Skale i systemy klasyfikacji "stosowane" w neurochirurgii

1. Klasyfikacja Seddona (rok 1943) uszkodzenia nerów obwodowych
Neurapraxia - osłabienie / zablokowanie przewodnictwa spowodowanie kompresją lub naciągnięciem nerwu. Aksony pozostają nieuszkodzone, występuję segmentalna demielinizacja. Axonotmesis - uszkodzenie aksonów z zachowaniem ciągłości endoneurium, epineurium. Neurotmesis - uszkodzenie aksonów, mieliny i komórek tkanki łącznej epineurium.
2. Klasyfikacja Sunderland (rok 1951) uszkodzenia nerów obwodowych
Stopień I: ciągłość nerwu zachowana, blok przewodzenia z powodu kompresji lub niedokrwienia, ogniskowa demielinizacja, powrót funkcji 2-3 tygodnie (neuropraxia Seddon'a) Stopień II: uraz aksonu, tkanki osłon wraz z endoneurium zachowane, powrót funkcji 1mm/dzień (axonotmesis Seddon'a). Stopień III: endoneurium uszkodzone, epineurium i perineurium zachowane: powrót funkcji zależy od śródpęczkowego włóknienia. Stopień IV: uszkodzenie wszystkich osłonek prócz epineurium, nerw zazwyczaj powiększony. Stopień V: całkowite przerwanie ciągłości nerwu.

1. Skala Marshall'a - skala urazów głowy na podstawie tomografii komputerowej (Diffuse axonal injury)
stopień uszkodzenia obraz KT śmiertelność I prawidłowy 9,6% II zbiorniki podstwy zachowane przesunięcie linii pośrodkowej <5mm 13,5% III zbiorniki podstawy uciśnięte / zacisnięte przesunięcie linii pośrodkowej <5mm 34% IV przesunięcie linii pośrodkowej >5mm 56,2%
2. Skala Fishera - ocena SAH w badaniu tomografii komputerowe
Stopień 1 - nie stwierdzono krwi (badanie prawidłowe) Stopień 2 - rozlane krwawienie podpajęczynówkowe o grubości poniżej 1mm, bez krwiak Stopień 3 - zlokalizowany skrzep krwi i/lub krew w przestrzeni podpajęczynówkowej o grubości powyżej 1mm Stopień 4 - krwawienie śródmózgowe / do układu komorowego z/bez krwi w przestrzeni podpajęczynówkowej grubość mierzona w "pionowych" przestrzeniach: szczelina międzypółkulowa, insular cistern, ambient cistern
3. Klasyfikacja Galassi'ego torbieli pajęczynówki
Typ 1: małe, wrzecionowate torbiele ograniczone do przedniej środkowej jamy czaszki. Typ 2: zazwyczaj rozprzestrzeniają się ku górze wzdłuż szczeliny Sylwiusza z przesunięciem płata skroniowego. Typ 3: duże, wypełniające "całą" środkową jamę czaszki z przesunięciem czołowo - śkroniowo - ciemieniowym.

1. Klasyfikacja uszkodzeń rdzenia kręgowego - Frankel Grade
A - bezwład kończyn B - wyłącznie czucie zachowane poniżej poziomu urazu C - częściowo zachowany ruch poniżej poziomu urazu D - dobra czynność ruchowa (zachowana funkcja kończyny) poniżej poziomu urazu E - stan prawidłowy (odruchy mogą być nieprawidłowe)
2. Klasyfikacja uszkodzeń rdzenia ASIA Impairment Scale
A - całkowite uszkodzenie: brak czynności ruchowej i czuciowej w segmentach S4-S5. B - niecałkowite uszkodzenie: brak czynności ruchowej, przy zachowanym czuciu poniżej poziomu uszkodzenia (obejmuje to także zakres segmentów S4-S5). C - niecałkowite uszkodzenie: zachowany ruch poniżej uszkodzenia i siła kluczowych mieśni ma siłę poniżej 3 w skali Lovett'a. D - niecałkowite uszkodzenie: zachowany ruch poniżej uszkodzenia i siła kluczowych mieśni ma siłę równą lub większą od 3 w skali Lovett'a. E - Normal : prowidłowa czynność ruchowa i czuciowa
3. Skala siły mięśniowej wg Lovett'a (modyfikacja Kendalla)
0 - brak skurczu - mięśnie wiotkie 1 - wyłącznie skurcz mięśni (bez osiągnięcia ruchu) - skurcz może być tylko wyczuwalny 2 - ruch (pełen zakres) wyłącznie przy pełnym odciążeniu (bez siły grawitacji) 3 - siła pokonujący ciężar kończyny (pełen zakres ruchu) 4 - siła kończyny wystarczająca do pokonania dodatkowego oporu 5 - siła prawidłowa
4. Klasyfikacja Fielding - Hawkins niestabilności C1 - C2 (podwichnięcia rotacyjnego).
 Typ I - bez przemieszczenia do przodu, ząb jest "osią" podwichnięcia  Typ II - przemieszczenia do przodu 3 do 5 mm, jeden wyrostek stawowy jest osią  Typ III - przemieszczenie do przodu > 5mm  Typ IV - przemieszczenie do tył
5. Klasyfikacja Anderson'a - D'Alonzo - złamanie zęba obrotnika
 Typ I ( < 5% ) - skośne złamanie przez górną część zęba obrotnika. Jest to najprawdopodobnie złamanie awulsyjne więzadła szczytowego. Zazwyczaj stabilne. Niestabilność może wynikać z jednoczesnego uszkodzenia więzadeł skrzydłowych i/lub szczytowego.  Typ II ( > 60% ) - złamanie podstawy zęba przy trzonie C2  Typ III ( 30% ) - linia złamania przechodzi także przez trzon obrotnika. Złamanie może przechodzić bocznie na powierzchnię stawową C1 i C2
6. Klasyfikacja Effendi'ego (modyfikacja Levine i Edwards'a) - złamania C2
 Typ I - ( 30% ) obustronne złamanie nasad z kręgozmykiem poniżej 3 mm bez zagięcia kątowego. Mechanizm - przeprost z współistniejącą siłą w osi długiej kręgosłupa. Złamanie stabilne ponieważ zachowana jest ciągłość krążka C2/C3, ALL i PLL. Często współistnieje ze złamaniem tylnego łuku C1 lub jego masywów bocznych, oraz złamanie zęba.  Typ II - ( 55% ) znaczące zagięcie katowe z kręgozmykiem. Dwufazowy mechanizm - przeprost z współistniejącą siłą w osi długiej kręgosłupa, wtórnie zgięcie. Złamanie nasad z rozerwaniem ALL i PLL oraz uszkodzeniem krążka C2/C3 powoduje niestabilność tego typu. Często z kompresyjnym złamaniem C3.  Typ IIA - ( 5% ) znaczące zagięcie katowe bez kręgozmyku. Mechanizm - zgięcie z dystrakcją. Złamanie z uszkodzeniem krążka C2/C3 i częściowym uszkodzeniem PLL. Złamanie niestabilne.  Typ III - ( 10% ) znacznie zabięcie katowe ze znaczym kręgozmykiem C2. Mechanizm zgięciowy z równoczasową kompresją. Złamanie nasad C2, z uszkodzeniem krążka C2/C3 i obustronnym podwichnięciem na wyrostkach stawowych C2/C3. Złamanie niestabilne z ciężkimi powikłaniami neurologicznymi ze znaczną śmiertelnością.
7. Klasyfikacja Anson - Spetzler'a malformacji naczyniowych rdzenia kręgowego (rok 1992)
 Typ 1: oponowa przetoka jednej tętnicy do krażenia żylnego kanału kręgowego.  Typ 2: naczyniaki tworzące kłębowisko naczyń na ograniczonej długości rdzenia kręgowego, wyłącznie wewnatrzdzeniowo.  Typ 3: malformacja śródrdzeniowa "żywiona" przez wiele naczyń. Zmana "młodzeńcza" z wieloma nieprawidłowymi maczyniami rozprzestrzeniającymi się wewnątrz- i zewnątrzrdzeniowo  Typ 4: malformacja wewnątrzoponowa zewnątrzrdzeniowa (na powierzchni rdzenia)
8. System prognostyczny Tokuhashi oceny przedoperacyjnej chorych z przerzutami do kręgosłupa (modyfikacja Enkaoua)
Parameter Stopień Punkty Skala Karnofsky Performance 80 - 100 2 50 - 70 1 10 - 40 0 ilość pozakręgosłupowych przerzutów do kości 0 2 1 - 2 1 3 i powyżej 0 ilość przerzutów do kręgosłupa 1 2 2 1 3 i powyżej 0 przerzuty do wiekszych organów brak 2 operacyjne 1 nieoperacyjne 0 pierwotna zmiana płuca, żołądek, nieokreślony 0 nerki, wątroba, macica, inny 1 traczyca, prostata, sutek, odbytnica 2 uszkodzenie rdzenia brak 2 częściowe (Frankel C - D) 1 całkowite (Frankel A - B) 0 Chorzy z punktacją 9 do 12 są kandydatami do operacji (przewidywany czas przeżycia > 12 miesięcy). Chorzy z punktacją 0 do 5 są kandydatami do leczenia paliatywnego (okres przeżycia < 3 miesięcy. Chorzy z punktacją 6 do 8 - decyzję nalaży podejmować bardzo indywidualnie (różny przewidywany okres przeżycia).
