Prawo gospodarcze (26 stron)


Prawo gospodarcze to 3 rodzaje przepisów:

PRZEDSIĘBIORSTWA PAŃSTWOWE - zgodnie z treścią przepisu art. 1 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych PP jest samodzielnym, samorządnym, samofinansującym się przedsiębiorcą, wyposażonym przez ustawodawcę w osobowość prawną.

Samodzielność, samorządność, samofinansowanie to cechy charakteryzujące przedsiębiorstwa (zasada trzech S).

SAMODZIELNOŚĆ - to praktyczne uniezależnienie od fundatora czyli Skarbu Państwa, przejawiające się w następujących aspektach:

PP jest samodzielnym podmiotem, ale ta samodzielność ma swoje granice. Trzeba również pamiętać o tym, że samodzielność PP jako osoby prawnej przejawia się w tym, że podmiot ten sam odpowiada własnym majątkiem za swoje zobowiązania. Kc stanowi wyraźnie, że za zobowiązania PP Skarb państwa nie odpowiada.

SAMORZĄDNOŚĆ - brak jest definicji pojęcia samorządność w przepisach prawnych. Przyjmuję się, że aby można było mówić o samorządności muszą być spełnione trzy elementy:

SAMOFINANSOWANIE - PP działa w oparciu o normalne zasady rynkowe. Chodzi o to, że wydatki PP muszą być pokrywane z jego przychodów, a ponad to oczekuje się że PP będzie przynosić zysk. W sytuacji gdy PP przynosi straty to jest to podstawa do jego likwidacji, albo ogłoszenia upadłości.

RODZAJE PP:

TWORZENIE PP - utworzenie PP poprzedzone jest badaniem zapotrzebowania na jego działanie. Decyzje o utworzeniu PP mogą podjąć:

Akt ten nazywany jest aktem erekcyjnym. Może on przybierać postać decyzji administracyjnej, bądź w ściśle określonych wypadkach umowy. Ustawa reguluje treść aktu erekcyjnego. W akcie tym muszą znaleźć się następujące elementy:

Należy zauważyć, że ze względu na obowiązujące zasady samodzielności i samorządności organ założycielski może określić w akcie erekcyjnym tylko te elementy, które wskazuje ustawa. PP musi być wpisane do KRS. Wpis jest obligatoryjny i ma charakter konstytutywny. Tzn. że PP powstaje dopiero z chwilą dokonania wpisu.

PODEJMOWANIE DECYZJI BEZ UMOCOWANIA PRZEZ ORGAN I PEŁNOMOCNIKA

Każdy organ ma pewien własny, odrębny zakres kompetencji organy te mogą również kontrolować, a w niektórych wypadkach nawet niweczyć działanie innego organu. Każdy organ ma swój zakres kompetencji.

PODEJMOWANIE DECYZJI - pojęcie szerokie, dokonywanie czynności prawnych, a częściej faktycznych, np. rada pracownicza

REPREZENTACJA - angażuje się tu osoby trzecie do np. zawieranie umow przez dyrektora

ORGANY PP:

Oba ww ostatnie organy to organy samorządu. W odniesieniu do reprezentacji w PP obowiązuje zasada tzw. dwóch podpisów. Chodzi o to, że czynność prawna, która powoduje powstanie zobowiązania o wartości przekraczającej 5000 zł musi być dokonane przez co najmniej dwie osoby. Oznacza to, że do skutecznego złożenia oświadczenia woli konieczne będzie współdziałanie dyrektora i pełnomocnika, albo np. dwóch pełnomocników.

PRYWATYZACJA PRZEDSIĘBIORSTWA PAŃSTWOWEGO (po 89 r.) 10.X

W gospodarce rynkowej obowiązują zasady:

PRYWATYZACJA - odpłatne przekazywanie majątku państwowego, KOMUNALIZACJA - przekazanie majątku państwowego gminom, REPRYWATYZACJA - zwrot majątku należącego przed II WŚ do osób prywatnych, które został zabrany po wojnie przez Państwo.

Ustawa z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji, prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (DzU 1 1996 r. nr 118, poz. 561), wprowadza dwa TRYBY PRYWATYZACJI:

KOMERCJALIZACJA (I ETAP) - to proces, w którym Pb zostaje przekształcone w spółkę kapitałową (z o.o. lub akcyjną). Powstała spółka jest jednoosobową spółką skarbu państwa. Komercjalizacji nie podlegają Pb postawione w stan likwidacji lub upadłości, Pb wykonujące decyzję o połączeniu lub podziale, Pb zarządzane na podstawie kontraktu menedżerskiego. Z mocy wyraźnych postanowień ust. komercyjnie podlega również Pb użyteczności publicznej Komercjalizacji dokonuje minister skarbu państwa, podejmując decyzje o komercjalizacji (akt ............ ). Akt ten musi zawierać:

Zarząd tworzonej spółki składa wniosek do KRS o wpisanie spółki do rejestru. Z chwilą wpisania Pb państwowe wykreślane jest z mocy ustawy (ksh).

Konsekwencje komercjalizacji:

Komercjalizacja jest etapem zmierzającym do właściwej prywatyzacji Pb państwowego.

***Szczególne przykłady komercjalizacji:

II ETAP: prywatyzacja właściwa - polega na zbyciu akcji lub udziału podmiotom prywatnym. Prywatyzacja następuje wtedy, gdy zdecydowana większość akcji jest w rękach prywatnych. Akcje spółek powstałych w drodze komercjalizacji zbywane są w drodze oferty ogłoszonej publicznie, przetargu publicznym lub w drodze rokować podjętych na podstawie publicznego zaproszenia. Zbycia akcji w inny sposób jest z mocy prawa nieważne. Pracownicy Pb państwowego mają prawo do objęcia nieodpłatnie do 15% akcji prywatyzowanego Pb.

Prywatyzacja jest dostępna tylko dla Pb stosunkowo małych. Podlegają jej Pb, które są w stanie łącznie spełnić następujące warunki:

Prywatyzacja bezpośrednio polega na rozporządzeniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi Pb poprzez ich sprzedaż albo wniesienie Pb do spółki lub oddanie Pb do odpłatnego korzystania. Osoba nabywająca Pb wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki, których podmiotem było Pb państwowe i to niezależnie od rodzaju tych praw.

PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Zasada wolności podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej regulowana jest w Konstytucji (art. 20). Ograniczenie tej wolności może nastąpić jedynie ze względu na ważny interes publiczny i jedynie na mocy przepisów ustawy. Bardziej szczegółowe regulacje zawiera:

KUPIEC I KUPIEC REJESTROWY - po 1989 wprowadzono zasadę swobody gospodarczej i pojawiła się ustawa o działalności gospodarczej, która wprowadziła pojęcie PODMIOTU GOSPODARCZEGO. Następnie ustawa prawo o działalności gospodarczej wprowadziła pojęcie PRZEDSIĘBIORCY.

PRZEDSIĘBIORCĄ - w rozumieniu ustawy może zostać:

Trzeba wyraźnie podkreślić, że ustawa nie pozwala na uznanie za przedsiębiorcę spółki cywilnej, a jedynie poszczególnych jej wspólników i to w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Ww osoby aby mogły być uznane za przedsiębiorców muszą spełnić dalej następujące przesłanki:

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA (wg ustawy) - to działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie i hodowli zwierząt.

ZAROBKOWOŚĆ - Działalność gospodarcza podejmowana jest w zasadzie w celu osiągania zysku. Zysk może być uznany za istotę tej działalności, dlatego też przesłanką uznania określonej działalności za działalność gospodarczą jest wykonywanie jej w celach zarobkowych, bez znaczenia jest fakt co dany podmiot robi z osiągniętym zyskiem. Nawet gdyby przeznaczyłby go na cel charytatywny i tak działalność należałoby uznać za działalność gospodarczą w celach zarobkowych.

ZORGANIZOWANIE - Działalność gospodarcza to tylko taka aktywność, która podejmowana jest w sposób zorganizowany. O organizacji można mówić gdy dany podmiot np. gromadzi niezbędne materiały, wynajmuje pomieszczenia do produkcji czyli innymi słowy dokonuje pewnych czynności faktycznych, albo też czynności prawnych np. złożenie wniosku o wpis do rejestru.

