1. Aminokwasy, wzór ogólny i charakterystyczne grupy.
Aminokwasy związki dwufunkcyjne, których cząstki zawierają gr karboksylowe i aminowe
2. Białka, ich struktura.
Białka- naturalne związki wielocząsteczkowe, są to makropeptydy, czyli peptydy składające
się z ponad 100 reszt aminokwasów powiązanych wiązaniami peptydowymi. Spełniają
rolę buforów, jako hormony regulują procesy przemiany materii, regulacje ciśnienia
osmotycznego, procesy odpornościowe, w krzepnięciu krwi, jako enzymy-rola katalizatorów.
Stanowią podstawę składu mięśni, osocza, hemoglobiny, hormonów itd.
I rzędowa-określenie sekwencji aminokw w łańcuchu polipeptydowym ,białko posiada
początek i koniec wolny koniec N i C
II rzędowa przestrzenie uformowane łańcucha polipeptydowego wynikające z oddziaływań
wzajemnych aminokwasów połączonych w łańcuch polipeptydowy
L_heliks ,B-harmonijka , gama lina okrętowa kolagen-jest białkiem wystepującym w mm
i scięgnach więzadłach wytrzymały na rozciąganie tworzy strukture liny zbud z glicyny
hydroksyzyny hydroksylizyny które są elementem składnikowym liny
III rzędowa określa wzajemne usytuowanie łańcuchów polpeptyd w stosunku do siebie
(kłębek zwiniętych nici)
IV rzedowa określa wzajemne usytuowanie podjednostek wchodzących w skład
makrocząsteczki białka.Białka złożone L,B-glubiny
3. Białka pokarmowe jako źródło aminokwasów. Aminokwasy endo i egzogenne.
Aminokwasy niezbędne (egzogenne)- są to takie, które organizm nie jest w stanie sam
wytwarza i trzeba je dostarczyć wraz z pożywieniem.
Aminokwasy zbędne (endogenne)- są to takie, które organizm jest sam w stanie wytworzyć i
nie jest konieczne, aby były dostarczane wraz z pożywieniem. 4. Przemiany aminokwasów (dekarboksylacja, transaminacja, oksydacyjna
dezaminacja glutaminianu)- i ich znaczenie w metabolizmie.
Dekarboksylacja – jest to odszczepienie cząsteczki CO2 z cząsteczki kwasu organicznego
lub jego soli, prowadzące do podstawienia atomu wodoru na miejsce grupy – COOH powstaje
amina biogenna enzym dekarboksylaza i koenzym fosforan pirynodokslany
Transaminacja – jest to przesunięcie grupy aminowej z aminokwasu na ketokwas. W
wyniku tego aminokwas przekształca się w ketoanalog, a ketokwas w aminokwas. Powstaje,
więc inny ketokwas i inny aminokwas. transaminacja to transaminaza i i koenzym fosforan
pirynodoksalny
Oksydacja dezaminacja- substratem dla tej reakcji kest kwas glutaminowy. Jest to reakcja
utleniania (substrat pozbywa się swoich wodorów). Jest to pozbawienie reszty aminowej
i aminokwasu w postaci amoniaku oraz utlenienie szkieletu węglowego do ketokwasu.
Produktami są ketokwas i amoniak. enzym dehydrogenaza glutaminowa i koenzymy nad i
nadp
5. Przemiana azotu amonowego w mocznik.
cykl mocznikowy. Mocznik jest końcowym produktem przemiany białek. Wytwarzany jest
z dwóch cząsteczek NH3 i jednej cząsteczki, CO2 przy udziale specyficznych enzymow.
