lotnisko, BHP, STRAŻAK


SZKOŁA ASPIRANTÓW
PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ
W KRAKOWIE

PRACA ZALICZENIOWA

PRZEDMIOT: TAKTYKA DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH - RATOWNICTWO LOTNICZE

TEMAT: OPRACOWANIE WZORCOWEGO OPERACYJNEGO PLANU RATOWNICTWA LOTNISKOWEGO

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
1. OPERACYJNY PLAN RATOWNICTWA LOTNISKOWEGO.

1.1.Każde lotnisko powinno mieć opracowany plan działania na wypadek zagrożenia związanego z katastrofą lub wypadkiem lotniczym. Plan ten powinien składać się z zestawu instrukcji zawierających ustalenia związane z zagrożeniami oraz dotyczące prowadzonych ćwiczeń. Jest to jedyny sposób ustalenia, czy założenia organizacyjne przystosowane są do spełnienia wymagań podczas wszelkich ewentualności oraz, czy władze lotniska, jak i każdy zaangażowany w te czynności pracownik, będą zaznajomieni z podejmowaną akcją. Instrukcje powinny wymienić w sekwencji szczegółowe obowiązki dla każdej zainteresowanej służby (np. kontrola lotów, służby ratowniczo - gaśnicze etc.). Powinny one obejmować ustalenia dotyczące wzywania służb ratowniczo - gaśniczych do katastrofy (wypadku) lotniczego, zarówno na terenie lotniska jak i poza jego granicami, a także wezwania pomocniczych służb ratowniczych oraz medycznych tam, gdzie to możliwe. Głównym ogniwem w tej organizacji jest bezpośrednie połączenie służby ratowniczo - gaśniczej z kontrolą ruchu lotniczego oraz zapewnia utrzymania łączności pomiędzy tymi dwiema służbami przez cały okres prowadzenia działań. W przypadku wystąpienia zagrożenia, zadysponowane pojazdy ratowniczo - gaśnicze muszą mieć pierwszeństwo przejazdu na wszystkich drogach lotniskowych. Z chwilą, gdy zdarzy się wypadek, kierowanie i nadzór nad działaniami ratowniczo - gaśniczymi musi leżeć w wyłącznej gestii dowódcy lotniskowej służby ratowniczo - gaśniczej. Procedura organizacyjna na wypadek zagrożenia powinna określać punkt (punkty) dyspozycyjny oraz miejsce (miejsca) koncentracji używane przez służby pomocnicze. Punkt dyspozycyjny (randezvous point) jest to wcześniej ustalony punkt odniesienia, np. skrzyżowanie dróg lub inne szczegółowo określone miejsce, do którego początkowo podążają zadysponowane załogi i pojazdy w celu uzyskania informacji kierujących ich do miejsca koncentracji albo bezpośrednio na miejsce katastrofy (wypadku lotniczego). Miejsce koncentracji (staging area) jest to ustalony wcześniej, strategicznie położony obszar, gdzie personel pomocniczy, pojazdy oraz wyposażenie utrzymywane są w gotowości do natychmiastowego użycia w momencie wystąpienia zagrożenia. Z reguły, jedno z miejsc koncentracji zlokalizowane jest w pobliżu strażnicy pożarnej.

1.2. System lokalizowania oraz dojazdu do każdego miejsca zdarzenia w minimalnym czasie, z odpowiednim wyposażeniem ratowniczym i medycznym powinien być opracowany w każdym porcie lotniczym. W połączeniu z tym systemem pomocnymi będą mapy z siatką współrzędnych.

1.3. Zalecane jest posiadanie dwóch map siatkowych: jednej - przedstawiającej granice dróg dojazdowych, lokalizację źródeł zaopatrzenia wodnego, punkty dyspozycyjne, miejsca koncentracji etc. oraz drugiej - przedstawiającej stosowne ośrodki medyczne, drogi dojazdowe, punkty dyspozycyjne etc. zlokalizowane w promieniu około 8kmod centralnego punktu lotniska.

Jeżeli używa się więcej niż jedną mapę siatkową, współrzędne na tych mapach nie mogą różnić się i muszą umożliwiać natychmiastową identyfikację wszystkim służbom uczestniczącym w działaniach.

1.4. Kopie mapy (map) powinny być przechowywane w centrum operacyjnym portu lotniczego, w wieży kontroli ruchu lotniczego, w lotniskowej służbie ratowniczo - gaśniczej oraz lokalnych strażach pożarnych usytuowanych w pobliżu lotniska, we wszystkich miejscowych szpitalach, posterunkach policji, centralach telefonicznych oraz w innych podobnych centralach operacyjnych zlokalizowanych w sąsiadującym obszarze. Kopie tych map powinny dodatkowo przechowywane we wszystkich samochodach ratowniczo - gaśniczych przewidzianych do zadysponowania na miejsce zdarzenia.