CIĄGŁOŚĆ - Działalność musi mieć charakter ciągły, tzn. stanowić źródło stałych dochodów danego podmiotu. Chodzi o to, aby wyeliminować możliwość uznania za działalność gospodarczą jednorazowe, albo kilkakrotne podejmowanie pewnych czynności.

Aktywność przedsiębiorcy musi cechować się profesjonalizmem. Na przedsiębiorcę nałożono szereg obowiązków, które mają na celu ochronę zdrowia i życia ludzkiego, a także ochronę środowiska. Wykonywanie działalności we własnym imieniu nie należy utożsamiać z sytuacją, w której działalność gospodarcza wykonywana jest osobiście przez przedsiębiorcę i w oparciu o przedsiębiorstwo, które jest jego własnością. PROKURENT - ma b. szerokie uprawnienia może wszystko, oprócz sprzedaży przedsiębiorstwa i gruntu.

OBOWIĄZKI PRZEDSIĘBIORCY - przedsiębiorca ma obowiązek:

Koncesja to pozwolenie na wykonywanie działalności gospodarczej ściśle określonej w tym pozwoleniu, pod kontrolą organu administracji. Koncesja jest wydawana przez najwyższe organy administracji państwowej (ministrów, szefów urzędów centralnych) i określa warunki pod jakimi działalność może być wykonywana i czas, na jaki koncesja jest udzielona. Koncesje wydawane są w drodze uznania administracyjnego i na czas określony.

Zezwolenie - wydawane jest na czas nieoznaczony i w drodze stwierdzenia administracyjnego. W sytuacji gdy podmiot ubiegający się o zezwolenie spełnia określone warunki, zezwolenie zostanie bezwzględnie udzielone (w odróżnieniu od koncesji gdzie jest to kwestia uznaniowa).

Na podstawie: USTAWA z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej. (Dz. U. z dnia 17 grudnia 1999 r.)

Koncesjonowanie działalności gospodarczej

Art. 14. 1. Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:

1) poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych,

2) wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym,

3) wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią,

4) ochrony osób i mienia,

5) transportu lotniczego oraz wykonywania innych usług lotniczych,

6) budowy i eksploatacji autostrad płatnych,

7) zarządzania liniami kolejowymi oraz wykonywania przewozów kolejowych,

8) rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych.

2. Wprowadzenie innych koncesji w dziedzinach działalności gospodarczej mających szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny jest dopuszczalne tylko w przypadku, gdy działalność ta nie może być wykonywana jako wolna lub po uzyskaniu zezwolenia oraz wymaga zmiany niniejszej ustawy.

3. Zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu określają przepisy odrębnych ustaw.

Art. 15. 1. Jeżeli przepisy odrębnych ustaw nie stanowią inaczej, udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji należy do ministra właściwego ze względu na przedmiot działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu.

2. Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji lub ograniczenie jej zakresu w stosunku do wniosku następuje w drodze decyzji administracyjnej.

3. Koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 2 lata i nie dłuższy niż 50 lat.

4. Minister właściwy ze względu na przedmiot działalności gospodarczej zwraca się o opinię do Ministra Obrony Narodowej w przypadku zamiaru udzielenia, zmiany lub cofnięcia koncesji na prowadzenie działalności w zakresie określonym w art. 14 ust. 1 pkt 2.

5. Zasady koncesjonowania działalności gospodarczej, o której mowa w art. 14 ust. 1 pkt 6, określają przepisy o autostradach płatnych.

6. Zasady koncesjonowania działalności gospodarczej, o której mowa w art. 14 ust. 1 pkt 8, określają przepisy o radiofonii i telewizji.

Art. 16. 1. Organ koncesyjny może określić w koncesji szczególne warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją.

2. Organ koncesyjny jest obowiązany przekazać każdemu zainteresowanemu przedsiębiorcy szczegółową informację o szczególnych warunkach, o których mowa w ust. 1, niezwłocznie po wszczęciu postępowania w sprawie udzielenia koncesji.

3. W dziedzinach, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 2, organ koncesyjny może uzależnić udzielenie koncesji od ubezpieczenia się przedsiębiorcy od odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu.

...

Art. 20. 1. Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub ograniczyć jej zakres w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji:

1) gdy przedsiębiorca nie spełnia warunków wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją określonych w ustawie lub szczególnych warunków podanych do wiadomości przedsiębiorcom w trybie art. 16 lub art. 19 ust. 1,

2) ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa Państwa,

3) ze względu na inny ważny interes publiczny,

4) jeżeli w wyniku przeprowadzonej rozprawy, o której mowa w art. 19 ust. 3, udzielono koncesji innemu przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom.

2. Organ koncesyjny może czasowo wstrzymać udzielanie koncesji, ze względu na przyczyny wymienione w ust. 1 pkt 2 i 3, ogłaszając o tym w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Art. 21. 1. Organ koncesyjny jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie:

1) zgodności wykonywanej działalności z udzieloną koncesją,

2) przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 ust. 3 i art. 16 ust. 1,

3) obronności lub bezpieczeństwa państwa, ochrony bezpieczeństwa lub dóbr osobistych obywateli lub innego ważnego interesu publicznego.

2. Czynności kontrolne przeprowadza się na podstawie upoważnienia wydanego przez organ koncesyjny.

3. Osoby upoważnione przez organ koncesyjny do dokonywania kontroli są uprawnione w szczególności do:

1) wstępu na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części, gdzie jest wykonywana działalność gospodarcza objęta koncesją, w dniach i w godzinach, w których jest wykonywana lub powinna być wykonywana ta działalność,

2) żądania ustnych lub pisemnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych nośników informacji oraz udostępnienia danych mających związek z przedmiotem kontroli.

4. Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego, osoby zastępującej kontrolowanego lub przez niego zatrudnionej, a w razie nieobecności tych osób - w obecności przywołanego świadka.

5. Organ koncesyjny może wezwać przedsiębiorcę do usunięcia stwierdzonych uchybień w wyznaczonym terminie.

6. Organ koncesyjny może upoważnić do dokonywania kontroli, o której mowa w ust. 1, inny organ administracji wyspecjalizowany w kontroli danego rodzaju działalności. Przepisy ust. 2-5 stosuje się odpowiednio.

Art. 22. 1. Organ koncesyjny cofa koncesję w przypadku, gdy:

1) wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją,

2) przedsiębiorca nie podjął działalności objętej koncesją mimo wezwania organu koncesyjnego lub zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją.

2. Organ koncesyjny cofa koncesję lub zmienia jej zakres w przypadku, gdy przedsiębiorca:

1) w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją,

2) rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej, określone przepisami prawa.

3. Organ koncesyjny może cofnąć koncesję lub zmienić jej zakres ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub innego ważnego interesu publicznego.

Art. 23. Przedsiębiorca jest obowiązany zgłaszać organowi koncesyjnemu wszelkie zmiany danych, o których mowa w art. 17 ust. 1 i 2, w terminie 14 dni od dnia ich powstania.

Art. 24. 1. Przedsiębiorca, który zamierza podjąć działalność gospodarczą w dziedzinie podlegającej koncesjonowaniu, może ubiegać się o przyrzeczenie wydania koncesji, zwane dalej "promesą". W promesie można uzależnić udzielenie koncesji od spełnienia warunków wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją.

2. W postępowaniu o udzielenie promesy stosuje się przepisy dotyczące udzielenia koncesji.

3. W promesie ustala się okres jej ważności, z tym że nie może on być krótszy niż 6 miesięcy.

4. W okresie ważności promesy nie można odmówić udzielenia koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej określonej w promesie, chyba że:

1) uległy zmianie dane zawarte we wniosku o udzielenie promesy albo

2) wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków podanych w promesie,

3) ujawniły się okoliczności, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1-3.

Art. 25. Przedsiębiorca, któremu cofnięto koncesję z przyczyn, o których mowa w art. 22 ust. 1 i 2, może wystąpić z wnioskiem o ponowne udzielenie koncesji w takim samym zakresie nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o cofnięciu.

