Pytanie 4.
Porównaj system depozycyjny rzek meandrujących z deltowym systemem depozycyjnym.
cechy | System deltowy | System rzek meandrujących |
---|---|---|
uziarnienie | Ziarna wzrastające ku górze, od facji morskich do lądowych | Drobnienie ziaren ku górze- w obrębie wypełnień koryta |
Forma morfologiczna | Ciała piaszczyste w formie jęzorów prostopadłych do brzegów basenów | Ciała piaszczyste drobnieją wraz z oddalaniem się od koryt |
geneza | Utworzone w wyniku nakładania dostawy osadów przez rzeki, przetwarzania przez prądy pływowe oraz fale sztormowe | Akumulacja osadów przez rzekę zmieniającą swój bieg |
Facje podzielone pow. erozyjnymi utworzonymi podczas | obniżania lub podnoszenia podstawy erozyjnej | Migracji kanałów Poziome pow. erozyjne Zmian podstawy erozyjnej( obniżania p. e. w obrębie podrzędnych koryt) |
skład | Źle wysortowane piaskowce lityczne i kwarcowe, na pro delcie muły i iły | Źle do dobrze wysortowanych żwiry i piaskowce lityczne, mułowce i iłowce |
Struktury sedymentacyjne | Cz. dystalna- laminowane lub HCS Cz. proksymalna-liczne wcięcia erozyjne i ich wypełnienia Człon dolny-delikatnie nachylone w stronę morską warstwowanie płaskie |
Koryto- cykle o ziarnach drobniejących ku górze Często bruki korytowe Znaczna zbieżność kierunków transportu Pozakorytowe: masywne/laminowane muły z podrzędnymi wkładkami piaszczystymi; częste struktury pedogeniczne |
geometria | Obecność wciętych koryt Mogą mieć charakter nasypów |
Warstwowanie rynnowe w łachach, laminacja, warstwowanie smużyste u góry profilu |
Fauna i flora | Fauna morska w obrębie członu dolnego. Lądowa flora w obrębie członu górnego. | Szczątki lądowej roślinności zwłaszcza pozakorytowych facjach |
Rzeka meandrująca:
-sekwencja aktywnego koryta +sekwencja starorzecza i równi zalewowej
-elementy morfologiczne: równia zalewowa, odsyp meandrowy, koryto, glif krewasowy, wał przykorytowy, opuszczone koryto zakola,
-płynie tylko jednym korytem, które ma silnie kręty bieg i tworzy charakterystyczne zakola
- podział na osady przyrostu bocznego(korytowe) przyrostu pionowego(pozakorytowe)
- miąższość jednej sekwencji osadów korytowych jest równa mniej więcej głębokości koryta
-im większa migracja koryta tym bardziej horyzontalne rozprzestrzenienie osadów
-imbrykacja otoczaków w bruku korytowym na powierzchni łach
-niewyraźne uławicenie
Delta:
-sekwencja od dołu od osadów prodelty(muły i iły), przez czoło delty(piaski- warstwowanie przekątne i muły- laminacja) i równia deltowa(piaski w korytach- warstwowanie przekątne, muły, iły, torfy-pozakorytami)
-elementy: równia deltowa, czoło delty, prodelta
-poziom równi deltowej kontrolowany przez poziom morza/jeziora
-liczne koryta rozprowadzające, glify krewasowy, wały brzegowe, bagna
- duża miąższość zależna od tempa subsydencji i wielkości rzeki
-oboczność facjalna z osadami typowo morskimi, a osadami typowo lądowymi