Makra bez tajemnic: czym są i do czego służą

 

Pakiet Microsoft Office System 2003

Któż z nas nie tracił cennego czasu na wykonywanie powtarzalnych zadań w programach pakietu Microsoft Office, podejrzewając przy tym, że musi istnieć jakiś lepszy sposób? Może chodziło o sformatowanie wielu tabel w długim dokumencie programu Word lub przeorganizowanie danych w arkuszu kalkulacyjnym programu Excel. A może konieczne było wprowadzenie tych samych zmian na kilku podobnych stronach programu Visio lub slajdach programu PowerPoint. Czytelnicy, dla których te lub podobne zadania nie są obce, powinni dowiedzieć się o makrach.

Wyświetlane dość często podczas otwierania dokumentów pakietu Office ostrzeżenie o makrach może powodować, że wielu użytkowników myśli o makrach w niezbyt przyjemnych kategoriach wirusów lub w najlepszym wypadku programowania. Tymczasem trzeba wiedzieć, że większość makr nie tylko nie jest szkodliwa, ale może przyczynić się do kolosalnych oszczędności czasu. Ponadto tworzenie makr i korzystanie z nich jest łatwiejsze niż można by przypuszczać.

Na tej stronie:

• Co to jest makro?

• Jak się tworzy makra?

• Czy makra są bezpieczne?

• Wprowadzenie do makr w programie...

• Word

• Excel

• PowerPoint, Visio i Project

• Access

• FrontPage i Publisher

Co to jest makro?

Makro to zbiór poleceń, które można uruchomić jednym kliknięciem. Makra mogą zautomatyzować niemal wszystko, co da się zrobić w używanym programie, a czasem umożliwiają nawet robienie rzeczy, o których wcześniej nie wiedziano, że są możliwe.

Czy makra mają coś wspólnego z programowaniem?

Makra to pewien rodzaj programowania, ale nie trzeba być programistą ani nawet wiedzieć czegokolwiek o programowaniu, aby z nich korzystać. Większość makr, jakie można utworzyć w programach pakietu Office, jest napisanych w języku Microsoft Visual Basic for Applications, określanym zwykle skrótem VBA. To właśnie o makrach VBA będzie mowa w tym artykule.

Kiedy i po co warto używać makr

Makra pozwalają oszczędzać czas i rozszerzają możliwości programów używanych na co dzień. Można za ich pomocą automatyzować powtarzalne zadania podczas tworzenia dokumentów, upraszczać kłopotliwe zadania i tworzyć rozwiązania, na przykład do automatyzacji tworzenia dokumentów często używanych przez wiele osób w firmie. Osoby z doświadczeniem w posługiwaniu się językiem VBA mogą używać makr do tworzenia niestandardowych dodatków, takich jak szablony, okna dialogowe, a nawet do przechowywania często używanych informacji.

Rozważmy wspomniany wcześniej przykład formatowania wielu tabel w dokumencie programu Word. Załóżmy, że trzeba sformatować 50 tabel w dokumencie. Nawet jeśli doświadczonemu użytkownikowi sformatowanie jednej tabeli zajmuje tylko pięć minut, całe zadanie zajmie mu ponad cztery godziny. Zarejestrowanie makra formatującego tabelę, a następnie zmodyfikowanie go, aby powtarzało zmiany w całym dokumencie, skróci czas wykonania zadania z kilku godzin do paru minut.

Jak się tworzy makra?

W wielu programach pakietu Office makro można utworzyć, pisząc je lub rejestrując szereg czynności.

Rejestrowanie makra

Rejestrowanie makra jest prawie tak samo proste jak włączanie i wyłączanie magnetofonu. Gdy używa się rejestratora makr, kod makra jest pisany automatycznie na podstawie czynności wykonywanych w programie. W pakiecie Office makra można rejestrować w programach Word, Excel, PowerPoint, Visio i Project.

Przyjrzyjmy się na przykład rejestrowaniu makra dla pierwszego zadania wspomnianego na początku tego artykułu — formatowania kilku tabel w długim dokumencie programu Word. Można zastosować styl, który uwzględni wiele aspektów formatowania, ale może także być konieczne zastosowanie formatowania, które nie wchodzi w zakres stylu, na przykład określenie szerokości tabel lub wysokości wierszy tabeli.

Aby zarejestrować to makro, ustaw najpierw kursor w pierwszej tabeli, którą chcesz sformatować, a następnie wykonaj następujące czynności:

• W menu Narzędzia kliknij polecenie Makro, a następnie kliknij polecenie Zarejestruj nowe makro.

• W przedstawionym na ilustracji oknie dialogowym Rejestrowanie makra można nazwać makro, przypisać je do paska narzędzi lub skrótu klawiaturowego, aby mieć do niego łatwy dostęp, określić miejsce, w którym makro zostanie zapisane, oraz dodać opis makra ułatwiający posługiwanie się makrem w przyszłości. Można także pominąć na razie wszystkie te czynności i po prostu kliknąć przycisk OK, aby rozpocząć rejestrowanie.

