Istnieje kilka definicji wzrostu gospodarczego. Są one następujące:

1. to długookresowy proces powiększania produkcji dóbr i usług w danym kraju

2. to proces zwiększania zasobu dóbr konsumpcyjnych i produkcyjnych

3. to proces zwiększania zasobów dóbr i usług konsumpcyjnych, a w szczególności taki wzrost ilościowy, który zapewnia zwiększenie ilości dobór i usług konsumpcyjnych przypadających na mieszkańca danego kraju

4. jest to stałe zwiększanie zdolności danego kraju do produkcji towarów i usług pożądanych przez ludzi

Zdolności produkcyjne każdej gospodarki zależą przede wszystkim od ilości i jakości występujących w niej zasobów naturalnych, majątku trwałego, jak również od poziomu techniki produkcji oraz poziomu kwalifikacji pracy (wiedzy teoretycznej i doświadczenia produkcyjnego).

Miernikami wzrostu gospodarczego sÄ…:

1. PKB (produkt krajowy brutto) - jest miarą wielkości produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju, niezależnie od tego, kto jest ich właścicielem. Inaczej mówiąc PKB mierzy wartość produkcji wytworzonej w gospodarce kraju.

2. PNB ( realny produkt narodowy brutto) - jest miernikiem całkowitych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju, niezależnie od miejsca świadczenia usług przez czynniki produkcji. Świadczy o ilości dóbr i usług, na których zakup może pozwolić sobie gospodarka jako całość.

3. PNN (produkt narodowy netto = dochód narodowy) - oblicza się go poprzez odjęcie amortyzacji od PNB. Jest to więc ilość pieniądza, jaką dysponuje gospodarka na wydatki na dobra i usługi, po dołożeniu odpowiedniej ilości pieniędzy na sfinansowanie amortyzacji i utrzymania istniejącego zasobu kapitału na dotychczasowym poziomie.

Stopę (tempo) wzrostu gospodarczego stanowi wyrażony w procentach stosunek przyrostu realnego PKB do jego wielkości w okresie bazowym, a więc:

r =	wzrost PKB	x 100 %	=	PKB1 - PKB0	x 100%
				PKB0				PKB0

gdzie: r - stopa wzrostu gospodarczego PKB₁ - realny produkt krajowy brutto w roku badanym PKB₀ - realny produkt krajowy brutto w roku poprzednim

Proces wzrostu gospodarczego uzależniony jest od czynników ekonomicznych, politycznych, kulturowych, demograficznych i przyrodniczych. Do najważniejszych należą:

• nakÅ‚ady pracy i jej wydajność

• zasoby naturalne

• kapitaÅ‚ produkcyjny - budowle, maszyny

• kapitaÅ‚ finansowy

• technologia - wiedza o tym, jak wykorzystać pracÄ™ i kapitaÅ‚ do wytwarzania dóbr i usÅ‚ug

• postÄ™p organizacyjny

• nauka

• czynniki rynkowe, np. rozwój rynków finansowych

• polityka gospodarcza paÅ„stwa

• stabilność polityczna

Wzrost gospodarczy polega więc na rozszerzaniu i ulepszaniu materialnych i osobowych czynników produkcji. Wymaga to ciągłej akumulacji kapitału, dzięki gromadzonym oszczędnościom i inwestycjom, ciągłego doskonalenia ludzkich umiejętności i dokonywania postępu technicznego.

Wzrost gospodarczy nie jest jednak procesem, który przebiega równomiernie i bez zakłóceń. W długim okresie produkcja i produkt krajowy rosną, ale wzrostowi towarzyszą okresowo powtarzające się odchylenia - w górę i w dół. Mamy wówczas do czynienia odpowiednio z ożywieniem i recesją w gospodarce.

Manipulując różnymi czynnikami odpowiedzialnymi za wzrost gospodarczy można do niego doprowadzić. Jeśli jest on możliwy do osiągnięcia powstaje pytanie czy jest pożądany i czy należy do niego dążyć. Ciągłe rozszerzanie potencjału produkcyjnego nie prowadzi do niczego dobrego, bowiem wiąże się z nim ryzyko, np. wyczerpanie zasobów złóż naturalnych. Rozszerzanie się potencjału gospodarczego powoduje również coraz większe zatrucie środowiska, uciążliwości życia codziennego (np. hałas, stres) itp.

Ze wzrostem gospodarczym związane jest pojęcie rozwoju gospodarczego. Obejmuje on nie tylko wszystkie składniki wpływające na wzrost dochodu narodowego, ale także jakościowe przemiany zachodzące w dłuższym okresie w rzeczowej, własnościowej i instytucjonalnej strukturze gospodarki narodowej. Jest więc procesem zmierzającym do ogólnego wzrostu zamożności społeczeństwa i jakościowej poprawy jego warunków życia.

Rozwój gospodarczy w aspekcie rzeczowym wyraża się np. w szybszym wzroście przemysłu przetwórczego niż wydobywczego oraz w jeszcze szybszym wzroście sfery usług konsumpcyjnych w porównaniu ze wzrostem całej sfery produkcji materialnej.

Rozwój gospodarczy w aspekcie własności wyraża się w powstawaniu własności państwowej i komunalnej, w rosnącym udziale wielkich korporacji w ogólnym zasobie kapitału, np. w powstawaniu coraz większej liczby międzynarodowych korporacji.

Rozwój gospodarczy w aspekcie instytucjonalnym wiąże się z rosnącą rolą instytucji państwowych, budżetu państwa oraz systemu bankowego i rynku kapitałowego w funkcjonowaniu gospodarki narodowej.

Podsumowując można stwierdzić, że rozwojowi gospodarczemu towarzyszy wewnętrzna transformacja społeczeństwa, zmiana jego struktury zawodowej i społecznej, która sprzyja stopniowej poprawie jego bytu materialnego i społeczno - kulturowego. Natomiast wzrost gospodarczy jest tym, do czego dąży każda gospodarka, uwzględniając jednak zarówno jego zbyt wysoki, jak i zbyt niski poziom i występujące w tych przypadkach korzyści i niekorzyści.

---