Polityka regionalna

Wykład 1 18.02.2013

Dyżury: poniedziałek 12:00 – 13:25 425D

Polityka regionalna:

• Umiejętność formułowania celów

• Umiejętność formułowania koncepcji

• Umiejętność doboru instrumentów realizowanie celów

• Zasady planowania

Ekonomiczne uzasadnienie interwencji publicznej w przestrzeniach miejskich:

• Zawodność mechanizmów rynkowych

- identyfikacja domen uzasadniających interwencję władz publicznych

• Nierównomierność rozwoju

- identyfikacja miejsc przejawiania się wzrostu ze zmienną

- intensywnością w postaci punktów lub biegunów wzrostu

- identyfikacja kanałów rozchodzenia się efektów wzrostu

- identyfikacja mechanizmów polaryzacji wzrostu

• Niesprawność samorządności

- identyfikacja przyczyn nieracjonalnego formułowania celów rozwoju

- identyfikacja przyczyn braku skutecznych mechanizmów koordynacji działań i współdziałania różnych podmiotów

Zawodność mechanizmów rynkowych:

• Zawodność konkurencji (istnienie monopolu naturalnego)

• Zawodność wynikająca z istnienia dóbr publicznych i mechanizmów ich dostarczania

• Zawodność wynikająca z występowania efektów zewnętrznych

• Przestrzenne zróżnicowanie kompletności rynków

• Zawodność informacji wynikająca z niepełnej informacji

Przekroje analizy rozwoju regionu

Możliwe podstawy teoretyczne	Możliwe podejścia
	Globalna opcja analityczna
Teorie ekonomiczne	- teorie globalizacji - teorie metropolizacji - modele otwartości - teorie konkurencyjności regionów - makroekonomiczne modele rozwoju regionów
Teorie organizacji i zarządzania	- region jako system liczący się

Modele rozwoju regionów:

Systematyka podejść badawczych

Typ modelu	Przekroje analityczne
	Analiza przewagi konkurencyjnej
Modele teorii ekonomicznych	Model przydatności zasobów do konkurowania
	Model składowych rozwoju regionu
Modele teorii organizacji i zarządzania	Model systemu uczącego się

Nowe otoczenie rozwoju regionalnego:

Kluczowe pojęcia polityki regionalnej w ujęciu historycznym (CAMAGNI)

1950-1960

Infrastruktura jako warunek regionalnego wzrostu ekonomicznego

1960-1970

Atrakcyjność działalności zewnętrznych, bieguny rozwoju, baza eksportowa

1970-1980

Rozwój endogeniczny, MŚP, kompetencje (zdolności i cechy) lokalne

1980-1990

Innowacja, dyfuzja technologii, środowiska innowacyjne

1990-2000

Wiedza, miękkie czynniki rozwoju, zbiorowe uczenie się

2000-2010

Kapitał relacyjny, współ-powiązanie, kultura lokalna, e-praca

Wykład 2 25.02.13

Bariery stosowania mentalnych modeli rozwoju regionalnego w analizie środowiska przedsiębiorczości.

Rodzaj bariery:

- bariera prakseologiczna

Istota bariery:

- praktyczne inicjowanie rozwoju regionu jest ograniczone

- propozycje kierunków rozwoju regionu wynikają z rozpoznawalnych braków dysfunkcji, problemów itp.

Sposób przezwyciężenia bariery:

Racjonalność rozwoju wynika z :

- rozpoznanej tożsamości regionu

- umiejętności tworzenia sieci dialogowych

- łączenia racjonalności intelektualnej, komunikacyjnej i dialogowej.

Znaczenie dla analizy środowiska przedsiębiorczości:

- środowisko przedsiębiorczości jest kształtowane poprzez model asocjacyjny odrzucający model planu strategicznego,

- stan środowiska jest sumą doświadczeń i kompetencji przedsiębiorczych,

- stan środowiska jest efektem intuicji społecznej.

Rodzaj bariery:

- bariera epistemologiczna

Istota bariery:

- brak jednoznacznie określonych przyczyn rozwoju terytoriów,

- przekształcanie zjawisk i mechanizmów rozwoju lokalnego w zjawiska endogeniczne.

Sposób przezwyciężenia bariery:

Sprostanie wyzwaniom związanym z:

- otwartością ekonomiczną regionu,

- rolą rynku jako mechanizmu alokacji zasobów,

- rosnącą wielkością niezależnych podmiotów rozwoju regionalnego.

Znaczenie dla analizy środowiska przedsiębiorczości:

Środowisko przedsiębiorczości diagnozowane jest poprzez takie czynniki jak:

- akumulacja kapitału,

- akumulacja potencjału innowacyjnego,

- akumulacja kapitału ludzkiego.

Rodzaj bariery:

- metodologiczna

Istota bariery:

- dominacja myślenia pozytywistycznego,

- upraszczanie złożoności rozwoju regionalnego,

- poszukiwanie teorii generalnych,

- pomijanie indywidualności i specyfiki rozwojowej regionów.