Mapy tego typu zestawiane są w numerowanych siatkach współrzędnych i oznakowane dla łatwej identyfikacji każdego punktu na obszarze objętym nimi. Należy przewidzieć okresowe szkolenia w zakresie umiejętności używania map. Gdy dwa (lub więcej) porty lotnicze usytuowane są blisko siebie, przygotowanie map o współrzędnych siatkowych może wymagać koordynacji w celu uniknięcia jakichkolwiek nieporozumień.

1.5.Służby interwencyjne powinny być na bieżąco powiadamiane o wszelkich uszkodzeniach dróg dojazdowych, ich blokadach z powodu remontów lub braku możliwości przejazdu spowodowanego wysokimi stanami wód, zasypami śnieżnymi etc. Jeżeli lotnisko jest ogrodzone, klucze do zamków bram wyjazdowych powinny być przewożone w każdym samochodzie ratowniczo - gaśniczym, policyjnym, służby ochrony lotniska oraz odpowiednio innym, należącym do władz lokalnych.

1.6.Pozycje operacyjne.

Należy rozważyć określenie jednej lub więcej pozycji operacyjnych w obszarze pola wzlotów. Celem tych pozycji jest takie usytuowanie samochodów ratowniczo - gaśniczych w odpowiednich miejscach pola wzlotów, aby maksymalnie skrócić czas reakcji jest ściśle uzależniony od miejsca lokalizacji strażnicy pożarnej albo od innych charakterystycznych cech lotniska. Rozmieszczenie samochodów ratowniczo - gaśniczych na pozycjach operacyjnych nie może:

  1. Przeszkadzać lub zakłócać działania elektronicznych urządzeń nawigacyjnych,

  2. Występować w obszarach prześwitów między przeszkodami lotniskowymi lub przeszkadzać w normalnych trasach dróg kołowania samolotów,

  3. Wydłużać czasu reakcji w dojeździe do jakiejkolwiek części pola wzlotów.

W miejscach pozycji operacyjnych może występować konieczność utrzymywania źródła energii elektrycznej w celu zapewnienia możliwości ogrzewania lub chłodzenia, albo też utrzymania łączności radiowej.

1.7. Niepomyślna pogoda lub warunki słabej widoczności mogą ograniczyć prawidłowy ruch pojazdów ratowniczo - gaśniczych na lotnisku lub w jego sąsiedztwie. Jeśli spodziewane jest występowanie takich warunków, należy ustalić dodatkowe procedury, a mianowicie:

  1. Umożliwić załodze lotniskowej służby ratowniczej - gaśniczej otrzymanie stałej informacji o panujących warunkach widoczności na lotnisku, przykładowo przez nasłuch na częstotliwościach wieży kontroli ruchu lotniczego lub korzystania z automatycznej częstotliwości służby informacyjnej ATIS (Automatic Terminal Information Service), albo innej formy monitorowania,

  2. Określić czasy reakcji wszystkich służb pomocniczych w warunkach niepomyślnej pogody, a jeżeli jest to możliwe - usiłować poprawić osiągnięcie tych czasów,

  3. Ująć w programie ćwiczeń pełne informacje o lotnisku i jego najbliższym sąsiedztwie, oraz

  4. Postawić personel ratowniczo - gaśniczy w stan gotowości bojowej, jeśli widoczność na lotnisku obniżyła się poniżej poziomu określonego wcześniej przez władze portu lotniczego. Stan gotowości bojowej powinien być utrzymywany aż do poprawy warunków widoczności lub zawieszenia operacji lotniczych.

1.8.Jak wskazano w punkcie 1.1 wspólny program pomocy powinien być opracowany przy udziale terenowych służb ratowniczo - gaśniczych oraz innych odpowiednich służb lokalnych.

1.9. Miejscowe oddziały straży pożarnej powinny być włączone do lotniskowych szkoleń ratowniczo - gaśniczych poprzez uczestnictwo w ćwiczeniach, testach oraz zapoznanie się z konstrukcjami samolotów. Czynności takie powinny być szczególnie ukierunkowane na zwiększenie skuteczności miejscowych straży pożarnych przy opanowywaniu skutków zdarzenia poza lotniskiem oraz w zakresie pomocy udzielanej podczas zdarzeń na terenie lotniska. Skuteczność w opanowywaniu pożarów samolotów może być osiągnięta jedynie poprzez częste ćwiczenia realistycznie symulowanych zdarzeń.

1.10 Załogi miejscowych straży pożarnych przyjeżdżających na miejsce pożaru samolotu, powinny przede wszystkim znać taktykę gaszenia i ratowania. W takich sytuacjach, po przybyciu lotniskowej służby ratowniczo - gaśniczej, dowódca tej jednostki powinien skonsultować z dowodzącym dotychczas akcją, jakie działania ratownicze nie zostały pomyślnie zakończone i wówczas wesprzeć akcję w tym zakresie. Po zakończeniu działań ratowniczo - gaśniczych wszystkie służby interwencyjne powinny skoncentrować się na całkowitym ugaszeniu ogniska pożaru. Podział odpowiedzialności w jakiejkolwiek z podanych sytuacji jest sprawą indywidualnego ustalenia przez dowodzących, zgodnie z uprzednimi wspólnymi ustaleniami potwierdzonymi w oficjalnych dokumentach.

