Anatomia 22.09.2010 / 28.09.2010

Temat: Układ narządów ruchu.

1. Układ szkieletowy.

2. Układ mięśniowy .

Motoryka duża ( rucha całego ciała )
Motoryka mała ( ruch palców, prace wykonywane precyzyjnie )

Kościec tworzą :

• Chrząstki

• Stawy

• wiązadła

Funkcje szkieletu:

• rusztowanie całego organizmu

• okresla kształt, wielkość i wytrzymałość organizmu

• ma mocne, twarde twory spełniające role dźwigni,do ktoreych przymocowane sa miesnie.

• kosci stanowia osłone dla wielu narządów wewnętrznych (np. czaszka, żebra )

• kosci sa siedliskiem szpiku, który to wytwarza czerwone i białe krwinki.

Budowa kości:

Kosc jest zbudowana z tkanki kostnej, tworzy ona w kosci utkania które sa widoczne na przektroju poprzecznym kosci. W warstwa kosci o utkaniu zbitym będzie się nazywac istota zbita, natomiast warstwa utworzona z cienkich krzyżujących sie blaszek nazywa się istota gabczasta. Zawiaski organiczne zwane osseiną, nadaje kosci sprężystość i elastyczność, wytrzymałość kosci na zginanie, zgniatanie, nadaja kosci zawiaski nieorganiczne (fosforan wapniowy 80% i weglan wapniowy 20%)

Okostna:

Jest to mocna warstwa laczno-tkankowa, która okrywa kosci z zewnatrz, spelnia role ochronna i ma zdolność regeneracji. Okostna wytwarza komorki kościotwórcze. Po zmłamaniach kosci komorki okostnej ( kościotwórcze ) tworza nowa tkanke kostna, laczaca odłamy kostne. W okostnej biegna bardzo liczne naczynia krwionośne i limfatyczne oraz nerwy czuciowe. Naczynia krwionośne unaczyniaja kosci.

Połączenia kości:

Poszczególne kości szkieletu, maja różny stopien ruchomości, zależy to od sposobu ich polaczenia. Polaczenia kosci sa,

1. włókniste ( czynnikiem spajającym jest tkanka łączna wlasciwa np. wiązadła . wiązadła wzmacniaja stawy i chrzastkozrosty, nie pozwalaja na oddalanie się tych kosci, ale jednoczesnie nie przeszkadzaja ruchom w stawach )

2. chrzestne ( czynnikiem łączącym jest chrzastka szklista lub wluknista. )

- Połaczenia wlukniste i chrzestne sa połączeniami ścisłymi czyli nieruchomymi

1. maziowe ( to połaczenia ruchome, w połaczeniach tych zwanych stawami, kości przylegaja do siebie powierzchniami stawowymi. Powieszchnie stawowe pokrywaja glowke stawowa i panewke stawowa, wszystkie te elementy z zewnatrz pokrywa torebka stawowa. Torebka stawowa ma dwie warstwy, zewnetrzna to jest blona wluknista i wewnetrzna błona maziowa. Powieszchnia wewnetrzna ma tzw. Kosmki maziowe wydzielające maź, która pokrywa powierzchnie stawowe i ulatwia poruszanie ksoci. Staw stanowi dzwignie jest w nim punkt podparcia przez który przechodzi os obrotu. Do Okola tej osi zachodza ruchy, przez staw mogą przechodzic jedna, dwie lub wiele osi.

Cały kościec możemy podzielić na:

1. Kości czaszki

2. Kości tułowia

• kości kręgosłupa

Kręgosłup zbudowany jest z 33/34 kręgów

a) 7 szyjnych
Kręgi szyjne są to: 1 to kręg szczytowy ( atlas). 2 to kreg obrotowy (axis). Te dwa kregi łączą się za pomocą stawów

b)12 piersiowych (Th 1 – Th 12)
Na powierzchni bocznych trzonu i wyrostkach poprzecznych maja tzw, dolki żebrowe, sa to miejsca polaczenia żeber z kręgosłupem.

c) 5 lędźwiowych ( L 1 – L 5 )

d) 5 krzyżowych ( S 1 – S 5)

e) 4/5 guzicznych ( Co 1 – Co 2 )

Kręg niezależnie od odcinka, którego pochodzi, zbudowany jest zawsze z masywnego trzonu i luku kręgowego. Trzon od przodu a łuk od tylu i z boków ograniczają otwór kręgowy . Łuk kręgowy ma 7 wyrostków z pośród nich 4 to wyrostki stawowe górne i dolne.