Sposób przezwyciężenia bariery:

- stosowanie praw organizacji społecznej dla wyjaśnienia istoty rozwoju.

Znaczenie dla analizy środowiska przedsiębiorczości:

- środowisko przedsiębiorczości jest analizowane jako zbiór relacji między podmiotami rozwoju regionalnego opisujących żywotność, złożoność, hierarchię autorytetu i konflikty,

- środowisko przedsiębiorczości jest postrzegane jako zjawisko aksjologiczne,

- aktorzy rozwoju regionalnego wymykają się kontroli ośrodków planistycznych,

- podstawą budowy środowiska przedsiębiorczości jest kultura zaufania.

Czynniki rozwoju regionalnego i związane z nimi koncepcje teoretyczne.

Nowa klasyfikacja czynników rozwoju regionu budujących regionalne środowisko przedsiębiorczości:

Czynniki zasobowe:

- naturalne,

- kognitywne,

- symboliczne,

- psycho - społeczne.

Czynniki instytucjonalne:

- inteligencja organizacyjna,

- kontemporalność (?)

Czynniki proceduralne:

- rządowe,

- administracyjne,

- informacyjne.

Czynniki kulturowe:

- kapitał społeczny.

Czynniki zakorzeniania terytorium w jego otoczeniu:

- publiczna,

- rynkowa.

Środowisko przedsiębiorczości jest wynikiem synergii regionalnych czynników rozwoju pozwalających na efektywne wychwytywanie szans rozwojowych postrzeganych poprzez przedsiębiorców działających w sieciach powiązań.

Środowisko może być:

- dziełem przypadku,

- wynikiem działań rozmyślnych.

Konwergencja jako nowy cel polityki rozwoju regionalnego

Pobudzenie potencjałów wzrostu gospodarczego regionów i miast (regres polityki regionalnej i jej przesunięcie na pozom miast).

- koncentracja na inwestycjach i usługach publicznych,

- zwiększenie liczby nowych miejsc pracy,

- zapewnienie zrównoważonego rozwoju.

04.03.2013 Wykład 3

Mikroekonomiczny model rozwoju regionalnego.

Model brytyjski.

Kluczowe czynniki wzrostu produktywności regionu.

• Skills – umiejętności – podejmowane w ciągu całego ludzkiego życia, działania szkoleniowe i edukacja, podnoszące produktywność, rozszerzające swobodę wyboru zatrudnienia oraz podwyższające indywidualna samoocenę.

• Investment – inwestycje – ułatwiane funkcjonowaniem zintegrowanych i efektywnych rynków kapitałowych i dopełniane dzięki właściwie ocenianym i rygorystycznie monitorowanym inwestycjom publicznym.

• Innovation – innowacje – tworzenie, dyfuzja i absorpcja nowych technologii i procesów.

• Enterprises – przedsiębiorczość – pobudzanie przez przyjazne otoczenie podatkowe i prawne oraz kulturę cechująca się otwartością na nowe idee i podejmowanie działań ryzykownych

• Competition – konkurencja – potęgującą innowacyjność, redukcję kosztów i poprawę jakości.

Terytorializacja produktywności

Regionalne czynniki wzrostu produktywności w podejściu MICRO

Model brytyjski

Umiejętności Inwestycje Innowacje Przedsiębiorczość Konkurencja

Produktywność a polityka rozwoju regionu

czynniki – procesy – kapitały

umiejętności inwestycje innowacje przedsiębiorczość konkurencja

mobilność dostępność ryzyka interpretacja szans sieci

kapitał społeczny publiczny wysokiego ryzyka intelektualny relacyjny

Potrzeba badań nad wzrostem produktywności gospodarki regionalnej

Model lombardzki / Becattini, Brusco, Bellandi

Terytorializacja Sieci

Wymiary kształtowania wzrostu produktywności

Model amerykański

Strategie sektorów	Portfelizacja	Restrukturyzacja	Przenoszenie umiejętności	kooperacja
Strategie regionów	Konfigurowanie kapitałów w wymiarze regionalnym	Udostępnianie potencjałów u progu znaczących zmian	Wspieranie zdolności przenoszenia umiejętności pomiędzy łańcuchami wartości w regionie	Kształtowanie regionalnej logistyki wspólnego wykonywanie czynności

Przedsiębiorczość

Audyt zasobów i zdolności

Podział pracy (B,B,B)

• Konfiguracja łańcuchów wartości dodanej

Środowisko (Maillat) FR

• Tradycje wytwórcze (rzemieślnicze)obszarów

• Wiedza „ukryta” (porozumiewanie się, język, kultura, specyficzne słownictwo)

• Zaufanie w relacjach społecznych

• Jawne i ukryte kanały informacji

• Mobilność siły roboczej

• Tworzenie nowych przedsiębiorstw przez dawnych pracowników

• Relacje między zatrudnionymi, pracodawcami, dostawcami i dystrybutorami

• Infrastruktura (bank lokalny, usługi wyspecjalizowane)

• Zasoby naturalne

• Wyposażenie instytucjonalne

• Społeczna akceptacja ryzyka i rentowności

• Kompetencja – kooperacja

Sieci (B,B,B)

• Utrwalone kontakty handlowe

• Wspólny image zew.