1. Przypisaną automatycznie nazwę makra oznaczoną liczbą kolejną można zmienić. W nazwach makr można używać liter i cyfr, ale nie można stosować spacji.

2. Domyślnie nowo rejestrowane makra są zapisywane w szablonie globalnym o nazwie Normal.dot. Można je jednak zapisywać również w bieżącym dokumencie lub szablonie albo w innym szablonie niestandardowym.

3. Makro można przypisać do paska narzędzi lub do skrótu klawiaturowego, co ułatwi dostęp do niego. Jeśli jednak ten krok zostanie teraz pominięty, będzie go można wykonać w dowolnej chwili po utworzeniu makra.

4. Opis makra zawiera datę i nazwę użytkownika, który zarejestrował makro. W razie potrzeby można ten opis zmienić.

Po kliknięciu przycisku OK zostanie otwarty mały pasek narzędzi z dwoma przyciskami Zatrzymaj rejestrowanie
i Wstrzymaj rejestrowanie
.

• Wykonaj poszczególne czynności potrzebne do sformatowania tabeli. Na przykład możesz zastosować styl tabeli, ustawić jej szerokość na 50% dostępnej szerokości strony, zaznaczyć tabelę i usunąć ustawienia wysokości z wszystkich wierszy tabeli. Po zastosowaniu elementów formatowania, które będą takie same dla wszystkich tabel przeznaczonych do sformatowania, kliknij przycisk Zatrzymaj rejestrowanie.

• Teraz możesz kliknąć wewnątrz dowolnej tabeli w dokumencie, a następnie uruchomić to makro, aby automatycznie powtórzyć wszystkie czynności, które zostały wykonane w odniesieniu do pierwszej tabeli.

Uwaga   Jeśli makro nie zostało przypisane do paska narzędzi ani do skrótu klawiaturowego, możesz uzyskać dostęp do niego w oknie dialogowym Makra. W tym celu kliknij polecenie Makro w menu Narzędzia, a następnie kliknij polecenie Makra. Wybierz makro z listy Nazwa makra, a następnie kliknij przycisk Uruchom.

Pisanie makra

W programach pakietu Office oferujących możliwość rejestrowania makr, takich jak Access, Outlook, FrontPage i Publisher, można także pisać własne makra VBA. Aby napisać makro, trzeba znać trochę język VBA, ale nauczenie się go jest zaskakująco łatwe dzięki wiedzy wynikającej po prostu z używania programu. Język VBA służy przede wszystkim do automatyzacji funkcji używanych na co dzień. Na przykład w programie Word obiekty języka VBA obejmują takie elementy jak dokumenty, tabele, akapity lub sekcje.

Edycja zarejestrowanego makra zwiększa jego możliwości. Na przykład w makrze, którego rejestrowanie opisano powyżej, można dodać element nazywany pętlą — prosty kod w języku VBA, dzięki któremu makro będzie stosować formatowanie kolejno do wszystkich tabel w dokumencie. W ten sposób zostanie wyeliminowana konieczność uruchamiania makra osobno dla każdej tabeli.

Jednym z ciekawszych aspektów pisania i edytowania makr VBA jest to, że gdy już pozna się podstawy języka VBA w jednym programie pakietu Office, można tę wiedzę niemal w całości wykorzystać do pisania i edytowania makr w pozostałych. Co prawda w przypadku poszczególnych funkcji stosuje się różną terminologię, ale język potrzebny do definiowania makr i dodawania struktur takich jak pętla jest identyczny we wszystkich programach obsługujących VBA.

Porada   Dobrym sposobem rozpoczęcia nauki języka VBA jest zarejestrowanie makra, a następnie przyjrzenie się mu w Edytorze Visual Basic. Aby to zrobić, kliknij polecenie Makro w menu Narzędzia, a następnie kliknij polecenie Makra. Wybierz zarejestrowane makro z listy Nazwa makra, a następnie kliknij przycisk Edytuj.

Czy makra są bezpieczne?

Nie ulega dyskusji, że makra, chociaż są w większości nieszkodliwe i pomocne, stanowią ważny problem z punktu widzenia bezpieczeństwa systemu. Makra tworzone z nieczystymi intencjami mogą zawierać destrukcyjny kod, zagrażający dokumentom lub systemowi.

Aby zabezpieczyć swój system i pliki, nie należy włączać makr z nieznanych źródeł. Ustawienie poziomu bezpieczeństwa makr w programach pakietu Office na Średnie pozwoli decydować o włączaniu lub wyłączaniu makr, nie ograniczając jednocześnie dostępu do żadnego makra, którego chce się użyć. W każdym otwieranym pliku można będzie włączyć lub wyłączyć makra, przy czym będzie zapewniona możliwość uruchamiania dowolnego makra.

