SZKOŁA ASPIRANTÓW
PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ
W KRAKOWIE

Wyposażenie Techniczne

Pneumatyczne zestawy podnoszące

Wykładowca: Wykonał:

st. kpt. mgr inż Robert Wolański st.str.kdt Daniel Misiaszek

KRAKÓW 2003

WSTĘP

W jednostkach ratowniczo - gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej do akcji ratownictwa technicznego używane są między innymi pneumatyczne zestawy ratownicze, które powinny stanowić wyposażenie każdego samochodu ratownictwa technicznego.

Potentatem na rynku polskim w produkcji poduszek pneumatycznych jest niemiecka firma „VETTER”, oprócz niej dostępne są również pneumatyczne zestawy ratownicze innych firm:

• niemiecka „VEPRO”

• holenderska „HOLMATRO”

• słoweńska „SAVA”

• czeska „RUBENA”

Poduszki tych firm w zależności od siły i przeznaczenia produkowane są w różnych wersjach i zestawach.

Poduszki zaprojektowane są do działań typowo ratowniczych. Jednak ze względu na bardzo dobre parametry, wygodę i łatwość obsługi oraz przydatność wykorzystywane są również w innych działach gospodarki narodowej, między innymi w transporcie i handlu. W skrajnych przypadkach z powodzeniem zastąpić mogą urządzenia o napędzie hydraulicznym lub mechanicznym.

Ze względu na swoje przeznaczenie (ratownictwo techniczne, chemiczne, ekologiczne) zaprojektowane zostały tak, aby można je obsłużyć w każdych warunkach, w sposób łatwy, szybki i bezpieczny.

PODZIAŁ ZESTAWÓW PNEUMATYCZNYCH

Ratownicze zestawy pneumatyczne dzielimy na:

- podnoszące

- rozpierające

• chemiczne

Ze względu na ciśnienie powietrza w zestawach dzielimy je na:

• niskiego ciśnienia 0,5 - 1 bara

• wysokiego ciśnienia 8 bar

Ze względu na technikę wytworzenia:

• klejone na zimno

• klejone na gorąco

PODUSZKI ROZPIERAJĄCE 8 BAR

Poduszki wysokociśnieniowe zwane rozpierające, przeznaczone są do pracy z największą mocą w pozycjach o różnym stopniu nachylenia. Są doskonałe w takich pracach jak: podnoszenie, przesuwanie, podpieranie itp. Pracują zarówno jako ratujące życie w wypadkach i innych kataklizmach jak i pomagają człowiekowi w wielu innych pracach.

Grubość tych poduszek wynosi tylko 25 mm, posiadają małe wymiary, dużą siłę, szybkość w działaniu i możliwość zastosowania we wszystkich pochyłych położeniach.

Szczególnie przydatne do:

• ratowania ofiar trzęsienia ziemi,

• rozpychania prętów stalowych,

• podnoszenia zbiorników o okrągłym kształcie,

• otwierania drzwi dźwigów,

• montażu dźwigów budowlanych,

- przesuwania bloków marmurowych lub kamiennych,

• podnoszenia budowli,

• instalowania i montażu maszyn,

• cięcia pedałów w samochodach,

• wymiany kół przy nisko zawieszonych autobusach, ciężarówkach, ciągnikach siodłowych itp.

Konstrukcja poduszki jest wielowarstwowa. Po obu stronach poduszki znajdują się osnowy z kordu stalowego lub tkaniny aramidowej. Posiadają one wysoką odporność na działanie chemikaliów, a także na działanie oleju i ozonu.
Wytrzymałość na działanie niskich temperatur wynosi - 40 st.C, natomiast odporność na wysokie temperatury, przez krótkie okresy czasu do 115 st.C, odporność pernamentna do 85 st.C. Są szczególnie odporne na ścieranie oraz ślizganie.

Kształt walca pozwala wejść do nawet najmniejszych szczelin.

Zalety osnowy z kordu stalowego:

• duża wytrzymałość na zginanie,

• dobra przyczepność na powierzchniach gumowych,

• dobre właściwości zginające w pobliżu krawędzi,

• ciśnienie kontrolne o wartości 16 bar,

• duża wytrzymałość na przekłucia.

