PROJEKT Z ERGONOMII

Stanowisko pracy

Mieszacza mas ściernych

SPIS TREŚCI

SPIS TREŚCI 1

OPIS STANOWISKA PRACY 4

Ogólna charakterystyka stanowiska pracy 5

Zarys organizacji pracy na stanowisku 7

Warunki pracy na stanowisku operatora 8

Analiza i ocena obciążenia fizycznego 11

Ocena punktowa uciążliwości 13

Ocena stopnia obciążenia statycznego 13

Ocena stopnia uciążliwości pracy fizycznej wskutek powtarzalności ruchów 14

Ocena sumaryczna obciążenia pracą fizyczną w skali punktowej 15

Wnioski: 16

Analiza i ocena obciążenia psychicznego 17

Obciążenie informacjami 17

Obciążenie monotonią 19

Całkowite obciążenie psychiczne 21

Analiza i projektowanie przestrzeni pracy 9

Analiza i kształtowanie środowiska pracy 9

Analiza i ocena ryzyka zawodowego 11

Wstęp 27

Metody oceny ryzyka zawodowego 27

Ocena ryzyka zawodowego według polskiej normy PN-N-18002 28

ETAP I : Zbieranie informacji do oceny ryzyka zawodowego 29

ETAP II : Identyfikacja zagrożeń 29

ETAP III : Oszacowanie ryzyka zawodowego 29

ETAP IV : Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka zawodowego 30

Działania wynikające z oceny ryzyka zawodowego 32

PLAN POPRAWY WARUNKÓW BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA 36

BIBLIOGRAFIA 38

Opis stanowiska pracy

1.Ogólna charakterystyka stanowiska pracy mieszacza mas ściernych:

Zgodnie z normą PN-EN 614-1:2006 stanowisko pracy to „skojarzenie i przestrzenne rozmieszczenie środków pracy w środowisku pracy z zachowaniem warunków wymaganych do wykonania zadań roboczych.”

W ramach naszego projektu zajęliśmy się analizą i oceną stanowiska pracy mieszacz mas ściernych, który wykonuje pracę na hali produkcyjnej związana z przygotowaniem mas.

Miejscem pracy naszego pracownika jest firma Saint-Gobain Abrasives znajdująca się przy ulicy Toruńskiej w Kole. Mieszacz podczas swojej pracy zajmuje się pracami związanymi z obsługą mieszarek, wykonywaniem mas ściernych i przyjmowaniem zleceń do wykonania kolejnych mas.

Praca odbywa się na trzy zmiany w systemie czterobrygadowym. Hałas nie przekracza 80dB. Mieszacz posiada stosowne uprawnienia do obsługi suwnic, wózków widłowych oraz odpowiednie badania lekarskie.

2.Przygotowanie zawodowe pracownika

Pracownik posiada:

- ukończone 18 lat,

- instruktaż ogólny w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

- instruktaż stanowiskowy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

- szkolenie okresowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

- okresowe badanie lekarskie; brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy mieszacza,

- ukończony kurs dla kierowców wózków, operatorów suwnic i otrzymanie świadectwa stwierdzającego nabycie kwalifikacji w zawodzie kierowcy danego typu wózka, suwnic.

- posiadanie wymaganych predyspozycji psychicznych i fizycznych

4.Zarys organizacji pracy na stanowisku

Do obowiązków pracownika należy przygotowanie mas:

• odebranie zlecenia

• zaopatrzenie się w potrzebne surowce

• zasyp mieszarek

• obserwacja pracy mieszarek

• codzienna obsługa techniczna mieszarek

• Pracownik obsługuje mieszarki napędzane silnikami elektrycznymi

4.Warunki pracy na stanowisku operatora

Pracownik wykonuje pracę na hali produkcyjnej, gdzie przygotowuje masy ścierne zgodnie z zaleceniami, które są podane na zleceniu, tzn. jaka ilość tej masy ma być przygotowana, w jakim czasie, z jakich surowców.