• Lobbies polityczne

• Zbiorowa reputacja produktów

Podnoszenie poziomu wiedzy i innowacyjności na rzecz wzrostu gospodarczego

Problemy

Niski poziom wydatków na badania i rozwój (1,9% w PKB wobec 3% zakładanych w Lizbonie)

Powiększanie się luki innowacyjności w Europie.

(nieefektywne systemy innowacji, niewystarczająca dynamika przedsiębiorstwa, wolne tempo wprowadzania technologii informacyjno-komunikacyjnych.

Terytorialna innowacyjność w regionach silnych zmian strukturalnych

• Międzysektorowe przesunięcia w zatrudnieniu

• Innowacje radykalne

• Szybka dyfuzja innowacji w gospodarce lokalnej

• Zastosowanie zaawansowanych technologii w tradycyjnych sferach wytwórczości

• Nowe formy organizacyjne firm

• Rozwój nowych zastosowań do istniejących produktów lub technologii

11.03.2013 Wykład 4

Metropolizacja

Strategiczna analiza procesu metropolizacji – zarys podejścia

(Strategiczne wymiary analizy metropolizacji) – główne cechy procesu metropolizacji

Fazy rozwoju przestrzennego w procesie metropolizacji

Przedsiębiorczość: audyt zasobów i zdolności

Ramy strategiczne analizy tworzenia wiedzy w przestrzeniach metropolitalnych (model sieci)

Trzy formy transmisji wiedzy ukrytej

Analiza cech procesu uczenia sie w środowisku metropolitalnym

Strategiczne wymiary analizy procesu metropolizacji

METROPOLIZACJA

WYMIAR SPOŁECZNY PRZESTRZENNY EKONOMICZNY POLITYCZNY

społeczeństwo wiedzy, ryzyka mobilność i bliskość przedsiębiorczość i środowisko governance i uspołecznienie

Główne cechy procesu metropolizacji

Społeczeństwo wiedzy i ryzyka	Mobilność i bliskość	Przedsiębiorczość i środowisko	Governance i uspołecznienie
Fragmentacja społ. Segregacja społ. „metropolność” jako styl życia Indywidualizacja i indywiduacja	Fragmentacja przestrzeni Nieciągłość użytkowania przestrzeni Strukturalizacja (funkcjonalna specjalizacja terenów) Przestrzenne sieci metropolitalne	Sieci Tworzenie wiedzy Szanse gospodarcze Kulturowa interpretacja szans gosp. Formy wykorzystania wyinterpretowanych szans	„deficyt” instytucjonalizacji i struktur demokratycznych Aktorzy metropolizacji Przymus negocjacji Uspołecznienie przez sieci
Kapitał intelektualny	Kapitał infrastrukturalny	Kapitał relacyjny	Kapitał publiczny

Fazy rozwoju przestrzennego w procesie metropolizacji

1. Suburbanizacja – exodus uboższych warstw społ. W stronę gmin sąsiednich

2. Periurbanizacja – urbanizacja peryferyjnych obszarów miejskich przez klasy średnie

3. Aglomeracja – powstawanie zjawisk fragmentacji społecznej i przestrzennej

4. Rezydencjonalność – kolonizacja obszarów podmiejskich przez klasę metropolitalną

5. Rur urbanizacja – uzależnienie peryferii od części centralnej metropolii.

Analiza cech procesu uczenia się w środowisku metropolitalnym.

Wymiar procesowy

• Trajektorie uczenia się

• Rozwijanie przez organizację (przedsiębiorstwa i instytucje) rutyn i procesów służących rozpoznawaniu i interpretowaniu szans gospodarczych

Wymiar geograficzny

• Bliskość przestrzenna jako warunek interaktywności procesu uczenia się

Wymiar społeczny i kulturowy

• Bliskość społeczna i kulturowa, zaufanie i wspólnota wartości jako warunku komunikowania wiedzy ukrytej.

Wymiar konkurencyjny

• Ograniczoność imitacji wiedzy ukrytej jako źródła budowania przewagi konkurencyjnej

Ramy strategiczne analizy tworzenia wiedzy w przestrzeniach metropolitalnych (model sieci)

Kierunki konwersji	Wiedza ukryta	Wiedza jawna
Wiedza ukryta	Socjalizacja – konwersja wiedzy ukrytej w ukrytą , źródło; wspólnota bytowania	Eksternalizacja – konwersja wiedzy ukrytej w jawną, źródło: ekspresja i transakcyjne formy uogólniania wiedzy w środowisku sieciowym
Wiedza jawna	Internalizacja – konwersja wiedzy jawnej w ukrytą, źródło: learning-by-doing wewnątrz organizacji	Kombinacja – konwersja wiedzy jawnej w jawną, źródło: konceptualizacja wiedzy w środowisku metropolitalnym.