Pierwsza reakcja zachodzi w mitochondrium komórek wątrobowych i polega na reakcji
NH3 z CO2 i powstaje karbomilofosforan- zużywane sa 2 wiązania wysokoenergetyczne.
pozniej jest ciąg reakcji az do cytruliny gdzie następuje przejście z mitochondrium do
cytoplamy za pomoca nosnika-kolejne naklady energii –2ATP.kolejny ciag reakcji az do
argininy która hydrolizuje się na mocznik i woda a ornityna powstała z tej reakcji wedruje
do mitochondrium i wchodzi w kolejne cykle mocznikowe bilans energetyczny—2ATP i –
2ATP i +3ATP =-1ATPczyli na synteze mocznika wykorzystywane sa 4 wiazania wysokoenergetyczne
6. Budowa hemoglobiny i mioglobiny, ich rola w zaopatrzeniu tkanek w tlen, krzywa
dysocjacji oksyhemoglobiny i mioglobiny.
Hemoglobina białko złożone z 4 podjednostek (Lglubin ; 2Bglubin)bierze udział w
przenoszeniu tlenu .Hemoglobina zmienia powinnowactwo przyłącza tlen stopien nasycenia
tlenem 0-1%,0-100%od hemoglob tlen przekazywany jest do mioglob.Hemogl utlenowana
przewodzi tlen a utleniona –zostało utlenowane zelazo hemowe do żelaza 3wartościowego
Hem –1 cz niebiałkowa przyklejona do białka dzieli w atomie reszty zelaza które jest
opakowane pierścieniem może wiązać tlen.
Mioglobina- białko dpowiada za magazynowanie tlenu w mm szkieletowych .
7. Klasyfikacja enzymów.
a)Oksydoreduktory- uczestniczą w reakcjach red-ox, b)Transferazy- uczestniczą w
przemianach niektórych grup funkcyjnych z jednej sub. na drugą, c)Hydrolazy- katalizuje
rozpad wiązań pod wpływem H2O, d)Liazy- katalizują rozpad wiązań bez cząstek wody, e)
Izomerazy- katalizują transformację jednej formy izomerycznej w drugą, f)Ligazy- katalizują
syntezę- tworzenie nowych wiązań chemicznych przy udziale ATP.
8. Wpływ temperatury i pH na aktywność enzymatyczną.
Temperatura- każdy E posiada optimum temp., czyli taką temp., przy której w danych
warunkach przemiany zachodzą najintensywniej. Poniżej optimum E jest bardziej mały, lecz
katalizowana reakcja zachodzi wolnej. Poniżej optimum reakcja zachodzi szybciej a E ulega
szybciej dencharacji. pH- enzymy przejawiają zdolności katalityczne w ograniczonym pH.
Czynność ich jest najwyższa przy pewnym określonym stężeniu jonów wodorowych, czyli
przy optimum pH. Enzymy są na ogół najbardziej trwałe pH bliskim optymalnego, toteż
wartość optimum nie ulega zmianie w toku reakcji(ok.7pH)
9. Witaminy a koenzymy.
Witaminy to małocząsteczkowe substancje biologicznie czynne, których niewielkie
ilości muszą być dostarczone organizmowi, gdyż organizm nie wykazuje zdolności
ich samodzielnego syntetyzowania. Wiele z nich stanowi koenzymy. Rozpuszczalne w
tłuszczach: A1,D2,E,K1,F. Rozpuszczalne w wodzie: B1,B2,B6,B12,H,C. Są prekursorami
koenzymów i grup protetycznych. Dostarczają grup niebiałkowych do enzymów.
10. Enzymy regulatorowe.
Są to enzymy, które oprócz przyśpieszania reakcji mogą ją hamować np.: enzymy
allosteryczne. Posiadają oprócz centrum aktywnego centrum allosteryczne, do którego może
przyłączyć się regulator allosteryczny. Inną różnicą jest wydzielanie enzymów w formie
nieaktywnej.
