Profilaktyczne badania piersi

Jak rośnie guzek ? Przeważnie rozwija się z nabłonka drobnych przewodów gruczołów mlecznych. Na ogół rośnie wolno. Potrzebuje siedmiu lat, żeby osiągnąć średnicę 1 cm, czyli pierwsze stadium, w którym choroba jest uleczalna. Taki guz kobieta sama może wykryć. Rak nie leczony powiększa się, obejmuje skórę, mięśnie, klatkę piersiową, węzły chłonne.

W zaawansowanym stadium daje przerzuty do kości, wątroby i płuc. Komórki rakowe mnożą się, rosną i wyniszczają cały organizm. Ważne, aby nie dopuścić do tego etapu.

Co powinno zaniepokoić?

1. Maleńki guzek lub stwardnienie w piersi.

2. Wciągnięta brodawka.

3. Pomarszczona skóra.

4. Nagła zmiana kształtu lub powiększenie jednej piersi.

5. Obrzęk zapalny.

6. Pojawienie się wydzieliny z brodawki.

7. Odmienny wygląd piersi podczas równoczesnego podnoszenia obu rąk do góry.

8. Powiększone węzły chłonne pod pachami.

Wielkości guzków wykrywanych u kobiet :

średnia wielkość guzków wykrywanych u kobiet, które regularnie wykonują

3 mm mammografię

średnia wielkość guzków wykrywanych podczas pierwszej w życiu mammografii

6 mm

średnia wielkość guzków wykrywanych przez kobiety, które

regularnie wykonują samokontrolę piersi

12 mm

średnia wielkość guzków wykrywanych przez kobiety, które tylko

czasami, nieregularnie wykonują samokontrolę piersi

25 mm

średnia wielkość guzków wykrywanych przypadkowo u kobiet,

które nigdy nie wykonywały samokontroli piersi

40 mm

Wskazania do badania mammograficznego

Niezależnie od wieku mammografię powinny wykonać kobiety:

- w przypadku ujawnienia zmian podejrzanych o proces złośliwy,

- przy kontroli po wykonanym zabiegu usunięcia zmiany patologicznej,

- przy monitorowaniu i ocenie skuteczności leczenia nowotworów złośliwych i wykrywaniu wznowy.

U kobiet w wieku 35-40 lat mammografia wskazana jest:

- dla wykrycia ewentualnie istniejących zmian nowotworowych (szczególnie u kobiet obciążonych wysokim ryzykiem zachorowania na raka sutka),

- w celu zidentyfikowania różnych zmian, pomimo że nie wzbudzają one podejrzenia o złośliwość (dysplazja, nowotwory łagodne),

- w celu zlokalizowania zmian wymagających zabiegów diagnostycznych i oceny ich wyników.

U kobiet w wieku 40 lat należy przeprowadzić pierwsze badanie mammograficzne.

U kobiet w wieku 40-50 badanie mammograficzne zalecane jest co dwa lata.

U kobiet w wieku powyżej 50 lat badanie mammograficzne wykonywane powinno być raz w roku.

Zalecane badania profilaktyczne

1. Wiek 20 - 39 lat :

- comiesięczna samokontrola piersi,

- badanie kontrolne piersi wykonywane przez lekarza co trzy lata.

2. Wiek 40 - 50 lat :

- comiesięczna samokontrola piersi,

- badanie kontrolne piersi wykonywane przez lekarza co trzy lata,

- w wieku 40 lat wykonanie pierwszego badania mammograficznego,

- kolejne badania mammograficzne wykonywane co dwa lata.

3. Wiek powyżej 50 lat :

• comiesięczna samokontrola piersi,

• badanie kontrolne piersi wykonywane przez lekarza co trzy lata,

• raz w roku wykonanie badania mammograficznego.

MK

Samokontrola piersi

Przed lustrem

1. Unieś ręce do góry, czy nie widzisz zmian w kształcie piersi i kolorze skóry? Czy skóra nie marszczy się i nie ciągnie?

2. To samo skontroluj opierając dłonie mocno na biodrach.

3. Ściśnij brodawkę. Zobacz czy nie wydziela się z niej płyn.

Pod prysznicem

4. Lewą rękę połóż z tyłu głowy, prawą na lewej piersi. Lekko naciskając trzema środkowymi palcami, zataczaj drobne kółeczka wzdłuż piersi, z góry na dół i z powrotem. To samo zrób z prawą piersią. Sprawdź, czy nie czujesz stwardnienia lub guzka.

Po kąpieli.

5. Połóż się. Wsuń poduszkę lub zwinięty ręcznik pod lewy bark, lewą rękę włóż pod głowę. Trzema środkowymi palcami prawej ręki zbadaj lewą pierś, tak jak pod prysznicem. To samo powtórz z prawą piersią.

6. Wyjmij rękę spod głowy, połóż wzdłuż tułowia i zbadaj pachy. Sprawdź czy nie masz powiększonych węzłów chłonnych.

Zaufaj dłoniom

1. Badaj się zawsze tydzień po menstruacji.

2. Po menopauzie badaj się raz w miesiącu, np. w pierwszą sobotę.

3. Gdy zauważysz coś niepokojącego, idź natychmiast do lekarza.

4. Nie każdy guzek jest rakiem.

5. Nawet gdy sama nie widzisz niepokojących zmian, kontroluj piersi u lekarza.

6. Po ukończeniu 35 lat zrób mammografię.

7. Rak piersi wcześnie wykryty jest uleczalny, a guz można usunąć zachowując piersi.

MK

BADANIE

Miedziowy Pacjent Nr 2 październik 2001

---