1. Rzeczywistość kolonialna w „Jadrze Ciemności” Josepha Conrada -1899r. –Kongo Belgijskie;

   1. Marlow –wierzył, że można uzasadnić kolonizację, jeśli niesie ona postęp (kaganek cywilizacji);

-rozróżnia kolonialistów od zdobywców (Rzymianie na Anglię) – siła-grabież-zwykły rozbój;

1. Kaganek cywilizacji vs. zyski/kapitalizm (zderzenie poglądów);

2. Okrutny teatr kolonizacyjny – gra toczy się pod dyktando zysków; -pozorowane miasta; iluzja uczciwego handlu; -dekoracje cywilizacyjnej misji; -przysłanianie przemocy (budowa kolei –wysadzanie klifu);

3. Idea zniknęła – chciwość pozostała farsa przysłaniająca przemoc;

4. Kłamstwo inicjatywy cywilizowania dzikich- na tym kłamstwie opiera się obecność Europy w Afryce; pretekst/usprawiedliwienie dla obecności Europy w Afryce (białego kolonizatora);

5. Tubylcy nie jak niewolnicy (jakaś wartość), ale jak cielesna masa/narzędzia; -gigantyczny obóz pracy – tylko śmierć uwalnia (masowa śmierć);

6. Wyzysk/przemoc/kłamstwa/obłuda/siłaprzystrojone w szaty wyższych wartości;

7. Cywilizowaniem legitymizowali narzucanie własnego porządku/regułprzemocy;

8. Antykolonializm/antyimperializm –krytyka nie tylko Belgii, ale całej Europy;

9. Conrad rasistą? – cechy natury przeniesione na tubylców (głucha/niema/złowroga/animalna);

10. Kolonialny stereotyp postrzegania tubylców nie jako jednostek, ale zbiorową istotę/masę; wszyscy Murzyni są tacy sami; jeden kanibalemto reszta też; nie mają języka, ale dźwięki;

11. Conrad uprawomocnia w swym dziele podział rasowy/hierarchię; czarni są ludźmi, ale ludźmi natury – trzeba ich ucywilizować; -krytyka imperializmu, ale nie cywilizowania;

12. Marlow zdaje sobie sprawę z różnic rasowych (myśli początkowo stereotypowo); później jednak zdaje sobie sprawę, że możliwa jest więź międzyludzka mimo różnic; mimo niemożności porozumienia;

13. Cała Europa złożyła się na Kurtza – nie wyrzutek Europy, ale jej wytwór;

14. „w tym kraju można pozwolić sobie na wszystko”-Afryka ziemią obiecaną;

1. Jurodiwy jako obcy

   1. Szaleniec chrystusowy (naśladują Chrystusa poniżonego);

   2. Jeden ze wzorów świętości dawnej Rosji (Rosjanin w Jądrze Ciemności – fotograf w Cz.Apokalpisy)

   3. poniżali się, obcy, nieznani, nieuchwytni, nieobliczalni,

   4. Przypomina arlekina – ubranie poskładane z łat;

   5. nie występuje w kulturze Zachodu, ale najbliższym mu w niej jest św. Franciszek.

   6. postać rozpięta między dwoma porządkami, tragi-komiczna.

   7. Szydzi z ludzi, ale jednocześnie poddaje się im.

   8. z urodzenia to chory psychicznie; z wyboru – to mnich decydujący się na kilka lat szaleństwa.

   9. Tylko człowiek szalony jest wielki, tylko człowiek wielki jest szalony; (B.Jelcyn);

   10. Z jurodywymi rozprawił się Piotr I (Roskolnikow w Zbrodni i karze);

   11. To obcy -własną tożsamość budujemy przez opozycję do obcego (od tego pochodzi nazizm).

   12. jest rodzajem krzywego zwierciadła, w którym przegląda się człowiek i określa się poprzez swą reakcję na jurodiwego;

   13. służyli ludziom poprzez zrywanie masek, wyśmiewanie pozoranctwa, rytualizmów i próżności;

2. O prawdzie i kłamstwie w sensie kulturowym wg. J. Clifforda (Klopoty z Kulturą – o Malinowskim i frazer)

   1. Kłamstwo, ocalające kulturowe kłamstwo jest równorzędnym wyrazem rzeczywistości, co tzw. naga prawda.

   2. refleksji nad względnością prawdy i kłamstwa ;

   3. analiza zestawiająca Josepha Conrada (Jądro ciemności) z pracami Bronisława Malinowskiego (Argonauci...-dziennikiem prowadzonym podczas badań terenowych);

   4. Clifford zestawia ze sobą dwa dzieła Bronisława Malinowskiego: Dziennik i Argonautów Zachodniego Pacyfiku uderzająco do siebie niepodobne; -Dzienniki – gniew/irytacja- NAGA PRAWDA; - odsłaniał kulisy pracy etnologa w terenie, jego ambiwalentne odczucia w stosunku do tubylczych informatorów, lęki, fobie, erotyczne pokusy, wściekłość i zniecierpliwienie; -Argonauci…- wzorowy badacz-OCALAJĄCA FIKCJA- zbawienne kłamstwo, które rodzi „zbyt wiarygodne opisy" etnograficznej rzeczywistości-uwalnia się od lęków, nienawiści do tubylców; rozczarowań;

   5. Clifford bowiem patrzy na dzieła naukowe etnografii tak jak na dzieła literackie, pisarskie;

   6. Rozdwojenie prawdy…

   7. Konstruowanie fikcji –manipulacja jednocześnie daje pozór prawdy. poskładane elementy notatek terenowych – pozbawione ciągłości, są niejednoznaczne;

   8. R z e c z y w i s t o ś ć p o w r a c a ją c a w p o s t a c i f i k c j i .

   9. Etnografowie niechętnie pokazują notatki terenowe;

   10. Problem z tożsamością nie pamiętamy, kim byliśmy wczoraj.

Spotyka się dawne ‘ja’ z dzisiejszym ‘ja’ i nie potrafią się już ze sobą porozumieć.