• kości klatki piersiowej

1. Kości kończyn górnych

• Kości kończyny górnej można podzielić na kości tworzące obręcz barkową, czyli łopatkę i obojczyk oraz kości części wolnej tj. kość ramienna, kości przedramienia (kość łokciowa, promieniowa) i ręki (kości nadgarstka, śródręcza, palców).

1. Kości kończyn dolnych

• Kości kończyny dolnej składają się z obręczy miedniczej (kość miedniczna, biodrowa, kulszowa, łonowa) i kończyny wolnej tj. kość udowa, kości podudzia (kość piszczelowa i strzałkowa) i stopy (kości stępu, skokowa, piętowa, śródstopia i palców stopy. Obręcz miedniczą tworzą kości miedniczne połączone z kością krzyżową.

28.09.2010

U dorosłego człowieka występują 4 krzywizny

1. dwie do tyłu (kifoza)
   - grzbietowa
   - krzyżowo-guziczna

2. dwie do przodu (lordoza)
   - szyjna
   - lędźwiowa

3. Patologiczne skrzywienie kręgosłupa w bok to SKOLIOZA

Z lekcji

Połączenia kręgów:

• Miedzy trzonami wyspetuja dyski a to kazki miedyz kregowe zbudowane sa one z chrzastki , obwodowa czesc zawiera włókna sprezyste i nazywa się pierścieniem wluknistym . centralna czesc półpłynna nazywa się jądrem miażdżystym bogate w wode. Funkcja tego krazka to amortyzacja wstrzasów podczas chodzenia. Brak tego krazka miedzy kregiem pierwszym a drugim , ostatni kreg znajduje się miedzy odcinekiem lędźwiowym a krzyzowym. Wraz z wiekiem / z zuzyciem nastepuje starcie powierzchni ochronnej co powoduje ból.

• Inne polaczenia trzonow kregowych to wiazadła
  - wiezadło przednie podłużne,
  - wiezadła podłużne tylne
  - więzadła poprzeczne wyrostki oprzeczne kręgów wiaza więzadła miedzy poprzeczne.
  - wyrostki miedzy kolczyste łączy wiezadło miedzy kolczyste

• Łuki kręgowe
  - więzadło żółte

• Wyrostki stawowe sąsiednich kregów maja powierzchnie stawowe wchodzące w sklad stawow miedzykregowych , poszczegolen pary wyrostkow stawowych, laczy torebka stawowa i więzadła. Miedzy kościa potyliczna i krekiem szczytowym jest staw szczytowo-potyliczny.

• Kreg szczytowy z kregiem obrotowym laczy się w trzech miejscach, sa to stawy:
  - szczytowo obrotowe boczne prawe i lewe
  - pośrodkowy miedzy zebem kregu obrotowego a dolkiem lerzacym na luku przednim kregu szczytowego.
  wszystkie trzy tworzą staw szczytowo-obrotowy

Połączenia kręgów

• Kręgi połączone są ze sobą za pomocą krążków międzykręgowych. Są to płaskie chrząstki włókniste łączące ze sobą powierzchnie trzonów łagodzące wstrząsy kręgosłupa. Krążek międzykręgowy zbudowany jest z pierścienia włóknistego leżącego obwodowo oraz środkowej zwanej jądrem miażdżystym. Wzdłuż trzonów kręgów biegną więzadła: podłużne przednie, podłużne tylne, więzadła międzyłukowate, międzypoprzeczne, międzykolcowe, nadkolcowe i więzadło karkowe stabilizujące położenie kręgów.

• Staw szczytowo-potyliczny tworzą kłykcie potyliczne i dołki stawowe pierwszego kręgu szyjnego. Odpowiada on głównie za ruchy zgięcia głowy do przodu i tyłu oraz nieznacznie na boki. Staw szczytowo-obrotowy utworzony przez powierzchnie stawowe pierwszego i drugiego (atlas i axis) kręgu szyjnego. Wzmacniają go więzadło krzyżowe kręgu szczytowego i wierzchołka zęba. Staw odpowiedzialny jest za ruchy obrotowe głowy, przy czym krąg pierwszy obraca się razem z głową.

