Opóźnienie sprężyste element sprężynujący poddany

obciążeniu uzyskuje pewne odkształcenie nie natychmiast po przyłożeniu

obciążenia, lecz dopiero po pewnym czasie jego trwania, przy czym przyrosty

tego odkształcenia w jednostce czasu maleją wraz z upływem czasu trwania

obciążenia.

Relaksacja jest zjawiskiem podobnym do opóźnienia sprężystego. Można ją

zaobserwować wtedy, gdy wymuszamy odkształcenie elementu i obserwujemy

występujący w nim stan obciążenia. Jeżeli więc element sprężynujący zostanie

odkształcony, to pomimo, że wartość tego odkształcenia jest stała, siły niezbędne

do wywołania odkształcenia z upływem czasu maleje, przy czym ujemne

przyrosty tych sił w jednostce czasu zmniejszają się wraz z czasem trwania

odkształcenia.

Histereza sprężysta polega na tym, że przebiegi odkształcania przy wzroście i

zmniejszaniu obciążenia różnią się między sobą, przy czym energia wymagana do

odkształcenia elementu jest zawsze większa od uzyskiwanej z tego elementu przy

jego powrocie do stanu początkowego. Wynika to ze strat na tarcie wewnątrz

materiału zachodzące przy jego odkształcaniu

Łożyska ślizgowe na ogół stosuje się:

-przy przenoszeniu bardzo dużych obciążeń (nawet do

kilku MN),

-przy obciążeniach udarowych, gdy konieczne jest, aby

łożyska tłumiły drgania wału,

-przy dużych prędkościach obrotowych i możliwości

uzyskania tarcia płynnego,

-w razie konieczności stosowania łożysk (lub panwi)

dzielonych, gdy wymagana jest cichobieżność łożyska,

-gdy osiąganie bardzo dużej dokładności montażu

(koniecznej przy łożyskach tocznych) jest utrudnione,

-w drobnych konstrukcjach o bardzo małych obciążeniach

(m. in. w urządzeniach mechaniki precyzyjnej).

Łożyska toczne są najczęściej stosowane:

-gdy zależy nam na uzyskaniu bardzo małych oporów w

czasie pracy, a zwłaszcza podczas rozruchu,

-przy zmiennych prędkościach obrotowych wału (ponieważ

współczynnik tarcia łożysk tocznych w bardzo małym stopniu

zależy od prędkości obrotowej),

-przy częstszym zatrzymywaniu i uruchamianiu maszyn (gdyż

w takich warunkach pracy łożyska ślizgowe zbyt szybko

ulegają zużyciu),

-gdy wymagana jest duża niezawodność pracy i duża

trwałość łożyska,

-gdy ze względu na wymiary korpusu maszyny konieczne jest

stosowanie łożysk o małych wymiarach wzdłużnych

Trwałość łożyska jest to okres pracy w godzinach lub milionach obrotów,

do momentu kiedy w 90% badanych łożysk pojawią się pierwsze oznaki

zmęczenia materiału powierzchni tocznych.

Nośność dynamiczna jest to wyrażona w jednostkach siły wartość

obciążenia łożyska, przy której jego trwałość równa się 1 milionowi

obrotów.