Tożsamość jest nietrwała, rozpada się

1. Clifford zauważa, iż bohater powieści Conrada, w zestawieniu z dzikością rozpada się. To, co jest tożsamością kulturową, jest nietrwałe, porwane. Tożsamość wyraża się w języku etnicznym- zapomina się go.

1. Globalizacja jako proces społeczno – ekonomiczny w XX wieku

   1. prywatyzacja rynku, przedsiębiorstwa sprzedają, produkują i kontrolują.

   2. 3 etapy globalizacji: -Produkcja u siebie + globalna sprzedaż; -lata 90 - Przenoszenie produkcji na szeroką skalę/za granicę; -przenoszenie kierownictwa/zarządów za granicę; -Kontrola ma charakter globalny, zdecentralizowany (np. siedziba w Brazylii, księgowość na Filipinach).

   3. Deregularizacja (rynek staje się podstawowym czynnikiem nowego typu regulacji) + prywatyzacja sieci komunikacyjnych sprofesjonalizowanie komunikacji;

2. Wioska globalna wg. M. McLuhana (metafora) (Galaktyka Gutenberga);

   1. Elektroniczna współzależność; jednorodny system technologiczny tworzy ogólnoświatową sieć komunikacyjną;

   2. Sieć mediów oplata całą wspólnotę;

   3. Dzięki czemu świat skurczył się w sensie geograficznym i czasowym, bo w tym samym czasie możemy znaleźć się w dowolnym miejscu świata - nieograniczona komunikacja dzięki technologii; skurczył się do wielkości wsi -gdzie wszystko w zasięgu ręki; -możliwa komunikacja każdego z każdym;

   4. Wioska – bo z okresu indywidualizmu wróciliśmy do wspólnoty lokalnej (nowa plemienność); nowa plemienność – o charakterze globalnym ; -oparta o nowe technologie/media (komunikacja zapośredniczona); - (zwykła/stara plemienność powiązana była z wielkością geograficzną);

   5. -nie da się mówić o relacji międzyludzkiej inaczej niż w skali ogólnoświatowej; -widać wtedy skale splecenia różnorodnych relacji międzyludzkich; -łączy nie tylko ziomków – ale obcych sobie ludzi z całego świata; -związek tego co lokalne z tym co globalne; -interakcje między jednostkami mają charakter lokalny; -nakładają się na siebie-tworzą sieć, którą należy rozpatrywać w charakt. globalnym;

3. Globalizacja wg. Z. Baumana

   1. globalizacja to proces społeczny (negatywny stosunek);

   2. proces rozszczepienia globalnego ciała społecznego na dwie, antagonistyczne części; -obraz świata zdefiniowanego właśnie przez różne opozycje – RELACJA OPOZYCJI; -a nie przez różne kategorie organizacji gospodarczych (one w jednej opozycji);

OPOZYCJE – ruchomy kapitał / statyczna ludność, wspólnota lokalna; -walka ze slumsami / strzeżone osiedla (walka o przestrzeń miejską; -włóczęga / turysta;

1. przyczyny -Uznanie kobiet w gospodarce i na rynku pracy; -Zastąpienie produkcji przez usługi. Zamiana węgla na krzem – nowe technologie;

2. uczestnictwo w WIOSCE GLOBALNEJ -zależne od dostępu do danego medium (elektryczności);

3. skutki GLOKALIZACJA –napięcie globalnego z lokalnym (ścisłe powiązanie); -są pewne globalne procesy (np. kapitalizm), które spotykają się z lokalnością; -wyniszczenie tego co lokalne (Pubmarket); - lokalna reakcja na globalizacje: –opór-np. protesty Indian w Meksyku; -przetwarzanie tego co globalne(wieśmak);

1. Różnica między M. McLuhanem a Baumanem wobec opisu rzeczywistości globalnej

   1. Bauman – globalizacja kapryśna/nieprzewidywalna – oscylacja między opozycjami; -brak centrum;

   2. Bauman kreuje inny świat niż kreował McLuhan, dla którego relacja opozycji jest nieobecna.

   3. Wioska globalna nie niesie tych samych konsekwencji co globalizacja u Baumana(glokalizacja);

   4. McLuhan- uczestnictwo w wiosce globalnej jest możliwe dzięki wspólnej platformie/ odniesieniu się do jakiegoś monistycznego układu jakiem jest np. energia elektryczna;

   5. Bauman –uczestnictwo w wiosce globalnej zdeterminowane przez dostęp do jakiegoś kodu; -jeśli nie mamy dostępu do kodu, to jesteśmy z wioski wykluczeni; -stajemy się niemi ; -bez dostępu do mediów tracimy zdolność komunikowania się; -ludzie wykluczeni stają się nieobecni;

   6. myśląc w kategoriach OPOZCJI/RÓŻNIC-Bauman widzi i uprzywilejowanych i nieuprzywilejowanych; zupełnie inny sposób prezentowania rzeczywistości globalnej; -McLuhan nie rozróżnia grupy uprzywilejowanej i upośledzonej;

2. Ujęcie kultury wg. E. Tylora

   1. Kultura czyli cywilizacja jest to złożona całość, która obejmuje wiedzę, wierzenia, sztukę, moralność, prawa, obyczaje oraz inne zdolności i nawyki nabyte przez ludzi jako członków społeczeństwa.

