Przyroda

Rezerwat leśno - stepowy Rezerwat leśno - stepowy „Łabunie” o powierzchni 108,54 ha, utworzony 5.IX.1959 r. położony jest na terenie wsi Dąbrowa gmina Łabunie. Rezerwat ten jest jednym z największych w Polsce obiektów przeznaczonych do ochrony roślinności stepowej, przy czym cechą charakterystyczną jest tutaj występowanie muraw kserotermicznych ( roślinność sucho i ciepłolubnych) na względnie płaskim terenie w mozaice pomiędzy zbiorowiskami leśnymi. Wśród roślin dominują : miłek wiosenny, oman wąskolistny, len złocisty, ciemiężyca czarna Typowo stepowymi są również : storczyk kukawka, obuwik pospolity, pierwiosnka lekarska, zawilec wielkokwiatowy. Pomniki przyrody żywej lipy drobnolistne ( Tilia cordata )- 46 sztuk obw. Pni 160 - 450 cm, wys. 16 m; Łabunie przy drodze do Majdanu Ruszowskiego. lipy drobnolistne ( Tilia cordata ) 13 sztuk obw. 165 - 410 cm wys. 17 m; Łabunie przy drodze Ruszowa klon pospolity ( Acet platanoides ) 15 sztuk, obw. 180 - 260 cm, wys. 16 m; Łabunie przy drodze do Majdanu Ruszowskiego.

Rolnictwo

Gmina Łabunie jest gminą typowo rolniczą. Użytki rolne wynoszą 6395 ha z tego na grunty orne przypada 83 %, na użytki zielone 16 % i sady 1 % ogólnej powierzchni upraw Lasy zajmują 1784 ha w tym lasy będące we władaniu osób fizycznych - 728 ha, lasy stanowiące własność Skarbu Państwa - 1056 ha. Gleby są bardzo dobre i dobre od II - V klasy bonitacyjnej. Na terenie gminy funkcjonuje 1460 indywidualnych gospodarstw rolnych. W przypadku naszej gminy cechą charakterystyczną są specjalistyczne uprawy warzywnicze. Przodują w tym sołectwa : Łabuńki Pierwsze, Łabuńki Drugie, Łabunie Bródek. W uprawie zbóż dominują : pszenica - 65 %, jęczmień - 27 %, żyto 4%. Na uwagę zasługują duże uprawy burków cukrowych i ziemniaków po 800 ha. Hodowla zwierząt opiera się na chowie bydła mlecznego i opasowego oraz tuczu trzody chlewnej. Na terenie gminy występują także gospodarstwa specjalizujące się produkcją drobiu.