18.03.2013 Wykład 5

Wszelkie powiązania przestrzenne układów produkcyjnych mogą sie realizować przy użyciu infrastruktury gospodarczej, tak więc:

-wyposażenie obszaru w infrastrukturę jest warunkiem koniecznym dla rozwoju powiązań pomiędzy podmiotami

-powiązanie i jego charakter jest najważniejszym czynnikiem wyjaśniającym skupianie się działalności gospodarczej

Korzyści zewnętrzne generowane przez infrastrukturę są czynnikiem:

-wyrównywania poziomu rozwoju

-poprawy efektywności gospodarowania poprzez koncentrację

Infrastruktura może wywoływać obok efektów rozwojowych (indukowanych) także efekty „opróżniania” obszarów z zasobów:

-transport ułatwia migrację zarobkową

-wzmacnia konkurencję na danym obszarze, co może doprowadzić terytoria do zacofania.

Hipoteza powyższa prowadzi do postawienia zagadnienia jak zarządzać poprzez inwestycję infrastrukturalne:

-transferem dochodów

-transferem zasobów

-konkurencją zewnętrzną

Znoszenie ryzyka w procesach inwestycyjnych sektora publicznego.

Pojęcie infrastruktury:

• Infrastruktura to zasobny materialne, instytucje powołane do świadczenia usług, ale także elementy niematerialne jak poziom wykształcenia, zdolności do prowadzenia działalności gospodarczej, normy instytucjonalne

• Infrastruktura to struktura podstawowa w prowadzeniu działalności gospodarczej (produkcyjnej i usługowej) zagospodarowanie terenu, warunkująca istnienie i funkcjonowanie gospodarstw domowych, jednostek produkcyjnych, jednostek usługowych w tym administracji publicznej

• Infrastruktura to urządzenia należące do standardowego wyposażenia jednostek przestrzennych różnej wielkości znajdujących się na określonym poziomie rozwoju społecznego, gospodarczego o określonym potencjale demograficznym, które to urządzenia zaspokajają potrzeby społeczne i gospodarcze w sposób kolektywny, a ich świadczenia są quasi rynkowe

• Infrastruktura to ogół wydatków służących do wytwarzania dóbr publicznych w celu uzyskania w przyszłości określonych korzyści.

• Infrastruktura to inwestycje wykazujące cechy dóbr publicznych

Kryteria wyodrębniania infrastruktury:

• Usługowy charakter i jej powszechna dostępność

• Występowanie u odbiorców korzyści zewnętrznych

• Bryłowatość (długowieczność, trwałość, niepodzielność techniczna)

• Ścisły związek z obsługiwanym terenem

• Wysoka kapitałochłonność

• Wysoki udział kosztów stałych bieżącej działalności

• Ograniczona suwerenność konsumenta

• Ograniczoność stosowania cen rynkowych

• Publiczny zarząd

• Publiczna kontrola

Klasyfikacje infrastruktury:

1. Społeczna

2. Techniczno-ekonomiczna

3. Produkcyjna

4. Konsumpcyjna

5. Liniowa

6. Punktowa

7. Pasmowa

8. Węzłowa

Klasyfikacja infrastruktury. Podstawową funkcją infrastruktury jest oferowanie powszechnie świadczeń.

Rodzaje infrastruktury:

1. Sieci i obiekty transportowe

2. Sieci łączności telekomunikacyjnej – przewodowe, bezprzewodowe, liniowe, punktowe

3. Sieci energetyczne i urządzenia do wytwarzania energii

4. Sieci wodociągowe i kanalizacyjne, stacje poboru i uzdatniania wody, gromadzenia ścieków i ich oczyszczania

5. Urządzenia ochrony środowiska

Kryteria jakości świadczenia usług infrastrukturalnych:

1. Zdolność produkcyjna i klasa obiektów

2. Przepustowość sieci

3. Technologiczne parametry urządzeń

4. Układy połączeń znoszące ryzyko dostaw

5. Organizacja eksploatacji

6. Niezawodność funkcjonowania systemów

7. Użyteczność oferowanych świadczeń

Atrybuty obiektów i urządzeń infrastruktury

-nieprzenośność przestrzenna

-niepodzielność techniczna

-długi okres użytkowania

-powolne zużycie moralne

- występowanie efektów zewnętrznych

Atrybuty usług świadczonych przy użyciu infrastruktury:

• Jednoczesność produkcji, dostawy i konsumpcji

• Heterogeniczność usług

• Stałe powiązania dostawy z odbiorcą

• Masowość świadczeń

• Mała substytucyjność

• Całodobowa gotowość do świadczenia usług

• Niemożność do magazynowania

• Duża zmienność popytu

• Możliwość osiągania korzyści skali

• Dążenia do monopolu naturalnego

Funkcje inwestycji infrastrukturalnych.