3. Atomizm a holizm w antropologii i filozofii

   1. Atomizm – da się wyróżnić pierwotne elementy świata (atomy) ; -kultura już dalej jest nierozkładalna (atom najmniejszą częścią);

   2. holizm – rzeczywistość składa się ogromu elementów, tworzących układy całościowe; -Nie da się analizować elementów kultury/filozofii w oderwaniu od innych elementów; analizuje się je względem innych elementów; spojrzenie całościoweumożliwia uporządkowanie elementów-model; - nie da się wywnioskować zasad rządzących całością, poprzez badanie zasad elementów;

4. Ujęcie kultury wg. B. Malinowskiego

   1. Ujęcie holistyczne/całościowe;

   2. całokształt dziedzictwa społecznego: "urządzenia, dobra, procesy techniczne, idee, zwyczaje i wartości", a także mit, magia i religia;

   3. kultura to integralna całość (zintegrowana wewnętrznie);

   4. funkcjonalna koncepcja kultury (elementy kultury spełniają poszczególne funkcje);

   5. sztuczne środowisko, które jest tworzone i istnieje dla zaspokojenia potrzeb człowieka; nowe potrzeby determinują rozwój kultury; wspólne działania/łączenie się ludzi – dla zaspokajania potrzeb; spełnianie potrzeb/sukces – możliwy tylko w zorganizowanej grupie;

   6. 3 obszary kultury: - Tubylcy nieskażeni cywilizacją europejską;

-Biały człowiek – duże miasta zasiedlone przez Europejczyków

-Zmieszane – tubylcy i biali w wyniku impaktu kulturowego, wpływu kulturowego, jednokierunkowego (biali zasiedlają czarnych(nieodwrotnie!!). Nie można rozdzielać białych i czarnych – są połączeni interesami!

1. Impakt kulturowy wg Malinowskiego – IMPAKT JEST RELACJĄ

   1. Zderzeniepowoduje zmiany kulturowe (obok intencji/interesów zachodu i samej kul.afrykańskiej)

   2. Wpływ kulturowy jednej wspólnoty na inną (ścieranie się odmiennych statutów kultur); – jednokierunkowy (kultura „wyższa”/dominująca na słabszą/niższą); narzuca to Afrykanom wzory, segregacje ,wymagania-rodzi to frustracje tubylców; nacjonalizm afrykański;

   3. Impakt rodzi: - konflikt; -współdziałanie; - kompromis; różne ich komplikacje –ale zawsze doprowadza do jakiś zmian całej kultury;

   4. Rezultaty impaktu cywilizacji europejskiej w Afryce - tubylcze parafie, kopalnie, małe afrykańskie gospodarstwa rolne czy spółdzielnie rolnicze, instytucje (mieszany personel);

powstanie 3 OBSZARU kulturowego (między czystym europejskim, a afrykańskim); -powstanie gdy istnieje jakaś wspólnota interesów dwóch pozostałych obszarów; zasada wspólnego czynnika (pobożne życzenie antropologa);

1. Współpraca a konflikt; efekt kontaktu międzykulturowego w Afryce wg. Malinowskiego

   1. Rezultatem kontaktu może być konflikt/współpraca/kompromis;

   2. obecnie Afryka jest trójdzielna -dawna Afryka; -nowa kultura złożona (dawna Afryka połączona z nowinkami z Europy –pługi); -dwa światy przenikają się wzajemnie (kontakt kultwspółpraca/kompromis/konflikt); -sprowadzona kultura europejska – nieintegrująca się (opornie) z kultura afrykańską; -ale wciąż wpływająca na kulturę afrykańską;

   3. konflikt: -w europejskich aglomeracjach murzyn robi za „przynieś, podaj, pozamiataj”; - Segregacja rasowa ( w stopniu ekonomicznym, kulturowym, społecznym); -segregacja/narzucanie wzorców europejskichnacjonalizm afrykański; -Eksploracja na ogromną skalę bogactw naturalnych Afryki przez Europejczyków… -w zamian tylko wartości duchowe (religia/oświata);

   4. współpraca: -rezerwaty chroniące prawdziwej afrykańskiej muzyki/strojów/rytuałów zagrożonych; - mimo wszystko istnieje wymiana –obie strony mają coś, co interesuje drugą stronę (np. Europejczycy dają pracę, Afrykanie to siła robocza); -Europejczycy często też łaskawie/spontanicznie oferują Afryce jakieś nowe zdobycze technolog. czy kulturalne, a Afrykanie zwykle początkowo ochoczo je przyjmują, równie często reagują nieufnością, dystansem, strachem czy wrogością; -W tubylczych sądach stosuje się mieszaninę sądów tubylczych i prawa europejskiego;

   5. efekty pozytywne– wspólne/nowe instytucje; wykształcony Afrykańczyk; katolik Afrykanin;

   6. efekty negatywne – utrata równowagi plemiennej; nieprzystosowanie; pogorszenie warunków życia; napięcie społeczne; chaos zasad prawnych i moralnych;

   7. Punkt zerowy kontaktu kulturowego – określa stopień zmiany;

2. Przekonania, a kultura wg. Kmity

   1. to przekonania regulujące działania danej społeczności - kultura reguluje praktykę społeczną;

   2. przekonań normatywno-dyrektywalnych (normy i dyrektywy)–respektowanych przez społ.