Zalety osnowy z tkaniny aramidowej:

• duża elastyczność,

• odporność antykorozyjna,

• niski ciężar,

• ciśnienie kontrolne o wartości 12 bar,

• duża wytrzymałość na przekłucia.

Wyposażenie zestawu wysokiego ciśnienia na przykładzie firmy „VEPRO”

1. Sprężone powietrze.
Zestaw jest napełniany z butli ze sprężonym powietrzem, z pompki nożnej lub ręcznej, ze sprężarki na placach budowy, ze sprężarki do pompowania opon samochodów ciężarowych, względnie z instalacji sieciowej.

2. Reduktor ciśnienia.
Służy do połączenia z miejscową siecią sprężonego powietrza.

3. Przewód pneumatyczny do pompowania sprężonego powietrza.
Służy do połączenia złączek przejściowych zasilaczy z zabezpieczającymi regulatorami ciśnienia.

4. Zabezpieczający regulator ciśnienia z zaworem bezpieczeństwa.
Służy do wypuszczenia powietrza z poduszki, zabezpiecza przed przekroczeniem ciśnienia i przed „przepompowaniem” poduszki.

5. Przewód pneumatyczny do pompowania.
Służy do połączenia zabezpieczającego regulatora ciśnienia z poduszką.

6. Poduszka powietrzna.
Ze względów bezpieczeństwa nie wolno instalować zaworów zwrotnych ani kurków odcinających między poduszką a zaworem bezpieczeństwa.

SUPER MINIATUROWE PODUSZKI ROZPIERAJĄCE 8,0 BAR




Zawsze wtedy, gdy siła musi zostać zastosowana w warunkach bardzo małej powierzchni super-miniaturowe poduszki pneumatyczne znajdują swoje zastosowanie.
Nawet gdy do dyspozycji pozostaje przestrzeń o grubości dłoni wystarczy

to do rozwinięcia pełnej siły.
Przy wypadkach oraz w warunkach klęsk żywiołowych pomagają one ratować życie ludzkie wszędzie tam, gdzie zawodzą tradycyjne poduszki.
Produkuje się je w trzech wielkościach o wartości siły podnoszenia od 1,000 do 6,360 kg. Wysokości rozpierania wahają się w granicach od 7,5 do 16,5 cm, a przy dwóch poduszkach do 29 cm.
Są wykonane z osnowy aramidowej, okrywającej szeroko poduszki po obydwóch stronach, o konstrukcji wielowarstwowej, odporne na działanie oleju i ozonu oraz na działanie chemikaliów.
Poduszki te mogą być zasilane powietrzem z butli na sprężone powietrze oraz ze wszystkich innych źródeł zasilania przewidzianych dla mini poduszek 8,0 bar.


Super-miniaturowa poduszka 8,0 bar znalazła zastosowanie w sytuacjach:

• gdy do dyspozycji pozostaje przestrzeń o grubości dłoni, która nie pozwala na zastosowanie standardowych poduszek,

• przy wypadkach drogowych, katastrofach kolejowych, katastrofach spowodowanych trzęsieniem ziemi,

• przy uwalnianiu osób - małe wymiary stwarzają możliwość wyposażenia każdego wozu bojowego straży pożarnej, karetki pogotowia, radiowozu policyjnego jako element zestawu urządzeń służących do udzielania pomocy.
  

Wśród zalet super-miniaturowej poduszki należy wymienić:
- bardzo małe wymiary,

• błyskawiczne zastosowanie,

• niskie zapotrzebowanie powietrza - od 2,7 litra,

• posiada kompatybilność ze wszystkimi poduszkami i ich wyposażeniem.
  

PODUSZKI NISKOCIŚNIENIOWE WYSOKIEGO PODNOSZENIA 0,5 BAR ORAZ 1,0 BAR.

Poduszki tego typu przeznaczone są do podnoszenia lżejszych przedmiotów na większe wysokości, z tego powodu zwane są zestawami niskociśnieniowymi wysokiego podnoszenia.

