Obróbka plastyczna - metoda obróbki metali polegająca na wywieraniu narzędziem na obrabiany materiał nacisku przekraczającego granicę jego plastyczności i mająca na celu zmianę kształtu i wymiarów obrabianego przedmiotu. Uzyskuje się zazwyczaj poprawę własności mechanicznych.Plastyczność: zdolność materialu do odkształceń stalych bez utraty spójności.Za wysoką plastyczność metali i stopow odpowiedzialne SA występujące w strukturze krystalicznej wady liniowe zwane dyslokacja.Przemieszczanie się dyslokacji to glowny mechanizm odkształcenia plastycznego.

Metale najbardziej plastyczne: Au, Ag,Al.,Cu,Fe,Pt.

Drugi z mechanizmow odkształcenia polegający na przesunieciu kolejnych warstw atomow w płaszczyźnie blizniakowania tylko o czesc parametru sieciowego. Blizniakowanie wystepuje również wtedy gdy utrudniony jest poślizg, przy odkształceniu w niskich temp. I z duza szybkością.Metale polikrystaliczne w porównaniu z monokryształami maja wyższe właściwości wytrzymałościowe, tym wyższe im mniejsza jest wielkość ziarn.

Zalety obróbki plastycznej

• oszczędność materiału

• oszczędność robocizny

• oszczędność narzędzi

• wyższa jakość przerobionego materiału

• możliwość nadawania skomplikowanych kształtów, które w innych technologiach są trudne bądź niemożliwe do osiągnięcia Wady obróbki plastycznej

• droga technologia

• skomplikowane maszyny

• labolatoria badawcze

Narzędzia do obróbki plastycznej

• Młoty

• Tłoczniki

• Matryce

Obrabiarki do obróbki plastycznej

• Młoty

• Prasy

• Kuźniarki

• Walcarki

• Ciagarki

• Gietarki

Rodzaje obróbki plastycznej

• kucie

• matrycowe,

• swobodne,

• walcowanie

• ciągnienie

• tłoczenie

• gięcie

• dogniatanie (obróbka powierzchniowa)

wstazniki plastyczności materialu:

- wydłużenie całkowite: stosunek trwałego wydłużenia bezpośredniego probki po rozerwaniu długości pomiarowej.

-wydluzanie równomierne

-przewezanie.

Warunkiem przejscia materialu w stan plastyczny jest nie tylko wystapienie odpowiednio dużych naprężeń, ale przedewszystkim odpowiedniu dużych roznic miedzy tymi naprężeniami.

Obciążenie proste: to takie w którym w trakcie obciążanie nie ulegla zmianie stosunek naprężeń.

Kucie matrycowe:

Ze względu na budowe dzielimy na:

-otwarte

-zamkniete

Czynniki wpływające na wybor płaszczyzny podzialu:

-ksztalt geometryczny odlewki

-wypelnianie wykroju matrycy

-jakosc odlewki

-sposób kształtowania i wytwarzania matryc

-asymetryczny Kusztal odlewki.

Podzial odkuwek na grupy:

1 odkowki w kształcie wydłużonym

2 odkowki o kształcie zbliżonym do okrągłego w płaszczyźnie podzialu.

3 odkowki o kształcie zbliżonym do grupy 1i2.

Ciągarstwo: proces przerobki plastycznej metali na zimno, w którym zmienia się kształt lub pole przekroju materialu pod wpływem przeciągania go przez najedzie. Proces ten zapewnia rowniez rowoczesnie duza dokładność wymiarow i wysoka jakość powierzchni, to jedyny sposób wykrawania drutow o bardzo malych przekrojach do ok. 4 mikrometrow.

Stosowane wskazniki stopnia odkształcenia:

-wzgledny ubytek przekroju

-wydluzenie względne

-wspolczynnik wyduszenia.

Metody ciągnienia

-ciagnienie na krotkim trzpieniu

-bez trzpienia (swobodne)

-na dlugim trzpieniu (na ruchomym) uzyskuje się największe stopnie odkształcenia. Ten sposób wymaga dodatkowej operacji rozwalcowania (poprzecznego) w celu wyjecia trzpienia.