   3. Kultura -ponadindywidualna rzeczywistość myślowa.

   4. Ma charakter holistyczny;

   5. przekonania to normy i reguły;

   6. Przekonania ponadjednostkowe – znajdują się w ponadindywidualnej rzeczywistości; wyabstrahowane od jednostkowych głów;

   7. Przekonania warunkują moje działania/zachowania; nie są to działania odruchowe –ale zapośredniczone kulturowo; -nabyte-nauczone; działania warunkowane przez nasze przekonania są dowodem, że fizycznie jesteśmy członkiem jakiejś grupy;

   8. działania warunkowane przez przekonania -a przekonania warunkowane przez działania; sprzężenie zwrotne;

   9. Postawa propozycjonalna. Np. Norma (cele) szacunek dla starszych; Dyrektywa (działania) ustąpić miejsca w tramwaju.

   10. Przekonania są respektowane, ale niekoniecznie akceptowane.

3. Przedmiotowy i podmiotowy charakter kultury wg. J. Kmity (wpływają na siebie-opozycje)

   1. Dwa tryby działań;

   2. Przedmiotowy - człowiek jest kierowany przez kulturę –więc przez społeczeństwo;

      1. Kultura to software (np. nabyliśmy zdolność mówienia i nie zastanawiamy się nad pochodzeniem języka);

      2. działania uwarunkowane funkcjonalnie przez przekonania ponadindywidualne; -funkcjonalnie czyli obiektywnie i głównie nieświadomie; -nie musimy sobie uświadomić niektórych przekonań (dlaczego podajemy rękę); -jeśli uświadamiamy sobie dlaczego, wtedy akceptujemy przekonania; -wszyscy mają komórkę, więc ja też mam (z przekonania);

   3. Podmiotowy– działania uwarunkowane subiektywno–racjonalnie; -warunkowane przez przekonania podmiotu działań; -racjonalnie bo przemyślane przez podmiot; -subiektywnie bo oparte na wiedzy danej jednostki; -działania warunkowane indywidualnym pkt. widzenia podmiotu;

4. Działanie i jego rodzaje wg. Habermasa (szkoła frankfurcka (krytyczna))

   1. Działaniem ekspresja symboliczna – relacja- łączy działanie lub przedmiot ze strefą ponadindywidualną (np. z pojęciem);

poprzez ekspresję symboliczną człowiek odnosi się do przynajmniej jednego z 3 światów, ale w tym zawsze do świata obiektywnego;

1. Rodzaje działań:

   1. Niespołeczne – instrumentalne (robię coś sama. Ingerując);

   2. Społeczne (więcej niż jedna jednostka): -strategiczne- działanie ze wzg na cel/sukces; -komunikacyjne – działanie ze wzg na dochodzenie do porozumienia;

1. Lokucja, illokucja, perlokucja wg. Johna Austin

   1. Akty mowy (funkcja performatywna mowy –wykonawcza):

      1. Lokucja- sama treść wypowiedzi, opis rzeczywistości pozajęzykowej -dzień dobry! -nigdy nie ma czystej lokucji – treści samej w sobie?

      2. Illokucja – intencja/zamiar – który realizuje się za pomocą wyrażenia np. dzień dobry – realizuje intencje przywitania się;

      3. Perlokucja – rzeczywisty skutek mówienia – zaplanowane następstwo;

2. Trzy światy wg. K. R. Poppera i G. Fregego

   1. Świat faktów = świat obiektywny (postrzegany zmysłowo) Np. Pada deszcz

      1. Fakt=stan rzeczy;

      2. Poznajemy go przez stany rzeczy;

   2. Świat stanów wewnętrznych (wrażenia, przekonania itd.) Np. Boli mnie ząb

      1. Subiektywny

      2. Jednostkowy

      3. Ma 3 poziomy -1-nasze odczucia /niepowtarzalne /jednorazowe/przygodne; -2poziom- przekonania; -3poziom-nasza podmiotowość;

   3. Świat norm społecznych /przedstawień–postrzegany pozajednostkowo/abstrakcyjny;

      1. np. nie kradnij!

      2. Pojęcia/normy/reguły

      3. Kultura –roboczo utożsamiana z 3 światem - komunikacja wewnątrzkultur/ nie między kul.)

-ponieważ nie da się podzielać świata 3, gdy nie podziela się świata 1…albo 2;

1. 3 świat (Frege) –świat myśli – myślenie polega na uchwyceniu myśli; mogą być 0 lub 1;

1. Podwójne kłamstwo słów wg. F. Nietzschego

   1. świat fizykalny (dźwięk) i świat mentalny (obraz) są niewspółmierne/nie da się ich zrównać;

   2. Wyobrażenia – widzimy VS. Pojęcia – myślimy

   3. podwójne kłamstwo słów / podwójna metaforyzacja; - wg Nietzschego celowo wprowadzamy siebie w błąd; - nasz język jest metaforyczny – odnosimy się do wspólnych doświadczeń, które nie są współmierne z doświadczeniami indywidualnymi; ”byłam wczoraj w domu” –wyobrażę sobie dom, ale nie ten sam, o którym ktoś mówi; więc ten ktoś kłamie -zapominamy, że to metafory (kłamstwa) i kłamiemy nieświadomie; -jest tak dlatego że świat fizykalny i mentalny nie są współmierne; -niewspółmierność między domem, a zbiorem domów; -posiadamy w umysłach obrazy rzeczy (wyobrażenia), które są różne od pojęć tych rzec zy;

świat fizykalny(pobudzenie nerwowe-bodziec)świat mentalny(obraz w umyśle)świat fizykalny(dźwięk/słowo);

1. Prawda wg. F. Nietzschego

   1. Zgodność sądu z rzeczą – nie ma takiej - bo wszyscy mamy inne wyobrażenia rzeczy; –wszelkie widzenie/rozumienie jest perspektywistyczne każdy widzi inaczej; nie ma jednej metody poznania prawdy uniwersalnej; nie ma faktów –są tylko interpretacje;

   2. Prawda = ruchliwa armia metafor/metonimii; -wydają się one nam kanoniczne i obowiązujące; -a tak naprawdę prawdy są złudami (metaforami bez siły wyrazu); -zapominamy że prawdy są złudami/metaforami ;

   3. Prawdy ludzie uknuli dla własnego spokoju (bezpieczeństwa) w nieprzyjaznym świecie iluzja;

   4. Prawda jest względna/subiektywna/zmienna/zależna od jednostki;

   5. dla każdego co innego jest prawdą;