Aby ustawić bezpieczeństwo makr w dowolnym programie pakietu Office, w którym są dostępne makra VBA, kliknij polecenie Makro w menu Narzędzia, a następnie kliknij polecenie Zabezpieczenia. Wybierz preferowany poziom zabezpieczeń i kliknij przycisk OK. Pamiętaj, że zaznaczenie opcji Niskie na karcie Poziom zabezpieczeń jest niezalecane.

Wprowadzenie do makr w programie...

Word

W programie Word istnieje możliwość rejestrowania i pisania makr.

• Uzyskaj dodatkowe informacje i pomoc na temat rejestrowania makr

Dla zaawansowanych użytkowników programu Word, którzy nie mają problemów z rejestrowaniem makr, program Word jest doskonałym miejscem do rozpoczęcia nauki edytowania i pisania własnych makr, ponieważ język VBA w programie Word wykorzystuje w dużym stopniu terminologię znaną już i używaną przez nich na co dzień.

• Emisja internetowa dotycząca pakietu Microsoft Office System: Tips and Tricks for Using Basic Word VBA Every Day (Porady i wskazówki dotyczące korzystania na co dzień z podstaw języka VBA w programie Word, w języku angielskim)

Excel

Makra są bardzo popularne w programie Excel, ponieważ mogą one znacznie rozszerzyć funkcjonalność, z której korzysta się codziennie. W programie Excel można używać makr do bardzo zróżnicowanych zadań, od automatyzacji typowych czynności po tworzenie funkcji niestandardowych.

• Podstawowe informacje dotyczące rejestrowania i używania makr w programie Excel

Doskonałe przykłady gotowych do użycia makr programu Excel można znaleźć w poniższych dwóch artykułach z bazy wiedzy Microsoft Knowledge Base:

• Sumowanie tylko widocznych komórek za pomocą makra VBA (w języku angielskim)

• Makro do wyodrębniania danych z wykresu (w języku angielskim)

Użytkownicy doświadczeni w rejestrowaniu makr w programie Excel i korzystaniu z nich, którzy chcą się nauczyć pisania i edytowania makr programu Excel, powinni spróbować wziąć udział w szkoleniu dotyczącym pętli.

• Stosowanie pętli w makrach programu Excel (w języku angielskim)

PowerPoint, Visio i Project

Podobnie jak w programach Word i Excel, także w programach PowerPoint, Visio i Project można rejestrować i pisać makra.

• Rozpoczynanie korzystania z makr w programie PowerPoint

• Rozpoczynanie korzystania z makr w programie Visio

• Rozpoczynanie korzystania z makr w programie Project

Access

W programie Access makra odgrywają zasadniczą rolę, ponieważ mogą w znacznym stopniu rozszerzyć funkcjonalność baz danych. Chociaż w programie Access nie można rejestrować makr, można napisać kod w języku Access VBA oraz tworzyć makra przy użyciu narzędzia o nazwie Konstruktor makr. W programie Access dostępnych jest kilka opcji pomocnych w niezbędnej automatyzacji. Język VBA to tylko jedna z nich.

• Poznaj podstawowe pojęcia dotyczące programowania w programie Access

• Dowiedz się więcej o tworzeniu i dostosowywaniu makr w programie Access

FrontPage i Publisher

Podobnie jak w programach Word, Excel, PowerPoint i Visio, także w programach FrontPage i Publisher można pisać makra, aby nie tracić czasu na powtarzalne zadania. W programie FrontPage można również tworzyć dodatki rozszerzające możliwości programu.

• Wprowadzenie do makr w programie FrontPage

• Dowiedz się więcej o dodatkach programu FrontPage

Wprowadzenie do makr niestandardowych w programie Excel

Dotyczy: Microsoft Office Excel 2003

 

Wiele zadań wykonywanych w programie Excel, takich jak wprowadzanie danych o sprzedaży w danym dniu czy dodawanie formuły do arkusza (arkusz: Podstawowy dokument programu Excel używany do przechowywania danych i pracy z danymi. Nazywany jest również arkuszem kalkulacyjnym. Arkusz składa się z komórek, które są zorganizowane w kolumny i wiersze. Arkusz jest zawsze przechowywany w skoroszycie.), wykonuje się jednorazowo. Inne zadania, takie jak zmiana formatu zakresu komórek, są często powtarzane, ale mogą być wykonywane szybko dzięki narzędziom programu Excel. Nieraz jednak zdarzają się zadania, które muszą być wykonywane wielokrotnie, a które składają się z wielu elementarnych czynności.

Może to być na przykład wyróżnienie kilku ważnych komórek w arkuszu przed każdym przedstawieniem raportu. Zamiast przechodzić długie procedury ręcznie wykonywanych operacji, można utworzyć makro, czyli ciąg zarejestrowanych działań, które będzie realizować procedurę automatycznie. Osoby znające język programowania Microsoft Visual Basic® for Applications (VBA) mogą napisać własne makro od podstaw. W obu przypadkach po utworzeniu makra istnieje możliwość uruchamiania go, edytowania oraz usunięcia.