Mikroklimat

Mikroklimat
Czas pracy [min]
Temperatura[°C]
Wilgotność względna[%]
Wydatek energii[kJ/min] Pozycja ciała Rodzaj pracy Stopień wysiłku dynamicznego

Warunki pracy są zgodne z obowiązującymi przepisami BHP.

Czas pracy mieszacza wynosi 8 godzin z jedną półgodzinną przerwą.

Temperatura panująca na hali przez cały rok jest utrzymywana na tym samym poziomie z tego względy, aby surowce potrzebne do wykonywania mas ściernych zachowały swoje parametry fizyczne jak i chemiczne.

Wilgotność względna powinna wynosić od 40-60%. W przypadku naszego pomieszczenia jest ona na poziomie ok. 60%.

Mieszacz mas wykonuje swoją psychofizyczną pracę w pozycji stojącej. W każdej minucie traci 2,5kJ. Wydatek energetyczny na takim poziomie pozwala nam określić stopień ciężkości wysiłku dynamicznego. Mianowicie na stanowisku operatora mieszarek jest on średni.

Analiza i ocena obciążenia fizycznego

1.Analiza i ocena obciążeń fizycznych

Zgodnie z załącznikiem Z3 dokonaliśmy analizy i oceny obciążenia fizycznego metodą Lehmanna, która pozwala oszacować wydatek energetyczny z dokładnością rzędu 10%.

Do oceny uciążliwości wysiłku fizycznego metodą szacunkowo-tabelaryczną wg Lehmanna brane są pod uwagę następujące składniki:

a) wydatek energetyczny [kJ/8h], wyrażający pracę mechaniczną (wysiłek dynamiczny) wykonaną podczas czynności roboczych,

b) wysiłek statyczny, związany ze stałym napięciem mięśni podczas pracy w wymuszonej pozycji ciała,

c) powtarzalność ruchów, określającą uciążliwość pracy wywołaną jednostronnym obciążeniem układu mięśniowego w wyniku wykonywania jednostajnych, monotonnych ruchów roboczych (np. na taśmie montażowej).

2.Wielkość całkowitego wydatku energetycznego

Pozycja ciała	Wydatek energetyczny
	[kcal/min]
Siedząca	0,3
Stojąca	0,6
Chodzenie	2,5

Tab.2 Normatywy cząstkowe wydatku energetycznego w zależności od pozycji ciała [Tytyk 2001]

Rodzaj pracy	Wydatek energetyczny
	[kcal/min]
Praca obu ramion	Średnia
Praca palców, dłoni i przedramienia	Średnia
Praca mięśni, kończyn, tułowia	Średnia

Tab.3. Normatywy cząstkowe wydatku energetycznego w zależności od wykonywanej pracy [Tytyk 2001]

Wielkość całkowitego wydatku energetycznego

W3=(W1+W2)*t

t- czas trwania

W1- wydatek energetyczny tab.1

W2- wydatek energetyczny tab.2

W3- całkowity wydatek energetyczny

Wc= 1,2*60+2,5*330+11,2*90+ 9*230+6*100+18*150= 7275 [kJ/8h]

3.Ocena punktowa uciążliwości

Po obliczeniu wielkości wydatku energetycznego kolejne składniki wysiłku fizycznego zgodnie z tabelami 4-7 wyznaczyliśmy ocenę punktową uciążliwości (tabela 7). Zgodnie z naszymi obliczeniami wyszło nam, że obciążenie pracą fizyczną naszego pracownika możemy określić jako duże (180 punktów).

4.Ocena stopnia obciążenia statycznego

Znając pozycję ciała podczas pracy możemy określić i przyznać punkty za obciążenie statyczne i wziąć je pod uwagę w całkowitej ocenie punktowej wysiłku fizycznego.