Proces ciągnienia realizowany jest na ciegorkach które dzielimy na:

-ławowe przeznaczone do ciągnienia prostych odcinkow pretow.

- bębnowe- przeznaczone do ciągnienia w kregach drutow i rur o malych przekrojach i dowolnych długościach, z reguly stosuje się ciągarki wielostopniowe, w których drut ciągniony jest przez kilkanaście ciągadeł jednoczesnie.

W procesie ciągnienia musi być spełniony podstawowy warunek, aby sila ciągnienia nie przekraczala wartości które spowodowala odkształcenie plastyczne w już przeciągniętej czesci pasma.

Metody zmiejszania roli tarcia:

smarowanie hydrostatyczne -polega na podawaniu smaru pod wysokim cisnieniem do strefy odkształcenia.

Smarowanie hydrodynamiczne- polega na umieszczaniu przed ciągadłem tulei o stozkowa zmniejszającym się otworze, której czasteczki smaru porywamy przez poruszający się material ulegaja sprężeniu.

- zastosowanie przeciw poślizgu.

CIECIE

Rodzaje nożyc do ciecia blachy:

Gilotynowe (skokowe, wibracyjne)

- nozyce krazkowe ( o osicha rownoleglych)

Techniczne ciecie oznacza dzialanie na material paru sil na niewielkim ramieniu, co w początkowej fazie procesu doprowadza do napiecia materialu przez co styka się z…. na niewielkiej powierzchni otaczającej linie ciecia w miejscu tym dochodzi do koncentracji naprężeń i w efekcie do plastycznego, a pozniej ruchomego rozdzielenia materialu.

WYCISKANIE (prasowanie wyplywowe)

Wyciskanie polega na tym ze zamkniety w pojemniku czyli recypiencie pod naciskiem tloka (plytki cisnacej) jest wyciskany przez otwor matrycy i uzyskuje kształt przekroju poprzecznego wyrobu odpowiadający kształtowi matrycy.do wyciskania współbieżnego ze względu na podobny charakter przebiegu procesu zaliczamy wyciskanie z wypływem jednostronnym, dwustronnym, pod dzialaniem 2 stempli.

Wyciskanie przeciwbieżne polega na tym ze material wyciskany jest w kierunku przeciwnym do ruchu tloka.

Przy wyciskaniu współbieżnym material przemieszcza się względem ścian recypienta i dlatego w miare spadku powierzchni tarcie maleje sila wyciskanie w fazie laminarnego wypływu. Na skutek tarcia, srodkowe warstwy plyna szybciej, co może doprowadzic do powstania tzw. Wciągu prasowniczego. Stopien odkształcenia rosnie od początku wyciskanego elementu w kierunku matrycy, zmienia się również na przekroju poprzecznym.

Smarowanie:

-przy wyciskaniu stali i stopow tytanu na goraco mieszanina pylkowego grafitu i oleju roślinnego lub szklo wodne w polaczeniu z grafitem pylkowym, albo szklo w formie proszku, wokien czy tkanin.

-przy wyciskaniu na zimno sopow metali niezdarnych mieszanina oleju maszynowego i sproszkowanego grafitu w stosunku 1:3

Wskaźniki odkształcania:

-wspolczynnik (stopien) wydłużenia

-wzgledny stopien odkształcenia

-logarytmiczny (rzeczywisty) stopien odkształcenia.

KUCIE

Kucie:

Mlotami, prasami, walcami

Kucie to proces kształtowania objętościowego na zimno lub na goraco.

Operacje kucia swobodnego:

Spaczanie, wydłużanie, poszerzanie, spłaszczanie, odsadzanie, przesadzanie, zaostrzanie, okrazanie, rozkuwanie, wgłębianie, prostowanie, wygladzanie, zgrzewanie kuźnicze, giecie, skrecanie, nacinanie, odcinanie, przebijanie.

Wskaźniki stopnia odkształcania przy wydłużaniu:

Wydłużenie względne, wyduzanie rzeczywiste, współczynnik wydłużania, stopien przekucia.

---