Art. 26. 1. Za udzielenie koncesji lub jej zmianę oraz za udzielenie promesy pobiera się opłatę skarbową, chyba że przepisy odrębnych ustaw stanowią inaczej.

2. Wysokość opłaty skarbowej za udzielenie lub zmianę koncesji oraz za udzielenie promesy określają przepisy o opłacie skarbowej.

Rozdział 4

Zezwolenia na wykonywanie działalności gospodarczej

Art. 27. 1. Uzyskania zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym w przepisach odrębnych ustaw.

2. Organy zezwalające oraz wszelkie warunki wykonywania działalności objętej zezwoleniami, a także tryb wydawania, odmowy wydania i cofania zezwoleń określają przepisy odrębnych ustaw, o ile niniejsza ustawa nie stanowi inaczej.

Art. 28. 1. Organ zezwalający wydaje zezwolenie po stwierdzeniu, że spełnione zostały wymagane prawem warunki wykonywania działalności gospodarczej w dziedzinie objętej obowiązkiem uzyskania zezwolenia.

2. Przed podjęciem decyzji w sprawie wydania zezwolenia organ zezwalający:

1) wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia, w wyznaczonym terminie, brakującej dokumentacji poświadczającej, że spełnia on warunki określone przepisami prawa, wymagane do wykonywania określonej działalności gospodarczej,

2) może dokonać kontrolnego sprawdzenia faktów podanych we wniosku o udzielenie zezwolenia w celu stwierdzenia, czy przedsiębiorca spełnia warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej zezwoleniem.

3. W przypadku gdy wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności gospodarczej wszystkim wnioskodawcom spełniającym warunki nie jest możliwe - zgodnie z obowiązującymi przepisami regulującymi wykonywanie danego rodzaju działalności gospodarczej - organ zezwalający przeprowadza rozprawę administracyjną. Przepisy art. 19 stosuje się odpowiednio.

Art. 29. Wydawanie, odmowa wydania i cofnięcie zezwolenia następuje w drodze decyzji administracyjnej.

Art. 30. Przedsiębiorca może ubiegać się o wydanie promesy zezwolenia. Przepisy art. 24 stosuje się odpowiednio.

Art. 31. 1. Zezwolenie wydaje się na czas nieoznaczony.

2. Zezwolenie może być wydane na czas oznaczony:

1) na wniosek przedsiębiorcy,

2) jeżeli przepisy odrębne tak stanowią.

3. Zezwolenie wydaje się na czas oznaczony w przypadku, o którym mowa w art. 28 ust. 3.

Art. 32. 1. Organ zezwalający cofa zezwolenie w przypadku, gdy:

1) wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej zezwoleniem,

2) przedsiębiorca przestał spełniać warunki określone przepisami prawa, wymagane do prowadzenia działalności gospodarczej określonej w zezwoleniu,

3) przedsiębiorca nie usunął, w wyznaczonym przez organ wydający zezwolenie terminie, stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z przepisami prawa regulującymi działalność gospodarczą objętą zezwoleniem.

2. Organ zezwalający może cofnąć zezwolenie w przypadku, gdy:

1) przepisy odrębne tak stanowią,

2) przedsiębiorca nie podjął, mimo wezwania organu zezwalającego, lub zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej, na którą uzyskał zezwolenie, w przypadku, o którym mowa w art. 28 ust. 3.

Art. 33. 1. Do wydawania zezwoleń na wykonywanie działalności gospodarczej objętej zezwoleniem stosuje się odpowiednio przepis art. 17 ust. 1.

2. Organ zezwalający jest uprawniony do kontroli działalności gospodarczej w zakresie przestrzegania warunków działalności gospodarczej objętej zezwoleniem. Przepisy art. 21 ust. 2-6 stosuje się odpowiednio.

3. Przedsiębiorca jest obowiązany zgłaszać organowi zezwalającemu wszelkie zmiany danych określone w zezwoleniu.

4. Przedsiębiorca, któremu cofnięto zezwolenie z przyczyn, o których mowa w art. 32 ust. 1, może ponownie wystąpić z wnioskiem o wydanie zezwolenia w takim samym zakresie nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji o cofnięciu zezwolenia.

Art. 34. 1. Za wydanie zezwolenia oraz za wydanie promesy zezwolenia pobiera się opłatę skarbową, chyba że przepisy odrębnych ustaw stanowią inaczej.

2. Wysokość opłaty skarbowej za wydanie zezwolenia oraz za wydanie promesy zezwolenia określają przepisy o opłacie skarbowej.

RODZAJE WPISÓW DO KRS:

SPÓŁKA CYWILNA - jest spółką osobową, regulowaną w kc. Przepisy kc traktują spółkę cywilną jako rodzaj umowy cywilnej, na mocy której wspólnicy zobowiązują się dążyć do wspólnego celu gospodarczego i będą to czynić przez:

Umowa spółki cywilnej jest umową konsensualną, co oznacza że do jej zawarcia wystarczy złożenie zgodnych oświadczeń woli. Nie wymaga się żadnej formy szczególnej, chyba że dla celów dowodowych wymagana jest forma pisemna lub gdy jej przedmiotem jest kwota 2000 zł.

Elementami przedmiotowo istotnymi tej umowy, będzie zawsze określenie wspólnego celu gospodarczego oraz sposobu w jaki ten cel będzie realizowany.

CEL GOSPODARCZY:

STOSUNKI MAJĄTKOWE - umowa spółki cywilnej nie tworzy osoby prawnej, ani też nawet tzw. „ułomnej osoby prawnej”. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych spółki jest zdolnością prawną i zdolnością do czynności prawnej jej wspólników.

W kc pojawią się pojęcie majątku spółki, należy je traktować jako skrót myślowy bowiem skoro spółka nie ma zdolności prawnej to nie może mieć swojego majątku. Każdy wspólnik spółki cywilnej obejmuje majątek na zasadach wspólności (nie współwłasności) łącznej (tj. bez określenia udziałów). Cechą charakterystyczną tego majątku jest to i trwa on tak długo jak długo trwa spółka. Wspólność obejmuje współwłasność (tj. dotyczy określonego prawa jakim jest własność) + coś jeszcze i łączy wszystkich wspólników.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA SPÓŁKI - za zobowiązania spółki wszyscy wspólnicy odpowiadają w sposób nieograniczony, całym swoim majątkiem i solidarnie.

NAZWY SPÓŁEK:

PROWADZENIE SPRAW SPÓŁKI CYWILNEJ - to podejmowanie wszelkich czynności (prawnych i faktycznych) mających na celu prowadzenie działalności np. prowadzenie ksiąg, sporządzanie bilansu, przesunięcie towarów w magazynie, wyznaczenie ceny po której będzie sprzedawany towar, prowadzenie korespondencji handlowej.

Prowadzenie spraw to inaczej wszystko to co nie zalicza się do reprezentacji.

REPREZENTACJA SPÓŁKI CYWILNEJ - różni się tym od ww, że angażuje się to osoba trzecia (tj. osoba spoza spółki) i że z osobą tą dokonywana jest czynności prawa.

Każdy wspólnik umocowany jest do reprezentacji spółki w takich granicach w jakich uprawniony jest do prowadzenia jej spraw. Zarówno umowa spółki jak i późniejsza uchwała spółki może pozbawić wspólników tego uprawnienia (??falsus procurator??).

Każdy wspólnik ma prawo bez uprzedniej uchwały wspólników, samodzielnie dokonywać takich czynności, które należą to tzw. zwykłych czynności spółki (np. przesunięcia towaru w magazynie). Gdyby okazało się, że przed zakończeniem tej czynności, któryś ze wspólników sprzeciwiłby się, to wówczas konieczna byłaby uchwała wszystkich wspólników. Każda czynność, która przekracza zakres zwykłych czynności wymaga zgody wszystkich wspólników. Każdy wspólnik natomiast może podjąć zawsze czynność nagłą, to jest taką której nie wykonanie spowodowałoby niepowetowaną stratę spółki.