11. Pojęcia związków wysokoenergetycznych.
To takie, w których energia jest magazynowana w wiązanich chemicznych. Zawierają więcej
energii niż produkty ich hydrolizy np.: ATP, Fosfokreatyna, Fosfoendopirogronian, 1,3
difosfoglicerynian
12. ATP jako uniwersalny nośnik energii.
Posiada wiązania wysokoenergetyczne typu bezwodnikowego. Jego rozkład powoduje
uwolnienie energii. Człowiek zużywa ok. 10g/sek. (zużywa jej w procesach: mięśniowych, do
krążenia, do budowy tkanek, do trawienia, do przekazywani sygnałów nerwowych).
13. Fozforoliza glikogenu. Aktywna i nieaktywna forma fosforylazy glikogenu.
Mechanizmy zabezpieczające przejście formy nieaktywnej tego enzymu w formę
aktywną.Udział cyklicznego ATP i kinezy białkowej w aktywacji fosforylazy
glikogenu. Rola hormonów tym procesie. ( 25+26 zostały połączone)
Fosforoliza glikogenu –to rozkład glikogenu mięśniowego katalizowany przez enzym
fosforylaze glikogenowa A(aktywny). Fosforylaza glikogenowa przyłącza do cząsteczki
glikogenu jon fosforanowy i odłącza glukozo-1-fosforan.Aktywna forma fosforylazy
glikogenowej-fosforylaza A-powsataje przez dołączenie do fosforylazy B(formy nieaktywnej)
reszty fosforanowej kosztem cząsteczki ATP. Przekształcenia tego dokonuje kinaza
fosforylazy. Innym czynniekiem aktywizujacym kinazę fosforyalzy jest hormon adrenalina,
powodująca powstawanie cAMP, który pośrednio(poprzez kinazę biłkową) aktywuje kinazę
fosforylazy. Insulina jest hormonem, który aktywuje enzym fosfataze fosforylazy. Enzym
ten odciąga jon fosforanowy(Pi) od aktywnej fosforylazy (A) i zamienia ją w nieaktywną
fosforylaze(B)!
Rozkład Glikogenu mięśniowego jest stymulowany przez:
-wzrost stężenia jonów Ca++ w cytoplazmie włókien mięśniowych(skurcz mięśnia)
-wzrost stężenia adrenaliny we krwi
-wzrost stężenia AMP w cytoplazmie wł. mięśniowych(powstaje z reakcji miokinazowej,
czyli ADP+ADP=ATP+AMP)
AMP(zwykły, nie cykliczny)także ma zdolność do pobudzania rozkładu glikogenu. AMP
aktywuje bezpośrednio fosforylaze glikogenowa B i ta właśnie forma enzymu dokonuje
rozkładu.
Rozkład glikogenu mięśniowego jest hamowany przez przyspieszenie metabolizmu kwasów
tłuszczowych!
14. Przemiana pirogronianu w acetylo-CoA i regulacja tej przemiany.
Reakcją, dzięki której pirogronian przemienia się w acetylo CoA jest oksydacyjna
dekarboksylacja pirogronianu. Produktami tej reakcji jest acetylo CoA, atomy
wodoru w postaci NADH oraz CO2 jako produkt uboczny. Reakcje ta katalizuje
kompleks dehydrogenazy pirogronianowej. W strukturę tego kompleksu wchodzą
enzymy:dehydrogenaza pirogronianowa, acetylotransferaza dihydroliponianowa i
dehydrogenaza hydroliponianowa! W skład kompleksu wchodzą koenzymy: pirofosforan
tiaminy,amid kw.liponowego i FAD!
Dehydrogenaza pirogronianowa jest aktywowana w mięśniach przez jony Mg++ i Ca++ oraz
pirogronian, a hamowana przez acetylo CoA, NADH i ATP!
Mg i Ca aktywują fosfatazę PDH, od której zależy powstawanie aktywnej formy, PDH-a(bez
forsforanu)
Acetylo CoA,NADH i ATP aktywują kinazę PDH dzięki której powstaje nieaktywna forma
ufosforylowanej PDH(PDH-b)
15. Utlenienie acetylko-CoA w cyklu Kresa. Cykl Kresa jako źródła wodorów
dostarczanych na łańcuch oddechowy. Reakcje cyklu Kresa uwalnianie CO2.
Transport CO2 do płuc.
Cykl Krebsa zachodzi w macierzy mitochondrialnej. Polega na utlenieniu cząsteczki
acetylo CoA do dwóch cząsteczek CO2 Powstająca energia jest magazynowana w wysoko
energetycznych cząsteczek ATP, natomiast uwolnione atomy wodoru są przenoszone są koenzymy HAD i FAN na enzymy łańcucha oddechowego. Każda reakcja cyklu Krebsa
katalizowana jest przez specyficzny enzym. Pierwsza reakcja cyklu polega na kondensacji dwuwęglowej grupy acetylowej, przechodzącej z acetylo-EoA, z czterowęglowym
szczwiooctanem w wyniku czego powstaje sześciowęglowy związek-cytrynian, który podlega poźniej licznym przekształcenią chem w skutek czego traci najpierw jedną a później drugą grupe karboksylową. Większość energi tworzonej w kolejnych etapach utleniania
przekazywana jest w postaci wysokoenergetycznych elektronów na NADT, co prowadzi do
powstania NAD+. Każda grupa acetylowa powoduje redukcje 3 cząsteczek NAD+ do NADH.
W reakcji utleniania bursztynianu elektrony są przekazywane na inny niż NAD+ akceptor
elektronów, na FAD. W czasie jednego cyklu uwolnione są 2 cząsteczki CO2 i osiem atomów
wodoru oraz tworzone są 3 cząsteczki NADH i jedna FADH2. Powstały Co2 odpowiada
dwóm atomom węgla grupy acetylowej która weszła w cykl Krebsa. Z każdej cząsteczki
glukozy wytworzone są dwie cząsteczki acetylo-CoA, a cykl musi dokonać dwóch obrotów
aby utlenić 1 cząsteczke glukozy. Po każdym pełnym obrocie cyklu zostaje odtworzony
czterowęglowy szczawioctan i układ jest gotowy do rozpoczęcia kolejnego obrotu. Po 2
obrotach cyklu wyjściowa cząsteczka glukozy traci wszystkie atomy węgla, można zatem
powiedzieć, że została spalona całkowicie. Zyskiem jednego obrotu cyklu Krebsa jest tylko
jedna cząsteczka Atp pochodząca z fosforylacji subtratowej . Pozostałe cząsteczki ATP
powstają w wyniku oddychania tlenowego: 3 cz NADH x3= 9 ATP + 1 cz FADHx2=2 plus
fosfo subt 1ATP Razem 12 ATP
jedna FADH2. Powstały Co2 odpowiada
dwóm atomom węgla grupy acetylowej która weszła w cykl Krebsa. Z każdej cząsteczki
glukozy wytworzone są dwie cząsteczki acetylo-CoA, a cykl musi dokonać dwóch obrotów
aby utlenić 1 cząsteczke glukozy. Po każdym pełnym obrocie cyklu zostaje odtworzony
czterowęglowy szczawioctan i układ jest gotowy do rozpoczęcia kolejnego obrotu. Po 2
obrotach cyklu wyjściowa cząsteczka glukozy traci wszystkie atomy węgla, można zatem
powiedzieć, że została spalona całkowicie. Zyskiem jednego obrotu cyklu Krebsa jest tylko
jedna cząsteczka Atp pochodząca z fosforylacji subtratowej . Pozostałe cząsteczki ATP
powstają w wyniku oddychania tlenowego: 3 cz NADH x3= 9 ATP + 1 cz FADHx2=2 plus
fosfo subt 1ATP Razem 12 ATP
16. Łańcuch oddechowy i fosforyzacja oksydacyjna. Zasada organizacji łańcucha
oddechowego. Chemiosmotyczna teoria sprzężenia łańcucha oddechowego z
fosforyzacją oksydacyjną.
