Rodzaje reakcji złożonych

• addycja - czyli inaczej reakcja dodawania

• substytucja - czyli inaczej reakcja podstawienia

• eliminacja - czyli inaczej reakcja oderwania

• W chemii substrat jest ogólną nazwą każdej substancji chemicznej, która wchodząc do reakcji chemicznej, ulega przemianie - w odróznieniu od produktów które są wynikiem reakcji.

Ze względu na budowę i skład, dzielimy białka na proste i złożone.
Białka proste zbudowane są wyłącznie z aminokwasów

protaminy - są silnie zasadowe, Są dobrze rozpuszczalne w wodzie. Najbardziej znanymi protaminami są: klupeina, salmina, cyprynina, ezocyna, gallina.

1. histony są silnie zasadowe i dobrze rozpuszczają się w wodzie; jak lizyna i arginina.

2. albuminy - są enzymami, hormonami i Dobrze rozpuszczają się w wodzie i rozcieńczonych roztworach soli, łatwo ulegają koagulacji. Znajdują się w tkance mięśniowej, osoczu krwi i mleku.

3. globuliny -są źle rozpuszczalne w wodzie, natomiast dobrze w rozcieńczonych roztworach soli; Występują w dużych ilościach w płynach ustrojowych i tkance mięśniowej.

4. prolaminy - są to typowe białka roślinne, występują w nasionach. Charakterystyczną właściwością jest zdolność rozpuszczania się w 70% etanolu.

5. gluteliny - typowe białka roślinne; posiadają zdolność rozpuszczania się w rozcieńczonych kwasach i zasadach.

6. skleroproteiny -nie rozpuszczalne w wodzie i rozcieńczonych roztworach soli. Są to typowe białka o budowie włóknistej, dzięki temu pełnią funkcje podporowe. Do tej grupy białek należy keratyna.

Białka złożone:

1. chromoproteiny - złożone z białek prostych i grupy prostetycznej - barwnika.

2. fosfoproteiny - zawierają około 1% fosforu w postaci reszt kwasu fosforowego. Do tych białek należą: kazeina mleka, witelina żółtka jaj, ichtulina ikry ryb.

3. nukleoproteiny - składają się z białek zasadowych i kwasów nukleinowych w rybosomach, mikrosomach i mitochondriach, Wirusy są zbudowane prawie wyłącznie z nukleoproteidów.

4. lipidoproteiny - połączenia białek z tłuszczami prostymi lub złożonymi, np. sterydami, kwasami tłuszczowymi. Lipoproteidy są nośnikami cholesterolu (LDL, HDL, VLDL). Wchodzą na przykład w skład błony komórkowej.

5. glikoproteiny - ich grupę prostetyczną stanowią cukry, należą tu m.in. mukopolisacharydy (ślina). Glikoproteidy występują też w substancji ocznej i płynie torebek stawowych.

6. metaloproteiny - zawierają jako grupę prostetyczną atomy metalu (miedź, cynk, żelazo, wapń, magnez, molibden, kobalt). Atomy metalu stanowią grupę czynną wielu enzymów.

Białka mają następujące funkcje:

• kataliza enzymatyczna - od uwadniania dwutlenku węgla do replikacji chromosomów,

• transport i magazynowanie - hemoglobina, transferyna, ferrytyna,

• kontrola przenikalności błon - regulacja stężenia metabolitów w komórce,

• ruch uporządkowany - np. skurcz mięśnia, aktyna i miozyna,

• wytwarzanie i przekazywanie impulsów nerwowych,

• bufory,

• kontrola wzrostu i różnicowania,

• immunologiczna,

• budulcowa, strukturalna.

• przyleganie komórek (np. kadheryny)

• regulatorowa - reguluje przebieg procesów biochemicznych

Aminokwasy egzogenne	Aminokwasy endogenne
Lizyna Metionina Leucyna Izoleucyna Histydyna Fenyloalanina Teroina Tryptofen Walina	Alanina Glicyna Aspargina Glutamina Seryna Cysteina Prolina Hydroksyprolina Arginina Tyrozyna

Gly	Glicyna	C2H5NO2	kwas 2-aminoetanowy glikokol	H
Ala	Alanina	C3H7NO2	kwas 2-aminopropionowy	CH3
Ser	Seryna	C3H7NO3	S)-2-amino-3-hydroksypropanowy kwas	CH2 OH
Cys	Cysteina	C3H7NO2S		CH2 SH
Asp	Kwas asparaginowy	C4H7NO4		CH2 COO^-
Glu	Kwas glutaminowy	C5H9N1O4		CH2 CH2 COO^-
Met	Metionina (*)			CH2 CH2 S CH3
Lys	Lizyna (*)	C6H14N2O2	kwas 2,6-diaminoheksanowy	CH2 CH2 CH2 CH2 NH3
Leu	Leucyna (*)	(CH3)2CHCH2 CH(NH2)COOH		CH2 CH CH3CH3
Asn	Asparagina (Amid kwasu asparaginowego)	C4H8N2O3	kwas 2,4-diamino-4-oksobutanowy	CH2 C = O NH2
Ile	Izoleucyna (*)			CH-CH3 CH2 CH2
Thr	Treonina (*)	C4H9NO3	(2S,3R)-2-amino-3-hydroksymasłowy kwas	H-C-OH CH3
Val	Walina (*)	C5H11NO2	kwas (S)-2-amino-3-metylobutanowy	CH CH3 CH3
Arg	Arginina (*)	C6H15N4O2	kwas 2-amino-5-(diamino- metylidenoamino)pentanowy	CH2 CH2 CH2 NH / \\ NH2 NH2^+
Gln	Glutamina (Amid kwasu glutaminowego)	C5H10N2O3	kwas (2S)-2,5-diamino-5-oksopentanowy	CH2 CH2 CH2 NH / \\ NH2 NH2
Pro	Prolina	C5H9NO2	kwas (S)-pirolidyno-2-karboksylowy
Trp	Tryptofan (*)	C9H11NO3	kwas (2S)-2-amino-3- (4-hydroksyfenylo)propanowy
Tyr	Tyrozyna	C11H12N2O2
Phe	Fenyloalanina (*)	C9H11NO2	kwas 2-amino-3-fenylopropionowy
His	Histydyna (*)	C6H9N3O2

---