   6. nie ma uniwersalnej prawdy o świcie- może być co najwyżej prawda o języku;

2. Sinn i Bedeuntung wg. Fregego (relacja między nazwą a zdaniem)

   1. Sinn – sens/znaczenie

   2. Bedeutung – znaczenie / odniesienie przedmiotowe

(w semantyce)Nazwa odnosi się do przedmiotu-desygnuje go; Predykat odnosi się do zbioru – denotuje go; zdanie= nazwy+predygaty zdanie definiuje stan rzeczy

1. dla Fregego –nazwy coś w świecie fizykalnym;

2. znaczenie wyprzedza odniesienie przedmiotowe; -dlatego jesteśmy podatni na stereotypy/propagandy/indoktrynacje; najpierw coś rozumiemy a potem jesteśmy w stanie odnaleźć to w świecie;

1. Ekstensja, a intencja wg. Fregego

   1. Extensjo/zakres -zdanie ekstensjonalne kieruje ku światu zewnętrznemu –mówimy o świecie;

      1. odniesieniem przedmiotowym wartość logiczna (prawda albo fałsz);

      2. pada deszcz (deszcz-różne zjawiska (zbiór) + pada (śnieg, na kolana(zbiór)) = =dwa predykaty o różnych zakresach

   2. Intensjo/treść -zdanie intensjonalne Kieruje ku światu wewnętrznemu; –mówimy o przekonaniach o świecie-komunikujemy przekonania;

      1. odniesieniem przedmiotowym jest myślmyśli są subiektywne- nieweryfikowalne;

      2. sądzę, że pada deszcz (oboczne odniesienie przedmiotowe- jest nim myśl (że pada deszcz);

2. Nazwa, predykat, zdanie

   1. Nazwa – coś w świecie fizykalnym, ma swoje sinn i bedeutung. Odnosi się do przedmiotu, czyli desygnuje go. Nie ma izolowanych nazw (same nazwy nic nam nie mówią);

   2. Predykat odnosi się do zbioru – denotuje go - odniesienie do wielu przedmiotów;

   3. Zdanie – coś w świecie myślowym; definiuje stan rzeczy; -nazwy+predykaty =zdanie

   4. Nazwa A.Mickiewicz (deygnuje) przedmiot;

   5. Predykat (denotuje) zbiór/ralacja (abstraktycyjne);

   6. zdanie myśl/wartość logiczna;

3. Asercja wg Gottloba Fregego - uznanie zdania za prawdziwe -pozytywne przekonanie-przez które uznajemy zdanie za prawdziwe lub fałszywe; -asercja odnosi się do 2 królestwa (przedstawień) –są na temat zdania ekstensjonalnego;

4. Zdanie elementarne, a funkcja prawdziwościowa wg. L.Wittgensteina

   1. Za pomocą funkcji prawdziwościowej –sprawdza się prawdziwość lub fałszywość zdania;

   2. Zdanie elementarne – jest funkcją prawdziwościową; -ono samo jest argumentem samego siebie sprzeczność; -Wittgenstein nigdy nie napisał czym są przedmioty; więc nie semantyka, ale antycypowanie semantyki; -później zamiast nazwy używał „wyrażenia”;

   3. Zdanie elementarne jest funkcją prawdziwościową samego siebie;

5. Co to znaczy, że Bedeutung zależy od użycia (okoliczności)? Wittgenstein -znaczenie wyrażenia zależy od okoliczności/kontekstu użycia tego wyrazu; wkład w pragmatykę; -użycie oznacza, że ktoś go używa –każdy może mieć na myśli coś innego; -bo różnie używamy tych samych wyrażeń – np. kot –jako pierwszoroczny/zwierzę… -znacznie wyrażenia zmienia się wraz z jego użyciem (w szkole/u weterynarza);

6. Gra językowa, a forma życia wg Wittgensteina

   1. Gra językowa nadawanie bedeutung/znaczeń (Kot-pierwszoroczny/zwierzę/nazwisko) -każde ze skojarzeń ma charakter całościowy; -wyrażenia wieloznaczne – ludzie nie mogą się dogadać; -znaczenie wyrażenia zależy od użycia; -różnie używamy tych samych wyrażeń;

   2. Gra językowa wymaga dwóch osóbma charakter społeczny; -społeczna forma życia;

7. Język a gra językowa

   1. język wymaga dwóch osób - ma charakter społeczny;

   2. gra językowaadawanie różnych bedeutung wyrażeniom;

8. Czy język prywatny jest możliwy wg Wittgensteina

   1. NIE język prywatny, czyli język interpretowany przez jednego człowieka;- -wg Wittgensteina nie da się takiego języka pomyśleć; "Nic tu nie jest ukryte”; -język wymaga dwóch osób-ma charakter społeczny (gra językowa);

   2. Język prywatny musiałby być zbudowany z prywatnych, niezrozumiałych dla innych, pojęć.

9. Semiotyka i jej poddziedziny

   1. jeden z trzech głównych (obok logiki formalnej i metodologii nauk) działów logiki

   2. S. logiczna stanowi ogólną teorię znaków, zwłaszcza znaków językowych - wyrażeń.

   3. S. językoznawcza- nie bada języków sformalizowanych, a jedynie języki naturalne

   4. Pragmatyka-zajmuje się relacjami między znakiem a odbiorcą (interpretatorem)/okolicznością; - bada sposoby posługiwania się mową przez ludzi;

   5. Semantyka- zajmuje się relacjami między znakami a rzeczywistością, do której się odnoszą; zajmuje się znaczeniem wyrażeń w języku; - bada relacje między znaczeniem podstawowym wyrazu, a jego znaczeniem w konkretnym wypowiedzeniu (użyciu);