1.11.Oddziały lokalnych straży pożarnych powinny byś podłączone bezpośrednio instalacją alarmową z lotniskiem, najlepiej za pomocą „sztywnego” łącza telefonicznego. Wyposażone uprzednio w mapy siatkowe, powinny być zdolne do szybkiego wyjazdu alarmowego i przybycia w najkrótszym czasie do wyznaczonego punktu dyspozycyjnego, miejsca koncentracji lub na miejsce zdarzenia.

Powinny być także wyposażone w odpowiedni sprzęt, użyteczny podczas lotniskowych akcji ratowniczo - gaśniczych.

1.12. Służby sanitarne i medyczne, tak jak służby ratowniczo - gaśnicze, niezbędne są do niesienia pomocy rannym, Niesienie pomocy w miejscu katastrofy lotniczej powinno być samoistne, bez względu na to czy interwencja służb medycznych jest oczywista, czy nie. Niektóre służby sanitarne i medyczne mogą być integralną częścią lotniskowej służby ratowniczo - gaśniczej - i jest to nawet zalecane - o ile możliwe do zrealizowania. Służby takie powinny być gotowe do natychmiastowej dyspozycji podczas wszystkich okresów operacji lotniczych, przy identycznym schemacie działań wspierających. Jeżeli etatowa służba sanitarna lub medyczna nie jest na terenia portu lotniczego zapewniona, to przed jej powołaniem należy uprzednio poczynić uzgodnienia z lokalnymi, prywatnymi lub publicznymi służbami sanitarnymi i medycznymi, pozwalające na zagwarantowanie szybkiego zadysponowania dostatecznej liczby personelu, wyposażenia oraz zaopatrzenia medycznego. Szczególnie ważnym czynnikiem jest właściwe przeszkolenie lotniskowej służby ratowniczo - gaśniczej w zakresie udzielania pierwszej pomocy.

1.13.W okresie trwania operacji lotniczych, lotniskowy sprzęt ratowniczo - gaśniczy nie powinien być używany do zwalczania pożarów poza lotniskiem.

1.14.Podczas krytycznych okresów wezwań alarmowych służb ratowniczo - gaśniczych, w trosce o utrzymanie kontroli nad ruchem drogowym, powinna być podjęta współpraca miejscowych mediów w zakresie ograniczenia rozpowszechniania określonych informacji przez radio i telewizję.

2. ZDARZENIA LOTNICZE WYMAGAJĄCE INTERWENCJI.

2.1.Do sytuacji zagrożeń lotniczych wymagających interwencji służb ratowniczo - gaśniczych można zakwalifikować:

  1. katastrofę / wypadek samolotu - zdarzenie, które nastąpiło na, lub w pobliżu lotniska,

  2. pełną gotowość - ogłaszaną, kiedy wiadomo, że zbliżający się do lotniska samolot jest, lub podejrzewa się, że będzie w takiej sytuacji, w której istnieje niebezpieczeństwo katastrofy lub wypadku,

  3. lokalną gotowość - ogłaszaną, kiedy wiadomo lub podejrzewa się że w zbliżającym się do lotniska samolocie nastąpiła awaria, która jednak nie wskazuje na wystąpienie poważniejszych problemów wypływających na jego bezpieczne lądowanie.

2.2.Dla każdego z powyższych zagrożeń lotniczych oczekuje się od dyżurnego wieży kontroli ruchu lotniczego podjęcia opisanych niżej działań.

2.3. Katastrofa / wypadek samolotu:

  1. zaalarmować lotniskową służbę ratowniczo - gaśniczą udzielając informacji o miejscu zdarzenia oraz wszystkich podstawowych szczegółach, obejmujących:

Dalsze rozmowy prowadzone drogą radiową mogą rozszerzyć tę informację o dane na temat liczby pasażerów i załogi, ilości paliwa, osoby pilotującej samolot (o ile jest to praktykowane), a także jakichkolwiek niebezpiecznych przedmiotów znajdujących się na pokładzie, włącznie z ich liczbą i rozmieszczeniem - jeśli dane te będą dostępne.

  1. rozpocząć wzywanie policji i służb ochronnych oraz władz portu lotniczego, zgodnie z procedurą ustaloną w operacyjnym planie ratownictwa lotniskowego; podając współrzędne z mapy siatkowej określić punkty dyspozycyjne, miejsca koncentracji, a także jeśli to konieczne - określić odpowiedni wjazd na teren lotniska.

2.4 Pełna gotowość

  1. zaalarmować lotniskową służbę ratowniczo - gaśniczą kierując do zajęcia wcześniej ustalonych pozycji operacyjnych w odniesieniu do drogi startowej, która ma być zabezpieczona, oraz dostarczyć wszelkich podstawowych informacji obejmujących: