Konspekt lekcji języka polskiego w klasie III d,

11.10.2011r.

1. Temat lekcji: Na granicy jawy i snu – „Tren XIX” Jana Kochanowskiego.

2. Cele:

• Cele dydaktyczne:

  • poznawcze: .

    • Poznanie „Trenu XIX” Jana Kochanowskiego.

    • Powtórzenie wiadomości na temat kompozycji utworu lirycznego.

  • kształtujące:

    • Wyszukiwanie wskazanych informacji w tekście.

    • Aktywne słuchanie tekstu poetyckiego.

    • Odszukiwanie związków między zabiegami stylistycznymi a przesłaniem utworu.

  • wychowawcze:

    • Przeżycia estetyczne związane z wysłuchaniem tekstu.

    • Refleksja na temat radzenia sobie z nieszczęściem.

• Cele operacyjne – Uczeń potrafi:

  • wyszukać wskazane informacje w tekście,

  • omówić sytuację liryczną w „Trenie XIX” Jana Kochanowskiego,

  • wymienić cechy trenu jako gatunku literackiego.

3. Metody nauczania:

• dyskusja – w części właściwej lekcji,

• pogadanka heurystyczna – w części właściwej lekcji,

• praca z tekstem – w części właściwej lekcji.

4. Środki dydaktyczne:

• Podręcznik: A. Łuczak, E. Prylińska, R. Maszka; Język polski. Między nami. Podręcznik dla klasy trzeciej gimnazjum; Gdańsk 2002.

5. Bibliografia:

• Metodyczna:

  • M. Nagajowa, ABC metodyki języka polskiego, Warszawa, 1995.

  • A. Łuczak, E. Prylińska, R. Maszka; Język polski. Między nami. Podręcznik dla klasy trzeciej gimnazjum. Wersja dla nauczyciela; Gdańsk 2002.

Scenariusz lekcji – Szczegółowy plan lekcji w klasie III d,

11.10.2011r.

I. Działania wstępne:

• działania porządkowe: powitanie, sprawdzenie obecności,

• działania właściwe:

  • Nawiązanie do lekcji o Trenach Jana Kochanowskiego. Przypomnienie sytuacji lirycznej w utworach. Określenie Trenów V, VII i VIII etapem rozpaczy. Trenu X – etapem zwątpienia.

II. Część właściwa:

1. Polecenie do wykonania w czasie czytania tekstu: zaznaczyć fragmenty mówiące o tym, że bohater śpi, bądź nie śpi. Spróbujemy ustalić jaki jest jego stan faktyczny.

2. Głośne odczytanie tekstu przez nauczyciela.

3. Wyjaśnienie trudnych wyrazów i niezrozumiałych fragmentów.

4. Pytania do tekstu po wysłuchaniu:

   • Kim są bohaterowie liryczni? Odp.: Bohaterowie liryczni to syn i matka.

   • W jakim momencie zostali ukazani? Odp.: Zostali ukazani w czasie spotkania na granicy jawy i snu.

   • Jaką sytuację liryczną ukazywały Treny V, VII i VIII, jaką Tren X?

   • Jaką sytuację liryczną ukazuje Tren XIX albo Sen?

Próba zapisania szczegółowego planu wypowiedzi matki (jak tłumaczy swoje przybycie? jakie wskazówki daje synowi?):

1. Przyczyna przybycia z krainy umarłych – rozpacz syna.

2. Przyniesienie córki, by powstrzymać rozżalenie syna.

3. Uwagi na temat „życia umarłych” – powrót duszy do nieba.

4. Życie Urszulki w niebie.

5. Wyliczenie przykrych doświadczeń życiowych:

   1. Małżeństwo dla posagu.

   2. Pogróżki i łajania.

   3. Bóle porodowe.

6. Wyliczenie wiecznych rozkoszy nieba:

   1. Brak trosk, pracy, nieszczęść, chorób, starości, śmierci.

   2. Oglądanie majestatu Stwórcy.

7. Zalecenie myślenia o życiu wiecznym.

8. Nieodgadnioność boskich sądów.

9. „Czas doktór każdemu”.

10. Zalecenie samodzielnego uporania się z cierpieniem przy pomocy rozumu.

11. Metoda leczenia ran przez czas.

12. Przygotowanie serca na zmienność losu.

13. Zalecenie godnego znoszenia ludzkich cierpień.

1. Czy słowa wypowiedziane przez matkę mogą być odpowiedzią na rozterki i zwątpienie podmiotu lirycznego?

   • „Skryte są Pańskie sąd; co sie Jemu zdało,

Nalepiej, żeby sie też i nam podobało”.

• „Jeden jest Pan smutku i nagrody”

• „Czas doktór każdemu”

• „ludzkie przygody

Ludzkie noś!”

1. Przytoczenie cytatów świadczących o tym, że spotkanie z matką było snem, oraz cytatów, które sugerują, że to wydarzyło się naprawdę.

   • W których częściach tekstu pojawiają się wskazówki? Odp.: We wstępie i zakończeniu.

   • Jakie konsekwencje miałoby jednoznaczne przypisanie spotkania z matką do świata jawy lub snu? Odp.: Jawa – wątpliwy stan umysłowy podmiotu lirycznego. Sen – umniejsza znaczenie tekstu.

   • Gdzie usytuowana została wypowiedź matki? Odp.: Na granicy jawy i snu.

   • Jaka jest funkcja takiego usytuowania wypowiedzi matki? Odp.: Takie usytuowanie wypowiedzi matki sprawia, że jest ona prawdopodobna i wiarygodna, ale jednocześnie owiana pewną tajemnicą, która sugeruje autentyczność.

2. Zapisanie tematu lekcji: Na granicy jawy i snu – „Tren XIX” Jana Kochanowskiego.

III. Działania końcowe:

1. Podsumowanie: Określenie „Trenu XIX”, jako etapu pocieszenia i pogodzenia się ze stratą.

Zadanie domowe: