Norma a zaburzenie.
Zaburzenia procesów poznawczych.
Zaburzenia procesów emocjonalno-motywacyjnych.
Zaburzenia świadomości i orientacji.
Psychopatologia ogólna – zajmuje się definiowaniem i opisem zaburzeń procesów psychicznych i zachowania jednostki.
Psychopatologia szczegółowa – koncentruje się na tworzeniu modeli procedur diagnostycznych i taksonomicznych, pozwalających na wyodrębnienie i opisanie specyficznych zespołów lub jednostek zaburzeń psychicznych o różnym przebiegu i uwarunkowaniach.
kryterium ilościowe
kryterium jakościowe
kryterium pochodzące z normy teoretycznej
powszechność, masowość, częstość występowania danej cechy w określonej populacji
zgodność z oczekiwaniami, konwencją, wzorami zachowań właściwymi dla danej populacji
zgodność z normami obowiązującymi w danej populacji.
Jeśli zachowanie lub właściwości psychiczne jednostki różnią się od wartości przeciętnej w danej populacji, to jej funkcjonowanie jest anormalne.
Analizuje się zachowanie jednostki pod kątem przystosowania do norm i wartości ogólnie przyjętych w danym społeczeństwie i kulturze (norm moralnych, religijnych, etycznych i prawnych).
Jest to idealny wzorzec właściwości jednostki, do którego odnosi się dane jednostkowe.
Jest to odstępstwo od normy w postaci częstości występowania jakiejś cechy czy zachowania niezgodnego z oczekiwaniami większości albo z aktualnie obowiązującymi normami.
Wskaźniki statystyczne – pomiar jakiejś cechy w danej populacji i wyliczenie rozkładu liczebności danej cechy w postaci krzywej normalnej; osoby mieszczące się w przedziale wyników średnich uznawane są na normalne.
Zachowania niespodziewane – takie zachowania, które w określonych sytuacjach są odmienne od typowych reakcji na daną sytuację.
Naruszanie norm – zachowania odmienne od przyjętych norm społecznych.
Poczucie subiektywnego dyskomfortu – stany powodujące poczucie bardzo dużego cierpienia.
Niesprawność – stany lub zachowania, które prowadzą do niepełnej sprawności.
Cierpienie lub upośledzenie – jednostka doświadcza cierpienia lub jej funkcjonowanie jest upośledzone, co stwarza ryzyko pogorszenia się stanu fizycznego lub psychicznego lub utraty działania.
Nieprzystosowanie – jednostka zachowuje się w taki sposób, że utrudnia to realizację jej celów, nie przyczynia się do jej dobrostanu lub silnie koliduje z celami innych i potrzebami społeczeństwa.
Irracjonalność - jednostka zachowuje się lub mówi w sposób irracjonalny lub niezrozumiały dla innych.
Nieprzewidywalność- zachowanie lub mowa jednostki są nieprzewidywalne lub niekonsekwentne, jakby utraciła ona kontrolę.
Niekonwencjonalność i rzadkość statystyczna- zachowanie jednostki jest statystycznie rzadkie i sprzeczne ze społecznymi standardami tego, co akceptowalne lub wskazane.
Dyskomfort obserwatora – jednostka powoduje dyskomfort innych osób, wywołując w nich poczucie zagrożenia lub inną formę przykrych odczuć.
Naruszanie standardów moralnych i społecznych – jednostka narusza oczekiwania dotyczące tego jak powinno się zachować ze względu na normy społeczne.
Objaw (symptom) – kliniczne znaczące odchylenie od normalnego/przeciętnego w populacji stopnia natężenia lub dynamiki przebiegu jakiejś cechy bądź właściwości konkretnego procesu psychicznego i/lub zachowania człowieka;
Światowa Organizacja Zdrowia – Międzynarodowa statystyczna klasyfikacja chorób i problemów zdrowotnych – ICD-11
Stopień odpowiedzialności wielkości wrażenia lub spostrzeżenia do wielkości fizycznej bodźca.
