszenie, postep f-p, publikacja, bad meryt, decyzja krajowego urzedu patentowego. *TE: zgłoszenie (wskazanie kraju), postep f-p, publ, Bad meryt, decyzja euro urzedu patent, rozdzial, walidacja praw-bad zgodności *TM: zgłoszenie wskazanie kraju, postep f-p, publ ,Ewen Bad meryt, rozdzial postepowania, suwerenne nadanie decyzji krajowego UP. Nie konczy się 1 decyzja- tylko decyzjami wielu krojow. Ponosimy 1 koszt. Ewent badanie- zgłaszający musi zapłacić jeżeli się je zrobi, nie ma bad w każdym kraju osobno, chyba ze jest droższe i oplaca soe bardziej badac w każdym kraju osobno. Wymien i schar prawa z zakresu wł przem : *patent chroni wynalazki, nadany po badaniu *pr ochronne chroni wzory uzytkowe w tym także znaki towarowe bez badania, a wzory uzytkowe po badaniu *pr z rejestracji chroni wzory uzytkowe,ozn geogr, topografie ukł scalonych. Istota ochrony pr wł przem: polega na stworzeniu rozw dla którego ustala się okreslona kat, przyg dok zgłoszeniowa, wybiera własny urzad, zgłasza rozwiązanie do ochrony i czeka na decyzje urzedu. Wzór użytkowy jest nowym i użytecznym rozw o charak techn dotyczącym kształtu, bud lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Wzór uważa się za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korz z wyrobów. ocenienie nowości wzoru jest identycznie jak nowość wynalazku. Znakiem towarowym każde ozn, które można przeds w sposób graf, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżniania towarów (lub usług) 1 przedsieb od towarów (lub usług) innego przedsięb. Najbardziej tradycyjnymi i najczęściej występ formami przedstawieniowymi znaków towarowych są ozn słowne (wyraz, zdania, slogany), słowno – graf (ozn, w których wyst zarówno elementy słowne, jak i graf) i graf (rys, ornamenty). W przypadku znaków słownych ważny jest sam element słowny. W znakach takich nie jest chroniona graf w jakiej wyst element słowny (krój i wielkość czcionki), tylko chroni się najwięcej rozwiązań. Ochrona dotyczy tylko czesci, nadaja się ja do odróżnienia usług 1 producenta od innych, ozn indywidualizujące przeznaczone do odróżnienia towarów. Znak usługowy – ozn indywidualizujące przeznaczone do odróżnienia usług. Znak towarowy indywidualny – znak przeznaczony do używania przez jednego przedsiębiorcę lub osobę fiz i ewentualnie ich licencjobiorców. Na znak taki udzielane jest prawo ochronne. Znak towarowy indywidualny, na który zostało udzielone wspólne prawo ochronne – znak towarowy przeznaczony do równoczesnego używania przez kilku przedsiębiorców. Zasady używania znaku określa regulamin używania znaku przyjęty przez przedsiębiorców. Wspólny znak towarowy – przeznaczony jest do używania przez organizację posiadającą osobowość prawną, która została powołana do reprezentowania interesów przedsiębiorców oraz przedsiębiorców w niej zrzeszonych. Zasady używania w obrocie wspólnego znaku towarowego przez organizację i zrzeszonych w niej przedsiębiorców określa regulamin znaku przyjęty przez tą org. Prawo ochronne na wspólny znak towarowy może zostać udzielone tylko na rzecz organizacji. Wspólny znak tow gwarancyjny – znak przeznaczony do używania przez przedsiębiorców stosujących się do zasad ustalonych w reg znaku przyjętym przez organizację posiadająca osobowość prawną, na której rzecz znak ten został zarejestrowany. Przedsiębiorcy używający wspólny znak gwar podlegają kontroli org w zakresie przestrzegania regulaminu znaku. Organ na rzecz której znak ten został zarejestrowany nie może go używać. Na znak towarowy, udzielane jest prawo ochronne lub wspólne prawo ochronne. Wniosek o udzielenie prawa ochronnego przez UP RP na ind znak towarowy może złożyć każda osoba fiz lub prawna. Prawo ochronne w Polsce udzielane jest na 10 lat od daty dokonania zgłoszenia. Może zostać ono przedłużone na wniosek uprawnionego i po wniesieniu stosownej opłaty na kolejne okresy 10-letnie (bez ograniczeń). Wzory przemysłowe i prawa z rejestracji wzorów przemysłowych Wzór przem odznacza się indywidualnym char, jeżeli ogólne wrażenie, jakie wywołuje na zorientowanym użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez wzór publicznie udost przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo uważa się za nowy, jeżeli przed datą, wg której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, identyczny wzór (np. taki, który różni się jedynie nieistotnymi szczegółami) nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób. Wzór uważa się za identyczny z udostępnionym publicznie, gdy różni się od niego jedynie nieistotnymi szczegółami. Wzoru nie uważa się za udostępniony publicznie, jeżeli nie mógł dotrzeć do wiadomości osób zajmujących się zawodowo dziedziną, które wzór dotyczy. Kształ, walory uzytkowe, detale, ornamenty nie zwracamy uwagi na aspekty techniki. Ale musi się odnosic do rozwiązań techn. Prawo z rej wzoru przem, prawo wyłącznego korzystania z wzoru przem w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze RP. Wyłączność dotyczy: wytwarzania, oferowania, wprowadzania do obrotu, importu, eksportu, używania wytworu, w którym wzór jest zawarty bądź zastosowany, a także składowania takiego wytworu dla wyżej