Sołectwa

Barchaczów Wieś położona w północnej części gminy Łabunie w obrębie Padołu Zamojskiego. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1507 roku. Podczas Kampanii wrześniowej 13 września stacjonowała we wsi większości sztabu armii „Kraków” gen. Szylinga natomiast 21 września w pobliżu wsi toczyły się zacięte walki 8 pp Legionów z oddziałami niemieckimi. W 1939 roku wieś została spalona. 25 października 1942 r gestapo rozstrzelało we wsi 7 osób. Obecnie wieś liczy 482 mieszkańców , z czego 261 stanowią panie natomiast panowie jest 221. Sołtysem jest pani Elżbieta Kuźma. Najciekawsze zabytki tej miejscowości to: Szkoła drewniana z 2 połowy XIX wieku, Drewniana stodoła i spichlerz z lat 20 tych XX wieku Kaplica murowana z 1905 roku Bródek Wieś położona w północnej części gminy Łabunie w obrębie Padołu Zamojskiego. Wieś o stosunkowo młodej metryce jej początki to 1 połowa XIX wieku. Teren ten również był doświadczany przez niemieckiego zaborcę. 12 grudnia 1943 r. gestapo rozstrzelało 3 mieszkańców. W miejscowości tej obecnie zamieszkuje 264 osoby ,140 kobiet i 124 mężczyzn. Funkcje sołtysa pełni Franciszek Piela. Dąbrowa Dąbrowa należy do najmniejszych sołectw gminy Łabunie. Wieś położona jest na wschodnim skraju gminy Łabunie w obrębie Padołu Zamojskiego. Miejscowość powstała ok. 1920 r. Sołtysem wsi jest Telejko Stanisław. Liczba mieszkańców to 62 osoby , 33 kobiety i 29 mężczyzn Łabunie Łabunie położone w centralnym miejscu gminy Łabunie. W Łabuniach znajdują się wszystkie niezbędne instytucje do prawidłowego funkcjonowania społeczności. W centralnym miejscu znajduje się Urząd Gminy z lat 20 tych XX wieku, również w tym budynku znajduje się Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Kilka metrów od Urzędu znajduje się Bank, w którym można dokonywać wpłat i wypłat. Również w centralnej części znajduje się Urząd Pocztowy. Obok poczty Punkt Apteczny oraz kilka sklepów spożywczo - przemysłowych. Na przeciwko Urzędu Poczty jest młyn drewniany z lat 30 - tych XX w. Nieco dalej postawiony jest Posterunek Policji. W bocznej ulicy znajduje się Dom Kultury w Łabuniach, dalej w tym kierunku znajduję się Ośrodek Zdrowia, oraz budynek w którym znajduję się Publiczna Biblioteka i Apteka na końcu tej ulicy znajduję się Zespół pałacowo parkowy w którym przebywają siostry ze zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi. Głównym i najciekawszym miejscem ze względów przyrodniczym oraz historycznym jest pałac w Łabuniach z otaczającym go parkiem. To miejsce wyjątkowe ze względu na swoja historię, a także na czasy współczesne. To miejsce niegdyś zamieszkałe przez dworzan dzisiaj stanowi enklawę dla poszukujących modlitwy, skupienia, ciszy. Pałac należy do Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi. Siostry prowadzą własne gospodarstwo rolne, które je utrzymuje. Katechizują dzieci w Szkole Podstawowej w Łabuniach i w Łabuniach Pierwszych, a także młodzież w gimnazjum w Łabuniach. Pomagają w religijnym wychowaniu dzieci z Domu Dziecka po przez angażowanie ich w liturgię , przedstawienia okolicznościowe oraz wyjazdy. Organizują spotkania misyjne dla dzieci i młodzieży. Prowadzą spotkania modlitewne dla dorosłych tzw. „Wieczerniki” ( raz w miesiącu). Prowadzą Dom rekolekcyjny, w którym istnieje możliwość wynajęcia domu dla zorganizowanej grupy oraz uczestnictwo w rekolekcjach.  