zmniejszenie wrażliwości – świat spostrzegany jest jako szary i bezbarwny, potrawy nie mają smaku ani zapachu, dźwięki stają się niewyraźne;
zwiększenie wrażliwości – barwy stają się jaskrawsze, dźwięki ostre i hałaśliwe, światło powoduje ból;
Trafność sądu realizującego (adekwatność w spostrzeganiu istniejącego lub nieistniejącego bodźca oraz poprawność jego umiejscowienia w rzeczywistości)
halucynacje (omamy) – rozpoznawanie nieistniejących przedmiotów czy ludzi, z nie do podważenia przekonaniem, że te rzeczy lub osoby istnieją w rzeczywistości:
wzrokowe,
słuchowe,
czuciowe,
węchowe i smakowe;
parahalucynacje (omamy rzekome) – rozpoznawanie nieistniejących bodźców, które są tak bardzo zmienione w obrębie jakiejś cechy, że osoba powątpiewa w ich istnienie (np. chory na padaczkę słyszą melodię przed atakiem);
Trafność sądy klasyfikującego (poprawność przydzielenia spostrzeganych przedmiotów do określonych kategorii lub klas)
zaburzenia treści – tego, co człowiek myśli i w jakim stopniu to, co myśli pozostaje zgodne z zasadą rzeczywistości
zaburzenia formy – zaburzenia struktury i dynamiki przebiegu myślenia;
zaburzenia trafności – urojenia;
zaburzenia struktury myślenia – utrata zdolności do myślenia abstrakcyjnego;
agnozja – niemożność rozpoznania całego przedmiotu (osoby) lub jego cech mimo zachowania lub nieznacznego zakłócenia pracy narządów zmysłów i pełnionych przez nie funkcji;
złudzenia (iluzje) – zniekształcenie spostrzegania pewnych cech czy właściwości istniejących bodźców
zaburzenia selektywności – ograniczenie zdolności do wybiórczego kierowania receptorów na źródło stymulacji lub ograniczenie zdolności do koncentracji
zaburzenia trwałości – brak możliwości utrzymania uwagi w oczekiwaniu na pojawienie się wybranych bodźców;
zaburzenia przerzutności – niezdolność jednostki do aktywnego ukierunkowania przeszukiwania pola uwagi w celu odnalezienia konkretnego bodźca lub informacji;
zaburzenia podzielności – ograniczenie wydatkowania zasobów uwagi w tym samym czasie na różne działania;
zaburzenia przełączania – brak możliwości mimowolnej lub dowolnej zmiany kanału sensorycznego.
Ilościowe zaburzenia pamięci:
hipermnezja – wzmożona pamięć bodźców aktualnie działających lub wzmożona pamięć zdarzeń przeszłych;
amnezja – całkowita lub trwała utrata pamięci deklaratywnej;
hipomnezja – zmniejszenie zdolności zapamiętywania i odtwarzania wspomnień;
ekmnezja – przeżywanie przeszłości jak teraźniejszości.
Jakościowe zaburzenia pamięci (niewłaściwe lub zniekształcone odtwarzanie rzeczywistych wspomnień):
iluzje pamięci – zniekształcone odtworzenie wspomnień;
kryptomnezje (nieświadomy plagiat) – odtwarzanie przeżyć bez rozpoznania ich wtórności:
złudzenia utożsamiające – przeżycia błędnie usytuowane w czasie:
deja vu – już widziane
deja vecu – już przeżywane
jamais vu – nigdy nie widziane.
konfabulacje – wypełnianie luk pamięciowych fałszywymi informacjami, bez świadomej intencji wprowadzenia w błąd, oszukania;
omamy pamięciowe – fałszywe wspomnienia zdarzeń, które faktycznie nie miały miejsca.