Poduszki po napełnieniu powietrzem przyjmują kształt prostopadłościanu lub walca.

Zasada działania poduszek niskociśnieniowych jest taka sama jak poduszek wysokociśnieniowych z tą, różnicą, że wielkość siły podnoszenia jest cały czas stała, ponieważ powierzchnia robocza poduszki nie zmienia się.

Wykonane są z tkaniny aramidowej o wysokiej odporności na rozrywanie. Zastosowana powłoka neoprenowa odporna jest na ścieranie, na działanie oleju, oraz starzenie. Powierzchnie poduszki (górna i dolna) wykonane są z odpornej gumowanej tkaniny poliamidowej. Posiada nawulkanizowane przyłącza zaworu - dla optymalnego wzmocnienia otworów technologicznych w tkaninie. Powierzchnie robocze wzmocnione są dodatkowo kilkoma warstwami tworzywa aramidowego. Wysokość maksymalna (końcowa wielkość poduszki) została ustalona na stałe poprzez zamocowanie wewnątrz poduszki taśm ustalających. Taśmy te wykonane są z nierozciągliwego materiału, łączą one powierzchnie robocze poduszki w kilku punktach.

Trwałość poduszki przy prawidłowym użytkowaniu oraz przechowywaniu wynosi ok.. 12 lat.

W powierzchni roboczej znajduje się złącze szybko złączne, przez które następuje wypełnienie poduszki. Poduszki są przewidziane do pracy przy ciśnieniu roboczym 0,5 bar oraz 1,0 bar, z tego też powodu nie posiadają wzmocnień stalowych z kewlaru.
Posiadają jedynie antypoślizgowe powierzchnie robocze.
Poduszki oraz wyposażenie należy zawsze myć i sprawdzać po użyciu. Do mycia poduszek i przewodów pneumatycznych nie wolno stosować rozpuszczalników ani benzyny lakowej, należy używać czystej wody i łagodnego mydła . Pompować poduszki niskociśnieniowe do ciśnienia określonego przez producenta.
przed użyciem poduszek i wyposażenia należy zawsze przeprowadzić ich oględziny w poszukiwaniu części uszkodzonych, zużytych lub brakujących. Jeżeli poduszki są przecięte, pęknięte lub mają inne oznaki uszkodzenia należy, je natychmiast odrzucić.
Poduszki należy przechowywać w chłodnym, suchym i ciemnym miejscu s
Stosowana siła, dużą wysokość podnoszenia oraz nieograniczona zdolność dopasowania do istniejących warunków, umożliwiają błyskawiczne udzielenie pomocy.

Przeznaczone są w szczególności do:

• ratowania ludzi i zwierząt

• podnoszenie przewróconych pojazdów

• podnoszenia cienkościennych karoserii samochodów osobowych, autobusów, pojazdów ciężarowych o nadwoziach zamkniętych, wagonów kolejowych, wagonów kolei podziemnej

• podnoszenia ciężkich przedmiotów na miękkich, nierównych podłożach.
  

Możliwości zasilania poduszek ratowniczych niskociśnieniowych:

• butle ze sprężonym powietrzem - 200 lub 300 atmosfer

• stacjonarna sieć zasilania sprężonym powietrzem

• instalacja do pompowania opon ciężarowych pojazdów mechanicznych

• układy hamulcowe ciężarowych pojazdów mechanicznych.

Poduszki te produkowane są w czterech zestawach o wartości sił podnoszenia od 5,800 kg do 22,600 kg.
Zalety poduszek:
- duża wysokość podnoszenia - do 160 cm

• równomierne rozłożenie siły przyłożenia podczas całej drogi podnoszenia

• niewielkie obciążenie podłoża lub niska wartość obciążenia punktowego - maks. 1,000 g/cm² .