Łabunie - Reforma Wieś położona w jednym z jarów Grzędy Sokalskiej. Wieś powstała po II wojnie światowej z parcelacji majątku łabuńskiego. Wieś położona przy głównej trasie Zamość - Tomaszów Lub. Wieś posiada dwie główne drogi w lewo od Zamościa gdzie znajduję się Leśniczówka. Drugi zjazd w prawo gdzie są główne zabudowania ułożone po obu stronach drogi. Na końcu wsi można wypocząć na parkingu leśnym „cementówka” gdzie są przygotowane miejsca np. na ognisko. Sołtysem wsi jest Pokrywka Andrzej miejscowość liczy 260 mieszkańców, 130 kobiet i 130 mężczyzn. Łabuńki Pierwsze Wieś położona na północno - zachodnim skraju gminy Łabunie nad rzeką Łabuńką w obrębie Padołu Zamojskiego. Pierwsze wzmianki o miejscowości pojawiły się już w XV wieku gdzie należały do dóbr królewskich. 10 grudnia 1942 r. wieś została wysiedlona a ludność wywieziono początkowo do obozu w Zamościu, później część do obozu w Oświęcimiu, a część do Łaskarzewa. Obecnie Łabuńki Pierwsze, których sołtysem jest Petryk Tomasz liczą 1002 mieszkańców, 501 kobiet i 501 mężczyzn. Na terenie Łabuniek Pierwszych znajduję się: - Zespół pałacowo parkowy - Cmentarz wojenny z I wojny światowej, - Cmentarz prawosławny Łabuńki Drugie Pierwsze wzmianki o miejscowości pojawiły się już w XV wieku gdzie należały do dóbr królewskich. 10 grudnia 1942 r. wieś została wysiedlona a ludność wywieziono początkowo do obozu w Zamościu, później część do obozu w Oświęcimiu, a część do Łaskarzewa. Obecnie Łabuńki Drugie w których sołtysem jest Bil Tadeusz liczą 360 mieszkańców, 180 kobiet oraz 180 mężczyzn. Majdan Ruszowski Wieś położona na południowym skraju gminy Łabunie w obrębie Roztocza. Miejscowość powstała około poł. XVIII wieku. Jest najbardziej malowniczo położona wsią gminy. Zabudowania stoją po obu stronach drogi biegnącej szczytem pagóru roztoczańskiego. W środku wsi szkoła podstawowa. Obok Kaplica pełniąca role kościoła, drewniana pięknie zdobiona. 22 marca 1943 roku partyzanci polscy z oddziałem Edwarda Lachawca „Konrad” dokonali udanego ataku na oddział żandarmów konwojujących aresztowanego mieszkańca Rachodoszczy. Sołtysem wsi jest Krupa Roman Stanisław. Miejscowość liczy 332 osoby w tym 164 kobiet i 168 mężczyzn. Mocówka Wieś położona na północnym skraju gminy Łabunie w obrębie Padołu Zamojskego Pierwsze wzmianki o miejscowości to 1 połowa XIX wieku. Mocówka została samodzielną wsią dopiero po II wojnie światowej. Obecnie liczy 166 mieszkańców 89 kobiet i 77 mężczyzn. Sołtysem jest Burdzy Władysław. Do zabytków na tym terenie należą pozostałości parku podworskiego. Ruszów Kolonia Wieś położona na zachodnim skraju gminy Łabunie. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z roku 1472. Wieś rozłożona w dolinie gdzie kiedyś były bagna. 12 grudnia 1942 wieś została wysiedlona przez Niemców. Obecnie sołtysem wsi jest Synowiec Grzegorz. Wieś stanowi przedłużenie wsi Ruszowa . W miejscowości Ruszów - Kolonia jest 161 mieszkańców, 80 kobiet i 81 mężczyzn. Wierzbie Wieś położona na zachodnim skraju gminy Łabunie nad rzeką Łabuńką w obrębie Padołu zamojskiego. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1435 roku. Wieś położona na płaskim pogórze, po obu stronach prostej drogi. W przeszłości stał tu młyn z zabudowaniami dworskim oraz folwarkiem. Nazwa pochodzi od dużej liczby wierzb, które kiedyś się tam znajdowały. Wieś jako pierwsza w gminie była skamasowana. Przed kamasacją wieś spłonęła prawie całkowicie. Przyczyną pożarów była gęsta zabudowa. W czasie II wojny światowej ludność częściowo spacyfikowano. 1943 roku wieś spalono podczas napadu partyzantów na osadników niemieckich. Obecnie funkcję sołtysa pełni Stanisław Pyś. Wieś liczy 398 mieszkańców, 207 kobiet i 191 mężczyzn. Wólka Łabuńska Wieś położona na południowo - wschodnim skraju gminy Łabunie na pograniczu Grzędy Sokalskiej, Padołu Zamojskiego i Roztocza. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1507 roku. Sołtysem wsi jest Wiater Zbigniew. Wieś liczy 677 mieszkańców, trzecia co do wielkości w gminie. Kobiety stanowią 337 populacji natomiast mężczyźni 340