Ocena stopnia obciążenia statycznego	Pozycja ciała przy pracy	przykłady
słownie	punkty
mały 1-30	1-10	Siedząca niewymuszona
	11-20	Stojąca niewymuszona z możliwością okresowej zmiany na siedzącą
	21-30	Siedząca lub stojąca na przemian z chodzeniem
średni 31- 60	31-40	Siedząca wymuszona, niepochylona bądź nieznacznie pochylona
	41-50	Stojąca niewymuszona, bez możliwości okresowej zmiany pozycji na siedzącą
	51-60	Stojąca wymuszona, niepochylona z możliwością okresowej zmiany na siedzącą
duży 61-90	61-70	Siedząca wymuszona, bardzo pochylona
	71-80	Stojąca wymuszona, niepochylona bez możliwości okresowej zmiany pozycji na siedzącą
	81-90	Stojąca wymuszona, pochylona, niezależnie od możliwości zmieniania pozycji
bardzo duży 91-100	91-100	Klęcząca, w przysiadzie i inne nienaturalne pozycje

Tab.4. Ocena stopnia obciążenia statycznego

Mieszacz pracuje głównie w pozycji stojącej ewentualnie siedzącej na przemian z chodzeniem, bowiem do jego zadań należy przygotowanie mas ściernych ale także poruszanie się wózkami widłowymi i suwnicami, przemieszczanie się na pieszo po hali produkcyjnej. Przede wszystkim stoi on przy mieszarce. Mieszacz musi kontrolować mieszarkę, zasypywać ją odpowiednimi surowcami, operowanie panelem sterującym mieszarki. Dlatego też obciążenie statyczne oceniliśmy na 70 punktów, bowiem ten czynnik ma duży wpływ na obciążenie całkowite na ww. stanowisku pracy.

4.Ocena stopnia uciążliwości pracy fizycznej wskutek powtarzalności ruchów

Pracownik do wykonywania swojej pracy musi z reguły korzystać z dość dużej siły fizycznej. Jest ona przeważnie wyższej niż 100N, co odpowiada sile potrzebnej do wywołania nacisku na urządzenia sterujące, wsyp surowców do mieszarki, itp.

Powtarzalność ruchów jest średnia a nawet duża, lecz ze względu na duży wydatek energetyczny przy wykonywaniu tych ruchów oraz spore zmęczenie jakie one powodują, stopień uciążliwości kwalifikujemy jako średni(50 punktów).

Liczba powtórzeń ruchów stereotypowych na zmianę roboczą	Stopień uciążliwości
Wywierana siła	słownie
do 100 N	ponad 100 N
do 800	do 300
800-1600	300-800
ponad 1600	ponad 800

Tab.5 Ocena stopnia uciążliwości pracy fizycznej wskutek powtarzalności ruchów.

5.Ocena sumaryczna obciążenia pracą fizyczną w skali punktowej

Aby dokonać sumarycznej oceny obciążenia pracą fizyczną zestawiliśmy w tabeli wszystkie trzy czynniki, które są opisane powyżej. Po sumowaniu punktów za poszczególne czynniki, wyszło nam, że ogólne obciążenie pracą fizyczną dostało 99 punkty na 300 możliwych.

Składnik wysiłku	Ocena
	punktowa
Wydatek energetyczny 7275 [kJ/8h]	60
Obciążenie statyczne	70
Powtarzalność ruchów	50
	Suma pkt: 180

Tab.6. Ocena sumaryczna obciążenia pracą fizyczna w skali punktowej

Ocena wysiłku
Ogólna
bardzo lekki
lekki
średni
ciężki
bardzo ciężki

Tab.7. Końcowa ocena obciążenia pracą fizyczną

Na podstawie powyższych tabel wynika, że obciążenie pracą fizyczną mieszacza utrzymuje się na poziomie ciężkim.

Analiza i ocena obciążenia psychicznego

1.Wstęp

Na obciążenie psychiczne składa się:

• Obciążenie informacjami,

• Obciążenie monotonią.