Pierwotne efekty inwestycji infrastrukturalnych

-zdolność produkcyjna

-racjonalizacja użytkowania zasobów

Pierwotne funkcje infrastruktury

-transportowa, produkcyjna, ochrony środowiska, konsumpcyjna, publiczna

Wtórne efekty inwestycji infrastrukturalnych

-indukowanie dochodów

-redystrybucja produktów i usług

Wtórne funkcje infrastruktury

-dostarczanie efektów zewnętrznych

-integracja przestrzenna

Wykład 6 25.03.2013

Efektywność gospodarowania infrastrukturą regionalną i lokalną

Cel generalny gospodarowania.

Tworzenie dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych warunków maksymalizacji produkcji, zatrudnienia i konsumpcji poprzez inwestycje infrastrukturalne w takich sektorach jak:

1. Infrastruktura techniczna

2. Infrastruktura telekomunikacyjna i technologii informacyjnych

3. Infrastruktura badań naukowych

4. Infrastruktura rozwoju technologii

5. Infrastruktura innowacji

Infrastruktura a inteligencja

Infrastruktura

Inteligentne pozyskiwanie infrastruktury

Produkowanie inteligencji przez infrastrukturę

Inteligentne wykorzystanie infrastruktury

Wprowadzanie inteligencji w infrastrukturę

Infrastruktura transportowa: ulepszanie sieci i systemów.

Priorytety działań:

• Sprawność

• Zarządzanie systemami infrastruktury transportowej

• Inteligentne systemy transportu

• Promowanie interoperacyjności poprzez harmonizację standardów technicznych

• Integrowanie różnych form transportu osób i towarów

• Równowaga pomiędzy różnymi formami transportu

• Modal balance

• Rozwijanie spójnych wielofunkcyjnych i łączonych systemów transportowych

• Rozwój węzłów transferowych

• Dostępność

• Integracja sieci transeuropejskich z sieciami regionalnymi lokalnymi

• Transport osób upośledzonych

• Zrównoważony rozwój

Energia: sieci, efektywność i zasoby odnawialne.

Cel: promowanie zrównoważonego rozwoju regionalnego i konkurencyjnego sektora energetycznego wzmacniającego bezpieczeństwo oraz jakość dostaw energii.

Sposoby: Rozwój infrastruktury przesyłania energii zmniejszających zależność od danego dostawcy zewnętrznego oraz efektów izolacji.

Efektywność wykorzystania energii

Stosowanie technologii umożliwiających obniżanie kosztu całkowitego.

Obniżanie zapotrzebowania na energię.

Orientacje na popytową stronę gospodarowania energią (ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ)

Łączone ciepło i energia

Smart Grieg –

Odnawialne źródła energii

Promowanie zakupów urządzeń do energii odnawialnej

Alternatywne źródła energii

Infrastruktura czystego środowiska

Woda- wdrażanie dyrektywy ramowej

Gospodarka odpadami:

• Przeciwdziałanie produkcji odpadów

• Recykling

• Bezpieczne składowanie odpadów

• Rekultywowanie miejsc skażonych

• Stosowanie zasady trujący płaci

Telekomunikacja: w kierunku społeczeństwa informacyjnego.

Stymulacja nowych usług oraz działań innowacyjnych

• Elektroniczna wymiana handlowa

• Wymiana danych elektronicznych

• Telepraca

• Problem ostatniej mili

Wykład 7 08.04.2013

FINANSOWANIE INWESTYCJI INFRASTRUKTURALNYCH

Cele rozwoju infrastruktury

Wybór źródeł finansowania

Opcje strategiczne w dostarczaniu usług infrastrukturalnych

CELE ROZWOJU INFRASTRUKTURY KOMUNALNEJ

Podstawą definiowania (ustalania) celów rozwoju infrastruktury komunalnej jest rozróżnianie celów:

• ze względu na zapotrzebowanie czyli popyt na usługi,

• ze względu na zaopatrzenie czyli podaży usług.

Popyt na usługi zgłaszają:

• Gospodarstwa domowe,

• Jednostki produkcyjne.

• Jednostki publiczne.

Zaspokajanie popytu winno być podstawą formułowania celów inwestycyjnych władz publicznych.

DZIAŁANIE PRAWA SKALI

Oznacza:

1. Większą gotowość odbiorców do korzystania i opłacania usług,

2. Wykorzystanie kapitałów i zasobów gwarantujących lepsze zaspokojenie potrzeb,

3. Efektywniejsze wykorzystanie potencjału urządzeń i obiektów infrastrukturalnych.

CELE DZIAŁANIA SAMORZĄDU LOKALNEGO W SFERZE FINANSOWANIA INFRASTRUKTURY KOMUNALNEJ

Cel 1

Dostosowanie praktyk budżetowania kapitałowego do rzeczywistych kosztów kapitału.

Cel 2

Znalezienie rozwiązania problemu inflacyjnego wzrostu nominalnych stóp oprocentowania środków kapitałowych.

Cel 3

Pozyskiwanie środków na rozwój infrastruktury z funduszy celowych i pożyczek, których spłata gwarantowana jest przez przyszłe dochody z eksploatacji inwestycji.