Walencja i stopień nasilenia emocji
obniżenie nastroju
nastrój depresyjny – smutek przygnębienie, poczucie bezradności i bezsilności, obniżona samoocena;
nastrój depresyjno-dysforyczny : żal, poczucie krzywdy, rozdrażnienie, obniżona samoocena;
podwyższenie nastroju
nastrój maniakalny: podwyższony nastrój, entuzjazm, euforia, poczucie mocy, podwyższona samoocena;
nastrój euforyczny: brak krytycyzmu, bagatelizowanie problemów i zagrożeń
lęk – poczucie zagrożenia, niebezpieczeństwa;
złość (dysforia) – złość gwałtowna, pojawiająca się w sytuacji zablokowania dążeń;
Stopień złożoności i różnorodności emocji:
zobojętnienie (stępienie) – obniżenie intensywności emocji (hipopatia) lub brak przeżyć (apatia);
spłycenie (sztywność) – obniżenie intensywności uczuć, monotonność;
zubożenie – przewaga emocji pierwotnych dotyczących zaspokajania potrzeb fizjologicznych;
Dynamika zmian walencji i treści emocji:
lepkość – długotrwałe utrzymywanie się tego samego uczucia bez możliwości oderwania się od niego;
zaleganie – długotrwałe utrzymywanie się tego samego uczucia, pochodzącego z przeszłości (żal, chęć zemsty);
chwiejność – nietrwałość, przechodzenie od jednego do drugiego skrajnego uczucia;
nietrzymanie – gwałtowne, niekontrolowane i intensywne reakcje emocjonalne;
Poziom zgodności różnych aspektów przeżywania:
hipertymia – przesadna, nieadekwatnie silna ekspresja uczuciowa;
hipotymia – brak lub ograniczenie ekspresji emocjonalnej;
paratymia – niedostosowanie lub sprzeczność między zdarzeniem a przeżywaniem i ekspresją emocji;
katatymia – niedostosowanie doświadczanych emocji i ich ekspresji do zdarzeń, wynikające z wewnętrznego nastawienia.
Zaburzenia ilościowe
nasilenie napędu psychoruchowego: wykonywanie szybkich ruchów kolejno występujących po sobie, żywa gestykulacja, plastyczna mimika, słowotok;
obniżenie napędu psychoruchowego: różne stopniowanie spowolnienia napędu (od zwolnienia po zahamowanie), spowolnienie ruchowe, ociężałość, ograniczona mimika i gestykulacja.
Zaburzenia jakościowe:
stereotypie ruchowe: wielokrotnie wykonywanie tego samego ruchu, czynności, gesty, reakcji mimicznej;
tiki: nagłe, mimowolne skurcze określonych grup mięśni występujących wielokrotnie w krótkich odstępach czasu;
dziwactwa ruchowe (manieryzm): czynności powtarzane stereotypowo, pozbawione wyraźnego celu i spostrzegane przez otoczenie jako dziwaczne;
natręctwa ruchowe (kompulsje): przymusowe czynności, tj. sprawdzanie, poprawianie, mycie.
Kryterium ilościowe
senność patologiczna
półśpiączka – pogłębienie senności, ograniczony kontakt
śpiączka
Kryterium jakościowe:
przymglenie
zmącenie -
zwężenie – zaburzona orientacja, ograniczony kontakt, nieadekwatne zachowania
Schizofrenia i zespoły schizoafektywne.
Zaburzenia nastroju.
Zaburzenia nerwicowe i lękowe.
Zaburzenia osobowości.
Schizofrenia – rozszep rozumu.
Rozpoznanie schizofrenii może nastąpić wówczas, gdy wystąpi co najmniej 1 objaw (a-d) albo 2 objawy (e-i). przez większość czasu w ciągu miesiąca lub dłużej:
echo myśli, narzucanie lub pozbawianie myśli;
urojenia bycia kontrolowanym, oddziaływania lub owładnięcia, poczucia bycia kontrolowanym i kierowanym w odniesieniu do ruchów ciała, myśli, czynności lub odczuć; postrzeganie urojeniowe;
głosy komentujące lub prowadzące dialog na temat zachowań pacjenta albo inne głosy dobiegające z różnych części ciała;