Klatka piersiowa

Klatka piersiowa utworzona jest przez 12 par żeber przymocowanych do 12 kręgów piersiowych i mostka.

Mostek (łac. sternum) jest kością płaską. Składa się z rękojeści, trzonu i wyrostka mieczykowatego. Rękojeść w stosunku do trzonu ustawiona jest pod kątem rozwartym ku tyłowi (tzw. kąt mostka). Od góry, na rękojeści znajduje się wcięcie szyjne. Bocznie od niego, obustronnie, wcięcia obojczykowe. Poniżej mieszczą się wcięcia żebrowe dla chrząstek odpowiednich żeber (I-VII). Wcięcie dla żebra pierwszego położone jest na bocznej powierzchni rękojeści mostka, drugie na granicy rękojeści z trzonem, zaś dla żebra VII na granicy pomiędzy trzonem a wyrostkiem mieczykowatym.

Żebro (łac. costa) ma kształt spłaszczonego łuku, wypukłością zwróconego na zewnątrz. Posiada trzon oraz część mostkową i kręgosłupową.

Siedem górnych żeber nosi nazwę żeber prawdziwych, ponieważ ich chrząstki żebrowe łączą się bezpośrednio z mostkiem. Pozostałe pięć par żeber to żebra rzekome. Oprócz dwóch ostatnich żeber łączą się z chrząstką żebrową leżącą wyżej, najwyższa zaś z chrząstką żebrową żebra VII i tworzą łuk żebrowy.

Ostatnie dwa żebra (XI i XII) kończą się między mięśniami brzucha. Część kręgosłupowa żebra składa się z główki i szyjki żebra. Na bocznej powierzchni szyjki znajduje się guzek żebra. Miejsce to określa się kątem żebra. Od guzka żebra do przedniej części żebra na dolnym brzegu biegnie bruzda dla naczyń i nerwów międzyżebrowych.

Pierwsze żebro różni się wyglądem od pozostałych. Jest ono krótkie i płaskie. Posiada guzek dla mięśnia pochyłego przedniego oraz bruzdę dla tętnicy podobojczykowej. Żebra ustawione są w ten sposób, że utworzona przez nie ściana przednia jest ustawiona skośnie ku dołowi i do przodu.

Żebra połączone są z kręgami stawami żebrowo-kręgowymi, natomiast z mostkiem za pomocą stawów mostkowo-żebrowych.

Z lekcji

Kości kończyny górnej:

1. Skielet konczyny gornej dzielimy na kosci obręczy konczyny gornej i kosci konczyny gornej wolnej.
   W sklad kosci obręczy wchodza.
   - Obojczyk (znaleźć zdjęcie)
   - Łopatka (znaleźć zdjęcie)

2. Kosc ramienna to kosc dluga , jeden gorny koniec kosci stanowi z łopatka staw ramienny, drugi zespalając się z koscia promieniowa i lokciowa tworzy staw łokciowy. W stawir ramiennym zachodza ruchy zginania i prostowania , odwodzenia i przywodzenia , obrotowy

3. Kosci przedramienia to kości
   - k. łokciowa
   - k. promieniowa

4. Staw łokciowy , ruchy
   - zginania
   - prostowa
   - nawracania i odwracania przedramienia i reki , ruchy te odbywają się równocześnie w stawie ramienno promieniowym i w stawach promieniowo łokciowych, które łączą kość łokciowa z promieniowa

Kości obręczy barkowej

Kości obręczy barkowej stanowi obojczyk i łopatka.

Obojczyk (łac. clavicula) jest kością długą wygiętą w kształt litery S. Część bliższa (przyśrodkowa) wygięta jest do przodu, boczne do tyłu. Koniec bliższy łączy się stawem mostkowo-obojczykowym z rękojeścią mostka, dlatego nazywa się go końcem mostkowym. Drugi koniec, barkowy, łączy się z wyrostkiem barkowym łopatki.

Staw mostkowo-obojczykowy stanowi połączenie obojczyka z klatką piersiową. Powierzchnie stawowe utworzone są przez koniec mostkowy obojczyka oraz wcięcie obojczykowe rękojeści mostka i chrząstkę pierwszego żebra. Jest to staw siodełkowaty wzmocniony więzadłami: mostkowo-obojczykowymi, żebrowo-obojczykowym. Ruchy zbliżone są do ruchów w stawie kulistym (do góry, dołu, przodu, tyłu i dookoła własnej osi).