• możliwość stosowania na miękkim, bagnistym lub zaśnieżonym podłożu

• możliwość dostosowania się do wszystkich nierówności podłoża takich jak tłuczeń, otoczaki czy szyny

• duża wszechstronność - obejmują przedmiot wokół krawędzi - podnoszą oraz jednocześnie wywierają przy tym nacisk

• podnoszą przedmioty w sposób cichy, bezuderzeniowo i bezstopniowo

• możliwość zastosowania również w pozycjach pochylonych

• wskutek zastosowania cylindrycznej formy ma miejsce równomierne rozmieszczenie siły oraz taka sama stabilność we wszystkich punktach

• specjalnie wzmocnione wnętrze uniemożliwia wybrzuszenie się dolnej i górnej płyty - w ten sposób zapobiega się przecięciu poduszki przez ostre krawędzie

• poprzez zastosowanie zagłębień na dolnej i górnej płycie zmniejsza się skłonność do poślizgu na miękkim podłożu

• posiadają zwiększoną stabilność poziomą wskutek zastosowania wzmocnienia wewnętrznego

• 3-4 krotna wartość ciśnienia rozrywania w stosunku do wartości ciśnienia roboczego

• zwiększone bezpieczeństwo wskutek zastosowania dwóch poduszek tej samej wielkości

• powierzchnia przylegania jest większa od wysokości podnoszenia

• na każdej poduszce znajduje się skrócona instrukcja obsługi.

Dane techniczne poduszek niskociśnieniowych 0,5 bar:

Typ A B C D

średnica w cm 61 76 91 122

siła podnoszenia w kg 1400 2325 3347 5951

max. ciśnienie w barach 0,5 0,5 0,5 0,5

wys. podnoszenia w kg 43 59 61 100

wys. spoczynkowa
poduszki w cm 5 5 5 10
zapotrzebowanie
powietrza w litrach 222 450 573 1900
ciężar po zapakowaniu
w kg 30 34 45 50

Dane techniczne poduszek niskociśnieniowych 1,0 bar:

Typ A B C D

średnica w cm 61 76 91 122

siła podnoszenia w kg 2976 4650 6694 11902

max. ciśnienie w barach 1,0 1,0 1,0 1,0

wys. podnoszenia w kg 43 59 61 100

wys. spoczynkowa
poduszki w cm 5 5 5 10
zapotrzebowanie
powietrza w litrach 295 620 900 3010
ciężar po zapakowaniu
w kg 30 34 45 50

BEZPIECZEŃSTWO W OBSŁUDZE
RATO­WNICZYCH ZESTAWÓW PNEUMATYCZNYCH.

Przed przystąpieniem do pracy na poduszkach pneumatycznych użytkownik winien znać treść instrukcji ich użytkowania. Postępowanie w ścisłej zgodności ze wskazówkami w nich zawartymi ma znaczenie dla bezpiecznej pracy.

Urządzenia te mogą być obsługiwane i używane jedynie przez personel przeszkolony i pewny.

Operatorzy muszą nosić przepisowe ubranie ochronne.

Poduszki muszą być napełniane jedynie sprężonym powietrzem i w żadnym razie nie wolno napełniać ich gazami palnymi ani agresywnymi.

Należy napełniać je powietrzem sprężonym, wolnym od oleju. W sytuacjach gdy powietrze ma dużą zawartość oleju, konieczne jest użycie oddzielacza oleju.

Przed zastosowaniem należy sprawdzić, czy urządzenia i niezbędne wyposażenie jest sprawne. Szczególnie należy szukać pęknięć oraz rozdarć poduszki itp. Wady takie mogą być przyczyną rozsadzenia poduszki pod ciśnieniem roboczym. Nie wolno nosić, ciągnąć ani opuszczać poduszki trzymając jej przewód pneumatyczny do pompowania, zawsze należy stosować oddzielną linkę trzymającą.

Poduszek wysokociśnieniowych nie wolno dalej używać jeżeli wewnętrzny rdzeń stalowy zostanie obnażony lub uszkodzony przez nacięcia jego okładziny zewnętrznej.

Poduszki muszą być chronione przed obiektami o ostrych krawędziach lub mających ostrza, poprzez użycie deski bezpoślizgowej lub maty gumowej.

Nigdy nie pracować pod podnoszonymi ładunkami ani w obszarze zagrożonym.

14

---