Położenie

Gmina Łabunie położona jest w południowo - wschodniej części województwa lubelskiego i w analogicznej części powiatu zamojskiego. Sąsiaduje z gminami: Komarów Osada ( od wschodu ), Krynice ( od południa), Zamość ( od zachodu) i Sitno (od północy). Przez Łabunie przebiega droga krajowa nr 17, łącząca Lublin z przejściem granicznym w Hrebennem. Z Łabuń do Zamościa jest 10 km, do Lublina 96 km, a do polsko - ukraińskiego przejścia granicznego w Hrebennem 50 km. Gmina Łabunie leży na styku trzech mezoregionów - Padołu Zamojskiego, Roztocza środkowego i Grzędy Sokalskiej

 

 

 

 

 

Na 87,48 km2 powierzchni zamieszkuje około 6377 osób. ( 48 % mężczyzn i 52 % kobiet. Kobiet 3264 mężczyźni 3113 Ludność gmniy zamieszkuje w 13 sołectwach, którymi poczynając od najbardziej zaludnionych są :

lp	miejscowosc	liczba mieszkańców
1	Łabunie	1670
2	Łabuńki Pierwsze	1002
3	Wólka Łabuńska	677
4	Ruszów	543
5	Barchaczów	482
6	Wierzbie	398
7	Majdan Ruszowski	332
8	Łabuńki Drugie	360
9	Łabunie - Reforma	260
10	Bródek	264
11	Ruszów - Kolonia	161
12	Mocówka	166
13	Dąbrowa	62

Powierzchnia

Gmina Łabunie jest jedną z mniejszych obszarowo gmin w powiecie zamojskim.

Jej powierzchnia wynosi 8748 ha, w tym:

- użytki rolne zajmują 6395 ha

- lasy 1784 ha

- teren zabudowy 232 ha

- drogi 176 ha

- odkryte zbiorniki wodne 136 ha

- nieużytki 25 ha

 Charakterystyka

Gmina Łabunie położona jest w południowo - wschodniej części województwa lubelskiego i w analogicznej części powiatu zamojskiego. Sąsiaduje z gminami: Komarów Osada ( od wschodu ), Krynice ( od południa), Zamość ( od zachodu) i Sitno (od północy). Przez Łabunie przebiega droga krajowa nr 17, łącząca Lublin z przejściem granicznym w Hrebennem. Z Łabuń do Zamościa jest 10 km, do Lublina 96 km, a do polsko - ukraińskiego przejścia granicznego w Hrebennem 50 km. Gmina Łabunie leży na styku trzech mezoregionów - Padołu Zamojskiego, Roztocza środkowego i Grzędy Sokalskiej

Rejony chronione

• Roztoczański Park Narodowy

Parki narodowe

Roztoczański Park Narodowy położony jest w obrębie Roztocza Środkowego. Powstał na bazie 10 istniejących uprzednio rezerwatów przyrody. Park chroni najpiękniejsze i najlepiej zachowane fragmenty lasów jodłowo-bukowych oraz torfowisk wysokich i przejściowych.Rzeźba terenu Parku jest bardzo urozmaicona. Łańcuchy wzgórz zbudowane są ze skał kredowych i wapiennych, w wierzchnich warstwach przykrytych piaskami i lessem. Przez teren Roztoczańskiego Parku Narodowego przepływa rzeka Wieprz. Najważniejszym elementem roślinności są lasy, które zajmują 93% ogólnej powierzchni Parku. Spośród zespołów leśnych najcenniejsze są buczyna karpacka oraz bór jodłowy. Są to lasy typowe dla karpackiego regla dolnego. Buczynę karpacką, zajmującą ok. 30% powierzchni leśnej Parku, tworzą głównie drzewostany bukowe i bukowo-jodłowe z domieszką innych gatunków drzew liściastych. Porastają one w większości szczyty oraz zbocza wzniesień i jarów śródleśnych. Bór jodłowy zajmuje ok. 10% powierzchni leśnej Parku i porasta najczęściej dolne partie zboczy oraz obniżenia pomiędzy wzniesieniami. Jodła osiąga niejednokrotnie 50 m wysokości, a średnica jej pnia - 1,5 m. Flora Parku jest bardzo zróżnicowana i bogata. Występują tutaj zarówno gatunki nizinne, jak i górskie, np. zimoziół północny, bagnica torfowa, tojad dzióbaty, widłak wroniec. Lista występujących tu roślin rzadkich liczy ok. 100 gatunków, a prawnie chronionych przekracza 40 gatunków. Wśród nich na uwagę zasługują: śnieżyczka przebiśnieg, wawrzynek wilczełyko, zawilec wielkokwiatowy, czosnek siatkowaty i niedźwiedzi, naparstnica zwyczajna, pokrzyk wilcza jagoda, goryczka orzęsiona, trzy gatunki owadożernych rosiczek, kilkanaście gatunków storczyków oraz najpiękniejszy z rodziny storczykowatych - obuwik pospolity. Równie bogata jest awifauna Parku. Występują tu wszystkie typowe zwierzęta leśne oraz liczne gryzonie, gady oraz płazy. Fauna ptaków liczy 160 gatunków. Do rzadkich i chronionych gatunków ptaków występujących w Parku należą: gil, czyż, dzięcioł białogrzbiety i czarny, jastrząb, krogulec, myszołów, pustułka, bocian czarny i in.