utrzymujące się, niedostosowane kulturowo albo kompletnie niemożliwe do zaistnienia w rzeczywistości urojenia, np. tożsamości religijnej, politycznej, nadludzkiej;
utrwalone omamy z różnych zmysłów, bądź utrzymujące się długotrwale idee nadwartościowe;
przerwy lub wkręty w toku myślenia, co prowadzi do rozkojarzenia, nieadekwatnych wypowiedzi albo tworzenia neologizmów;
objawy katatoniczne: pobudzenie, zastyganie, negatywizm, mutyzm, osłupienie;
objawy „negatywne”: apatia, zubożenie wypowiedzi, spłycenie, zmniejszenie przystosowania społecznego lub wycofanie z kontaktów społecznych;
znacząca i utrwalona, obejmująca wiele różnych aspektów życia psychospołecznego jednostki, zmiana funkcjonowania, przejawiająca się utratą zainteresowań, bezcelowością, bezczynnością, postawą zaabsorbowaną sobą;
schizofrenia paranoidalna:
względnie usystematyzowane i stabilne urojenia prześladowcze, ksobne, wysokiego pochodzenia;
omamy słuchowe;
zaburzenia spostrzegania;
drażliwość, wybuchy gniewu;
schizofrenia hebefreniczna:
nieusystematyzowane, urywkowe urojenia i omamy;
nieodpowiedzialne, nieprzewidywalne zachowania;
manieryzmy;
stereotypie;
nastrój niedostosowany do sytuacji (osoba bez wyraźnej przyczyny chichocze, psoci, zachowuje się wyniośle lub grymasi);
zaburzenia roku myślenia – rozkojarzenie;
schizofrenia katatoniczna:
dominują zaburzenia psychomotoryczne (od hiperkinezy do osłupienia i mutyzmu);
negatywizm, opór wobec wszystkich poleceń;
sztywność utrzymywanej postawy lub pozycji ciała lub giętkość woskowa, polegająca na utrzymywaniu kończyn w pozycji nadanej z zewnątrz;
schizofrenia prosta:
powolny, postępujący rozwój dziwacznych zachowań;
niezdolność do spełniania wymagań społecznych;
całkowity spadek sprawności;
słabo zaznaczone lub nieobecne objawy psychotyczne;
nasilające się objawy negatywne: brak woli, bierność, spłycenie afektu;
NAJCIĘŻSZA DO LECZENIA;
schizofrenia rezydualna:
spowolnienie psychomotoryczne;
spłycenie afektów;
bierność, brak inicjatywy;
zubożenie myślenia i wypowiedzi;
niezdolność do kontaktu werbalnego i wzrokowego;
niedbanie o higienę i wygląd zewnętrzny;
wycofanie się z relacji społecznych.
Epizod maniakalny
Epizod depresyjny
Zaburzenia afektywne dwubiegunowe
Uporczywe zaburzenia nastroju
Hipomania – podwyższone samopoczucie, wzmożona aktywność w wielu obszarach życia, agresja, rozdrażnienie w przypadku wystąpienia przeszkód.
Mania bez objawów psychotycznych
mania z objawami psychotycznymi
Mania – euforia, podniecenie, aktywność pozbawiona wszelkich zahamowani i kontroli, agresja, rozdrażnienie w przypadku wystąpienia przeszkód;
Epizod depresyjny łagodny, umiarkowany, ciężki: przygnębienie, smutek, adhedonia, odrętwienie, poczucie niemocy, niepokój, lęk; zaburzenia psychosomatyczne, trudności w wyciszeniu się i zaśnięciu, nadużywanie alkoholu i substancji psychoaktywnych;
Sfera motywacji – bierność w różnych rolach życiowych, wycofanie zniechęcenie, brak energii i żywotności, obniżenie napędu psychoruchowego;
Sfera relacji społecznych – kompletny brak zainteresowania utrzymania relacji z innymi, kontakty męczą i są ponad siły chorego
procesy poznawcze – ulegają spowolnieniu, zaburzenia koncentracji uwagi, niska samoocena;
Nawracające, naprzemienne zaburzenia nastroju i aktywności (od podwyższonego do obniżonego nastroju).
Symptomy manii pojawiają się nagle i szybko narastają; utrzymują się od 2 tygodni do 4/5 miesięcy
Symptomy depresji utrzymują się dłużej, około roku.