SPOSBY POKONYWANIA PROBLEMU INFLACYJNEGO

1. Emisja obligacji indeksowych w zależności od inflacji,

2. Przejście od zaciągania kredytów i pożyczek do pozyskiwania wkładu własnego,

3. Emisja akcji.

INWESTYCJE INFRASTRUKTURALNE WEDŁUG PRZEWIDYWALNOŚCI STRUMIENIA PRZYSZŁYCH DOCHODÓW

1. Wysoce pewne

• Energetyka, elektroenergetyka, gazownictwo, ciepłownictwo,

• Układy wodno-sanitarne,

• Nieruchomości mieszkaniowe.

Umowy sprzedaży usług na etapie projektowania inwestycji.

1. Pewne

• Infrastruktura społeczna,

• Infrastruktura instytucjonalna,

• Nieruchomości mieszkaniowe komunalne.

Umowa najmu na etapie projektowania.

1. Niepewne

• Komunikacja – transport publiczny,

• Nieruchomości specjalnego przeznaczenia.

Przyszłe dochody zależne od popytu na daną usługę.

WYBÓR ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA INWESTYCJI INFRASTRUKTURALNYCH

1. Określenie obecnej sytuacji technicznej, finansowej, organizacyjnej, prawnej inwestycji infrastrukturalnej,

2. Określenie celów i zadań inwestycyjnych,

3. Opracowanie planu generalnego przedsięwzięcia inwestycyjnego - master planu

1. Część techniczna

2. Cześć instytucjonalna

1. Wykonanie studium wykonalności,

2. Określenie środków finansowych,

3. System kontroli efektywności realizacji inwestycji.

15.04.2013 wykład 8

Strategia rozwoju regionu umożliwia:

1. Umiejscowienie województwa w otoczeniu konkurencyjnym, które stanowią przede wszystkim województwo małopolskie i dolnośląskie, kraj i inne regiony europejskie

2. Orientację pozwalająca społeczności regionalnej na ukierunkowanie swoich działań i zamierzeń na realizację uzgodnionych priorytetów rozwojowych

3. Spójność umożliwiająca eliminowanie konfliktów i harmonizowanie działań różnych podmiotów w celu rozwoju regionu

4. Koncentracja wynikająca z konieczności skupienia ograniczonych środków publicznych w sposób zapewniający maksymalną efektywność ich wykorzystania

5. Elastyczność związana z umiejętnością rozpoznawania przyszłych uwarunkowań rozwojowych i dostosowanie do nich podejmowanych działań

6. Komunikacje i mobilizację pomiędzy podmiotami kierującymi rozwojem regionu, związaną z tworzeniem podstaw dialogu społecznego i budowaniem wspólnoty

Podstawowa tendencja dominująca = zmiany demograficzne

Istota obecnej sytuacji demograficznej Polski:

1. Liczba ludności (tendencja spadkowa)

2. Ruch wędrówkowy (wzrost migracji zagranicznych)

3. Formowanie się małżeństw i dzietność (mniejsza liczba zawieranych małżeństw, późniejsze zawieranie małżeństw, spadek dzietności)

4. Umieralność (systematyczny spadek współczynnika zgonów i wzrost przeciętnego trwania życia)

Wniosek

W konsekwencji spadku płodności oraz umieralności zaobserwowano pogłębianie się procesu starzenia się populacji Polski.

Presja energetyczna- zapotrzebowanie na energię finalną w poszczególnych sektorach gospodarki.

Przestrzenie publiczne, mieszkalnictwo.

Karta Lipska na rzecz zrównoważonego rozwoju miast europejskich (Lipsk 24-25 maj 2007)

• Wykorzystanie na większą skalę zintegrowanego podejścia do polityki rozwoju miejskiego:

• Tworzenie i zapewnienie przestrzeni publicznych wysokiej jakości

• Modernizacja sieci infrastruktury i poprawa wydajności energetycznej

• Aktywna polityka innowacyjna i edukacyjna

• Zwrócenie szczególnej uwagi na najuboższe dzielnice w kontekście miasta jako całości:

  • Realizacja strategii i podnoszenie jakości środowiska fizycznego

  • Wzmocnienie gospodarki lokalnej i lokalnej polityki rynku pracy

  • Aktywna polityka edukacyjna i szkolenia dla dzieci i młodzieży

  • Promowanie sprawnego i korzystnego cenowo transportu miejskiego

Europa potrzebuje silnych miast i regionów, w których dobrze się żyje.

Foresight regionalny województwa śląskiego do roku 2020

Jako strategiczne kierunki rozwoju województwa śląskiego ze strategią Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000-2020, uznano:

• Biotechnologię

• Technologie dla energetyki

• Technologie dla środowiska

• Technologie innowacyjne i telekomunikacyjne

• Produkcję i przetwarzanie materiałów

• Transport i infrastruktura transportowa

• Technologie dla inżynierii medycznej

Współpraca terytorialna- Agenda terytorialna w rozwoju UE

• Rozwój zrównoważony i policentryczny systemu miast oraz nowych partnerstw pomiędzy obszarami miejskimi i wiejskimi

• Zapewnienie równego dostępu do infrastruktury i wiedzy

• Zrównoważony rozwój, rozsądne zarządzanie oraz ochrona środowiska naturalnego i dziedzictwa

kulturalnego.

