Data: 12.03.2015 r.

Klasa: 1g XIII LO

Czas realizacji: 1 godzina lekcyjna (45 min.)

Prowadząca: Paulina Pytel

TEMAT: BIOTECHNOLOGIA W OCHRONIE ŚRODOWISKA

Zakres treści:

• Wykorzystanie organizmów do rozkładu substancji

• Biologiczne oczyszczanie ścieków

• Biofiltry

• Biologiczne metody utylizacji odpadów komunalnych

• Tworzywa biodegradowalne

• Biologiczne metody walki ze szkodnikami

• Ocena stanu zanieczyszczenia środowiska za pomocą bioindykatorów i testów uzyskanych metodami biotechnologicznymi

• Uzyskiwanie energii z wykorzystaniem metod biotechnologicznych

Cele - Uczeń

• wymienia przykłady praktycznego wykorzystania organizmów do rozkładu substancji

• wymienia metody utylizacji odpadów komunalnych

• definiuje pojęcia: oczyszczanie biologiczne, tworzywa biodegradowalne,

• wyjaśnia mechanizm biologicznego oczyszczania ścieków

• omawia zastosowanie testów uzyskanych metodami biotechnologicznymi do oceny stanu środowiska

• omawia istotę funkcjonowania biofiltrów

• wykazuje rolę mikroorganizmów w biologicznym oczyszczaniu ścieków

• charakteryzuje metody utylizacji odpadów komunalnych

• omawia metody zwalczania szkodników z użyciem metod biologicznych

• dowodzi, że przetworzone odpady komunalne stanowią alternatywne źródła energii

• analizuje korzyści wynikające z zastosowania tworzyw biodegradowalnych zamiast tworzyw sztucznych

• Ocenia zastosowanie metod biotechnologicznych do wytwarzania energii

Metody:

• pogadanka

• pokaz

• film

• praca z podręcznikiem

• rozsypanka

Środki dydaktyczne:

• Podręcznik „Biologia na czasie” podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych

– zakres podstawowy

• „Biologia na czasie” - karty pracy ucznia dla szkół ponadgimnazjalnych

• reklamówka biodegradowalna w stanie rozkładu oraz reklamówka biodegradowalna

• okazy porostów (Xanthoria parietina, Hypogymnia physodes, Parmelia sulcata)

• tablice skali porostowej (broszury)

• karty pracy do filmu

• prezentacja multimedialna

• rozsypanka – zadanie do podtematu oczyszczanie ścieków

• tekst z lukami – zadanie na podsumowanie

Formy pracy:

• indywidualna

• ciała klasa

PRZEBIEG LEKCJI:

1. Czynności organizacyjne

Faza wprowadzająca

1. Prezentacja multimedialna, pogadanka: Nauczyciel wyświetla zdjęcie wycieku ropy naftowej na morzu oraz zadaje uczniom pytania:

Co przedstawia zdjęcie? Jakie to jest zjawisko? W jaki sposób powstało?
W jaki sposób są usuwane plamy ropy naftowej? Jakie organizmy są do tego wykorzystywane?

1. Uczniowie zapisują w zeszytach temat lekcji: Biotechnologia w ochronie środowiska

Faza realizacyjna

1. Pogadanka: Jakie znacie inne sposoby wykorzystania biotechnologii w ochronie środowiska?

2. Czy ktoś z Was był może w oczyszczalni ścieków? Czym zajmuje się oczyszczalnia? Rozsypanka - praca z podręcznikiem załącznik nr 1. (podręcznik str. 66)

3. Praca z kartami pracy: Uczniowie wykonują zadanie 1 z kart pracy str. . Sprawdzenie zadania.

4. Pogadanka: Jakie jeszcze oprócz ścieków produkujemy zanieczyszczenia? Skąd się one biorą? Kto je od nas odbiera? Gdzie są składowane? Czy są w jakiś sposób wykorzystywane

5. Film: https://www.youtube.com/watch?v=3J8R2-dLKqI

16:37 – 19:52 = 3:15 min.

Uczniowie otrzymują pytania do filmu „Składowiska. Biogaz z odpadów”

Odpowiedzi uczniów na pytania do filmu załącznik 2.

1. Pogadanka/ pokaz: Nauczyciel pokazuje reklamówkę biodegradowalną. Zadaje uczniom pytania: Czy to jest zwykła reklamówka? Co się stanie z reklamówką gdy pozostawimy ją przez dłuższy czas? Co to są tworzywa biodegradowalne? Nauczyciel pokazuje reklamówkę biodegradowalną w stanie rozkładu. Czy znacie inne produkty biodegradowalne? Jakie?

2. Pogadanka: Co się dzieje gdy spalamy śmieci w piecach domowych? Czy możemy to w jakiś sposób poznać? Dlaczego śmierdzi? W jaki sposób przeciwdziałamy tego typu działaniom? Czy wszędzie da się ograniczyć emisję gazów? Co jest używane do zapobiegania? – BIOFILTRY. Jak są zbudowane?

3. Pogadanka: Czy ktoś z was ma ogród przydomowy? Jeżeli tak to gdzie trafiają resztki roślinne z ogrodu? Co się z nimi stanie po kilku miesiącach? Czy jest wymagane stworzenie specjalnych warunków przy składowaniu biomasy? Jakie organizmy biorą udział w rozkładaniu materii roślinnej?

4. Pogadanka: W jaki sposób możemy ocenić czy powietrze, którym oddychamy jest czyste czy zanieczyszczone? Czy są specjalne techniki?

Nauczyciel pokazuje uczniom okazy porostów oraz rozdaje broszury ze skalą porostową. Zadaje pytania: Czy te organizmy są nam do czegoś przydatne? Czy jest jakiś sposób ochrony naszego powietrza?

Faza podsumowująca

1. Uczniowie otrzymują tekst z lukami. Ich zadaniem jest poprawne uzupełnienie go.

2. Sprawdzenie zadania – uczniowie czytają kolejne zdania tekstu.

3. Zadanie zadania domowego – Przygotuj w jaki sposób można zwalczać szkodniki nie używając chemicznych środków ochrony roślin?

Załącznik 1

Załącznik 2

Pytania do filmu:

1. Co to jest biogaz?

2. Do czego jest wykorzystywany?

3. W jaki sposób biogaz jest przemieszczany do bloków energetycznych?

Załącznik 3

…………………….. to metoda oczyszczania ścieków za pomocą mikroorganizmów. W tym procesie wykorzystywane są przede wszystkim organizmy takie jak: ……………., …………………, ……………….., a nawet larwy ………………… Możemy wyróżnić dwie metody oczyszczania ścieków: …………………………………. i …………………………… Oczyszczanie ścieków może być także przeprowadzane w różnych warunkach: …………………. ( usuwanie związków ……, …… i …….)lub ………………….(utlenianie do CO₂, H₂O i innych związków nieorganicznych).

…………………….jest naturalną metodą unieszkodliwiania i zagospodarowywania odpadów, polegająca na rozkładzie substancji organicznej przez mikroorganizmy oddychające …………………., natomiast ……………………… ……………………. przeprowadzana jest przez mikroorganizmy oddychające …………………… . W trakcie tego procesu powstaje mieszanina gazów zwana …………………… . Stanowi on alternatywne ……………. ……………... Organizmy cechujące się zróżnicowaną wrażliwością
i charakterystyczną reakcją na stan zanieczyszczenia środowiska to …………………………