UDZIAŁ W ZYSKACH I STRATACH - w spółce cywilnej bez względu na rodzaj i wysokość wkładu każdy wspólnik uprawniony jest do równego udziału w zyskach i do takiego samego udziału w stratach. Norma ta ma jednak charakter dyspozytywny, co oznacza że kwestia ta może być przez wspólników ustalona w inny sposób (!!! wyjątek: zabronione jest tworzenie tzw. lwich spółek (societeas leonina), które charakteryzują się ty, że wyłączono prawo wspólnika do partycypowania w zysku.

WYSTĄPIENIE ZE SPÓŁKI CYWILNEJ - nie ma możliwości sprzedaży udziału spółki, skład jej jest stały, a zmiany mogą nastąpić jedynie:

[ 31.X] SPÓŁKA JAWNA (sp.j.)- KSH dzieli wszystkie spółki na :

Spółka jawna jest najprostszą formą spółki, mówi się że jest wyspecjalizowaną formą spółki cywilnej. Różni się jednak od niej w sposób zasadniczy. SPÓŁKA JAWNA - to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Utworzenie spółki jest bardzo proste, wystarczy tylko zawrzeć umowę spółki. Do elementów przedmiotową istotnych umowy należą:

Do zawarcia takiej umowy wystarczy zachowanie formy pisemnej. Spółka powinna być wpisana do KRS (wpis deklaratywny).

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA SPÓŁKI - spółka jawna ma swój odrębny majątek, którym to odpowiada wobec swoich wierzycieli za zobowiązania spółki. Za zobowiązania odpowiadają również wspólnicy spółki lecz odpowiedzialność ta ma charakter subsydiarny, nieograniczony i solidarny z pozostałymi wspólnikami i samą spółką.

REPREZENTACJA SPÓŁKI - prawa wspólnika do reprezentacji spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich, tak więc wspólnik może znajdować się w 1 z 2 sytuacji:

ZALETY SPÓŁKI JAWNEJ:

WADY SPÓŁKI JAWNEJ:

PRAWA WSPÓLNIKÓW:

OBOWIĄZKI WSPÓLNIKÓW:

SPÓŁKA PARTNERSKA - jest spółką osobową, do jej zawiązania potrzebne jest zawarcie umowy w formie aktu notarialnego. Spółka taka mogą utworzyć wyłącznie osoby fizyczne i to tylko takie, które wykonują tzw. wolny zawód.

WOLNY ZAWÓD - to zawód który wymaga pewnych specjalnych predyspozycji. Ustawa nie definiuje tego pojęcia, ogranicza się jedynie tylko do wyliczenia zawodów, które mogą utworzyć spółki partnerskie (katalog zamknięty) np. lekarz, adwokat, radca prawny, doradca podatkowy, aptekarz.

UMOWA SPÓŁKI - w treści umowy musi być zawarte:

Spółka ta musi być wpisana do rejestru przedsiębiorców (wpis konstytutywny).

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA SPÓŁKI - podobnie jak pozostałe spółki osobowe, spółka partnerska może zaciągać zobowiązania oraz nabywać prawa w tym prawo własności nieruchomości oraz pozywać i być pozywaną. Za swoje zobowiązania spółka odpowiada przede wszystkim sama własnym majątkiem. Oprócz tego co do zasady za zobowiązania spółki odpowiada każdy partner solidarnie z pozostałymi partnerami oraz ze spółką. Odpowiedzialność partnerów ma charakter subsydiarny. Od tej zasady istnieją dwa istotne wyjątki (te wyjątki konstruują spółkę partnerską):

REPREZENTACJA SPÓŁKI - w stosunku z osobami trzecimi spółkę może reprezentować każdy z partnerów. Jednak ustawodawca dopuszcza możliwość zastąpienia takiego sposobu reprezentacji wprowadzeniem zarządu. Jeżeli w spółce partnerskiej ustanowi się zarząd to reprezentacja w całości spoczywa właśnie na zarządzie, a wspólnicy tracą prawo do jej reprezentowania. Instytucja zarządu w spółce osobowej jest pewnym ewenementem min. dlatego, że zarząd e swej natury jest organem w rozumieniu prawa cywilnego, a jak wiadomo organy posiadają tylko osoby prawne.

Jeżeli reprezentacja spółki przysługuje partnerom to możliwa jest również następująca sytuacja, która w sposób istotny odróżnia spółkę partnerską od spółki jawnej. Partner może bowiem zostać pozbawiony prawa do reprezentacji spółki na mocy uchwały wspólników z ważnych powodów. W spółce jawnej pozbawienie z ważnych powodów do reprezentacji możliwe było tylko decyzją sądu. Uchwała taka może być podjęcia większością ¾ głosów przy obecności co najmniej 2/3 ogólnej liczby partnerów. Decyzja o pozbawieniu spółki prawa do reprezentacji staje się skuteczne dopiero po dokonaniu stosownego wpisu do rejestru.

SPÓŁKA KOMANDYTOWA - jest spółką osobową. Spółka ta prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Cechą charakterystyczną tej spółki jest to, że co najmniej 1 wspólnik tej spółki (komplementariusz) odpowiada za zobowiązania bez ograniczenia, a co najmniej jeden odpowiada w sposób ograniczony (komandytariusz) i do wysokości tzw. sumy komandytowej.

Do zawiązania takiej spółki konieczne jest zawarcie umowy w formie aktu notarialnego. Do elementów przedmiotowo istotnych takiej umowy należy określenie firmy i siedziby spółki, przedmiotu działalności, określenie osób będących komplementariuszami oraz oznaczenie osób będących komandytariuszami wraz ze wskazaniem ich sum komandytowych.

Do powstania spółki niezbędny jest wpis do rejestru (wpis obligatoryjny i konstytutywny). Firma spółki komandytowej musi zawierać nazwisko co najmniej jednego komplementariusza i dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa” lub „sp.k.”.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA SPÓŁKI - spółka komandytowa jest spółką akcyjną stąd może nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana pod własną firmą. Za swoje zobowiązania. Za swoje zobowiązania odpowiada spółka. Solidarnie ze spółką odpowiadają jej wspólnicy. Reżim odpowiedzialności różni się w zależności od tego czy mamy do czynienia z komplementariuszem czy komandytariuszem.

KOMPLEMENTARIUSZ - odpowiedzialny za zobowiązania spółki w sposób nieograniczony, całym swoim majątkiem, solidarnie ze spółką i pozostałymi wspólnikami. Jego odpowiedzialność ma charakter subsydiarny. Jego sytuacja prawa jest anal9ogiczna do sytuacji wspólnika w spółce jawnej.

KOMANDYTARIUSZ - odpowiedzialny za zobowiązania spółki solidarnie ze spółką oraz pozostałymi partnerami całym swoim majątkiem osobistym. Jego odpowiedzialność ma również charakter subsydiarny. Różnica polega na tym, że odpowiada on tylko i wyłącznie do wysokości oznaczonej sumy komandytowej.

SUMA KOMANDYTOWA - to wyrażona w pieniądzu polskim, ustalona w umowie i wpisana do rejestru przedsiębiorców, kwota do wysokości której, komandytariusz odpowiada z zobowiązania spółki komandytowej.

!!! Trzeba wziąć pod uwagę, że przepisy ksh. Stanowią iż komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności za zobowiązania spółki w granicach wniesionego do spółki wkładu. [im więcej wniósł tym mniej odpowiada]

REPREZENTACJA SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ - w stosunku z osobami trzecimi, spółka komandytową reprezentują komplementariusze, czyli co wspólnicy, którzy odpowiadają z zobowiązania bez ograniczeń. Sposób reprezentacji (np. dopuszczalność reprezentacji łącznej) określa umowa spółki. Ponadto, umowa może niektórych komplementariuszy pozbawić prawa do reprezentowania spółki, ale w takim wypadku dzieje się to za ich zgodą. Późniejsze pozbawienie prawa do reprezentacji komplementariusza możliwe jest tylko na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.