   6. Syntaktyka – bada relacje, które zachodzą między wyrażeniami (znakami językowymi) wewnątrz języka i które mają charakter formalny (np. inplikacja…);

10. Zdanie analityczne a priori, z. syntetyczne a posteriori, z. syntetyczne a priori

    1. Analityczne a priori - zdanie równościowe niezależne od doświadczenia;

       1. trójkąt to figura mająca 3 boki;

       2. definiujemy jeden termin innymi terminami;

       3. możemy sobie wyobrazić trójkąt;

    2. syntetyczne a posteriori - nierównościowe zależne od doświadczenia;

       1. pada deszcz;

       2. ma charakter przygodny;

       3. składanie nierównego z nierównym (różne predykaty?);

    3. syntetyczne a priori – nierównościowe i niezależne od doświadczenia;

       1. wypowiada o przedmiocie coś, co nie jest zawarte w jego pojęciu, ani zaczerpnięte z doświadczenia

       2. a priori bo ma charakter myślowy;

       3. Mendelejew -mówił o istnieniu pierwiastków, których empirycznie nie był w stanie zbadać;

       4. formułowane nie na podstawie doświadczenia, jednak rozszerzające wiedzę o świecie;

11. Sąd w sensie psychologicznym, a sąd w sensie logicznym wg. K. Ajdukiewicza

    1. Sąd w sensie psychologicznym – są to procesy sądzenia;

       1. zdanie potwierdzające lub zaprzeczające pewnemu stanowi rzeczy

       2. mogące być prawdziwe lub fałszywe;

       3. .będący wyrazem pewnych przeżyć psychicznych

       4. nieartykułowane procesy sądzenia – nie można adekwatnie wyrazić zdaniami

       5. artykułowane procesy sądzenia –można adekwatnie wyrazić zdaniami jakiegoś języka;

    2. Sąd w sensie logicznym – znaczenie zdania w jakimś języku w sensie logicznym

       1. Prawdziwe lub fałszywe zdanie;

12. Znaczenie wg Ajdukiewicza Kazimierza (SINN)

    1. SINN znaczenie to równoważność (czyli relacja); F=ma (siłą to masa pomnożona przez przyśpieszenie); tak jest w językach sztucznych; w językach naturalnych trudno to znaleźć; np.Kot nie równa się pierwszoroczniak - nierównoważne;

    2. dyrektywalna koncepcja znaczenia;

    3. znaczenie posiadają wszystkie słowa i wyrażenie języka.

    4. dwa wyrażenia mogą nazywać ten sam przedmiot a jednak posiadać różne znaczenia;

13. Sens, znaczenie, odniesienie przedmiotowe

    1. -znaczenie- (znaczone+znaczące);SIN - znaczone (wyobrażenie) – zależy od tradycji; -znaczące (obraz akustyczny) –językoznawstwo;

    2. -odniesienie przedmiotowe jest funkcją całości języka którego jest częścią; – nie możemy z góry osądzić, o jaki język chodzi; -odniesienie przedmiotowe BEDEUTUNG– nie może być ustalone zanim nie znamy pełnego języka (Quine);

    3. Sens – sinn -

14. Przekład radykalny W. V. O. Quine’a

    1. przekład z języka, który ma być zinterpretowanyna język tego, kto dokonuje interpretacji; -przechodzenie od dowolnego zdania w j.obcymdo zdania w j.znanym;

    2. metoda podręcznika przekładu (propozycja teorii interpretacji); -metoda przekładu nie jest rozwiązaniem problemu radykalnej interpretacji; -bo zajmuje się relacją między dwoma językami (+język teorii); (3 językami w sumie); a chodzi o interpretacje tylko jednego języka (+język teorii);

    3. więc metoda przekładu zajmuje się trzema językami (zamieszanie); -j.przedmiotowy (z którego przekładamy); -j.podmiotowy (na który przekładamy); -metajęzyk (język teorii);

    4. teoria przekładu mówi, które wyrażenia j.podmiotowego są przekładami wyraże j.przedmiotowego; można wiedzieć jakie zdania j.przedmiotowego są przekładami zdań j.podmiotowego; bez wiedzy co którekolwiek ze zdań znaczy; -powstaje język tłumacza;

15. Epistemologia znaturalizowana wg. Quine’a

    1. Teoria poznania - zajmuje się relacją pomiędzy świadectwami empirycznymi a teoriami świata zewnętrznego, które na podstawie tych świadectw budujemy.

    2. Innymi słowy, epistemolog zainteresowany jest nauką, czyli działalnością polegającą na formułowaniu teorii i ich empirycznym sprawdzaniu.

    3. W takim razie teoria poznania powinna określić, jaką naturę posiada owa działalność, na czym polega formułowanie teorii oraz co nazywamy świadectwem empirycznym. Stosownie do tych trzech problemów możemy wyszczególnić trzy składowe epistemologii znaturalizowanej:

       1. definicja działalności naukowej jako pewnej gry językowej (w rozumieniu Wittgensteina). -Celem tej gry jest zrozumienie świata oraz innowacje technologiczne. -Punktami kontrolnymi, które decydują o poprawności posunięć w grze, są predykcje, czyli przewidywania.

       2. epistemologia normatywna;

       3. epistemologia teoretyczna, czy też lepiej: genetyczna.