Niniejszy artykuł stanowi wprowadzenie do programowania obiektowego i Edytora Visual Basic, środowiska przeznaczonego do pisania własnych makr programu Excel. Aby spróbować swych sił w pisaniu własnego makra, zobacz napisany przez Franka Rice'a artykuł Niezwykle prosty podręcznik modelu obiektowego programu Microsoft Office Excel 2003 (w języku angielskim) przedstawiający dokładnie cały proces.

Korzystanie z Edytora Visual Basic

Edytor Visual Basic to zaawansowane narzędzie, dzięki któremu użytkownik dysponuje większymi możliwościami i większą wszechstronnością niż w przypadku makr rejestrowanych. Aby je otworzyć, wskaż polecenie Makro w menu Narzędzia, a następnie kliknij polecenie Edytor Visual Basic (albo naciśnij klawisze ALT+F11).

Aby otworzyć konkretne makro, wskaż polecenie Makro w menu Narzędzia, a następnie kliknij polecenie Makra (lub naciśnij klawisze ALT+F8). W oknie dialogowym Makro zaznacz makro, które chcesz edytować lub przeglądać, a następnie kliknij przycisk Edycja, aby otworzyć Edytor Visual Basic.

Programowanie obiektowe w Edytorze Visual Basic

W Edytorze Visual Basic można tworzyć własne programy, stosując programowanie obiektowe. Program to nic innego jak zbiór instrukcji uruchamianych na komputerze we wskazanej kolejności.

W obiektowym języku programowania każdy aspekt kodu opiera się na elementach środowiska. Te „elementy” są nazywane (jak sama nazwa wskazuje) obiektami. To właśnie w tych obiektach znajdują się (są hermetyzowane) wszystkie akcje i dane. W programie Excel obiektami są skoroszyty, arkusze, zakresy komórek i pliki zewnętrzne.

Ogólnie są cztery aspekty obiektów używanych do budowy programu: właściwości, metody, zdarzenia i kolekcje.

Właściwości

W skrócie właściwości to zmienne opisujące jakieś aspekty obiektu, do którego należą. Powszechną właściwością obiektu w programie Excel jest Name (Nazwa), która zawiera wartość identyfikującą przypisywaną przez użytkownika lub program do skoroszytu, arkusza, zakresu komórek lub innego obiektu. Na przykład zmiana nazwy skoroszytu (realizowana przy użyciu kodu VBA lub przez kliknięcie prawym przyciskiem myszy karty arkusza) polega właśnie na zmianie wartości przechowywanej we właściwości Name.

Niektórym właściwościom arkusza (na przykład Name) można nadawać wartości bezpośrednio w kodzie VBA. W przypadku innych właściwości arkusza do zmiany właściwości może być konieczne zarejestrowanie pewnych działań w programie Excel (na przykład czynności wykonywanych przy włączaniu ochrony zakresu komórek) albo skorzystanie z metody (zobacz opis w następnej sekcji).

W kodzie VBA do właściwości można się odwoływać przy użyciu notacji kropkowej, tzn. nazwa obiektu, kropka, nazwa właściwości. Na przykład w celu zmiany nazwy arkusza należy użyć właściwości Worksheet.Name.

Metody

Metoda to akcja, którą obiekt „wie”, jak wykonać. Wiadomo na przykład, że arkusz wyświetlony w oknie programu Excel na pierwszym planie jest nazywany arkuszem aktywnym. W kodzie VBA programu Excel można uaktywnić arkusz, na którym mają być wykonywane jakieś operacje, wywołując jego metodę Activate (Uaktywnij). Po uruchomieniu metody Activate arkusz, z którym metoda ta jest związana, przenosi się na wierzch wszystkich arkuszy w oknie programu Excel i staje się dostępny do edycji.

Dostęp do metod, podobnie jak do właściwości, można uzyskać za pośrednictwem notacji kropkowej. Chcąc na przykład ponownie przeliczyć wszystkie formuły danego arkusza, można wywołać metodę Worksheet.Calculate.

Zdarzenia

Właściwość to wymierny atrybut obiektu, metoda to akcja, którą obiekt może wykonać, zdarzenie jest natomiast akcją, której wystąpienie obiekt „rozpoznaje”. Na przykład program Excel 2003 rozpoznaje następujące zdarzenia (między innymi):

• otwarcie lub zamknięcie skoroszytu,

• uaktywnienie lub zdezaktywowanie arkusza,

• zapisanie skoroszytu,

• kliknięcie wykresu,

• naciśnięcie klawisza (lub kombinacji klawiszy),

• wpisanie danych w komórce,

• ponowne obliczenie formuł w arkuszu,

• użycie hiperłącza.