Komplementariusz nie ma prawa do reprezentowania spółki jako wspólnik. Natomiast nic nie stoi na przeszkodzie, aby pełnił on funkcję pełnomocnika spółki lub jego prokurenta. Komplementariusz działając jako pełnomocnik spółki musi przy pierwszej czynności ujawnić fakt, że jest pełnomocnikiem. Jeżeli tego nie uczyni, albo przekroczy zakres umocowania, labo będzie działał bez umocowania za powstałe w ten sposób zobowiązania wobec osób trzecich będzie odpowiadał bez ograniczenia.

NAZWA

Sytuacja prawna komandytariusza jest szczególny. Specyficzny reżim odpowiedzialności za zobowiązania powoduje, że nazwisko, albo nazwa komandytariusza nie może mieścić się w firmie spółki komandytowej. Umieszczenie nazwiska lub nazwy spółki w firmie wskazuje osoby, która za zobowiązania spółki odpowiada bez ograniczeń. Dlatego też umieszczenie tam nazwiska komandytariusza, mogłoby wprowadzić w błąd innych uczestników obrotu gospodarczego. Ksh. Stanowi więc, że w razie umieszczenia nazw komandytariusza w firmie spółki komandytowej następuje automatyczna zmiana reżimu odpowiedzialności takiego komandytariusza i będzie on odpowiadał za zobowiązania spółki tak jak komplementariusz, czyli bez ograniczenia.

PROWADZENIE SPRAW SPÓŁKI - co do zasady należy tylko do komplementariuszy. Do poprowadzenia spraw, które przekraczają zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda wszystkich wspólników w tym również komandytariuszy. Umowa spółki może przewidywać, że komandytariusze będą prowadzić sprawy spółki.

PRAWA

Komandytariuszowi przysługuje tzw. prawo do informacji. Komandytariusz w porównaniu do komplementariusza znajduje się w znacznie gorszej sytuacji pod względem możliwości kontroli interesów spółki. Z reguły nie ma bowiem prawa do prowadzenia jej spraw. Aby wyrównać jego pozycję, ksh. Przyznaje mu prawo do informacji. Polega to na tym, że komandytariusz może żądać odpisu sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz przeglądać księgi i dokumenty spółki w celu sprawdzenia rzetelności sprawozdania.

Co do zasady komandytariusz kontroluje więc stan finansów spółki tylko raz w roku. W określonych przypadkach i na wniosek komandytariusza sąd rejestrowy może zobowiązać spółkę do udostępnienia komandytariuszowi dokumentów niezbędnych do sporządzenia sprawozdania finansowego w każdym czasie, a także zobowiązać spółkę do złożenia wyjaśnień. Te postanowienia są bezwzględnie obowiązujące.

Ponieważ komandytariusz odgrywa w spółce rolę drugoplanową, z reguły nie prowadzi spraw spółki i nie ma prawa jej reprezentować, dlatego też rygory związane z zakazem konkurencji zostały ograniczone. Ksh. Stanowi że zakazu działalności konkurencyjnej nie stosuje się generalnie do wspólnika będącego komandytariuszem, który nie prowadzi spraw spółki i jej nie reprezentuje. Umowa spółki może ustalać jednak znacznie surowsze kryteria.

ZAKOŃCZENIE DZIAŁALNOŚCI SPÓŁKI KOM. (etapy):

SPÓŁKA KOMANDYTOWO AKCYJNA - konstrukcja tej spółki nie jest zupełnie nowym rozwiązaniem na ziemiach polskich, ponieważ takie spółki istniały w oparciu i prawo zaborców (austriackie i niemieckie). Polski ustawodawca wprowadził spółkę komandytowo-akcyjną po raz pierwszy w Ksh. S.K.A. jest spółką osobową, która ma na celu prowadzenie Pb pod własną firmą, w której za zobowiązania wobec wierzycieli co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.

Zgodnie z definicją legalną S.K.A. sjest spółką osobową, która nie posiada osobowość prawnej. W jej strukturze występuje dwa rodzaje wspólników:

Wspólników tych różni przede wszystkim reżim odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Ponad to wyraźnie różnią się także pod względem uprawnień w zakresie prawa do reprezentacji spółki oraz do prowadzenia jej spraw.

Podobnie jak to było w przypadku spółki partnerskiej oraz komandytowej utworzenie S.K.A. wymaga zakończenia pewnej procedury (dość skomplikowanej). Do zawiązania spółki konieczne jest zawarcie umowy i sporządzenie statutu. Osoby, które podpisują statut uważane są za założycieli S.K.A. Ksh. Wyraźnie stanowi, że statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze. Statut stanowi pewnego rodzaju konstytucję nowego podmiotu jakim jest S.K.A. Są w nim zawarte najważniejsze postanowienia dotyczące struktury organizacyjnej spółki oraz sposobu jej działania. Statut musi zawierać co najmniej:

Statut musi być sporządzony w formie aktu notarialnego i jest to zastrzeżone pod rygorem nieważności. Do zawiązania spółki wystarczy sporządzenie i podpisanie statutu, jednak do powstania spółki konieczny jest wpis do KRS (obligatoryjny i konstytutywny).

FIRMA S.K.A. - musi zawierać nazwisko lub firmę co najmniej jednego komplementariusza oraz dodatkowo oznaczenie „spółka komandytowo-akcyjna” lub „S.K.A.”. Zgodnie z ogólnie przyjętą zasadą w firmie tej spółki osobowej musi się znaleźć oznaczenie tego wspólnika, który za zobowiązania spółki odpowiada w sposób nieograniczony. Zasada ta była bezwzględnie przestrzegana w odniesieniu do spółki jawnej oraz spółki komandytowej. Dlatego też podobnie jak to było w spółce komandytowej w firmie spółki komandytowo-akcyjnej nie może znaleźć się nazwa akcjonariusza. Sankcją za załamanie tej normy będzie zmiana rygoru odpowiedzialności takiego wspólnika. Akcjonariusz, którego nazwisko znalazło się w firmie S.K.A. odpowiadać będzie za jej zobowiązania tak jak komplementariusz.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA S.K.A. - spółka ta jest spółką osobową oznacza to, że jest to jednostka organizacyjna, która nie została wyposażona przez ustawodawcę w osobowość prawną. Spółka osobowa jest jednak podmiotem prawa cywilnego. Zgodnie z treścią Ksh. Spółka taka, pod własną firmą, może zaciągać zobowiązania, nabywać prawa, w tym prawo własności nieruchomości, pozywać oraz być pozywana. Za zaciągnięte zobowiązania spółka ta odpowiada przede wszystkim własnym majątkiem. Razem ze spółką za jej zobowiązania odpowiedzialni są wszyscy komplementariusze. Ich odpowiedzialność jest solidarna i nieograniczona. Ma ona charakter subsydiarny.

Sytuacja prawa akcjonariusza - akcjonariusz jest zobowiązany wobec spółki do wniesienia wkładu na pokrycie kapitału zakładowego. Akcjonariusz w ogóle nie odpowiada za zobowiązania spółki. Próba skierowania egzekucji z jego majątku osobistego jest bezskuteczna. Ryzyko gospodarcze akcjonariusza zamyka się więc tylko i wyłącznie we wkładzie, który został wniesiony do spółki w celu pokrycia kapitału zakładowego. Jest to jednak ryzyko gospodarcze, a nie ryzyko prawne.

REPREZENTACJA S.K.A. - prawo do reprezentowania S.K.A. przysługuje tylko i wyłącznie komplementariuszom. Prawa tego nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. Innymi słowy komplementariusz może znajdować się w jednej z dwóch sytuacji:

Komplementariusz może z własnej woli zrzec się prawa do reprezentacji spółki przy sporządzaniu statutu. Klauzula taka musi się znaleźć w statucie i musi on zostać zarejestrowany w rejestrze przedsiębiorców. Późniejsze pozbawienie komplementariusza prawa do reprezentowania spółki jest już bardzo skomplikowane. Taka czynność wymaga bowiem przeprowadzenia następującej procedury:

Akcjonariusz w zasadzie nie ma prawa do reprezentowania spółki, a konkretnie może ją reprezentować na takich zasadach jak każda osoba trzecia (tj. w oparciu o pełnomocnictwo). Jeżeli akcjonariusz dokona czynności prawnej w imieniu spółki nie ujawniając swojego pełnomocnictwa to odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia. Bardzo podobna jest sytuacja gdy akcjonariusz działał jako pełnomocnik przekraczając zakres swojego umocowania, albo też działa w ogóle bez umocowania.