Cyklotymia – stałe wahania nastroju, liczne epizody łagodnej depresji i wzmożonego samopoczucia; oscylowanie od nadmiernej aktywności do bierności i wycofania; zmiany nastroju tolerowane przez otoczenie;
Dystymia – przewlekle obniżony nastrój (okresowo dobre samopoczucie), uczucie zmęczenia, przygnębienia;
Zaburzenia lękowe w postaci fobii:
agorafobia
fobie społeczne;
specyficzne postacie fobii;
Inne zaburzenia lękowe:
lęk paniczny;
zaburzenia lękowe uogólnione;
zaburzenia depresyjne i lęki mieszane;
Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (natręctwa):
z przewagą myśli czy ruminacji natrętnych;
z przewagą czynności natrętnych;
mieszane, myśli i czynności natrętne;
Reakcje na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne:
ostra reakcja na stres;
zaburzenia stresowe pourazowe;
zaburzenia adaptacyjne;
Fobia to stała reakcja strachu, nieproporcjonalna do rzeczywistego zagrożenia. Przejawia się w postaci silnego lęku w chwili zetknięcia się z przedmiotem lub sytuacją, albo ich zdecydowanego unikania. Osoba zdaje sobie sprawę z nieracjonalności własnych reakcji emocjonalnych lub zachowań ucieczkowych, ale i tak za wszelką cenę stara się unikać tych przedmiotów lub sytuacji, w których przeżywa lęk.
Agorafobia („strach przed rynkiem”) - lęk przed przebywaniem w miejscach lub sytuacjach, z których ucieczka może być trudna lub w których może zabraknąć pomocy w wypadku nieoczekiwanego lub wywołanego sytuacją napadu paniki. Unikanie pewnych sytuacji lub znoszenie ich z dużym trudem bądź lękiem przed wystąpieniem napadu paniki.
Fobia społeczna – intensywny, stały strach przed 1 bądź wieloma sytuacjami społecznymi bądź przed wystąpieniami publicznymi, podczas których następuje kontakt z obcymi ludźmi. W budzących obawy sytuacjach społecznych rodzi się lęk, który przybiera formę paniki. Pacjent rozpoznaje, że strach jest nadmierny lub nieuzasadniony. Pacjent unika fobicznych sytuacji, gdyż znosi je z silnym lękiem lub z przykrością. Objawy muszą się utrzymywać powyżej 6 miesięcy u osób poniżej 18 r. ż. Strach lub unikanie nie są spowodowane działaniem jakiejś substancji lub chorobą somatyczną.
Lęk paniczny polega na powracających napadach przerażenia. Nagły początek, bardzo krótki czas osiągnięcia przez objawy maksymalnego natężenia do pół godziny.
Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (natręctwa) to róże symptomy natrętnych myśli, popędów i czynności, które pojawiają się systematycznie i nawracająco. Objawy muszą utrzymywać się przez większą część dnia przez co najmniej 2 tygodnie.
Obsesje to powracające, uporczywe myśli, impulsy lub wyobrażenia, które pacjent rozpoznaje jako natrętne i niepożądane oraz powodujące lęk i złe samopoczucie.
Kompulsje to powtarzające się zachowania lub czynności psychiczne, które pacjent czuje się zmuszony wykonywać w reakcji na obsesję;
Pacjent rozpoznaje, że obsesje lub kompulsje są przesadne i nieracjonalne. Zaburzenia nie są skutkiem procesów fizjologicznych, działania substancji ani choroby.
Objawy uzewnętrzniają się w ciągu kilku minut od zadziałania stresora czy traumatycznego wydarzenia
Objawy zmniejszają się w ciągu następnych ośmiu godzin (jeżeli stresor jest przemijający), lecz nie później niż w ciągu 48h
Cały epizod może być pokryty częściową lub całkowitą amnezją.
Musi wystąpić trauma. Trauma to sytuacja, w której istnieje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia jednostki, bądź jej integralności.
Zmienny obraz kliniczny – stan oszołomienia, rozpaczy, lęku, złości, depresji, wyłączenia się i pobudzenia, ale bez dominacji jakiegokolwiek z objawów;
Szybki zanik symptomów w przypadku wycofania pacjenta ze stresującego otoczenia od kilku godzin do kilku dni.
Opóźniona (do 6 miesięcy po zdarzeniu traumatycznym) lub przedłużona reakcja na wydarzenie stresowe o wyjątkowo zagrażającym lub katastroficznym charakterze, która mogłaby wywołać niezwykle ciężkie przeżycia nieomal u każdego.
Objawy:
nawracające, wyraziste odtworzenia urazowego doświadczenia, pojawiające się znienacka w myślach, wyobrażeniach, doznaniach, skojarzeniach lub jako koszmarne sny;
unikanie myśli, uczuć, czynności, sytuacji związanych z urazem, amnezja dotycząca urazu, odrętwienie psychiczne;
wzrost pobudzenia: trudności z zasypianiem, podwyższona czujność, drażliwość, wybuchy gniewu, zaburzenia koncentracji uwagi, gwałtowne reakcje przestrachu na nieoczekiwane bodźce i reakcje fizjologiczne na bodźce kojarzące się z urazem (objawy psycho-somatyczne).