16. Hipoteza analityczna wg Quine’a

    1. spotkanie człowieka używającego innego języka; -mówię królik, a on „Gawagai” problem; zachodzi relacja równoznaczności; -tego rodzaju wyrażenie nazywamy hipotezą analityczną;

    2. –(3języki) -własny + obcego + język hipotez analitycznych (teorii); -język hipot.analitycznych – analitycznych bo równoważność; - hipotez bo zakładamy że królik i gawagai znaczą to samo;

    3. różne języki możemy ze sobą zestawiać i przekładać; -nasz język jest siecią powiązań i język spotkanego też; ale są to przypuszczenia/hipotezy, a nie na stałe przyjęte założenia;

17. Wymiana i wojna jako dwa sposoby komunikowania (dwa operatory analityczne)

    1. Wojna – podstawą społeczeństwa konflikt;

-scala/spaja ludzi; -Peter Winch (idea nauki o społ); -nie jak zwierzęta-konflikt ma charakter symboliczny (wymaga interpretacji 2.strony); powiązanie poprzez interpretacje; -Michele Faucaulte – Trzeba bronić społeczeństwa -1976; jesteśmy w sferze permanentnej bitwy; -konflikt pierwociną społeczeństwa; -politykaprzedłużeniem wojny (nie wojna przedłużeniem polityki);

konflikt jest pierwotny w stosunku do wymiany

1. Wymiana – Marcel Mauss -

   1. Wymiana ma charakter symboliczny a nie ekonomiczny.

   2. Dary podnoszą prestiż osoby, która to posiada;

   3. system świadczeń całościowych (podarunek dobrowolnie/obowiązkowo—zbiorowości);

   4. podział pracy społecznej –to forma wymiany;

   5. potlacz-forma świadczeń całościowych w typie agonistycznym/rywalizacji; -pokazowe niszczenie bogactwpokazanie potęgi;

   6. Samoa – mana w darach – trzeba odwzajemniać aby jej nie utracić;

   7. Maorysi – moc rzeczy danej MANA-moc magiczna/religijna/duchowa; -może zniszczyć jeśli się nie odwzajemni daru;

   8. Dając –mamy pewną władzę nad obdarowywanym -dajemy mu cząstkę siebie; -obdarowywani są pod władzą magicznej mocy darów; -odmówienie darówrówne z wypowiedzeniem wojny-odrzucenie wspólnoty;

   9. Reguła szczodrości – podarunki to nie handel/wymiana; cel wymiany jest moralny- chodzi o wytworzenie uczuć przyjacielskich;

   10. Wyspy Triobriandzkie -KULA-system handlu między i wewnątrzplemiennego;

   11. Oddaje się zawsze z nawiązką –inaczej straci się twarz (rywalizacja/antagonizmy);

   12. zasada wymiany/daru właściwa jest społeczeństwom między fazą „świadczeń całościowych (klan wobec klanu), a indywidualnymi umowami (pieniądze);

1. Dziki a barbarzyńca wg. Foucaulta

   1. Dziki– jednostka indywidualna, dziki nawiązuje kontakt z innym dzikim (ekonomicznie, symbolicznie) tworzy społeczeństwo

2. Interpretacja radykalna (dogłębna) wg. Davidsona

   1. oczekuje się, że teoria umożliwi nam zrozumienie wypowiedzi; –których wcześniej nie rozumieliśmy więc nie możemy potwierdzić tej teorii za pomocą próbki poprawnych interpretacji; potrzeba innych potwierdzeń teorii-nie wymagających znajomości znaczeń/interpretacji

   2. polega z grubsza na tym samym, co przekład radykalny w sensie Quine’a, z tą różnicą, że według Davidsona nauczenie się obcego języka nie wymaga przekładu na własny;

   3. Interpretacją kieruje zasada życzliwości (charity) - należy przyjmować, że rozmówca chce powiedzieć prawdę;

3. Zdanie a wypowiedź

   1. Zdanie - wypowiedzenie służące do zakomunikowania jakiejś treści.

   2. wypowiedź - jest to relacja między mówiącym/słuchaczem/okolicznościami/ zdaniem

–więc znaczenie wypowiedzi różni się od znaczenia zdania; (pragmatyka);

- komunikat językowy lub minimalna jednostka językowa tekstu, która przybiera postać pojedynczego zdania lub zbioru takich zdań.

1. Zasada życzliwości wg. Davidsona

   1. Interpretacją kieruje zasada życzliwości, zgodnie z którą należy przyjmować, że rozmówca chce powiedzieć prawdę;

   2. gdy w dziele pojawia się coś, co wydaje się absurdalne, jawnie błędne, nieprawdziwe lub sprzeczne z ogólnym tokiem wywodu, to należy zinterpretować to właśnie w sposób życzliwy. Postępowanie to nie jest jednak tożsame z bagatelizowaniem wykrytego błędu czy też całkowitą, ślepą zgodnością badacza z autorem. Chodzi jedynie o to, by umiejscowić dany błąd na innej płaszczyźnie. Tym samym, nie przekreśla się całkowicie słuszności, prawdziwości bądź też sensowności danego twierdzenia.

   3. oparta jest o zasadę spójności-kiedy ktoś coś do nas mówi, to nie jest to przypadkowe;

   4. oparta na zasadzie korespondencji – dwie osoby w rozmowie odnoszą się do tego samego świata;

2. „Holizm tego, co mentalne” wg. Davidsona

   1. treść stanu mentalnego nie może być oderwana od tego, co z niej wynika i co do niej prowadzi.

   2. Nie można przypisać podmiotowi pojedynczego przekonania; ponieważ jednostkowe przekonania są zrozumiałe tylko na tle innych przekonań.

   3. Każdy przypadek jest uzależniony od teorii, bo treść postawy propozycjonalnej zależy od jej miejsca w sieci przekonań.

   4. Nie można rozszyfrować czyjejś wypowiedzi, jeśli nie potrafi się rozpoznać postaw wobec wypowiadanego zdania.

   5. To, co mentalne, jest więc opisywane poprzez odwołanie do innych przekonań, pragnień, a więc poprzez inne terminy mentalne

3. Język, a metajęzyk( język teorii);

   1. Metajęzyk - język służący do opisu innego języka;

- W skład metajęzyka wchodzą nazwy wyrażeń języka opisywanego (predykaty);

- predykaty - opisujące relacje sematyczne między wyrażeniami języka opisywanego a tym, do czego wyrażenia te się odnoszą;

- językiem badanym może być ten sam język, w którym przeprowadza się badania.