SPÓŁKI KAPITAŁOWE

Cechy spółek kapitałowych:

Spółki kapitałowe są osobami prawnymi. Mają zdolność prawną, zdolność do czynności prawnej, posiadają własny majątek, którym odpowiadają za swoje zobowiązania. Wspólnicy w ogóle nie odpowiadają za zobowiązania spółki kapitałowej. Z punktu widzenia prawa, wspólnik jest osobą obcą w stosunku do spółki. Spółka działa w obrocie gospodarczym poprzez swoje organy. Każda spółka kapitałowa musi mieć co najmniej jeden organ, a mianowicie ZARZĄD. Inne organy są z reguły fakultatywne, z pewnymi wyjątkami. To właśnie zarząd kreuje i uzewnętrznia wole spółki kapitałowej jako osoby prawnej. Oprócz substratu osobowego (tj. wspólników) istotną rolę w spółce odgrywa majątek. Wspólnicy obejmują udziały lub akcje w ilości uzależnionej od wysokości wniesionego do spółki wkładu. Z udziałami i akcjami związane są prawa wspólników.

SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ - podobnie ja wszystkie spółki handlowe, wspólnicy zakładając spółkę zobowiązują się dążyć do wspólnego celu. Sp. z o.o. może zostać utworzona w każdym celu prawnie dopuszczalnym, od tej zasady istnieją ustawowo określone wyjątki:

UTWORZENIE Sp. z o.o. - proces tworzenia spółki jest czynnością ściśle sformalizowaną, związane jest to z faktem, że jest to osoba prawna. Etapy:

!!! TWORZENIE Sp. z o.o.

FIRMA Sp. z o.o. - może być obrana dowolnie, należy jedynie zachować zasady jedności, wyłączności i prawdziwości. :

SKRÓTY: „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”, „spółka z o.o.”, „sp. z o.o.”.

PROCES TWORZENIA Sp. z o.o. - zawarcie umowy spółki powoduje powstanie podmiotu, który przypomina Sp. z o.o. w organizacji. Dodatek ten umieszcza się w firmie spółki dla podkreślenia jej statusu. Spółka w organizacji może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania oraz pozywać i być pozywana. Spółka w organizacji ma zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych. za zobowiązania spółki w organizacji odpowiada spółka całym swoim majątkiem, solidarnie z osobami, które działały w jej imieniu lecz odpowiedzialność jest nieograniczona. Ponadto za zobowiązania spółki w organizacji odpowiadają również jej wspólnicy, ale tylko do wysokości wniesionego wkładu na pokrycie kapitału zakładowego (wspólnicy, którzy nie działają).

Z chwilą wpisania spółki do rejestru powstaje osoba prawna, która staje się podmiotem wszystkich praw i obowiązków w organizacji. Spółka w organizacji ma określony limit czasu działania. Jeżeli zarząd nie zgłosi do sądu rejestrowego spółki w ciągu 6 miesięcy to umowa spółki ulega rozwiązaniu z mocy prawa.

WKŁADY DO SPÓŁKI - tworzą jej majątek początkowy. Obowiązek wniesienia wkładów dotyczy wszystkich wspólników. Mogą to być wkłady pieniężne (gotowizna) i niepieniężne (aporty). Cechą charakterystyczną wszystkich spółek kapitałowych jest to, że przedmiotem wkładów do takiej spółki nie może być prawo niezbywalne, ani też świadczenie pracy lub usług.

KAPITAŁ ZAKŁADOWY - w zamian za wniesienie do spółki wkładów, wspólnicy obejmują UDZIAŁY. Pojęcie udział jest używane przez ustawodawcę w co najmniej dwóch znaczeniach:

KZ dzieli się na udziału (tzw. SYSTEMY UDZIAŁÓW):

UDZIAŁ to inkorporacja praw i obowiązków w spółce. Wspólnicy obejmują udziały za wniesione wkłady. Prawo zabrania obejmować udziały poniżej ich wartości nominalnej, określonej w umowie spółki. Taka operacja mogłaby doprowadzić do skutku w postaci niepokrycia kapitału zakładowego. Dopuszczalne jest natomiast sytuacja odwrotna.

PRAWA I OBOWIĄZKI WSPÓLNIKÓW W SP. Z O.O.

OBOWIĄZKI:

PRAWA:

ORGANY SPÓŁKI Z O.O.:

!!! Samodzielnie opracować z KSH: zgromadzenie wspólników, kompetencje, zwyczajne/nadzwyczajne.

SPÓŁKA AKCYJNA - jest najbardziej rozwiniętą formą spółki kapitałowej. Spółka ta, podobnie ja sp. z o.o. jest osobą prawną. Osoba ta posiada swój własny majątek, który odpowiada za swoje zobowiązania. Akcjonariusz spółki w ogóle ni odpowiada za zobowiązania spółki. Majątek spółki i akcjonariusze są zupełnie rozdzielone. Cechą charakterystyczną S.A. jest to, że udział w niej inspirowany jest w postaci tzw. akcji. Akcja jest w zasadzie papierem wartościowym, którym można obracać.

Do powstania S.A. konieczne jest zakończenie następującej procedury:

1) Musi nastąpić zawiązanie spółki, którego najistotniejszym elementem jest sporządzenie oraz podpisanie statutu. Osoby, które podpisują statut są założycielami spółki. S.A. może założyć każda osoba fizyczna i prawna. Od tej zasady istnieje wyjątek: S.A. nie może być założona wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Sporządzany przez założycieli statut jest zbiorem norm, które będą regulować strukturę organizacyjną i działanie spółki. Statut musi zawierać co najmniej następujące elementy:

  1. oznaczenie firmy i siedziby S.A.; firma może być obrana zupełnie dobrowolnie z zachowaniem zasad jedności i prawdziwości; musi się w niej znaleźć dopisek „spółka akcyjna”; dopuszczalne jest użycie skrótu S.A.;

  2. przedmiot działalności spółki;

  3. czas trwania spółki, jeśli jest oznaczony;

  4. oznaczenie wysokości kapitału zakładowego; [w S.A. minimum 500.000 PLN];

  5. wartość nominalna akcji oraz ich liczba wraz ze wskazaniem czy akcje są imienne, czy na okaziciela;

  6. akcje, z którymi związane będą poszczególne przywileje;

  7. imiona i nazwiska albo firmy założycieli;

  8. liczba członków zarządu oraz rady nadzorczej;

  9. wskazanie pisma do ogłoszeń, jeżeli spółka zamierza się ogłaszać poza monitorem sądowym i gospodarczym.

2) Wniesienie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego.

Wkłady mogą być zarówno pieniężne, jak i aporty. Pewną ciekawostką jest fakt, że KSH w niektórych wypadkach dopuszcza możliwość wniesienia części wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego już po rejestracji.

3) Ustanowienie zarządu i rady nadzorczej.

4) Wpisanie spółki do rejestru. Wpis jest obligatoryjny i ma charakter konstytutywny.

SPÓŁKA AKCYJNA W ORGANIZACJI

Od momentu zawiązania spółki mamy do czynienia z tworem, który przypomina spółkę osobową. Zgodnie z treścią KSH, S.A. w organizacji może pod własną firmą nabywać prawa, w tym prawa własności nieruchomości, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Do firmy takiej spółki dodaje się wyrazy „w organizacji”. Za zobowiązania spółki w organizacji odpowiadają solidarnie spółka i osoby, które działają w jej imieniu. Nadto każdy wspólnik za zobowiązania spółki w organizacji odpowiada solidarnie ze spółką do wysokości nie wniesionego wkładu na pokrycie kapitału zakładowego. Z momentem wpisania do rejestru spółka w organizacji staje się spółką akcyjną, z tym też momentem S.A. staje się podmiotem praw i obowiązków spółki w organizacji.

