Cel- kształtowanie pozytywnej postawy wobec ludzi starszych. Przekazanie wiadomości dotyczących zmian fizjologicznych, psychol., społ., ułatwiających przygotowanie do starości i rozwiązania trudności występujących w starszym wieku.
Proces starzenia się- to naturalny proces życiowy, jest to prawidłowość związana z życiem człowieka. Naturalny, biologiczny proces który jest związany z życiem człowieka od momentu narodzin do śmierci.
Wiek kalendarzowy- liczba przeżytych lat. Podział: wiek podeszły 60-75, starczy 75-90, sędziwy powyżej 90. (osoba długowieczna po 80,90)
Wiek biologiczny- to ogólna sprawność i żywotność komórek, tkanek człowieka. Oceniani jest na podstawie wskaźników biologicznych.
Wiek psychologiczny- związany z funkcjonowaniem intelektualnym człowieka, funkcjonowanie zmysłów, sprawnością motoryczną, , zmianami osobowości.
Wiek społeczny- określony przez analizę pełnionych ról społ.
Wiek socjalny- kobieta 60lat, mężczyzna 65lat, czas gdy przysługują świadczenia społ., zagwarantowane przez państwo.
Wiek ekonomiczny- miejsce człowieka w społecznym podziale pracy tzn. podział ludzi na tych w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym.
Ośrodki długowieczności- Gruzja, Armenia, Azerbejdżan, Andy, Himalaje- nie używa się mąki i cukru, dużo warzyw, bez chemii, konserwantów, rodziny wielopokoleniowe, szacunek dla starszych,
Psychologiczne aspekty starości- liczba komórek mózgowych zmniejsza się od dzieciństwa. Jednym z największych niedomaga starości jest głębokie otępienie umysłowe, które wymaga całkowitego nadzoru.
Otępienie umysłowe- jest jedna z możliwych chorób , które mogą wystąpić. Należy dbać o to aby przeciwdziałać jej wystąpieniu poprzez pracę i wysiłek umysłowy.
Otępienie starcze- to trwała utrata komórek mózgowych , które dokonuje się równomiernie, ale nie powstają ogniska, martwicy i porażenie kończyn. Stopniowo traci komórki mózgowe ale zachowuje sprawność fizyczną.
Otępienie miażdżycowe- duży ubytek komórek mózgu spowodowany jest powstaniem w korze mózgowej ognisk martwicy to związane jest z ubytkiem komórek mózg. Ogniska martwicy zamieniają się w jamki wypełnione płynem.- rozsiane miażdżycowe rozmiękczenia mózgu. Ma wpływ na psychikę , zachowania. Oprócz ułomności psychicznej dochodzą porażenia , człowiek staje się niedołężny. Proces zaczyna się około 60. początkowe objawy to: bóle i zawroty głowy, trudności w skupienie się i zapamiętywaniu, wyraźny wpływ na szybkość rozwoju choroby mają emocje, duży wstrząs. Występuje niedołęstwo fizyczne- starczy chód, bełkot, drżenie rąk i nóg, niekontrolowane oddawanie kału i moczu, płaczliwość przy rozpoczęciu rozmowy bez powodu, jeżeli jest zaawansowana: całkowity paraliż, traci możliwość kontaktu, nie poznaje, trzeba karmić.
Mogą wystąpić dziwactwa- 1)nieufność i podejrzliwość, 2)zbieracze, 3)hipohondryce- wyolbrzymianie choroby, 4)euforycy- stan radości pobudzenia, uśmiechnięci. 5) żyjący przeszłością- żyją tym co minęło.
Objawy psychiczne starości - zanik pamięci, zanika spostrzeganie, lepiej pamiętają zdarzenia z przed lat niż nowe, osoba zapomina co działo się przed chwilą, brak oceny zjawisk, niezdolność oceny, zanik orientacji, wychodzi z domu i nie wie gdzie jest i jak ma wrócić.
Różnice w starzeniu się mężczyzn i kobiet- mężczyźni szybciej się starzeją, kobiety żyją dłużej, procesy biologiczne zachodzące wraz z wiekiem u kobit zachodzą wolniej. Kobiety żyją przeciętnie 8 lat dłużej , zmiany w tkankach zachodzą wolniej. Kobiet są chronione przez hormony przed miażdżycą zawały zdarzają się u kobiet około 60 a u mężczyzn około 45 r.ż. męskie przekwitanie jest bardziej rozłożone w czasie. Mężczyzna dłużej utrzymuje produkcje hormonów.
Dietoterapia- zdrowe odżywianie, dbanie o wagę. Dużo warzyw i owoców, chleb razowy, mleko...