• Hubale

Rezerwaty przyrody

miejsce występowania susła perełkowatego (Citellus suslicus) na terenie pastwiska pod lasem

• Wieprzec

Rezerwaty przyrody

Torfowiska niskie i przejściowe z udziałem gatunków chronionych.

• Popówka

Rezerwaty przyrody

kolonia susła perełkowatego (Citellus suslicus) oraz ostoje gatunków chronionych ptaków i ssaków

• Krasnobrodzki Park Krajobrazowy

Parki krajobrazowe

Park położony jest w obrębie Roztocza Środkowego i obejmuje pasmo wzgórz wapiennych pokrytych utworami piaszczystymi o wysokości do 360 m n.p.m. W rzeźbie dominują ostańcowe skałki i wzgórza porośnięte lasem, urozmaiceniem krajobrazu są również paraboliczne wydmy w dolinie Wieprza i głębokie wąwozy. Ponad połowę powierzchni parku zajmują lasy. Głównym zbiorowiskiem jest bór świeży, a gatunkiem lasotwórczym sosna. Wzgórza porośnięte są przez lasy mieszane z dużym udziałem jodły i buka. Na niewielkich powierzchni leśnej dominującym gatunkiem jest jodła, i najcenniejsze ich fragmenty objete są ochroną rezerwatową. ą (rez. leśny Święty Roch). We florze Parku występują rzadkie rośliny górskie, jak: widłak wroniec, paproć narecznica szerokolistna, przytulia okrągłolistna, oraz inne rzadkie gatunki roślin, również środowisk torfowych i kserotermicznych. Pod względem faunistycznym obszar Parku jest słabo rozpoznany. Z zaobserwowanych rzadkich gatunków ptaków występują: bocian czarny, orlik krzykliwy, błotniak stawowy, kraska, pliszka górska, a spośród ssaków drapieżnych: gronostaje, borsuki, kuny, łasice i tchórze.Park odgrywa znaczącą rolę jako rejon turystyczny oraz uzdrowiskowy (ośrodek lecznictwa uzdrowiskowego w Krasnymstawie).

• Skrzypny Ostrów

Rezerwaty przyrody

las mieszany z naturalnym stanowiskiem modrzewia polskiego (Larix polonica)

• Krasnobród

Stanowiska dokumentacyjne

Nieczynny kamieniołom w którym eksploatowano do 1974r. gezy - odsłonięta ściana o wys. 30 m, wyrobisko ukazujace mezozoiczne skały wapienno-krzemionkowe.

• Rogów

Rezerwaty przyrody

 Rezerwaty przyrody

obfite stanowisko dziewięćsiła popłocholistnego (Carlina onopordiflora) i innych gatunków roślin stepowych

 Przecinka

Rezerwaty przyrody

Starodrzew bukowy z wieloma sędziwymi o okazałych rozmiarach drzewami, największe kresowe stanowisko buka.

 Święty Roch

Rezerwaty przyrody

drzewostany bukowo-jodłowe o charakterze naturalnym.

---