Gatunek biologiczny – wspólnota rozrodcza populacji, izolowana rozrodczo od innych wspólnot, która zajmuje określoną niszę ekologiczną.
Gatunek morfologiczny – grupa podobnych do siebie osobników, odrębna od innych grup.
Gatunek ewolucyjny – pojedyncza linia populacji przodków i potomków, która utrzymuje swą tożsamość w stosunku do innych takich linii i posiada własne tendencje ewolucyjne i losy historyczne.
Kategorie gatunków: 1)Kluczowy-gatunek którego wpływ na funkcjonowanie biocenozy jest nieproporcjonalnie duży w stosunku do jego liczebności. 2) Endemiczny-gatunek, którego zasięg jest ograniczony do jednego stosunkowo niewielkiego obszaru. 3)Inwazyjny- gatunek obcy o znacznej ekspensywności, który rozprzestrzenia się naturalnie lub z udziałem człowieka i stanowi zagrożenie dla fauny i flory danego ekosystemu konkurując z gatunkami rodzimymi
Populacja – grupa organizmów należących do tego samego gatunku, występująca na danym obszarze.
Zespół – wielogatunkowy zbiór organizmów występujących w danym ekosystemie, np. zespół drzew, zespół mrówek
Ekosystem – wyodrębniony fragment biosfery, złożony z żywych organizmów i składników nieożywionych, połączonych relacjami troficznymi, w których zachodzi przepływ energii i krążenie pierwiastków chemicznych.
Sukcesja – proces ciągłych, kierunkowych, sekwencyjnych zmian struktury gatunkowej.
Klimaks – końcowe stadium rozwoju roślinności, powstające w równowadze ze środowiskiem i podlegające tylko bardzo powolnym zmianą.
Produkcja pierwotna – przyrost biomasy organizmów samożywnych. Wyrażany w jednostkach masy, suchej masy, węgla lub energii związanej w wytworzonej biomasie.
Krzywa tolerancji ekologicznej : -wyrażona liczbowo wartość progowa danego czynnika, poniżej lub powyżej której organizm nie może istnieć, nazywana jest punktem krytycznym; -najniższe dopuszczalne natężenie danego czynnika nazywane jest dolnym punktem krytycznym, najwyższe górnym pkt. krytycznym; -zawartość między dwiema wartościami czynnika stanowi strefę tolerancji
Prawo minimum Liebiga i maksimum Schelforda – zarówno niedobór jak i nadmiar danego czynnika środowiskowego wpływają na ograniczenie występowania organizmów w przyrodzie.
Zakres strefy tolerancji: -gatunki o szerokiej ST, które mogą żyć przy bardzo różnych natężeniach czynnika to eurybionty, natomiast o wąskiej ST to stenobionty.
Zmienność tolerancji w czasie, przestrzeni i w zależności od zróżnicowania osobników: -tolerancja organizmu względem tego samego czynnika może być różna zależnie od płci i wieku; -granice tolerancji ekologicznej są charakterystyczne nie dla gatunku biologicznego, lecz dla jego poszczególnych populacji geograficznych; -tolerancja ekologiczna organizmu może ulegać zmianom zależnie od tego, jakie jest natężenie pozostałych czynników środowiska.
Bioindykatory w ocenie stanu środowiska: 1)Bioindykacja terenowa – terenowa ocena jakości środowiska na podstawie analizy składu gatunkowego, liczebności i struktury zespołów organizmów występujących w badanym środowisku 2)Bioindykacja laboratoryjna – ocena jakości środowiska na podstawie pomiarów rodzaju i czasu reakcji organizmów wprowadzonych do prób pobranych z terenu.
Wyższość metod biologicznych nad fizycznymi w ocenie jakości środowiska wodnego: -informują o wpływie zanieczyszczenia na organizmy; - obrazują zmiany jakości wody w dłuższych odcinkach czasowych; - pozwalają na ocenę nie samej tylko wody, ale całego środowiska.
System saprobów: -zastosowanie to ocena jakości wód płynących pod względem zanieczyszczenia materią organiczną lub produktami jej gnilnego rozkładu; - pozwala na przyporządkowanie badanej wody do odpowiedniej klasy jakości (5klas); - opiera się na wielu organizmach jednocześnie; -każdego osobnika należy oznaczyć do gatunku; -każdemu gatunkowi przypisuje się wartość klasy saprobowości (o, B, a, p) oraz odpowiedni współczynnik G, który odczytuje się z tabel.
Wady systemu saprobów: -dotyczy tylko zanieczyszczenia materią organiczną, a obecnie mamy do czynienia z kompleksem wielu innych zanieczyszczeń; -wymaga dokładnego oznaczenia organizmów; -metoda mało precyzyjna, organizmy mogą należeć do wielu saprobów
Sumaryczny Wskaźnik Jakości Wody(BMWP-PL): -oparty o oznaczenie bezkręgowców do poziomu rodziny, a następnie przypisanie im odpowiedniej punktacji; -wyliczanie wartości indeksu bioróżnorodności; - wartość indeksu BMWP-PL uzyskujemy sumując punkty przypisane poszczególnym taksonom znalezionych w próbie jakościowej i próbach ilościowych. Tak uzyskaną wartość odnosimy do zakresu 5 klas; -następnie obliczamy wskaźnik bioróżnorodności Margalefa, a uzyskaną wartość odnosimy do 5stopniowej skali wartości; -jeśli klasy o1 to klasę niższą, jeśli różnią się o 2 klasy to klasę średnią.