1. Komunikacja wg. Davidsona

   1. komunikacja ciągle ma charakter społeczny- nie ma komunikacji indywidualnej; - bazą jest to co wspólne;

   2. opiera się na procesie interpretacji wypowiedzi. Interpretacją nazywa Davidson stworzenie teorii prawdy dla idiolektu mówiącego.

   3. w formalnej konstrukcji teorii interpretacji wykorzystuje prace Alfreda Tarskiego dotyczące semantycznej teorii prawdy;

   4. idea empirycznego podejścia do problematyki przekładu została zainspirowana pracami Quine’a;

   5. Komunikacja językowa stanowi zarazem proces dochodzenia do wiedzy, który Davidson nazywa triangulacją.

2. Zasada triangulacji wg. Davidsona

   1. Komunikacja językowa stanowi zarazem proces dochodzenia do wiedzy, który Davidson nazywa triangulacją.

   2. Trzem „wierzchołkom trójkąta” odpowiadają trzy rodzaje wiedzy: -wiedza obiektywna (o świecie realnym),

-wiedza subiektywna (o naszych własnych postawach propozycjonalnych); -wiedza intersubiektywna (o postawach propozycjonalnych drugiego człowieka). - Żaden z wymienionych rodzajów wiedzy nie może być zredukowany do pozostałych ani nie może powstać niezależnie od pozostałych.

1. Kultura, jako zbiór postaw propozycjonalnych

   1. Kultura to holistyczny układ postaw propozycjonalnych -warunkujące ludzkie działania; -kultura nie ma charakteru wspólnotowego; kultura integruje ze względu na komunikacyjność;?

   2. Układów postaw propozycjonalnych może być nieskończenie wiele; -układ ten może mieć różne konfiguracje postaw/przekonań; więc jest wiele kultur; -układy mogą się przekształcać w inne układy; więc kultury są zmienne;

2. Komunikacja, a język

   1. ludzie mogą się komunikować nawet wtedy gdy nie mówią tym samym językiem.

   2. Wystarczy, że posiadają jakiś podzbiór przekonań i przekładają wyrażenia na własne języki.

   3. Gdy ludzie mają różny system przekonań i mówią różnymi językami to nie mogą się porozumieć.

   4. Różnice kulturowe są między przekonaniami a nie językami.

   5. Komunikacja międzykulturowa to możliwość jednoczesnego powiązania znaczeń i przekonań.

      1. A nikt przecież nie dzieli identycznych przekonań?

      2. komunikacja nie jest raz na zawsze dana –zaburzona; -przez niewspółmierność między indywiduum a zbiorem; -używając tych samych słów, nie musimy mieć tego samego na myśli; – w innych odsłonach może mieć inne znaczenia (dlatego ważny kontekst); (marchew-warzywo, w innej odsłonie- nos bałwana)

3. Komunikacja międzykulturowa jako koniunkcja różnych zbiorów postaw propozycjonalnych

   1. Komunikacja- połączenie przez język/wymiane/wojne itd. coś nas łączy;

   2. Wobec każdego zdania przyjmujemy jakąś postawę propozycjonalną - byt postulowany;

-lokalizujemy go w przestrzeni mentalnej (przekonania/pragnienia/szacunki/intencje);

-możliwe jest to dzięki powtarzalności zdarzeń-wtedy wiążemy przekonanie z przedmiotem; przekonania to twory nabyte (nabywamy je w kontakcie z przedmiotami);

1. komunikacja jako Połączenie dwóch zbiorów postaw propozycjonalnych;

2. jednostki mogą podzielać przekonania i układy przekonań (postawy p.) z innymi jednostkami;

-Chrześcijanie podzielają Dekalog z Żydami; -czy na jego podstawie mogą komunikować się ze sobą? –przekonania nigdy nie występują w pojedynkę (zbiory-postawy)-holizm więc w jakim stopniu jednostki mogą podzielać zbiory przekonań; -z czymś się zgadzają, a z czymś nie; -komunikacja międzykulturowa jest miarą stopnia obcości jednego człowieka wobec drugiego (jak się różnią);

1. Co to znaczy, że komunikacja międzykulturowa jest możliwa, ale nieprawdopodobna

   1. do komunikacji międzykulturowej jest potrzebna jedność przekonań;

      1. bardzo trudne, żeby ktokolwiek dzielił identycznie te same przekonania;

   2. przekonania nigdy nie występują w pojedynkę (holizm przekonań); -więc w czymś możemy się zgadzać a z czymś nie;

   3. często nie dochodzi do komunikacji – widoczne są tylko „pozory” komunikacji; - F. Nietzsche –krytyka poznania;

   4. Może do niej dość w zetknięciu/zderzeniu systemów kulturowych;

2. Komunikacja międzykulturowa, a pojawienie się i zanikanie kultur.

   1. kultura z natury nie ma charakteru komunikacyjnego, ale porządkujący;

   2. spoiwem społeczeństwa komunikacja;

   3. KOMUNIKACJA jest warunkiem koniecznym KULTURY; -ale KULTURA jest warunkiem wystarczającym KOMUNIKACJI;

   4. Kultura ma charakter komunikacyjny (ale komunikacja nie ma charakteru kulturowego);

   5. Podstawą kultury = ROZUMIENIE (łączenie aktów mowy w sposób odp dla danego języka);

   6. Kultura= sposób bycia ludzi, polegający na wzajemnej komunikacji;

   7. pojęcia kultury i komunikacji są od siebie niezależne; -rozważanie jednego z nich nie pociąga konieczności rozważania drugiego;