W programie Excel funkcjonuje kilka procedur obsługi zdarzeń, które są związane z określonymi akcjami. Gdy dana akcja wystąpi, a użytkownik zdefiniował czynności do wykonania w takich okolicznościach, program Excel uruchamia kod z procedury obsługi zdarzenia. Na przykład po utworzeniu nowego skoroszytu można zażyczyć sobie, aby wszystkie otwarte skoroszyty zostały wyświetlone w postaci kaskady okien, tworząc następującą procedurę obsługi zdarzenia:

Private Sub App_NewWorkbook(ByVal Wb As Workbook)

Application.Windows.Arrange xlArrangeStyleCascade

End Sub

Nie martw się, jeśli nie wiesz, do czego służą poszczególne elementy tej procedury. Na razie skoncentruj się na środkowym wierszu kodu, który zleca programowi kaskadowe ułożenie okien. Ten sam efekt można uzyskać, używając poleceń programu Excel (menu Okno, polecenie Rozmieść, opcja Kaskadowo). Jeśli jednak dana akcja ma być wykonywana po każdym wystąpieniu danego zdarzenia, można ją zautomatyzować za pomocą kodu VBA — i zaoszczędzić sobie kłopotów.

Kolekcje

Ostatnim elementem języków programowania obiektowego, który warto znać, jest kolekcja. Jak podpowiada nazwa, kolekcja to grupa obiektów tego samego typu zawartych w innym obiekcie. Na przykład skoroszyt zawiera co najmniej jednoelementową kolekcję arkuszy. Chcąc wprowadzić tę samą zmianę w każdym arkuszu skoroszytu, można przejrzeć każdy arkusz kolekcji i wprowadzić zmianę programowo.

Każdy, kto pisał już jakieś programy, zetknął się prawdopodobnie z pętlą For…Next, która umożliwia wielokrotne powtarzanie zestawu instrukcji przez zastosowanie sekwencji podobnej do następującej (przedstawiony w tym przykładzie kod dodaje ścieżkę aktywnego skoroszytu do prawej części stopki na pierwszych trzech arkuszach).

For i = 1 to 3

Worksheets(i).PageSetup.RightFooter = Path

Next i

Problem z zapisywaniem na stałe w kodzie programu górnego ograniczenia tej pętli For…Next polega na tym, że po każdym dodaniu lub usunięciu arkusza konieczne jest modyfikowanie kodu. To niewielka niedogodność, jeśli trzeba zmianę wprowadzić raz czy dwa, ale w przypadku zarządzania większą ilością kodu może się zdarzyć, że zapomnisz o niektórych zmianach. Powstaną więc błędy, które trzeba będzie usunąć. Co gorsza, te błędy mogą umknąć na przykład do czasu, aż osoba sprawdzająca odkryje, że pierwszych 500 wydrukowanych egzemplarzy sprawozdania rocznego jest źle sformatowanych (a Ty wyłączysz telefon komórkowy, odpoczywając na plaży).

Można wprawdzie wykryć liczbę arkuszy w skoroszycie, stosując odpowiednio przygotowany kod, istnieje jednak prostszy sposób: wystarczy użyć pętli For Each…Next. Pętla For Each…Next sama określa liczbę obiektów kolekcji, na przykład arkuszy w skoroszycie, i odwiedza każdy element kolekcji. Przy zastosowaniu tej techniki powyższy kod można zapisać następująco:

For Each arkusz in Worksheets

arkusz.PageSetup.RightFooter = Path

Next arkusz

Zamiast zwiększać wartość licznika w standardowej pętli For…Next można zastosować pętlę For Each…Next, która w prosty sposób wyznacza kolejne składniki kolekcji Worksheets i zatrzymuje działanie, gdy wszystkie się wyczerpią.

Edytor Visual Basic i jego okna

W Edytorze Visual Basic różne informacje są wyświetlane w różnych oknach. Rozpoczynając pisanie makr, warto znać następujące okna: Project Explorer (Eksplorator projektów), Properties (Właściwości) i Code (Kod).

Project Explorer (Eksplorator projektów), okno

Po bezpośrednim otwarciu Edytora Visual Basic za pomocą okna Project Explorer (Eksplorator projektów) można wybrać makro do edycji. Okno Project Explorer (Eksplorator projektów) przedstawia wszystkie projekty (grupy kodu) i zawarte w nich makra w widoku drzewa, który przypomina widok drzewa folderów w Eksploratorze Windows®. Obiekty główne lub podstawowe w strukturze drzewa tworzą bieżący skoroszyt wraz z wszelkimi innymi otwartymi skoroszytami i dodatkami.

Główne elementy używane przez projekty VBA są przechowywane w osobnym folderze w danym projekcie. Elementami tymi są:

• obiekty (opisane we wcześniejszej części tego artykułu);

• moduły, zawierające kod makra skojarzony z arkuszem;

• moduły klas, które są definicjami obiektów zdefiniowanych przez użytkownika dla danego skoroszytu;

• formularze użytkownika, zapewniające powierzchnię, na której można umieszczać formanty graficzne, takie jak przyciski, obrazy i obszary tekstu.