Gatunek biologiczny – wspólnota rozrodcza populacji, izolowana rozrodczo od innych wspólnot, która zajmuje określoną niszę ekologiczną.
Gatunek morfologiczny – grupa podobnych do siebie osobników, odrębna od innych grup.
Gatunek ewolucyjny – pojedyncza linia populacji przodków i potomków, która utrzymuje swą tożsamość w stosunku do innych takich linii i posiada własne tendencje ewolucyjne i losy historyczne.
Kategorie gatunków: 1)Kluczowy-gatunek którego wpływ na funkcjonowanie biocenozy jest nieproporcjonalnie duży w stosunku do jego liczebności. 2) Endemiczny-gatunek, którego zasięg jest ograniczony do jednego stosunkowo niewielkiego obszaru. 3)Inwazyjny- gatunek obcy o znacznej ekspensywności, który rozprzestrzenia się naturalnie lub z udziałem człowieka i stanowi zagrożenie dla fauny i flory danego ekosystemu konkurując z gatunkami rodzimymi
Populacja – grupa organizmów należących do tego samego gatunku, występująca na danym obszarze.
Zespół – wielogatunkowy zbiór organizmów występujących w danym ekosystemie, np. zespół drzew, zespół mrówek
Ekosystem – wyodrębniony fragment biosfery, złożony z żywych organizmów i składników nieożywionych, połączonych relacjami troficznymi, w których zachodzi przepływ energii i krążenie pierwiastków chemicznych.
Sukcesja – proces ciągłych, kierunkowych, sekwencyjnych zmian struktury gatunkowej.
Klimaks – końcowe stadium rozwoju roślinności, powstające w równowadze ze środowiskiem i podlegające tylko bardzo powolnym zmianą.
Produkcja pierwotna – przyrost biomasy organizmów samożywnych. Wyrażany w jednostkach masy, suchej masy, węgla lub energii związanej w wytworzonej biomasie.
Krzywa tolerancji ekologicznej : -wyrażona liczbowo wartość progowa danego czynnika, poniżej lub powyżej której organizm nie może istnieć, nazywana jest punktem krytycznym; -najniższe dopuszczalne natężenie danego czynnika nazywane jest dolnym punktem krytycznym, najwyższe górnym pkt. krytycznym; -zawartość między dwiema wartościami czynnika stanowi strefę tolerancji
Prawo minimum Liebiga i maksimum Schelforda – zarówno niedobór jak i nadmiar danego czynnika środowiskowego wpływają na ograniczenie występowania organizmów w przyrodzie.
Zakres strefy tolerancji: -gatunki o szerokiej ST, które mogą żyć przy bardzo różnych natężeniach czynnika to eurybionty, natomiast o wąskiej ST to stenobionty.
Zmienność tolerancji w czasie, przestrzeni i w zależności od zróżnicowania osobników: -tolerancja organizmu względem tego samego czynnika może być różna zależnie od płci i wieku; -granice tolerancji ekologicznej są charakterystyczne nie dla gatunku biologicznego, lecz dla jego poszczególnych populacji geograficznych; -tolerancja ekologiczna organizmu może ulegać zmianom zależnie od tego, jakie jest natężenie pozostałych czynników środowiska.
Bioindykatory w ocenie stanu środowiska: 1)Bioindykacja terenowa – terenowa ocena jakości środowiska na podstawie analizy składu gatunkowego, liczebności i struktury zespołów organizmów występujących w badanym środowisku 2)Bioindykacja laboratoryjna – ocena jakości środowiska na podstawie pomiarów rodzaju i czasu reakcji organizmów wprowadzonych do prób pobranych z terenu.
Wyższość metod biologicznych nad fizycznymi w ocenie jakości środowiska wodnego: -informują o wpływie zanieczyszczenia na organizmy; - obrazują zmiany jakości wody w dłuższych odcinkach czasowych; - pozwalają na ocenę nie samej tylko wody, ale całego środowiska.
System saprobów: -zastosowanie to ocena jakości wód płynących pod względem zanieczyszczenia materią organiczną lub produktami jej gnilnego rozkładu; - pozwala na przyporządkowanie badanej wody do odpowiedniej klasy jakości (5klas); - opiera się na wielu organizmach jednocześnie; -każdego osobnika należy oznaczyć do gatunku; -każdemu gatunkowi przypisuje się wartość klasy saprobowości (o, B, a, p) oraz odpowiedni współczynnik G, który odczytuje się z tabel.
Wady systemu saprobów: -dotyczy tylko zanieczyszczenia materią organiczną, a obecnie mamy do czynienia z kompleksem wielu innych zanieczyszczeń; -wymaga dokładnego oznaczenia organizmów; -metoda mało precyzyjna, organizmy mogą należeć do wielu saprobów
Sumaryczny Wskaźnik Jakości Wody(BMWP-PL): -oparty o oznaczenie bezkręgowców do poziomu rodziny, a następnie przypisanie im odpowiedniej punktacji; -wyliczanie wartości indeksu bioróżnorodności; - wartość indeksu BMWP-PL uzyskujemy sumując punkty przypisane poszczególnym taksonom znalezionych w próbie jakościowej i próbach ilościowych. Tak uzyskaną wartość odnosimy do zakresu 5 klas; -następnie obliczamy wskaźnik bioróżnorodności Margalefa, a uzyskaną wartość odnosimy do 5stopniowej skali wartości; -jeśli klasy o1 to klasę niższą, jeśli różnią się o 2 klasy to klasę średnią.