20. Dwa typy mimetyczności. Porównanie sposobów budowania opowieści o świecie w Biblii i
Odysei w ujęciu E. Auerbacha (na podstawie: E. Auerbach, Blizna Odyseusza)
Auerbach wyjaśnia mimesis, porównując tę kategorię w ujęciu Homera (Odyseja) oraz Starego Testamentu (opowieść o Izaaku).
Homer | Biblia |
---|---|
- unaocznia dokładnie wszystkie zjawiska, czyni je dotykalnymi i widzialnymi we wszystkich ich częściach i określa je dokładnie we wszystkich związkach przestrzennych i czasowych - wydarzenia rozgrywające się wewnątrz świadomości bohaterów też są dokładnie opisane, znamy ich uczucia, myśli, obawy - dokładny i szczegółowy opis postaci, wydarzeń, także przedmiotów; porównania homeryckie - dbałość o szczegóły, precyzja, liczne przymiotniki - liczne dygresje (powód blizny Odysa, Autolikos: – pochodzenie, charakter, więzi z Odysem) - zdanie są rozbudowane, bogate, jest mnóstwo spójników, przysłówków, partykuł - słaby element napięcia - mowa służy ukształtowanemu ujawnieniu wewnętrznych treści - jednoznaczność - opowiedziana „rzeczywistość”, brak drugiego sensu i interpretacji - autor pragnie, byśmy na trochę „zapomnieli” o otoczeniu, własnym życiu, „oderwali się” od tego *lektura dla przyjemności - cierpienie jest karą - prawda o powszedniości, sprawach doczesnych i codziennych - zjawiska są odtworzone w pełnym ukształtowaniu, równomiernie oświetlone, określone przestrzennie i czasowo, powiązane ze sobą bez niedopowiedzeń i pojawiające się na pierwszym planie - tworzywo eposu pozostaje w sferze legendy - radość bohaterów z codziennych przyjemności, uroki przyrody |
- szczegóły i podstawowe nawet informacje zostały pominięte (brak miejsca akcji, pochodzenia Boga i Abrahama, motywów postępowania Boga) - brak zupełnie opisu emocji i uczuć bohaterów, nie wiemy, co oni czują i myślą; niedopowiedzenia - brak charakterystyki bohaterów, a także zupełnie opisu przedmiotów - brak szczegółów, nie ma żadnych przymiotników - brak dygresji, opowiedziane tylko główne wydarzenia, i to bardzo skrótowo - zdania są ubogie, krótkie, nierozwinięte - duże napięcie (epizod składania ofiary) - mowa wskazuje na treści, które pozostają niewypowiedziane (np. Bóg wydaje rozkaz, ale przemilcza jego motywy i cel) - wieloznaczność - nie tylko opowiedzenie rzeczywistości – jest też drugi, ukryty sens, interpretacja - wprost przeciwnie – autor chce sobie tę rzeczywistość podporządkować, chce, byśmy to, co wyczytamy z opowieści, odnieśli do rzeczywistości *lektura do zastanowienia - cierpienie ma charakter odkupieńczy - prawda o boskich prawach - tylko to, co ważne dla przebiegu akcji jest scharakteryzowane, reszta pozostaje w cieniu, miejsce i czas pozostają nieokreślone. Jest drugi, ważniejszy plan - tworzywo Biblii zbliża się do historii - nastawienie na procesy etyczne, religijne, duchowe |