W poniższym przykładzie bieżący skoroszyt nosi nazwę VBAProject. Trzy arkusze zawarte w skoroszycie (Arkusz1, Arkusz2 i Arkusz3), razem z całym skoroszytem (ThisWorkbook) są widoczne w folderze Microsoft Office Excel Objects (Obiekty programu Microsoft Office Excel). Wszelkie zarejestrowane i napisane w VBA makra znajdują się w folderze Modules (Moduły). Wszystkie moduły klas i formularze użytkownika są rozlokowane odpowiednio w folderach Class Modules (Moduły klas) i Forms (Formularze).

Properties (Właściwości), okno

Tuż pod oknem Project Explorer (Eksplorator projektów) znajduje się okno Properties (Właściwości), które umożliwia odczytywanie i zmienianie różnych właściwości skojarzonych z zaznaczonym w danej chwili obiektem. W przypadku modułów jedyną dostępną właściwością jest na ogół Name (Nazwa). Arkusze mają dodatkowe właściwości, które można zmieniać, na przykład StandardWidth (Standardowa szerokość) i DisplayPageBreaks (Wyświetlanie znaków podziału strony). Właściwości w oknie Properties (Właściwości) najczęściej zmienia się podczas pracy z formularzami użytkownika.

 Uwaga   Nazwa obiektu w polu właściwości Name (Nazwa) w oknie Properties (Właściwości) nie musi pokrywać się z nazwą obiektu w programie Excel. Obie nazwy mogą wyglądać podobnie, ale mogą się też różnić ze względu na domyślne reguły nadawania nazw stosowane w Edytorze Visual Basic w odniesieniu do obiektów (na przykład nazwy nie mogą zawierać spacji, muszą rozpoczynać się od litery, nie mogą być słowem zastrzeżonym i mają długość maksymalnie 31 znaków). Nawet różniące się nazwy mogą być jednak ze sobą wewnętrznie połączone w celu zapewnienia właściwych odwołań do obiektów.

Code (Kod), okno

Okno Code (Kod) jest największym spośród okien Edytora Visual Basic i jest zwieńczone dwoma listami rozwijanymi. Lista rozwijana z lewej strony  — Object (Obiekt) — służy do wybierania edytowanego obiektu. Podczas pracy z samym kodem w polu listy wyświetlany jest domyślny obiekt General (Ogólny). Drugie pole listy rozwijanej  — Procedure (Procedura) — służy do wybierania poszczególnych makr w obrębie bieżącego modułu. Makra dodawane do modułu i z niego usuwane są również dodawane do pola Procedure (Procedura) i z niego usuwane.

Chcąc dotrzeć do danego makra, można również przewijać listingi kodu za pomocą klawiszy STRZAŁKA W GÓRĘ i STRZAŁKA W DÓŁ. Podczas przewijania pole Procedure (Procedura) jest aktualizowane i w każdej chwili odzwierciedla bieżące makro.

Więcej informacji

Aby rozpocząć tworzenie własnych makr programu Excel, zobacz artykuł Niezwykle prosty podręcznik modelu obiektowego programu Microsoft Office Excel 2003 (w języku angielskim), który zawiera szczegółowe instrukcje.

Poziomy zabezpieczeń makr

Dotyczy: Microsoft Office Excel 2003, Outlook 2003, PowerPoint 2003, Publisher 2003, Word 2003

 

Poniżej podsumowano informacje dotyczące sposobu działania w różnych sytuacjach ochrony przed wirusami makr (makro: Akcja lub zestaw akcji, którego można użyć do automatyzacji zadań. Makra są rejestrowane w języku programowania Visual Basic for Applications.) ustawianej na karcie Poziom zabezpieczeń w oknie dialogowym Zabezpieczenia (menu Narzędzia, podmenu Makro). Niezależnie od wszystkich ustawień, po zainstalowaniu programu antywirusowego działającego z pakietem Microsoft Office 2003 plik jest przed otwarciem skanowany w poszukiwaniu znanych wirusów (wirus: Program komputerowy lub makro, które „zaraża” pliki komputerowe przez wstawienie do tych plików swojej kopii. Gdy zarażony plik zostanie załadowany do pamięci, wirus może zarazić inne pliki. Wirusy często mają szkodliwe efekty uboczne.).

Zabezpieczenia  Ponieważ makra mogą zawierać wirusy, podczas ich uruchamiania należy zachować ostrożność. Należy przedsięwziąć następujące środki bezpieczeństwa: uruchamiać na komputerze aktualne oprogramowanie antywirusowe; ustawić poziom zabezpieczeń makr na wysoki; wyczyścić pole wyboru Ufaj wszystkim zainstalowanym dodatkom i szablonom; używać podpisów cyfrowych; korzystać z listy zaufanych wydawców.