wymienionych celów. Prawo z rejestracji wzoru udziela się na 25 lat od daty dokonania zgłoszenia w UP, podzielone na 5-letnie okresy. Udzielenie prawa następuje pod war uiszczenia opłaty za 1-szy okres ochronny. Wyjątkiem są wzorów zdobniczych, które korzystały z 2x ochrony: prawem wynalazczym i prawem autorskim. Ozn geogr -ozn słowne identyfikujące towar z określonym terenem, np. miejscowością, regionem, krajem pod war, że cechy istotne tego towaru są przypisane przede wszystkim jego pochodzeniu geogr. odróżnia towar nie od towaru pochodzącego od innego przedsiębiorcy, ale od takiego samego towaru poch z innego regionu. Ozn geogr są przede wszystkim nazwy regionalne i ozn pochodzenia służące do wyróżnienia towarów, które pochodzą z określonego terenu i są wytworzone lub przetwarzane na tym terenie . Ukł scalony – 1/ wielowarstwowy wytwór przestrzenny, utworzony z elem z materiału półprzewodnikowego tworzącego ciągłą warstwę, ich wzajemnych połączeń przewodzących i obszarów izolujących, nierozdzielnie ze sobą sprzężonych, w celu spełnienia funkcji elektr. Topografią ukł scalonych rozwiązanie polegające na przestrzennym, wyrażonym w dowolny sposób, rozplanowaniu elementów, z których min 1 jest elem aktywnym, oraz wszystkich lub części połączeń ukł scalonego. Def ta wskazuje na specyfikę rozwiązań odnoszących się do topografii. Rozwiązaniem tym jest rozplanowanie, rozmieszczenie w przestrzeni określonych elementów. Prawo z rej topografii, daje uprawnienie do wyłącznego korzystania z topografii w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze RP. Ochronie : topografie oryginalne ( uważa się za oryginalną-jest wynikiem pracy intelektualnej twórcy i nie jest powszechnie znana w chwili zgłoszenia jej do ochrony). Ochrona ustaje po 10 latach od końca roku kalendarzowego, w którym topografia lub ukł scalony zawierający taką topografię był wprowadzony do obrotu, lub końca roku kalendarzowego, w którym dokonano zgłoszenia topografii w UP. Prawo rejestracji wygasa również po 15 latach od jej dokonania i utrwalenia, jeżeli okres ten upływa wcześniej niż okres, na jaki zostało udzielone prawo z rejestracji, a topografia nie bywa w tym czasie wyk w celach handlowych .Dok zgloszeniowa:podanie opis, zastrzezenie, ewentualne rysunki, skrot. Prawo wyłączne i podst ograniczenia. Prawa wyłączne prawa korz w sposób zarobkowy lub zawodowy z wyniku intelektualnego chronionego tym prawem (monopol) Monopol zainicjonowany jest posiadaniem patentu, praw autorskich lub prawo wyłączności na sprzedaż danego produktu na danym rynku, co może być wzmocnione posiadaniem znaku firmowego o marce światowej. Podst ogr praw wyłącznych: przedmiotowe, czasowe, terytorialne Maks czas trwania praw wyłącznych w Polsce: *patent na wynalazek: 20 lat od daty zgłoszenia w UP RP, *pr ochronne na wzór użytkowy: 10 lat od daty zgłoszenia w UP RP, *pr z rejestracji wzoru przem: 25 lat od daty zgłoszenia w UP RP, *pr z rejestracji topografii: 10 lat od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano zgłoszenia do UP RP lub w którym topografia bądź ukł scalony ją zawierający był wprowadzony do obrotu, *pr ochronne na znak towarowy: bez ogr, przy czym ochrona udzielana jest na okresy 10-letnie i przedłużana na wniosek uprawnionego, *pr z rejestracji ozn geog: bezterminowe, ochrona od dnia wpisu do rejestru Własność intelektualna a przemysłowa - char i różnice. Pr włas intelektualnej - obejmuje wszystkie działania f-p chroniące interesy i prawa osób uprawnionych do tworzenia, posiadania i wykorz dóbr niemat będących wytworem ludzkiego umysły. W Polsce prawa wł intelektualnej regulowane są ustawami dla różnych kategorii .Rodzaje ochrony: Powstała z mocy prawa: *ochrona autorska utworu; *pr pokrewne. *patent na wynalazek; *pr ochronne na wzór użytkowy; *pr z rejestracji wzoru przem; *pr z rejestracji topografii scalonej; *pr ochronne na znak towarowy; *pr z rejestracji ozn geogr. Pr własności przem - część pr własności intelektualnej chroniąca twórczość nauk-techn o znaczeniu przemysłowo-handlowym; ochronę uzyskuje się na mocy decyzji admini organu krajowego, regionalnego lub międzynar. Przedmiotem są: *patenty na wynalazki, *wzory użytkowe, *wzory przemysłowe, *znaki towarowe, *znaki usługowe, *nazwa handlowa i ozn pochodzenia lub nazwy pochodzenia, *zwalczanie nieuczciwej konkurencji. Własność przemysłowa stosuje się nie tylko do przemysłu i handlu w ścisłym znaczeniu, ale również do przemysłów rolnych i wydobywczych oraz do wszystkich produktów wytworzonych lub nat, jak np: win, nasion, liści tytoniu, owoców, zwierząt, minerałów, wód mineralnych, piwa, kwiatów, mąki. Prawo własności przemysłowej Ustawa normuje: *stosunki w zakresie wynalazków, wz użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, ozn geogr i topografii ukł scalonych; *zasady, na jakich przedsiębiorcy mogą przyjmować projekty racjonalizatorskie i wynagradzać ich twórców; *zadania i organizację UP. Ustawa reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w dział gosp, w szczególności produkcji przemysłowej i rolnej, budownictwie, handlu i usługach – w interesie publicznym, przedsiębiorców oraz klientów.