Staw barkowo-obojczykowy łączy obojczyk z wyrostkiem barkowym łopatki. Staw wzmacniają więzadła: barkowo-obojczykowe, kruczo-obojczykowe. Ruchy są podobne do ruchów odbywających się w stawie mostkowo-obojczykowym.

Łopatka (łac. scapula) jest z kolei kością płaską trójkątnego kształtu przylegającą do części grzbietowej klatki piersiowej. Wyróżnia się w niej powierzchnię żebrową i grzbietową oraz trzy kąty: górny, boczny i dolny. Powierzchnia żebrowa znajduje się na wysokości od II do VII żebra. Na powierzchni grzbietowej, zewnętrznej, przebiega mniej więcej poprzecznie grzebień łopatki (od brzegu przyśrodkowego do kąta bocznego) i kończy wyrostkiem barkowym. Z wyrostkiem barkowym łączy się obojczyk. Zagłębienie nad grzebieniem łopatki to dół nagrzebieniowy, natomiast pod nim to dół podgrzebieniowy.

Z górnego brzegu łopatki odchodzi ku przodowi wyrostek kruczy zaginający się hakowato do boku. Do wyrostka tego przyczepia się mięsień piersiowy mniejszy, kruczo-ramienny, mięsień dwugłowy ramienia oraz więzadła. W górnej części brzegu bocznego znajduje się wydrążenie stawowe tworzące panewkę dla stawu ramiennego.

Kość ramienna

Kość ramienna (łac. humerus) jest najdłuższą kością kończyny górnej. Składa się z trzonu i dwóch końców (bliższego i dalszego). Trzon ma kształt graniastosłupa, posiada powierzchnię przednią boczną, przednią przyśrodkową i tylną. Na powierzchni bocznej znajduje się guzowatość naramienna, na tylnej bruzda nerwu promieniowego.

Koniec bliższy zakończony jest głową kości ramiennej wchodzącej w skład stawu ramiennego. Dookoła głowy biegnie rowek zwany szyjką anatomiczną. Na końcu bliższym znajdują się również guzek większy i mniejszy. Poniżej głowy i guzków znajduje się przewężenie - szyjka chirurgiczna.

Na poszerzonym nieznacznie końcu dalszym kości ramiennej mieści się kłykieć kości ramiennej. Po obu stronach kłykcia znajdują się guzki: nadkłykieć boczny i przyśrodkowy. Na powierzchni tylnej nadkłykcia przyśrodkowego mieści się bruzda dla nerwu łokciowego. Pomiędzy obu nadkłykciami znajduje się powierzchnia stawowa do połączenia z kośćmi przedramienia (łokciową i promieniową). Część dla kości łokciowej ma kształt bloczka, łączy się z wcięciem bloczkowym kości łokciowej. Część promieniowa, mniejsza, ma kształt główki i łączy się z dołkiem kości promieniowej. Nad bloczkiem na powierzchni przedniej znajduje się wgłębienie - dół dziobiasty, a na powierzchni tylnej - dół wyrostka łokciowego. Natomiast nad główką kości ramiennej na powierzchni przedniej znajduje się dół promieniowy.

Staw ramienny tworzy głowa kości ramiennej oraz panewka utworzona przez łopatkę. Na brzegu panewki znajduje się obrąbek stawowy zwiększający powierzchnię stawową. Ze względu na budowę tylko 1/3 powierzchni główki objęta jest panewką. Wynika stąd, że za główne mocowanie kości ramiennej do obręczy barkowej odpowiadają mięśnie. Staw wzmocniony jest przez więzadło kruczo-ramienne. Staw ramienny jest stawem kulistym wolnym, zatem możliwe są ruchy: odwodzenia i przywodzenie, zginania i prostowania, obrotowe i obwodzenia (połączenie zgięcia, prostowania, odwodzenia i przywodzenia).

Kości przedramienia

Kości przedramienia to kość łokciowa i promieniowa. Prawidłowo obie kości położone są równolegle do siebie. Kość łokciowa przyśrodkowo, a promieniowa bocznie. Przy ruchach nawracania przedramienia, czyli skierowaniu ręki grzbietem do przodu kość promieniowa krzyżuje kość łokciową. Przestrzeń między obu kośćmi wypełnia błona międzykostna.

Kość łokciowa (łac. ulna) jest kością długą składającą się z trzonu i dwóch końców. Koniec bliższy, skierowany w stronę kości ramiennej, posiada dwa wyrostki: łokciowy i dziobiasty oraz dwie wklęsłe powierzchnie stawowe: wcięcie bloczkowe i promieniowe.

Wyrostek łokciowy, duży i zakrzywiony, wnika do dołu wyrostka łokciowego na powierzchni tylnej kości ramiennej. Na powierzchni bocznej wyrostka znajduje się powierzchnia stawowa (wcięcie promieniowe) dla głowy kości promieniowej.

Z kolei wyrostek dziobiasty wnika do dołu dziobiastego znajdującego się na powierzchni przedniej. Koniec dalszy kości łokciowej jest znacznie węższy w stosunku do końca bliższego. Znajdują się na nim dwie wyniosłości: większa przednia - głowa kości łokciowej oraz mniejsza tylna - wyrostek rylcowaty. Głowa kości łokciowej łączy się stawem z kością promieniową oraz kością nadgarstka.

Kość promieniowa (łac. radius) jak pozostałe kości długie posiada trzon i dwa końce. Koniec bliższy utworzony jest przez głowę i szyjkę. Głowa ma kształt walcowaty, u góry znajduje się zagłębienie dla główki kości ramiennej, z boku łączy się z wcięciem promieniowym kości łokciowej. Koniec dalszy jest znacznie szerszy od końca bliższego i ma kształt czworoboczny. Posiada powierzchnię stawową dla połączenia z kośćmi nadgarstka oraz wcięcie łokciowe dla połączenia z kością łokciową. Powierzchnia stawowa dla kości nadgarstka jest wklęsła, część boczna łączy się z kością łódeczkowatą, przyśrodkowa z księżycowatą. Na końcu dalszym znajduje się położony bocznie również wyrostek rylcowaty.

Staw łokciowy jest to staw złożony i utworzony przez staw ramienno-łokciowy, ramienno-promieniowy i niezależny promieniowo-łokciowy bliższy. Staw ramienno-łokciowy tworzą: bloczek kości ramiennej i wcięcie bloczkowe kości łokciowej. Jest to staw zawiasowy umożliwiający ruchy zginania i prostowania. Staw ramienno-promieniowy tworzą: główka kości ramiennej oraz dołek głowy kości promieniowej. Jest to staw kulisty. Staw wzmacniają więzadło poboczne łokciowe i poboczne promieniowe.

Staw promieniowo-łokciowy bliższy stanowi połączenie obwodu głowy kości promieniowej z wcięciem promieniowym kości łokciowej. Jest to staw obrotowy wzmocniony więzadłem pierścieniowatym.

Staw promieniowo-łokciowy dalszy jest analogiczny do poprzedniego.

Kości ręki

Kości ręki utworzone są przez dwadzieścia siedem kości podzielonych na trzy odcinki: nadgarstek, śródręcze i palce.

Kości nadgarstka stanowi osiem kości o nieregularnych kształtach ułożonych w dwa rzędy. W rzędzie bliższym znajdują się: kość łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta i grochowata, w dalszym: kość czworoboczna większa, czworoboczna mniejsza, główkowata i haczykowata.

Kości śródręcza tworzy pięć kości długich. Końcem bliższym (podstawą) łączą się stawowo z nadgarstkiem i sąsiednią kością śródręcza. Koniec dalszy (głowa) łączy się z podstawą paliczka bliższego. W przestrzeniach międzykostnych pomiędzy kośćmi śródręcza znajdują się mięśnie międzykostne.

Kości palców składają się z paliczków. Oprócz kciuka, który zbudowany jest z dwóch paliczków, pozostałe palce utworzone są przez trzy paliczki: bliższy, środkowy i dalszy. Koniec dalszy paliczka dalszego posiada

Łudka płynie , księżyc świeci, trój graniasty groszek leci

29.09.2010

Obręcz miednicza

Obręcz miedniczą tworzą kości miedniczne połączone z kością krzyżową.