Paranoiczna – nadmierna wrażliwość na odrzucenie, niepowodzenie, z tendencją do długotrwałego przeżywania krzywd, niesprawiedliwości czy lekceważenia; tendencja do przeceniania własnego znaczenia, wyrażająca się postawą ksobną;
Schizoidalna – chłód emocjonalny, wycofanie z kontaktów społecznych, nieumiejętność wyrażania uczuć, niewrażliwość na obowiązujące normy i konwencje społeczne, pochwały czy krytykę.
Dyssocjalna (psychopatyczna) – utrwalna postawa nieodpowiedzialności i lekceważenia norm społecznych oraz niezdolność do przeżywania poczucia winy; niemożność utrzymywania trwałych związków z innymi; skłonność do obwiniania innych i racjonalizowanie swoich niewłaściwych zachowań; nadmierna wrażliwość, niska tolerancja frustracji
Chwiejna emocjonalnie
typ impulsywny – niestabilność emocjonalna; gwałtowne, agresywne zachowania jako reakcja na krytykę lub antycypowany atak; brak zdolności do planowania i przewidywania konsekwencji własnych zachowań
typ borderline(głównie kobiety) – chwiejność emocjonalna, tworzenie intensywnych, ale niestabilnych związków; próby uniknięcia wyobrażonego lub rzeczywistego porzucenia; chwiejny, zmieniający się obraz samego siebie lub poczucie pustki wewnętrznej; podejmowanie prób samobójczych, samouszkodzeń, nadużywanie substancji psychoaktywnych
Histroniczna – chwiejność emocjonalna, przesadna ekspresja; wysoka sugestywność, uleganie wpływom; pragnienie bycia w centrum uwagi
Anankastyczna – nadmiar wątpliwości i ostrożności w jednych kwestiach oraz sztywność i upór w innych sprawach; zbyt duża skrupulatność, pedanteria; natrętne myśli lub impulsy
Lękliwa – napięcie, niepokój; prowadzenie ograniczonego stylu życia ze względu na brak poczucia bezpieczeństwa; unikanie kontaktów z innymi ludźmi, poczucie nieprzystosowania do sytuacji społecznych; nadmierna koncentracja na byciu krytykowanym lub odrzucanym w sytuacjach społecznych;
Zależna – zachęcanie innych ludzi do przejęcia odpowiedzialności za ważne wybory i decyzje życiowe; podporządkowanie własnych potrzeb potrzebom innym; nadmierna obawa przez opuszczeniem i samotnością; postrzeganie siebie jako niekompetentnego i bezsilnego.
Zaburzenia rozwoju mowy i języka
Zaburzenia autystyczne
Zaburzenia emocjonalne.
Specyficzne zaburzenia artykulacji – opuszczenia, przestawienia, zastępowanie głosek innymi; mowa staje się niezrozumiała
Zaburzenia ekspresji mowy – brak słów, stosowanie onomatopei, brak zdań dwuwyrazowych, trudności w doborze słów, błędy składniowe, nieprawidłowe posługiwanie się formami gramatycznymi
Zaburzenia rozumienia mowy – niezdolność do reagowania na nazwy przedmiotów z codziennego życia, wykonywania prostych poleceń, niezdolność do rozumienia struktur gramatycznych i subtelnych aspektów języka
Nabyta afazja z padaczką – na skutek padaczki dziecko traci zdolność rozumienia i ekspresji mowy
Inne zaburzenia, np. seplenienie
Dyslalia – trudność wymawiania głosek, spowodowana anatomicznymi (wrodzone lub uszkodzone) aparatu artykulacyjnego, np. wady zgryzu, zbyt duży język, rozszczep podniebienia i wargi
Dysleksje – trudność w czytaniu i nauce czytania
Afazje – ograniczone uszkodzenie odpowiednich struktur mózgowych, częściowe lub całościowe zaburzenie mechanizmów programujących czynności mowy u człowieka, który już uprzednio opanował te czynności
afazja ruchowa (Brocka) – trudności w wypowiadaniu słów
afazja czuciowa (Wernickiego) – trudności z rozumieniem wypowiadanych słów
Zaburzenia funkcjonalne (czynnościowe), np. jąkanie (podłoże nerwicowe) – wywołane skurczami mięśni przepony oraz mięśni fonacyjnych
Objawy autyzmu wg Leo Kannera („autyzm wczesnodziecięcy” – 1943 r.):
brak kontaktów emocjonalnych z osobami najbliższymi;
zaburzenia rozwoju mowy lub mowa nieadekwatna do sytuacji;
nadmierne koncentrowanie się na przedmiotach i manipulowanie nimi;
wielokrotne powtarzanie stereotypowych ruchów i zachowań;
dobry poziom intelektualny;
brak przywiązania do osób najbliższych.