Łańcuch oddechowy – kompleks 4 białek oraz synteza ATP zlokalizowanych na błonie
wewnętrznej, mitochondrialnej. Tak wiec Ł.O. to MIEJSCE w mitochondrium w którym
zachodzi PROCES fosforylacji oksydacyjnej(sprzężenie),czyli fosforylacja oksydacyjna jest
zależna od łańcucha oddechowego!
Wodory dostarczone z Cyklu Krebsa w postaci NADH i FADH sa rozbijane na ujemne
elektrony(-e)i dodatnie protony(H+).Protony sa pompowane przez białka 1, 3 i 4 do
przestrzeni międzybłonowej. Wypompowane protony wracają do macierzy mitochondrialnej
przez syntaze ATP i w tym miejscu zachodzi fosforylacja okasydacyjna. Wytwarza się
potencjał elektryczny dzięki któremu z ADP + Pi powstaje ATP!
Elektrony, które pozostały w macierzy sa kolejno pompowane przez wszystkie 4 białka i przy
udziale tlenu powstaje woda(4-elektronowa redukcja tlenu)
Fosforylacja oksydacyjna daje 11 Czasteczek ATP. 1. Tłuszcze właściwe, ich struktura i właściwości fizyczne. Kwasy tłuszczowe:
stearynowy, palmitynowy, mirystynowy i ich aktywne formy acetylo-CoA.
Tłuszcze- inaczej lipidy, które tworzą bardzo zróżnicowana chemicznie grupe związków :
estry gliceryny i wyższych kwasów tłuszczowych .Ze względu na budowę chemiczną
wyróżnia się tłuszcze: proste, które dzielą się na :
• właściwe, które związane są estrowo z kwasami tłuszczowymi np. glicerol.
Główna grupe tłuszczów właściwych stanowią trójglicerydy (TG), czyli estry
kwasów tłuszczowych glicerolu. w którym wszystkie Trzy grupy hydroksylowe są
zestryfikowane ; diglicerydy(DG) i monoglicerydy(MG)
• woski , w których znajdują się jednowocjorotlenowe alkohole o długich łańcuchach
węglowych
• łożone, do których zalicza się : fosfolipidy, glikolipidy i sulfatydy .
Właściwości fizyczne i chemiczne tłuszczów- są nierozpuszczalne w wodzie, a
rozpuszczają się w rozpuszczalnikach organicznych. Czyste tłuszcze są substancjami
bezbarwnymi i bezwonnymi. Rozróżniamy tłuszcze :
-ciekłe, w skład których wchodzą glicerydy wyższych nienasyconych kwasów tłuszczowych.
np.tran, oleje roślinne
-stale, w skład których wchodzą glicerydy wyzszych nasyconych kwasów tłuszczowych,
np. lój , sadło.
Tłuszcze proste stanowią materiał, zapasowy organizmu zlokalizowany w tkance
tłuszczowej, a tłuszcze złożone są składnikami błon komórkowych , które warunkują ich
sprawne działanie. Spełniają w organizmie rolę amortyzatorów łagodzących wstrząsy
narządów wewnętrznych (np. gałki ocznej, nerek) przy gwałtownych ruchach ciała, oraz
stanowią izolację cieplną. 2. Trawienie tłuszczów, lipoproteiny.
Trawienie tłuszczów- tłuszcze właściwe najczęściej trawione są pod postacią trójglicerydów.
Proces trawienia dokonuje się głównie w dwunastnicy i katalizowany jest przez lipazę
trzustki. Lipaza jest rozpuszczalna w wodzie., lecz jej substraty nie. Dlatego enzym ten może
atakować wyłącznie cząsteczki dostępne na powierzchni masy tłuszczu . Sole żółciowe
zmniejszają napięcie powierzchniowe emulgując wielkie krople tłuszczu do postaci drobnych
kropelek. Zwiększa to znacznie powierzchnie tłuszczu eksponowaną na działanie lipazy,
co przyspiesza tempo trawienia. Warunki panujące w jelicie nie stwarzają optymalnego
środowiska dla całkowitej tłuszczów do glicerolu i kwasów tłuszczowych. Wśród produktów
trawienia tłuszczów są także monoglicerydy i diglicerydy.