Kość miedniczna (łac. coxae) jest nieregularnego kształtu parzystą kością i składa się z trzech części: kości biodrowej, kulszowej i łonowej. Wszystkie kości łączą się mniej więcej w części środkowej kości miednicznej. Zewnętrznie i bocznie znajduje się zagłębienie, czyli panewka stawu biodrowego. Poniżej panewki znajduje się otwór zasłonowy ograniczony przez kość kulszową i łonową oraz przesłonięty w większości błoną zasłonową. Przez pozostawiony otwór przechodzą naczynia i nerwy zasłonowe.

Kość biodrowa (łac. os ilium) znajduje się najbardziej do góry i tyłu. Posiada trzon współtworzący panewkę (2/5 panewki) i talerz, czyli spłaszczoną część kości. Powierzchnia tylna talerza jest miejscem przyczepu mięśni pośladkowych. Powierzchnia wewnętrzna jest wklęsła, znajduje się na niej dół biodrowy dla przyczepu mięśnia biodrowego, powierzchnia uchowata dla połączenia stawowego z kością krzyżową. Grzebień biodrowy to pogrubiony i wypukły górny brzeg talerza. Ku przodowy wytwarza kolec biodrowy przedni górny, ku tyłowi kolec biodrowy tylny górny. Na dolnym brzegu przednim kości biodrowej znajduje się kolec biodrowy przedni dolny, na brzegu tylnym analogicznie kolec biodrowy tylny dolny.

Kość kulszowa (łac. ischii) tworzy tylny i dolny odcinek kości miedniczej. Zbudowana jest z trzonu oraz gałęzi. Trzon w tworzy 2/5 panewki kości miednicznej. Na brzegu tylnym kości znajduje się wydatny kolec kulszowy, do którego przyczepia się więzadło krzyżowo-kolcowe ograniczające otwór kulszowy większy dla naczyń i nerwów pośladkowych, nerwu kulszowego, naczyń i nerwów sromowych. Poniżej więzadła znajduje się otwór kulszowy mniejszy ograniczony przez więzadło krzyżowo-kulszowe i krzyżowo-guziczne. Najbardziej wysuniętą do tyłu częścią kości kulszowej jest guz kulszowy, który wysłany jest tkanką tłuszczową, stanowi przyczep dla mięśni uda, a podczas siedzenia stanowi główne oparcie dla miednicy. Gałąź kości kulszowej odchodzi prawie pod kątem prostym w okolicy guza kulszowego i kieruje się do przodu i przyśrodkowo łącząc s gałęzią dolną kości łonowej.

Kość łonowa (łac. os pubis) stanowi najbardziej wysuniętą ku przodowi część kości miednicznej, współtworzy panewkę. Składa się z trzonu i dwóch gałęzi: górnej i dolnej. Gałąź górna odchodzi od trzonu i kieruje się do przodu i przyśrodkowo łącząc się z gałęzią przeciwległą. Na brzegu przednim w osi pośrodkowej znajduje się guzek łonowy (miejsce przyczepu więzadła pachwinowego). Gałąź dolna łączy się z gałęzią kości kulszowej.

Spojenie łonowe składa się z chrząstki szklistej i włóknistej oraz wzmocnione jest więzadłami.

Kości uda

Kość udowa (łac. os femoris) jest najdłuższą kością szkieletu. Składa się z trzonu i dwóch końców. Trzon jest nieco wypukły do przodu.

Na powierzchni tylnej znajduje się kresa chropowata. Na końcu bliższym znajduje się głowa kości udowej skierowana przyśrodkowo i do góry. Na szczycie głowy znajduje się zagłębienie - dołek głowy. Poniżej głowy znajduje się przewężenie, czyli szyjka kości udowej. Szyjka nachylona jest do trzonu pod kątem 135 stopni. Na powierzchni tylnej, poniżej szyjki znajduje się wyniosłość będąca przedłużeniem ku górze trzonu, czyli krętarz większy i mniejszy, położony do tyłu, krętarz mniejszy.

Koniec dalszy kości udowej ulega poszerzeniu wytwarzając dwa kłykcie: większy przyśrodkowy i mniejszy boczny. Oba kłykcie są bardziej wypukłe ku tyłowi, gdzie przedzielone są dołem międzykłykciowym. Na powierzchni przedniej oba kłykcie są ze sobą połączone i wytwarzają powierzchnię rzepkową. Powierzchnie boczne kłykci są uwypuklone i zwane odpowiednio nadkłykciem przyśrodkowym i bocznym.