Oceny obciążenia psychicznego dokonaliśmy za pomocą metody szacunkowej, gdzie dla każdego z etapów czynności określa się wysiłek psychiczny, a następnie określa monotonię. Jest to metoda, w której wykorzystuje się oceny słowne i punktowe.

Podstawą oceny obciążenia psychicznego jest określenie wszystkich czynności mogących w znaczący sposób wpływać na stopień obciążenia psychicznego na stanowisku.

Rys.1 Schemat przedstawiający złożoność obciążenia psychicznego

Jednym z czynników służącym do oceny obciążenia psychicznego na danym stanowisku pracy jest obciążenie informacjami.

W celu określenia obciążenia informacjami każdy proces pracy dzieli się na trzy etapy:

1. uzyskiwanie informacji, czyli procesy na wejściu, polegające na odbiorze i odczytywaniu sygnałów zawierających określone informacje,

2. podejmowanie decyzji, czyli procesy centralne, polegające na przetwarzaniu otrzymywanych informacji na odpowiednie decyzje,

3. wykonywanie czynności (przekazywanie informacji), czyli procesy na wyjściu.

We wszystkich trzech etapach procesu pracy istotnymi parametrami wysiłku psychicznego w odniesieniu do informacji są takie cechy jak:

• - częstość napływu informacji,

• - zmienność informacji,

• - niepewność informacji,

• - złożoność informacji,

• - niedokładność informacji,

• - ważność informacji,

• - stres czasowy

Oceniając wysiłek psychiczny, należy każdy z etapów analizować z punktu widzenia wymienionych właściwości. Trzeba przy tym pamiętać, że wysiłek psychiczny zwiększa się przy wzroście złożoności, zmienności i ważności odbieranej informacji oraz dokładności i szybkości odbioru, a zarazem zmniejsza się przy informacjach powtarzających się.

2.Ocena obciążenia informacjami

Na stanowisku pracy mieszacza częstość napływu informacji jest zależna od rodzaju wykonywanego zadania. Pracownik na tym stanowisku odbiera średnio-często informacje (stąd 2 punkty w odbiorze informacji), ale musi w miarę szybko podejmować decyzje o wykonaniu jakiejś czynności wynikającej z otrzymanej informacji.

Informacje, które otrzymuje pracownik to przede wszystkim wiadomości o tym jakie zlecenie ma wykonać, jakiej instrukcji użyć do wykonania danej mieszanki, odbiór towarów z magazynu i zasypanie nimi mieszarki. Rodzajów informacji jest kilka, zatem ich zmienność w odbiorze oceniliśmy na 2 punkty, tak jak podejmowanie decyzji, czyli stwierdzenia czy należy natychmiast reagować. Co nie zawsze jest konieczne, dlatego też w ostatniej kolumnie pojawiły się 2 punkty.

Informacje są pewne, sprawdzone, pochodzą od najwyższego kierownictwa i osób zarządzających produkcją oraz magazynem, a więc ich niepewność i niedokładność oceniliśmy na 1.

Zarówno do zmienności jak i niepewności informacji możemy zaliczyć złożoność zjawisk zachodzących podczas pracy mieszacza. Mieszacz nigdy nie ma pewności, czy nie będzie musiał nagle zatrzymać urządzenia co spowoduje wstrzymanie pracy. Wysoka niepewność charakteryzuje także zasyp mieszarki, szczególnie kiedy odczuwalne są podmuchy wiatry, dzięki którym powstaje kurz przy stanowisku pracy mieszacza.

Ważność informacji o tym, jaką mieszankę wykonać i w jakiej kolejności jest bardzo duża, ze względu na potrzebę utrzymania porządku w pracy całej linii produkcyjnej(4pkt.).

Najważniejszym czynnikiem obciążenia informacjami jest stres czasowy, który jest zjawiskiem powszechnym na tym stanowisku, szczególnie w trakcie okresowego wykonywania pracy na tzw. akord(5pkt).