9. Klasyfikacja Denisa złamań kręgosłupa.
In the Denis classification system, significant fractures are divided into the following groups: (1) primarily axial load injuries including compression and burst fractures, (2) flexion-distraction injuries, and (3) fracture subluxation and/or dislocation
10. Klasyfikacja Meyerding'a kręgozmyków
Stopień I - 25% Stopień II - 50% Stopień III - 75% Stopień IV - 100% Stopień V - spondyloptosis

1. Skala Botterell - Lougheed (rok 1956)
Stopień I: przytomny, bez deficytów neurologicznych. Stopień II: przytomny, niewielki deficyt neurologiczny (np. uszkodzenie nerwu III). Stopień III: podsypiający, objawy oponowe, bez/z objawami ogniskowymi. Stopień IV: stupor, ciężkie deficyty neurologiczne. Stopień V: śpiączka, prężenia wyprostne, zaburzenia wegetatywne.
2. Skala Hunta - Hessa (rok 1968)
Stopień 0: Tętniak niepęknięty Stopień I: Bezobjawowy lub niewielki ból głowy i dyskretne objawy oponowe Stopień Ia: Bez ostrego zespołu oponowego, deficyt neurologiczny jako wynik odległego krwawienia Stopień II: Średni i ciężki ból głowy, objawy oponowe, lub uszkodzenie nerwów czaszkowych Stopień III: Somnolencja, objawy ogniskowe Stopień IV: Stupor, niedowład stronny, zaburzenia wegetatywne Stopień V: Śpiączka, sztywność odmóżdzeniowa, stan terminalny do każdego stopnia należy dodać jeden punkt gdy współistnieją poważne choroby ogólnoustrojowe (ciężkie nadciśnienie, niewydolność mięsnia sercowego, POChP etc.) SKALA BOTTERELLA (MODYFIKACJA HUNTA I HESSA) : I stopień : chory przytomny, lekki ból głowy, niewielka sztywnosć karku, nie ma objawów ubytkowych II stopień : chory przytomny, miernie silny, lub silny ból głowy, objawy oponowe, uszkodzenie nerwów czaszkowych (gł. gałkoruchowych) III stopień : senność, zaburzenia jakościowe świadomości, lekkie objawy uszkodzenia OUN, wyraźne objawy oponowe IV stopień :znaczne zaburzenia przytomności (sopor), niedowład połowiczy, zaburzenia wegetatywne V stopień : głęboka śpiączka, sztywność odmóżdzeniowa, nasilone zaburzenia wegetatywne
3. Skala WFNS - World Federation of Neurological Surgeons (rok 1988)
stopień skala GCS deficyt neurologiczny (niedowłady) I 15 brak II 14 - 13 brak III 14 - 13 obecne IV 12 - 8 brak lub obecne V 7 - 3 brak lub obecne
4. Skala oceny naczyniaków mózgu (AVM) Spetzlera - Martina
cechy naczyniaka puknty wielkość - średnica - mały (< 3 cm) 1 - średni (3 - 6 cm) 2 - duży (> 6 cm) 3 ważne ośrodki mózgowe w okolicy naczyniaka* - nieobecne 0 - obecne 1 odpływ żylny - tylko powierzchniowy 0 - głęboki 1 * ośrodki czuciowo - ruchowe, mowy, kora wzrokowa, wzgórze i podwzgórze, torebka wewnętrzna, pień mózgu, konary móżdżku, jądra podstwy. ryzyko operacyjne wzrasta wraz z punkatcja (1 - 5), 6 punktów dl naczyniaków nieoperacyjnych. przykładowa ocena - stopień AVM ( S3 V0 E0)
5. Klasyfikacja Papille krwawień podwyściółkowych - śródkomorowych u dzieci
Stopień 1: krwawinie do przestrzeni podwyściółkowej (germinal matrix) Stopień 2: krwawienie dokomorowe z wypełnieniem komór <50% Stopień 3: masywne krwawienie z poszeżeniem komór bocznych Stopień 4: krwawienie z krwiakiem śródmózgowym