Makra niepodpisane

Makra są automatycznie wyłączane, a plik otwierany.

Makra podpisane

Sposób postępowania z makrami podpisanymi zależy od źródła ich pochodzenia i stanu podpisu (podpis cyfrowy: Elektroniczny, szyfrowany, bezpieczny „stempel”, który uwierzytelnia makro lub dokument. Podpis ten potwierdza, że makro lub dokument pochodzi od osoby, która go podpisała, i nie został po drodze zmieniony.).

Makra są automatycznie włączane, a plik otwierany.

Wyświetla się okno dialogowe z informacjami o certyfikacie (certyfikat cyfrowy: Załącznik do pliku, projektu makra lub wiadomości e-mail, który świadczy o ich autentyczności, zapewnia bezpieczne szyfrowanie i weryfikowalny podpis. Aby podpisywać cyfrowo projekty makr, trzeba zainstalować certyfikat cyfrowy.). Makra mogą zostać włączone, jeśli użytkownik zdecyduje, że ma zaufanie do autora i urzędu certyfikacji. Administrator sieci może zablokować listę zaufanych źródeł, uniemożliwiając dodawanie do niej nowych projektantów, a w konsekwencji włączanie makr.

Użytkownik zostaje ostrzeżony o możliwości wystąpienia wirusa. Makra są automatycznie wyłączane.

Użytkownik zostaje ostrzeżony o niemożliwości sprawdzenia poprawności podpisu. Makra są automatycznie wyłączane.

Użytkownik zostaje ostrzeżony o wygaśnięciu lub odwołaniu ważności podpisu. Makra są automatycznie wyłączane.

Makra niepodpisane

Użytkownik jest monitowany o włączenie lub wyłączenie makr.

Makra podpisane

Sposób postępowania z makrami podpisanymi zależy od źródła ich pochodzenia i stanu podpisu (podpis cyfrowy: Elektroniczny, szyfrowany, bezpieczny „stempel”, który uwierzytelnia makro lub dokument. Podpis ten potwierdza, że makro lub dokument pochodzi od osoby, która go podpisała, i nie został po drodze zmieniony.).

Makra są automatycznie włączane, a plik otwierany.

Wyświetla się okno dialogowe z informacjami o certyfikacie. Użytkownik jest monitowany o włączenie lub wyłączenie makr. Użytkownik może zadecydować, czy ufa autorowi i urzędowi certyfikacji.

Użytkownik zostaje ostrzeżony o możliwości wystąpienia wirusa. Makra są automatycznie wyłączane.

Użytkownik zostaje ostrzeżony o niemożliwości sprawdzenia poprawności podpisu. Użytkownik jest monitowany o włączenie lub wyłączenie makr.

Użytkownik zostaje ostrzeżony o wygaśnięciu lub odwołaniu ważności podpisu. Użytkownik jest monitowany o włączenie lub wyłączenie makr.

Po ustawieniu niskiego poziomu zabezpieczeń wszystkie makra są traktowane identycznie, niezależnie od pochodzenia lub stanu certyfikatu. Przy niskim poziomie zabezpieczeń nie pojawiają się monity ani nie jest przeprowadzane sprawdzanie poprawności podpisu, a makra są automatycznie włączane. Można korzystać z tego ustawienia wyłącznie wtedy, gdy wszystkie makra znajdujące się w plikach na pewno pochodzą z zaufanych źródeł.

Uwaga  W pakiecie Microsoft Office 2003 lub nowszym składnik sprawdza wszystkie pliki XML mające odwołania do plików XSL zawierających skrypt, który może być niebezpieczny. Jeśli jest ustawiony wysoki poziom zabezpieczeń makr, skrypt jest wyłączony. Jeśli jest ustawiony średni poziom zabezpieczeń makr, użytkownik jest pytany, czy skrypt w plikach XSL ma być uruchomiony. Jeśli jest ustawiony niski poziom zabezpieczeń makr, skrypt jest uruchamiany.

Makra — informacje

Dotyczy: Microsoft Office Excel 2003

 

Jeśli jakieś zadania są często powtarzane w programie Microsoft Excel, to można zautomatyzować ich wykonywanie za pomocą makra. Makro jest serią poleceń i funkcji (funkcja: Uprzednio napisana formuła, która pobiera wartość lub wartości, przeprowadza operację i zwraca wartość lub wartości. Funkcje upraszczają i skracają formuły używane w arkuszu, szczególnie te, które przeprowadzają długie lub złożone obliczenia.) przechowywanych w module (moduł: Kolekcja deklaracji, instrukcji i procedur, które są przechowywane razem jako nazwana jednostka. Istnieją dwa typy modułów: moduły standardowe i moduły klas.) języka Microsoft Visual Basic i może być uruchomione zawsze, gdy trzeba wykonać dane zadania.