Po zsumowaniu wszystkich punktów zestawionych w tabelce uzyskujemy łączną notę 50 punktów. Liczba ta znajduje się w przedziale: 31-70pkt i informuje nas o tym, że na stanowisku pracy mieszacza mas ściernych obciążenie informacjami jest średnie.

Etap	Odbiór informacji	Podejmowanie decyzji	Wykonywanie czynności
Cecha informacji:
Częstość napływu inf.	2	2	1
Zmienność inf.	2	3	1
Niepewność inf.	3	3	3
Złożoność inf.	3	2	3
Niedokładność inf.	1	1	1
Ważność inf.	4	3	3
Stres czasowy	4	3	5

Tab.8. Obciążenie informacjami

Ocena łączna=50

1 – 30 pkt	obciążenie małe
31 – 70 pkt	obciążenie średnie
71 – 90 pkt	obciążenie duże
91 – 105 pkt	obciążenie b. duże

Tab.9. Ocena łączna dla 3 etapów obciążenia informacjami

3.Obciążenie monotonią

W ocenie obciążenia psychicznego uwzględnia się także monotonię pracy. Oddziałuje ona równolegle i przyczynie się również do powstawania zmęczenia psychicznego. Monotonia pracownika wynika z następujących cech procesu pracy:

• Niezmienności (jednostajności) procesu pracy,

• Niezmienności (jednostajności) otaczających warunków.

• Konieczności stałego zachowania uwagi bez możliwości myślenia o sprawach niezwiązanych z pracą,

• Łatwość pracy, znacznie zmniejszająca potrzebę procesów intelektualnych (myślenia, rozumowania).

Przy ocenie stopnia monotonii posługujemy się skalą 5-stopniową.

Zadania mieszacza zmieniają się średnio 2-3 razy dziennie, stąd też jednostajność procesu pracy oceniliśmy na 4 pkt. Jednostajność warunków otoczenia ze względu na prace wciąż w tej samej hali oceniliśmy także na 3. Duże ryzyko jakie niesie ze sobą brak uwagi przy obsłudze tak skomplikowanego sprzętu ocenione zostało na 5pkt. Wbrew pozorom po wstępnym przeszkoleniu i nabraniu wprawy w wykonywanych czynnościach praca ta okazuje się być łatwa, nieangażująca zbytnio intelektu(4pkt.)

Składniki monotonii	PUNKTY
Jednostajność procesu pracy	4
Jednostajność warunków otoczenia	3
Konieczność stałego napięcia uwagi	5
Duża łatwość pracy, nie angażująca intelektu	4
RAZEM:	16

Tab.10. Ocena obciążenia monotonią

1 – 5 pkt	obciążenie małe
5 – 12 pkt	obciążenie średnie
13 – 17 pkt	obciążenie duże
18 – 20 pkt	obciążenie b. duże

Tab.11. Ocena łączna obciążenia monotonią

Po zsumowaniu poszczególnych wartości z powyższej tabeli uzyskujemy, że obciążenie monotonią jest duże.

By zmniejszyć obciążenie psychiczne na stanowisku pracy należałoby zmniejszyć zarówno obciążenie informacjami jak i monotonią.

4.Całkowite obciążenie psychiczne

Całkowite obciążenie psychiczne ocenia się uwzględniając słowną ocenę sumaryczną wysiłku psychicznego z oceną monotonii pracy.

50+16= 66

1 – 35 pkt	obciążenie małe
36 – 82 pkt	obciążenie średnie
83 – 107 pkt	obciążenie duże
108 – 126 pkt	obciążenie b. duże

Tab.12. Ocena całkowitego obciążenia psychicznego

Obciążenie psychiczne na stanowisku operatora na podstawie oceny szacunkowej i zsumowania obu elementów, tj. obciążenia informacjami i monotonią, oceniamy jako średnie. Bowiem uzyskaliśmy 65 punktów, co plasuje się na przedział od 36-82 punktów.