Część tłuszczu pozostaje nie
strawiona, w postaci trójglicerydów, z których pewna ilość jest wchłaniana do krwi w takiej
formie.
Lipoproteiny- to białka zawierające w swym składzie lipidy, są. elementami składowymi
błon cytoplazmatycznych, a także wchodzą w skład L i B globulin osocza krwi. Biorą udział
w transporcie trójglicerydu i cholesterolu.
—lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL) — zapobiegaja odkładaniu się cholesterolu w
naczyniach krwionośnych
—lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL) - zawierają znaczna ilość cholesterolu i odpowiadają
za odkładanie się cholesterolu w naczyniach tętniczych .
Enzymy lipolityczne- to lipazy i fosfolipazy, które są pochodzenia trzustkowego , nie
rozpuszcaja się w tłuszczach , ale rozpuszczają się w wodzie i dlatego działają na powierzchni
tłuszczów . Działają one na wiązania estrowe najłatwiej dostępne , czyli wiązania zewnętrzne.
Przy środkowym atomie węgla wiązania są trudno dostępne. W wyniku działania tych
enzymów powstają:monogicerol (-z zestryfikowanym ciągle środkowym wiazaniem)i wolne
kwasy tłuszczowi! 3. Rola karnityny w transporcie AcetyloCoA do mitochondrium.
Rozkład kwasów tłuszczowych jest procesem tlenowym i przebiega w mitochondriach.
Poprzedza je aktywacja, I etap przemiany kwasów tłuszczowych, która zachodzi w
cytoplazmie. Polega ona na połączeniu reszty acetylowej kwasu tłuszczowego tłuszczowego
koenzymem A. Reakcja ta zachodząca w 2 etapach jest katalizowana przez enzymy z grupy
tiokinaz. Zlokalizowane na zewnętrznej stronie błony mitochondrialnej. Wewnętrzna błona
mitochondrialna jest nieprzepuszczalna dla reszt acetylowych wolnych, jak i połączonych z
koenzymem A.Aby pokonać ta przeszkodę, istnieje specyficzny układ enzymatyczny, który
za pomocą karnityny transportuje reszty acetylowi do wewnątrz mitochondiów. Podawanie
karnityny w diecie jest korzystne, gdyż powoduje stałe utrzymanie się stężenia tego związku
oraz dodatni wpływa transport grup arylowych przez błonę mitochondrialną.
B-oksydacja kwasów tłuszczowych jako proces dostarczający łańcuch węglowy zostaje
utleniony,
• Jeżeli kwasy posiadaja łańcuch węglowy od nastepuje transport za pomocą
kamityny, która pokonuje barierę wewnętrznej błony mitochondrialnej,
• Uwodnienie- przyłącza się H2O i powstaje hydroksyl ketokwas,
Odwodwowanie- oderwanie się cząsteczki H2 do której przyłącza się NAD i powstaje
NADH oraz odłącza się CoA.
Ciała ketanowe i ich powstawanie w wysiłku i cukrzycy.
Ciała ketonowe i ich los- acetylo CoA nie mogąc wejść w reakcje Cyklu Krebsa gromadzi
się w wątrobie i przekształca się w tzw. ciała ketonowe. Głównie w reakcji syntezy powstaje
kw.acetooctowy a ten przekształca się w kw.B-hydroksymasłowy i aceton. W prawidłowo
funkcjonującym org. występują w ilościach śladowych. Ciała ketonowe produkowane są
tak szybko ze zbyt wysoki ich poziom powoduje znaczny spadek pH krwi, co powoduje
zaburzenie w równowadze jonowej krwi.
. Obecność ich we krwi i moczu w zwiększonej
ilości może prowadzić do zakwaszenia ustroju i groźnych następstw. Występowanie ciał
ketonowych w większej ilości: we krwi -to ketonomia ; w moczu - to ketonuria!