Kinezyterapia- leczenie ruchem. Codzienna gimnastyka, spacer.
Psychoterapia- oddziaływanie na psychikę , odpowiednie ćwiczenia umysłowe. Aktywność umysłowa, należy uczyć się wierszy, pobudzać swój umysł do wysiłku, dbać o pogodę ducha.
Postawy wg. Bromley`a- 5 typów przystosowania się do starości: 1)konstruktywna- osoba krytyczna do samego siebie, ciesząca się z życia, dowcipna, która godzi się ze śmiercią i starością. 2)zależności- osoby bierne i zależne wobec innych, chętnie i szybko wycofują się z pracy zawodowej, dobrze się czują gdy są zależne od rodziny. 3)obronna- czuje lęk przed śmiercią, osoby lekko znerwicowane. 4)wrogości- tzw. „starzy gniewni” osoby kłótliwe, złośliwe. Nie godzą się ze śmiercią. 5)wrogości skierowanej w stosunku do siebie- osoby którym nie powidło się w życiu, których bilans życiowy jest ujemny.
Potrzeby ludzi starszych- def. Potrzeby- to pewien konkretny, aktualnie występujący stan osobnika przy czym jest to stan nadmiaru lub niedoboru albo inne zakłócenie w zakresie ważnych dla osobnika właściwości organizmu lub otoczenia.
Maslow- 6 grup potrzeb- 1) p. fizyczne (sen, aktywność, lenistwo, pragnienie seksu, pozywienie), 2)p. bezpieczeństwo- (stabilizacja, uwalnianie od strachu, potrzeba porządku), 3)p. przynalezności i miłości (stosunek uczuciowy z drugim człowiekiem) 4)p. szacunku (wysoka ocena samego siebie, zaufanie do siebie, szacunek ze strony innych), 5)p. samo urzeczywistnienia (wierny swoje naturze) 6)p. estetyczne
Wg. Kocowskiego 5 grup potrzeb- 1)p. egzystencjalne- (pokarmowe, bezpieczeństwa, mieszkaniowe, odzieżowe, zdrowotne, ekologiczne, rekreacyjne), 2)p. prokreacji i rozwoju (reprodukcji, opieki, dydaktyczna i wych., rodzinna, samorealizacji) 3)p. funkcjonalne- (p. informacyjne, sprawnościowe, instrumentalne, lokomocyjne, swobody) 4)p. społeczne (ogólne warunki współżycia i współdziałania, p. przynależności, łączności, organizacji, więzi emocjonalnej) 5)p. psychiczne (p. realizacji pragnień, związanych z zaspakajaniem wszystkich wymienionych potrzeb p. egzystencji, prokreacji, rozwoju, społ. p. które można nazwać warunkami efektywnego funkcjonowania osobowości czł. Lub warunkami zdrowia psych. Pozostałe warunki zadowolenia z życia: p. erotyczne, aktywności, rekreacji.)
Starzenia się społeczeństwa- systematyczny wzrost udziału ludzi starszych w całej populacji. Ten proces wynika z : wydłużenia się wieku późnego, spowodowany wzrostem dobrobytu i postępu medycyny. Zmniejszenie się młodszej populacji.
Socjalne konsekwencje starzenia się ludności- coraz większe zapotrzebowanie na szeroki wachlarz usług ułatwiających życie w warunkach ograniczonej sprawności ruchowej.
Przyczyny starzenia się- Biologiczne )zmniejsza się aktywność, przeciążenia ukł. Nerwowego, nie właściwe odżywanie, lekomania. Społeczne- utrata radości życia, izolacja społ., pogorszenia sytuacji materialnej. Psychologiczne- wrażliwość zmysłów ulega redukcji, słabnie wrażliwość słuchowa, słabnie adaptacja do ciemności, słabnie pamięć, konserwatyzm myślowy.
Typowe choroby- cukrzyca, Parkinson, hipochondria, osteoporoza, prostata, jaskra, schizofrenia, depresje.
Role pełnione w rodzinie- opiekuna - w stosunku do wnucząt, koordynatora- wobec własnych dzieci. Osoba starsza sama wchodzi w pozycję dziecka w rodzinie.
Aktywność 5 typów- 1) rekreacyjno hobbystyczna- spacery, zajęcia sportowe, malarstwo, sztuka., 2) recepcyjna- ogładanie TV, słuchanie radia. 3)zorientowana publicznie-aktywność, społ., polityczna, ławnicy... 4) integracyjna- forma spotkania o charakterze naukowo szkoleniowym, spotkania w klubie seniora... 5)inne rodzaje aktywności.