22.04.2013 Wykład 9

Analiza i ocena dziedzictwa użytkowania przestrzeni i zagospodarowania przestrzennego miast.

Perspektywa oceny użytkowania przestrzeni miejskiej:

1. Perspektywa aksjologiczna :

   1. Wartości symboliczne

   2. Wartości funkcjonalne

   3. Wartości estetyczne

2. Perspektywa trwania : ciągłość cywilizacyjna, orientacje emocjonalne

3. Perspektywa ekonomiczna: siła przyciągania i odpychania użytkowników miasta

Diagnoza efektywności alokacji terenów polskich miast: (zasoby Vs czynniki produkcji)

• Bardzo niska produktywność kapitału miejskiego

• Kształt urbanistyczny polskich miast nie jest ekonomiczny co zwiększa koszty produkcyjne i koszty konsumpcyjne oraz obniża produktywność podmiotów gospodarczych

• Jeżeli produktywność podmiotów gospodarczych jest składnikiem konkurencyjności miast i regionów to staje się ona podstawową barierą wzrostu

Ocena stanu urbanistyki:

• Koncentracja urbanistyki na formach podmiejskich

• Konflikty modernistycznej architektury z historycznymi centrami miast

• Dualność ukształtowania typów architektury

  • Standardy modernistyczne

  • Standardy architektury prywatnej

Czynniki ekonomiczne wpływające na strukturę przestrzeni miast:

1. Ziemia ma wartość rynkową i jej dysponowanie związane jest z ponoszeniem kosztów

2. Kapitał jest oprocentowany więc istotnym jest czas budowy obiektów

3. Cena przesyłu energii wpływa na koncentracje zabudowy

4. Ceny dóbr konsumpcyjnych, koszty i płace mają związek z lokalizacją przestrzenną

Czynniki ekonomiczne obarczają więc decyzje planistyczne wysokim ryzykiem.

Misalokacja

1. Misalokacja funkcjonalna wyrażająca się „złymi” niezrównoważonymi proporcjami terenów użytkowanych w ramach poszczególnych funkcji zagospodarowania

2. Technika analityczna: podział przeznaczenie przestrzeni pod określoną funkcję wg koncepcji miasta wzorcowego w warunkach gospodarki rynkowej

   1. Funkcje przemysłowe do 10%

   2. Funkcje mieszkaniowe do 60% itp.

1. Misalokacja przestrzenna manifestująca się rozproszeniem zabudowy i rozciągniętą infrastrukturą narzuca wysokie koszty funkcjonowania miasta

2. Technika analityczna: konieczność analizy preferencji użytkowania terenów, analizy krzywej cenności gruntów, gęstości zaludnienia, połączeń infrastrukturalnych, wartość zainwestowanego majątku i związanego z nim kosztu utrzymania.

1. Misalokacja lokalizacyjna to utrzymanie w długim okresie czasu naturalnej funkcji użytkowania terenów wymagająca sanacji terenów pobudzonej rachunkiem ekonomicznym.

2. Technika analityczna: analiza gęstości zaludnienia i związana z nią cena gruntów, która jest podstawą alokacji wzrostu gospodarczego.

1. Misalokacja podmiotowa suboptymalne rozłączenie w przestrzeni miasta użytkowników w ramach istniejących zasobów przestrzennych. Najbardziej produktywni użytkownicy terenów winni być zlokalizowani w centrum.

2. Technika analityczna: analiza możliwości realizacji użytkowania terenów w kierunku zwiększania efektywności.

Koncepcja polityki rozwoju województwa .

Zasady prowadzenia polityki rozwoju województwa:

1. Tworzenie nowych miejsc pracy

2. Wzmacnianie inwestowania w kapitał ludzki

3. Wzmacnianie atrakcyjności regionu

4. Wspieranie rozwoju obszarów problemowych

Zasady kształtowania polityki rozwoju:

1. Zasada pomocniczości

2. Zasada dialogu społecznego

3. Zasada partnerstwa między władzami publicznymi – rządowymi i samorządowymi, a sektorem prywatnym,

4. Zasada koncentracji

5. Zasada doda walności

6. Zasada ciągłego mobilizowania i wykorzystania doświadczeń instytucji regionalnych działających w regionie

7. Zasada ciągłego uzyskiwania wsparcia legislacyjnego na poziomie krajowym dla realizacji przedsięwzięć rozwojowych wynikających z koncepcji rozwoju województwa.

06.05.2013 r. Wykład 10.

Wizja rozwoju jednostek terytorialnych

Wizja to zbiór założeń godnych z wartościami (oczekiwaniami) głównych uczestników rozwoju lokalnego, określa ona jaki jest w ostatecznym rozrachunku, pożądany efekt końcowy wszelkich działań podejmowanych w gminie aktualnie i w przyszłości.

Wizja odzwierciedla generalną filozofię działania władzy lokalnej.

Wizja to zasadnicze cechy pożądanego stanu gminy.

