Główny problem badawczy:
W jaki sposób muzykoterapia może być wykorzystywana w pracy z osobami uzależnionymi?
Zmienne zależne:
-wpływ muzykoterapii na osoby uzależnione,
Definicja operacyjna:
Dane uzyskane na podstawie obserwacji osób uzależnionych podczas terapii, zmiany będą rozpoznawalne na podstawie porównania wpływu wśród badanych osób
Wskaźniki: znaczny wpływ, mały wpływ, brak wpływu
Według E. Galińskiej termin muzykoterapia odnosi się do muzyki w wymiarze psychoterapeutycznym. Twierdzi ona, że wartość terapeutyczną posiada nie tylko sama muzyka i różne techniki muzykoterapeutyczne, ale przede wszystkim kontakt terapeutyczny z pacjentem. Jej zdaniem specyfiką muzykoterapii jest dostarczanie przeżyć emocjonalnych odpowiednio kształtowanych przez muzykę. Muzyka może powodować np. aktywizowanie i wyzwalanie emocjonalnych procesów, może pobudzać do aktywności emocjonalnej, szczególnie tej, która dotyczy konfliktowych, patogennych przeżyć. M. Dobson w swoich rozważaniach nad muzykoterapią przytacza stanowisko T. Natansona i twierdzi on, że muzykoterapię należy rozumieć, jako działanie w zakresie profilaktyki, leczenia, postępowania rehabilitacyjnego oraz działań zbliżonych, jako działanie posługujące się różnorakimi technikami zależnymi od celów, sytuacji i warunków stosowania oraz przewidzianych do osiągnięcia efektów. Muzyka jest bodźcem dźwiękowym skonstruowany w taki sposób by miał działanie uspokajające lub pobudzające, sterując czynnościami wegetatywnymi organizmu. Za pośrednictwem muzyki łatwo można oddziaływać na emocje i docierać do nieświadomej warstwy psychiki. Przeżyciu muzycznemu przypisuje się funkcję regresywną, powodującą cofnięcie się do wcześniejszych etapów rozwoju jednostki oraz funkcję komunikacyjną i poznawczą.
-osoba uzależniona
Definicja operacyjna:
Określenie stopnia uzależnienia danej osoby za pomocą uzyskania danych o częstotliwości i ilości przyjmowanej substancji uzależniającej.
Określenie stanu emocjonalnego na podstawie umiejętności kontrolowania własnych emocji, umiejętności dostosowywania form i stopnia ekspresji do wymagań otoczenia społecznego.
Wskaźniki: stan emocjonalny badanego, stopień uzależnienia badanej osoby
-opinia i nastawienie osób uzależnionych do leczenia uzależnień za pomocą muzykoterapii
Definicja operacyjna: Dane uzyskane na podstawie metody dialogowej (rozmowy) z osobami uzależnionymi poprzez porównanie ich opinii oraz nastawienia.
Wskaźniki: pozytywne nastawienie i opinia, obojętne nastawienie i opinia, negatywne nastawienie i opinia
Przykładowe pytania, jakie może zadać osoba przeprowadzająca wywiad:
- Czy uważasz, że muzykoterapia pomoże Ci uporać się z nałogiem?
-Czy Twoim zdaniem muzykoterapia może być skuteczna?
-Co sądzisz na temat muzykoterapii?
Zmienne niezależne:
-formy muzykoterapii,
-rodzaj terapii,
-rodzaj uzależnienia.
Problemami szczegółowymi w mojej pracy do zmiennej wpływ muzykoterapii na osoby uzależnione, są pytania:
W jakim stopniu muzykoterapia może być skuteczna w leczeniu uzależnień?
Na ile kontakt z muzykoterapeutą może być wartościowy dla leczenia osób uzależnionych?
Jakie działania należy przedsięwziąć, aby muzykoterapia wywierała duży wpływ na osoby uzależnione?
Jakie mogą być zalety wykorzystania muzykoterapii w pracy z osobami uzależnionymi?
Bibliografia:
Goryszewsak H.: Muzykoterapia w świetlicy szkolnej. Wrocław 2008
Łobocki M.: Metody i techniki badań pedagogicznych. Kraków 2003
Skrypt z materiałów PUW „Psychologia rozwojowa - emocje”