AKCJA - kodeks posługuje się tym pojęciem w trzech znaczeniach:

  1. Akcja - ułamek kapitału zakładowego spółki. KSH stanowi, że kapitał zakładowy dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 zł.

  2. Akcja - ogół praw i obowiązków wynikających ze stosunku spółki, np. akcja daje prawo do uczestniczenia i głosu na walnym zgromadzeniu, akcja daje prawo do dywidendy, z drugiej strony zobowiązuje akcjonariusza do wniesienia wkładów na pokrycie kapitału zakładowego;

  3. Akcja - dokument, który ucieleśnia prawa i obowiązki akcjonariuszy; w tym znaczeniu akcja jest papierem wartościowym; KSH wyraźnie stanowi, że akcje są zbywalne, spółki mogą jednak ograniczyć prawo do zbycia akcji.

Cena emisyjna akcji - cena, po której akcje są wydawane akcjonariuszom. Może ona odbiegać od ceny .......................... z jednym wyjątkiem: cena emisyjna nie może być niższa od wartości nominalnej akcji. Spowodowałoby to brak pokrycia kapitału zakładowego.

Cena rynkowa akcji - wartość, która kształtuje się w obrocie, szczególnie w obrocie giełdowym. Jest uzależniona od kondycji spółki oraz ogólnej sytuacji ekonomicznej.

RODZAJE AKCJI

Akcje zgodnie z KSH są niepodzielne, nic nie stoi na przeszkodzie, aby były przedmiotem współwłasności. W takim wypadku współuprawnieni z tytułu akcji wykonują swoje prawo przez pełnomocnika. Za zobowiązania wynikające z takiej akcji odpowiadają zaś solidarnie. Wyróżniamy różne rodzaje akcji: zwykłe i uprzywilejowane.

Uprzywilejowanie akcji może dotyczyć prawa głosu na walnym zgromadzeniu, prawa do dywidendy oraz prawa do majątku pozostałego po likwidacji spółki.

Statut może przewidywać inne roszczenia uprzywilejowania, np.:

  1. uprzywilejowanie co do głosu; nie może przekraczać dwóch głosów na akcję;

  2. uprzywilejowanie co do dywidendy, nie mogą dawać dywidendy większej niż 150% dywidendy zwykłej;

Spośród akcji uprzywilejowanych szczególną pozycję zajmują tzw. złote akcje. Pozwalają one np. na wybór członków zarządu lub rady nadzorczej. Uprzywilejowanie to wygasa najpóźniej z dniem, w którym dany akcjonariusz przestał być wspólnikiem spółki. Wynika to stąd, że złote akcje są bardzo silnie związane z konkretną osobą.

Wśród akcji uprzywilejowanych możemy wyróżnić tzw. akcję niemą. Jest ona uprzywilejowana w zakresie dywidendy, nie daje natomiast prawa głosu na walnym zgromadzeniu.

Akcje imienne i na okaziciela - różnica polega na tym, że na akcji imiennej wyróżniony jest jej właściciel. Różnią się też sposobem zbywania i nabywania.

ORGANY SPÓLKI AKCYJNEJ - Spółka akcyjna jest osobą prawną. Podmiot taki do uczestniczenia w obrocie musi mieć organy. Osoba prawna bez organów nie może działać. Kc stanowi, że w takim przypadku konieczne jest powołanie dla niej kuratora. We wszystkich spółkach kapitałowych obligatoryjnym organem jest ZARZĄD, który prowadzi spółkę i reprezentuje ją na zewnątrz. Zarząd może być organem jednoosobowym, jak i wieloosobowym. W skład zarządu wchodzić mogą zarówno akcjonariusze jak i osoby spoza jego grona. Ponieważ do prowadzenia dużego przedsiębiorstwa, jakim jest spółka akcyjna, z reguły potrzebne są informacje specjalne, najczęściej do zarządu powołuje profesjonalnych menadżerów, którzy nie koniecznie muszą być akcjonariuszami spółki.

Co do zasady kompetencje do powoływania i odwoływania członków zarządu ma Rada Nadzorcza. Zdarza się jednak, że statut spółki przewiduje inny sposób powoływania zarządu, albo przynajmniej niektórych jego członków (np. złota akcja dająca określonemu akcjonariuszowi prawo do samodzielnego wskazania członka zarządu). Członek zarządu może być w każdej chwili odwołany. Odwołać go może RN, a poza tym kompetencje do odwołania członka zarządu, albo zawieszenia go w czynnościach ma również Zgromadzenie Akcjonariuszy.

PROWADZENIA SPRAW SPÓŁKI - ar. 371 ksh. stanowi, że jeżeli zarząd jest wieloosobowy to wszyscy jego członkowie są uprawnieni i zobowiązani do prowadzenia spraw spółki. Powinni to czynić wspólnie, statut jednak stanowić może inaczej. Uchwały co do zasady zapadają bezwzględną większością głosów. Dopuszczalne jest umieszczenie w statucie postanowienia, że w razie równego rozkładu głosów decydujący głos ma prezes zarządu.

Warunkiem koniecznym dla ważności uchwały podjętej przez zarząd jest prawidłowe zawiadomienie wszystkich członków zarządu o planowanym posiedzeniu. Uchwały zarządu są protokołowane, a protokół obejmuje porządek obrad, listę obecności oraz liczbę głosów oddanych na poszczególne uchwały. Członkowie zarządu mogą w protokole umieścić zdanie odrębne. Niezależnie od tego wszyscy mają obowiązek podpisania protokołu.

!!! W praktyce ustanawia się zarząd w liczbie nieparzystej, albo umieszcza klauzule w statucie o decydującym głosie prezesa, aby zapobiec sytuacji, w której to na daną uchwałę padła równa liczba głosów.

REPREZENTACJA W ZARZĄDZIE - prawo członka zarządu do reprezentacji spółki akcyjnej rozciąga się ma wszystkie czynności sądowe i pozasądowe spółki. Warto podkreślić, że podobnie jak w innych spółkach handlowych prawa członka zarządu do reprezentacji spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich (!). Jeżeli zarząd jest jednoosobowy, a statut nie przewiduje reprezentacji łącznej to spółka reprezentowana jest przez jedną osobę. Jeżeli zarząd jest wieloosobowy to sposób reprezentacji określa statut, w innym przypadku stosuje się normy względnie obowiązujące (dyspozytywne). Przy zarządzie wieloosobowym składanie oświadczeń woli wymaga współdziałania dwóch osób, albo dwóch członków zarządu, albo członka zarządu i prokurenta.

W niektórych wyjątkowych sytuacjach reprezentację spółki przejmuje Rada Nadzorcza. Następuje to w momencie zawierania umowy pomiędzy spółką a członkiem zarządu, albo w przypadku sporu pomiędzy spółką a członkiem zarządu. W takich sytuacjach spółkę może ponadto reprezentować pełnomocnik powołany uchwałą Walnego Zgromadzenia. Każdy członek zarządu ponosi odpowiedzialność cywilnoprawną za swoje działania w zakresie sprawowanej funkcji. Wymaga się od niego staranności jaka wynika z zawodowego charakteru jego działalności. Członek zarządu odpowiada działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub statutem spółki. Odpowiedzialność ta oparta jest na zasadzie winy. Jeżeli kilka osób doprowadzi do powstania szkody to ich odpowiedzialność jest solidarna.

RADA NADZORCZA W SPÓŁCE AKCYJNEJ - jest zawsze organem obligatoryjnym. Do jej zadań należy sprawowanie stałego nadzoru nad spółką, we wszystkich dziedzinach jej działalności. Taka konstrukcja RN jest konsekwencją zupełnego wyłączenia prawa indywidualnej kontroli spraw spółki przez akcjonariuszy. RN jest zawsze organem kolegialnym, czyli składa się z co najmniej 3 osób. Członkowie RN powoływani są i odwoływani uchwałą Walnego Zgromadzenia, jednakże statut może przewidywać pewne odstępstwa od tej zasady (np. akcja złota). Ksh wyraźnie zabrania łączenia stanowiska w Radzie Nadzorczej ze stanowiskiem członka zarządu, kierownika oddziału lub zakładu, a także zatrudnionego w spółce głównego księgowego, radcy prawnego oraz adwokata świadczącego usługi prawne ze spółki.