Wizja jest podstawowym sformułowaniem priorytetów rozwoju tj. uprzywilejowanych dziedzin, w których winny zostać skoncentrowane przyszłe działania uczestników rozwoju lokalnego.

Wizja to niezwykłe osiągnięcia, zakorzenione działań w wartościach, śmiałe – odważne cechy do jakich dążymy, zasadnicze przyczyny istnienia organizacji, marzenia o tym kim chcemy być.

Wizja to stałe (trwałe) składowe, rdzenne idee, stymulacje rozwój jest tym czego nie należy zmieniać.

Wizja to rdzenna ideologia, rdzenne wartości, rdzenny cel oraz:

1. Wizualizacja przyszłości

2. Obrazowy opis przyszłości

3. Wielkie, ryzykowne, śmiał cele 10-30 lat

1. Podejście pozycyjne

   1. Dokąd zmierzamy?

   2. Kim chcemy być?

2. Podejście aksjologiczne

   1. Jak te wartości urzeczywistnić?

Struktura wizji strategicznych gminy:

1. Uczestnicy rozwoju gminy

2. Podstawowe wartości rozwoju gminy

3. Opcje działań strategicznych

4. Dziedziny interwencji

5. Priorytety rozwoju gminy

Rdzenne wartości:

Rdzenne wartości określają trwały charakter wspólnoty lokalnej (gminy), a więc jej tożsamość:

1. Wykraczająca poza cykle życia pokoleń

2. -}{- cykle inwestycyjne

3. -}{- cykle wyborcze

4. Trwalszą niż najbardziej przełomowe innowacje techniczne

5. Dającą odporność na przejściowe mody w polityce i zarządzaniu

Rdzenne wartości są spoiwem utrzymującym integralność (unitarność) gminy, która:

1. Rozwija się

2. Różnicuje się wewnętrznie

3. Zdywersyfikuje zakres usług

4. Decentralizuje się

5. …

Rdzenne wartości to najważniejsze trwalsze zasady funkcjonowanie gminy.

Kluczowi uczestnicy rozwoju regionu

Na kogo powinniśmy zorientować strategię rozwoju województwa śląskiego.

Beneficjenci i Kreatorzy

Schemat budowy wizji województwa śląskiego

Wizja rozwoju województwa śląskiego

Wiodące idee rozwoju -> wartości „podtrzymywanych”

Wywoływanie zmian -> wartości „zaprzeczone”

Tworzenie / kreacja -> wartości „nieobecne”

Wizja województwa śląskiego

IDEE NADRZĘDNE WIZJI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

Zachowanie cennych i trwałych wartości woj. Śl.

• Więzi międzypokoleniowe i rodzinne

• Aspiracje życiowe i zawodowe ludności, etos pracy, aktywność ludzi młodych

• Dziedzictwo duchowe i materialne

Strategia kontynuacji

Ewolucyjna poprawa warunków rozwoju woj. Śl.

• Spójność i integralność terytorialna regionu

• Integracja systemy transportu i komunikacji

• Dostępność do infrastruktury

• Wykluczenie społeczne, w tym wykluczenie cyfrowe

• Bariery mentalne i postawy pasywne

Strategia usuwania barier

Tworzenie rzeczy nowych i cennych dla przyszłości woj. Śl.

• Warunki dla postaw kreatywnych i innowacyjnych, zadaniowych i uczestników w sieci

• Duże wydarzenia kulturalne, artystyczne, kongresowe

• Społeczeństwo sieci

• Promocja regionu i autorytetów regionu

• Nowoczesne przestrzeni kultury wysokiej

Wizje rozwoju jednostek terytorialnych

Generowanie wizji wymaga zmiany myślenia

1. Wartości się nie tworzy ani nie wyznacza, ale się odkrywa

2. Znajduje się je nie w otoczeniu zew. ale wew. Gminy

3. Pytaj jakie wartości integrują społeczność lokalną

4. Kiedy zdefiniujesz wartości i rdzenny cel swobodnie zmieniaj wszystko co nie jest ich częścią

5. Określ opcje w jakim kierunku chcesz stymulować zmiany.

Reguły formułowania wizji:

1. Dbamy o należyty poziom konkretyzacji aby określić pomiar stopnia jej realizacji

2. Wydobywamy wszystko to co gminę odróżnia od innych jednostek

3. Nadajemy wizji normatywny charakter (kim chcemy być w przyszłości)

4. Uwzględniamy interesy podstawowych wewnętrznych i zewnętrznych uczestników (aktorów) rozwoju lokalnego

5. Unikamy powierzenia tworzenia wizji zew. ekspertom

6. Zapewniamy reprezentatywność składu osobowego tworzącego wizję

7. Weryfikujemy wizję przez procedury partycypacyjne

Wizja woj. Śląskiego w roku 2020

Śląskie 2020

Będzie regionem zapewniającym mieszkańcom dostęp do usług publicznych o wysokim standardzie, o nowoczesnej i zaawansowanej technologicznie gospodarce oraz istotnym partnerstwie.