Gatunek rośliny z rodziny psiankowatych. Występuje w całej Europie. Roślina jara, jednoroczna. Występuje na glebach lekkich, próchniczych, wilgotnych, w zbożach jarych, warzywach, w kukurydzy i wśród roślin okopowych. W Polsce roślina pospolita. Archeofit. Najczęściej zachwaszcza zboża jare, uprawy buraków, kukurydzy i warzyw. Jest żywicielem chorób i szkodników atakujących rośliny z rodziny psiankowatych oraz mątwika ziemniaczanego. Psianka czarna jest samopylna lub owadopylna; kwitnie od (VI) VII do X. W Polsce wszędzie pospolita, rzadsza w wyższych położeniach.

Siewka — na jasnozielonej, fioletowo przebarwionej, gęsto omszonej łodyżce liścieniowej znajdują się zielone, pod spodem fioletowo nabiegłe, nagie, lancetowato jajowate liścienie. Posiadają pierzasto sieciowe, unerwienie wybarwione na fioletowo. Liście na graniastej łodyżce skrętoległe. Pierwszy liść trójkątnie jajowaty, na szczycie tępy, w nasadzie płytko sercowaty, z  wierzchu zielony, pod spodem jasno fioletowy. Unerwienie pierzasto sieciowate, barwy zielono fioletowej ze szczeciniastymi włoskami.

Morfologia:

Łodyga Wzniesiona, rozgałęziona o wysokości 20 – 60 cm, prawie naga (z rzadka tylko omszona). Jest kanciasta i ma szorstkie rogi. Wysokość 10-50 cm. Cała roślina nieprzyjemnie pachnie.

Liście Owalne lub jajowate, zatokowo ząbkowane.

Kwiaty Zebrane w podbaldachy wyrastające na łodydze na dość długich szypułkach w pewnej odległości od liści. Kwiaty podobne do kwiatów ziemniaka, ale mniejsze. korona 5-płatkowa, biała, szeroko rozpostarta, pylniki koloru żółtego, wyraźnie wystające i stykające się z sobą. Owoc Czarna (po dojrzeniu) Jagoda, koloru czarnego i wielkości grochu.

Biologia i ekologia: Roślina jednoroczna. Okres kwitnienia od czerwca do października. Jest owadopylna lub samopylna. Owoce rozsiewane są przez zwierzęta (endozoochoria). Nasiona przechodzą niestrawione przez ich układ pokarmowy. Siedlisko: miejsca ruderalne, przydroża, pola, śmietniska, ogrody (chwast). W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Polygono-Chenopodietalia^.

- Roślina trująca: ziele i owoce zawierają saponiny i glikoalkaloidy. Zatruciu mogą ulec dzieci po spożyciu większych ilości niedojrzałych owoców.

Cechy charakterystyczne:

- ma owoce w postaci czarnych jagód

- cała roślina nieprzyjemnie pachnie

posiada pewne, niewielkie znaczenie lecznicze. Surowiec zielarski stanowi ziele oraz owoce.

W zielu i owocach znaleźć można m.in.: glikoalkaloidy (solaninę, solaneinę, solaceinę, solasoninę), saponiny (w tym: dioscynę), garbniki, prowitaminę A, witaminę C, cukry i sole mineralne.

Wyciągi z ziela psianki czarnej są homeopatycznym lekiem przeciwbólowym, zaś owoce środkiem trującym robaki — pasożyty przewodu pokarmowego.

Ze względu na toksyczne właściwości opisywanej rośliny, leczenie się nią na własną rękę, bez wiedzy i zgody lekarza jest absolutnie zakazane.

W przypadku zatrucia pierwszymi objawami są wymioty i biegunka połączone z osłabieniem i zawrotami głowy. Bezwzględnie konieczne jest wówczas wezwanie pogotowia ratunkowego.

Ciekawostki:

- inne nazwy: czarcie kulki, czarny kartofel, psie jagódki, psinki

należy do nielicznych chwastów posiadających owoce w postaci jagód.

- roślina trująca - zawiera solaniny (objawy zatrucia to apatia lub podniecenie, biegunka, duszności, brązowoczerwony mocz, uszkodzenie nerek).