Rada Nadzorcza podejmuje uchwały na posiedzeniach. Warunkiem podjęcia ważnej uchwały jest obecność co najmniej połowy członków rady, w sytuacji gdy wszyscy zostali zaproszeni. Członkowie rady mogą głosować ustnie, a jeżeli statut na to zezwala także na piśmie lub przy wykorzystaniu środków porozumienia na odległość. Co do zasady uchwały podejmowane są bezwzględną większością głosów. W przypadku równego rozkładu głosów statut może przewidywać, że decydujące znaczenie będzie miał głos przewodniczącego rady. Posiedzenia Rady zwoływane jest przez przewodniczącego Rady Nadzorczej na wniosek zarządu lub każdego członka Rady Nadzorczej.

KOMPETENCJE RADY NADZORCZEJ - do szczególnych kompetencji Rady należy ocena sprawozdań zarządu z działalności spółki oraz sprawozdań finansowych. Ocena ta dokonywana jest wg kryterium zgodności z księgami, a także ze stanem faktycznym. Warto podkreślić, że RN pomimo sowich szerokich kompetencji nie ma prawa wydać zarządowi wiążącego polecenia dotyczącego sposobu prowadzenia spraw spółki.

WALNE ZGROMADZENIE - jest organem uchwałodawczym. Akcjonariusze podejmują uchwały na walnym zgromadzeniu. Kompetencję do zwoływania walnego zgromadzenia posiada przede wszystkim zarząd. Jeżeli zarząd nie wywiąże się ze swojego obowiązku to Walne Zgromadzenie może również zwołać Radę Nadzorczą.

Walne Zgromadzenie zwoływane jest przez ogłoszenie. Ogłoszenie takie musi być dokonane co najmniej na trzy tygodnie przed terminem Walnego Zgromadzenia. W ogłoszeniu obowiązkowo muszą się znaleźć: data, godzina, miejsce WZ oraz porządek obrad. Uchwały na WZ zapadają bezwzględną większością głosów. Ustawa lub statut mogą jednak przewidywać wyjątki od tej zasady. Uchwały, które zostały podjęte na WZ muszą być spisane w protokole, który sporządza notariusz. RODZAJE WZ:

SPÓŁDZIELNIE - prawo spółdzielcze na całym świecie wykształciło kilka powszechnie przyjmowanych zasad:

*cechy odróżniające spółdzielnie od spółek

W Polsce regulacje dotyczące spółdzielni zawiera ustawa a 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze. W przepisie art.1 tek ustawy zawarta jest legalna definicja spółdzielni - spółdzielnia to dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, która w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Ustawa przewiduje następujące RODZAJE SPÓŁDZIELNI:

Podstawą działalności każdej z nich jest Ustawa prawo spółdzielcze oraz statut.

TWORZENIE SPÓŁDZIELNI - spółdzielnia jest osobą prawną, dlatego do jej powstania konieczne jest dokonanie pewnych czynności faktycznych oraz prawnych. Aby utworzyć spółdzielnie należy sporządzić jej statut:

CZŁONKOWIE SPÓŁDZIELNI - spółdzielnia jest zrzeszeniem osób, dlatego też aby mogła prawidłowo funkcjonować musi w niej pozostawać określona liczba członków. Liczba ta określana jest ustawą i musi być zachowana nie tylko w momencie zakładania spółdzielni, ale także przez cały czas jej trwania. Ustawa wymaga, aby w spółdzielni pozostawało co najmniej 10 osób fizycznych, albo 3 osoby prawne.

Członkiem spółdzielni może każda osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych. Osoba taka musi ponad to spełniać warunki określone w statucie. Ustawa przewiduje wyjątki od tej zasady (np. możliwość uczestniczenia w spółdzielni przez osobę nie posiadającą pełnej zdolności do czynności prawnej; osoba taka nie może jednak zostać wybrana do pełnienia funkcji w organach spldzielni, a swoje prawo do głosu na Walnym Zgromadzeniu realizuje za pomocą swojego przedstswiciela ustawowego.

SPOSOBY NABYCIA CZŁONKOWSTWA W SPÓŁDZIELNI:

UTRATA CZŁONKOSTWA:

PRAWA CZŁONKA SPÓŁDZIELNI - podstawowym prawem każdego członka spółdzielni jest korzystanie ze świadczeń spółdzielni określonych w statucie. W szczególności świadczeniem takim może być np. udział w zysku wypracowanym przez spółdzielnie.

OBOWIĄZKI CZŁONKA SPÓŁDZIELNI - każdy członek musi wnieść wpisowe, które zasila tzw. fundusz zasobowy spółdzielni. Wysokość wpisowego określa statut. Ponad to istnieje obowiązek wniesienia zadeklarowanego udziału, który zasila fundusz udziałowy spółdzielni. Członek spółdzielni uczestniczy w stratach spółdzielni do wysokości zadeklarowanego udziału. Strata w pierwszej kolejności jest pokrywana z funduszu zasobowego, następnie z funduszu rezerwowego, a dopiero gdy ten nie wystarcza uruchamia się środki z funduszu udziałowego. Obowiązkiem o charakterze majątkowych w niektórych spółdzielniach jest obowiązek wniesienia wkładu. Obowiązek ten może wynikać z ustawy lub statutu.

Wkłady zwiększają majątek spółdzielni. Podstawową różnicą pomiędzy wkładami a udziałami polega na tym, że członkowie spółdzielni nie uczestniczą w pokrywaniu ewentualnych strat spółdzielni wniesionymi wkładami a jedynie wpisowym i udziałami.

POSTĘPOWANIE WEWNĄTRZ SPÓŁDZIELCZE - każdy członek spółdzielni może odwołać się od uchwały spółdzielni w sprawach dotyczących jego praw i obowiązków wobec spółdzielni. Szczegółowe zasady takiego odwołania przewiduje statut zawsze jednak odwołanie wnosi się do organu hierarchicznie wyższego. Skorzystanie z postępowania wewnątrz spółdzielczego jest w zasadzie fakultatywne. Obowiązkowo trzeba z niego skorzystać tylko w przypadku spraw wykreślenia i wykluczenia członka spółdzielni. W tych dwóch przypadkach spółdzielnia może zwrócić się z ochroną do sądu powszechnego dopiero po zakończeniu postępowania wewnątrz spółdzielczego. W pozostałych przypadkach skorzystanie z tego postępowania nie zamyka drogi do dochodzenia swoich praw przed sądem powszechnym.

ORGANY SPÓŁDZIELNI - opracować samodzielnie, jaki są, kto może być członkiem, kompetencje danego organu. Generalnie organy w sp. z o.o. i akcyjnej i spółdzielni działają podobnie.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
OPRACOWANIE PRAWO BANKOWE (26 STRON)
Prawo gospodarcze (13 stron), studia prawnicze, 4 rok, prawo gospodarcze
Publiczne prawo gospodarcze 26.02.11, Publiczne Prawo Gospodarcze(1)
Prawo gospodarcze (24 stron), studia prawnicze, 4 rok, prawo gospodarcze
Polityka gospodarcza (26 stron) EHC774AVS5MBY2FHSTDRR2GHQSSKAZZQYSLGQMY
Opcje i instrumenty pochodne (26 stron), Opcja jest to umowa dająca jej posiadaczowi prawo do wykona
Koncesjonowanie działalności gospodarczej (10 stron) new, Uczelnia, sem I, Prawo Gospodarcze
Prawo gospodarcze zagadnienia egzaminacyjne (61 stron)
Prawo gospodarcze - zagadnienia (13 stron), studia prawnicze, 4 rok, prawo gospodarcze
prawo konstytucyjne opracowanie 2 (26 stron), pliki zamawiane, edukacja
Prawo w gospodarowaniu nieruchomością S 26 02 2016
od Elwiry, prawo gospodarcze 03
prawo gospodarcze wspólny znak towarowy
prawo gospodarcze orzecznictwo konkurencja

więcej podobnych podstron