Bilanse energetyczne B-oksydacji.
W procesie odszczepienia acetylo-CoA zachodzą dwie reakcje utlenienia, w których biorą
udział FAD i NAD ( powstają w sprzężeniu z tlenową fosforyzacją odpowiednio 2 i 3
cząsteczki ATP) Acetylko-CoA spalają się w cyklu Krebsa dostarcza 12 cząsteczek, zaś straty
na aktywację kwasu tłuszczowego wynoszą 1 cząsteczkę. 1 reszta acetylo-CoA=12ATP,
NADH=3ATP, FADH2=2ATP.ZYSK 17ATP
Synteza ATP i zużycie tlenu przez łańcuch oddechowy w trakcie przebiegu tego
procesu.
Integracja metabolizmu- możliwości wzajemnej konwencji węglowodanów, tłuszczy i
białek
Mechanizm regulacji tempa metabolizmu poprzez zmiany aktywności układów
enzymatycznych.
Hormony, ich podział pod względem budowy chemicznej i mechanizmów
oddziaływania.
Podział hormonów ze względu na mechanizm ich działania-
• parakrynne — są to hormony, które działają na sąsiednie komórki, np.. gastryna-
wytwarzana przez komórki błony śluzowej żołądka, która pobudza wydzielanie soku
żołądkowego, aktywność wydzielniczą pęcherzyka żółciowego, trzustki i śluzówki jelita
cienkiego
• anakrynne(auto) - są to hormony, które działają w tych komórkach, w których są
produkowane, np. testosteron , który działa na komórki śródmiąższowe jądra
• endokrynne - są to hormony transportowane na odległość
Działanie hormonów: bodziec wykryty przez system regulacyjny, następuje zwiększenie
sekrecji hormonów, który dostaje się do krwi i działa na komórki wychwytujące bodziec-
powoduje likwidację bodźców
Podział hormonów ze względu na ich budowę chemiczną-
peptydowe(bialkowe) - łańcuchy polipeptydów, które zbudowane są z reszt
aminokwasowych. Produkowane w podwzgórzu i wydzielane przez tylny płat
przysadki mózgowej, np.insulina , oksytocyna i wazopresyna są krótkimi łańcuchami
poilpeptydowymi, zbudowanymi z 9 reszt aminokwasowych różniące się jedynie dwoma
aminokwasami; głukagon, sekratyna, ACTH oraz kalcytonina są peptydami długo
łańcuchowymi zawierającymi do 30 reszt aminokwasowych w łańcuchu
- pochodne aminokwasów- określane aminami. Mają najprostszą budowę chemiczną.
Wytwarzana są w rdzeniu nadnerczy , np. adrenalina i noradrenalina
- sterydowe- syntetyzowane są z cholesterolu. Są niewielkimi, rozpuszczalnymi w
tłuszczu cząsteczkami, które swobodnie przekraczają barierę błony komórkowej. Wydzielane
przez gruczoły dokrewne i transportowane do komórki docelowej, np. cholesterol ,testosteron,
estradiol, progesteron
Mechanizm działanie insuliny.
Insulina produkowana jest w komórkach B wysepek Langerhansa (w trzustce) . Jeżeli
stężenie cukru we krwi jest w normie, wydzielanie insuliny jest minimalne, ale gdy ilość
cukru zwiększy się dwa trzy razy, następuje wyrzut tego hormonu do krwi. Pierwszym
skutkiem jest przyspieszenie transportu glukozy do mięśni szkieletowych tkanek tłuszczu, co
powoduje zmniejszenie poziomu glukozy we krwi. W wątrobie, mózgu i mięśniach następuje
zahamowanie mobilizacji rezerw tłuszczowych i wzmożenie procesu glikoneogenezy w
wątrobie. Ostateczny efektem działania insuliny jest obniżenie poziomu glukozy we krwi.