Defekt w zakresie interakcji interpersonalnych, powtarzające się zainteresowania i aktywności.
Lęk przed separacją w dzieciństwie
Diagnozowany wówczas, gdy strach przed separacją stanowi ognisko lęku i jeśli taki lęk powstaje wcześnie w dzieciństwie.
Lęk przejawia się zamartwianiem o nieobecne bliskie osoby, wyobrażeniami nieszczęśliwych zdarzeń, koszmarami nocnymi na temat rozłąki, dolegliwościami fizycznymi w sytuacji rozdzielenia z bliską osobą.
Objajwy muszą się utrzymywać powyżej miesiąca.
Zaburzenia lękowe w postaci fobii
Lęk społeczny
Rozpoznawany w przypadku zaburzeń, które ujawniły się przed 6 rokiem życia.
Zaburzenia związane z rywalizacją z rodzeństwem
Zachowania rywalizacyjne i zazdrość o rodzeństwo oraz nasilone zachowania o charakterze współzawodnictwa o zainteresowanie, akceptację i miłość rodziców.
Zaburzenia spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych
Zaburzenia odżywiania
Zaburzenia seksualne
Zaburzenia snu
Ostre zatrucie to przemijający stan psychiczny i fizyczny, który powstaje na skutek użycia substancji psychoaktywnej i przejawia się w postaci zaburzeń świadomości, przyspieszenia lub spowolnienia dynamiki przebiegu różnych procesów psychicznych, zaburzeń ilościowych i jakościowych zmian w zakresie postrzegania, rozumienia, poznawania rzeczywistości, zaburzeniami nastroju i zachowania, a także funkcji psychicznych.
Szkodliwe używanie – rozpoznawanie na podstawie występujących u osoby szkód o charakterze somatycznym lub psychicznym.
Zespół uzależnienia to zespół zjawisk fizjologicznych, behawioralnych i poznawczych powstający, gdy przyjmowanie środka dominuje nad zachowaniami, które charakteryzowały jednostkę przed uzależnienie się.
Min 3 objawy z:
Silne pragnienie lub poczucie przymusu przyjmowania środka psychoaktywnego.
Trudności z samokontrolą w powstrzymywaniu się od przyjęcia środka
Objawy zespołu abstynencyjnego
Istnienie tolerancji, utrata istniejących przed uzależnienie zainteresowań i poszukiwania przyjemności, skoncentrowanie się na zdobywanie środka
Zespół abstynencyjny dolegliwości fizyczne i psychiczne, będące skutkiem drastycznego zmniejszenia systematycznie zażywanego środka.
Majaczeie drżenne (delirium):
zaburzenia świadomości i postrzegania
iluzje, omamy
niepokój
pobudzenie psychoruchowe
agresja, próby samobójcze
Specyficzne zaburzenia odżywiania:
jadłowstręt psychiczny – odmowa utrzymywania wagi ciała na poziomie minimalnej wagi określonej dla danego wieku i wzrostu (np. utrata wagi prowadząca do jej spadku poniżej 85% wagi oczekiwanej);
żarłoczność psychiczna – powracające epizody nieumiarkowanego spożywania pokarmów
przeczyszczający się
nieprzeczyszczający się
ortoreksja – obsesyjno-kompulsywne spożywanie wyłącznie zdrowego jedzenia
Niespecyficzne zaburzenia odżywiania:
zespół jedzenia nocnego
zespół objadania się
anarchia żywieniowa
otyłość