Na przykład jeżeli do komórek często są wprowadzane długie ciągi tekstowe, to można utworzyć makro tak formatujące komórki, aby znajdujący się w nich tekst był zawijany.

Rejestrowanie makr   Podczas rejestrowania makra program Excel przechowuje informacje o każdym kroku wykonanym przez użytkownika używającego serii poleceń. Następnie można uruchomić makro, aby powtórzyć lub „odtworzyć” polecenia. Po popełnieniu błędu podczas rejestrowania makra korekty wprowadzane przez użytkownika są również rejestrowane. Język Visual Basic (Visual Basic: Język programowania wysokiego poziomu będący wizualną wersją języka Basic. Język Visual Basic został opracowany przez firmę Microsoft i służy do budowania aplikacji systemu Windows.) przechowuje każde makro w nowym module dołączonym do skoroszytu.

Konfigurowanie makra, aby można je było łatwo uruchamiać      Można uruchomić makro, wybierając je z listy wyświetlanej w oknie dialogowym Makro. Aby makro uruchamiało się zawsze po kliknięciu określonego przycisku lub naciśnięciu kombinacji klawiszy, można przypisać je do przycisku paska narzędzi, klawisza skrótu (klawisz skrótu: Klawisz funkcji lub kombinacja klawiszy, na przykład F5 lub CTRL+A, której można użyć, aby wykonać polecenie menu. W odróżnieniu od niego klawisz dostępu jest kombinacją klawiszy, na przykład ALT+F, która przenosi fokus na menu, polecenie lub formant.) lub obiektu graficznego umieszczonego w arkuszu.

Zarządzanie makrami      Po zarejestrowaniu makra można przeglądać jego kod, używając Edytora Visual Basic (Edytor Microsoft Visual Basic: Środowisko, w którym można edytować zarejestrowane makra oraz pisać nowe makra i programy w języku Visual Basic for Applications.) w celu korygowania błędów lub zmieniania czynności wykonywanych przez makro. Na przykład jeżeli makro zawijające tekst w komórce ma go także pogrubiać, to można zarejestrować makro służące do pogrubiania tekstu, a następnie skopiować jego instrukcje do makra zawijającego tekst w komórce.

Edytor Visual Basic to program, który został tak zaprojektowany, aby ułatwiać wpisywanie i edytowanie kodu makr początkującym użytkownikom i zapewniać obszerną Pomoc w trybie online. Aby wprowadzać proste zmiany w makrach, nie trzeba znać metod programowania ani używania języka Visual Basic. Korzystając z Edytora Visual Basic, można edytować makra, kopiować je z jednego modułu do innego, kopiować makra z jednego skoroszytu do innego, zmieniać nazwy modułów, w których są przechowywane makra lub zmieniać nazwy makr.

Bezpieczeństwo makr      Program Excel zapewnia pomoc w ochronie przed wirusami (wirus: Program komputerowy lub makro, które „zaraża” pliki komputerowe przez wstawienie do tych plików swojej kopii. Gdy zarażony plik zostanie załadowany do pamięci, wirus może zarazić inne pliki. Wirusy często mają szkodliwe efekty uboczne.), które mogą być przenoszone w makrach. Makra udostępniane innym użytkownikom można podpisywać za pomocą podpisu cyfrowego (podpis cyfrowy: Elektroniczny, szyfrowany, bezpieczny „stempel”, który uwierzytelnia makro lub dokument. Podpis ten potwierdza, że makro lub dokument pochodzi od osoby, która go podpisała, i nie został po drodze zmieniony.), aby mogli oni sprawdzić, że makra pochodzą z wiarygodnego źródła. Za każdym razem podczas otwierania skoroszytu zawierającego makra można zweryfikować źródło pochodzenia makr przed włączeniem ich.

Kopiowanie modułu makra do innego skoroszytu

Dotyczy: Microsoft Office Excel 2003

 

1. Ustaw poziom zabezpieczeń na Średni.

1. W menu Narzędzia kliknij polecenie Opcje.

2. Kliknij kartę Zabezpieczenia.

3. W obszarze Zabezpieczenia makr kliknij przycisk Bezpieczeństwo makr.

4. Kliknij kartę Poziom zabezpieczeń, a następnie wybierz żądany poziom zabezpieczeń.

2. Otwórz skoroszyt zawierający moduł (moduł: Kolekcja deklaracji, instrukcji i procedur, które są przechowywane razem jako nazwana jednostka. Istnieją dwa typy modułów: moduły standardowe i moduły klas.), który chcesz skopiować i skoroszyt, do którego chcesz go skopiować.

3. W menu Narzędzia wskaż polecenie Makro, a następnie kliknij polecenie Edytor Visual Basic.

4. W menu Widok kliknij polecenie Eksplorator projektu
   .

5. Przeciągnij moduł, który chcesz skopiować, do skoroszytu docelowego.

---