Rzepka (łac. patella) jest małą, spłaszczoną kością o trójkątnym kształcie podstawą zwróconą ku górze, a wierzchołkiem do dołu. Znajduje się do przodu od końca dalszego kości udowej na powierzchni rzepkowej. Powierzchnia tylna rzepki pokryta jest chrząstką szklistą. Rzepka umocowana jest w ścięgnie mięśnia czworogłowego uda.

Kości podudzia

Kości podudzia składają się z dwóch kości długich: kości piszczelowej i strzałkowej połączone swymi obu końcami. Przestrzeń pomiędzy kośćmi wypełnia błona międzykostna.

Kość piszczelowa (łac. tibia) położona jest przyśrodkowo w stosunku do strzałki. Składa się s trzonu i dwóch końców. Trzon w przekroju poprzecznym ma kształt trójkąta podstawą zwróconego do tyłu. Koniec bliższy kości piszczelowej jest poszerzony i pogrubiały, posiada dwa kłykcie: przyśrodkowy i boczny. Powierzchnia górna posiada dwa zagłębienia oddzielone wyniosłością międzykłykciową. Po obu stronach wyniosłości międzykłykciowej znajdują się małe guzki międzykłykciowe, natomiast do przodu i do tyłu pola międzykłykciowe. Na kłykciu bocznym z tyłu i boku znajduje się powierzchnia stawowa dla strzałki. Koniec dalszy jest mniejszy od poprzedniego, posiada bocznie położoną powierzchnię stawową dla strzałki, a przyśrodkowo tworzy wypukły wyrostek zwany kostką przyśrodkową. Powierzchnia dolna bierze udział w tworzeniu stawu skokowego.

Kość strzałkowa (łac. fibula) biegnie równolegle i bardziej bocznie w stosunku do kości piszczelowej. Końcem bliższym, zwanym głową strzałki łączy się z piszczelą. Koniec dalszy jest szerszy i grubszy. Sięga niżej niż kość piszczelowa i tworzy kostkę boczną.

Ruchy w stawie piszczelowo-strzałkowym są minimalne.

Kości stopy

Kości stopy utworzone są przez kości stępu, śródstopia i palców.

Kości stępu składają się z siedmiu kości ułożonych w dwóch rzędach. W bliższym rzędzie znajduje się kość skokowa i piętowa, a w dalszym kości klinowate (przyśrodkowa, środkowa, boczna) i kość sześcienna. Od strony przyśrodkowej między oba rzędy wciska się kość łódkowa.

Kość skokowa (łac. talus) zbudowana jest z trzonu, szyjki i głowy. Na trzonie znajduje się wypukły do góry bloczek, którym łączy się z piszczelą i strzałką. Na powierzchniach bocznych mieszczą się powierzchnie stawowe dla połączenia z kostką boczną i przyśrodkową.

Kość piętowa (łac. calcaneus) położona jest poniżej kości skokowej. Tworzy wypukły ku tyłowi guz piętowy. Od przodu łączy się z kością łódkową i sześcienną.

W skład kości śródstopia wchodzi pięć kości długich posiadających podstawę, trzon i głowę.

Kości palców stopy utworzone są przez paliczki zbudowane podobnie jak kość ręki.

W stawie biodrowym zachodza ruchy :
- zginania
- prostowania
- odwodzenia
- przywodzenia
- ruch obrotowy ( na zewnatrz i do wewnątrz )

Staw kolanowy:
Od przodu ograniczony rzepką (przymocowana za pomocą więzadeł)
w stawie kolanowym zachodzą ruchy:
- zginania
- prostowania

Kości goleni łączą się z kością skokowa stopy za pomocą stawu skokowo-goleniowego, w tym stawie zachodzą ruchy
- zginania (stawanie na palcach)
- prostowania (stajemy na pietach)

Kości stopy: (26)

• kości stepy (7)

• kości śródstopia (5)

• kości palców (14)

stopa jest narządem podporowo-nośnym. Możemy tez powiedzieć ze wykazuje duża odporność i sprężystość, dźwiga ciało i amortyzuje wstrząsy