Prawo gospodarcze i handlowe - wykłady 2006

WYKŁAD NR 1: 25.02.2006R.

EGZAMIN:

Forma: test, około 30,40 pytań wielokrotnego wyboru z uzupełnianiem; napisanie umowy spółki z o.o., akcyjnej, jawnej, cywilnej

Problematyka spółek handlowych (kodeks) i Program naprawczy

Na egzamin obowiązuje:

• wykład

• Kodeks spółek handlowych

• KRS - Krajowy Rejestr Sądowy

• Ustawa prawo naprawcze i upadłościowe

• Prawo działalności gospodarczej

• Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

• Kodeks cywilny - umowa spółki cywilnej

• Sąd antymonopolowy (ceny dunbingowe)

• Papiery wartościowe (rodzaje, czym się różnią)

• Rzemiosło

Majątek nie wystarcza na spłacenie wierzytelności i wtedy prowadzi się postępowanie, które może doprowadzić do upadłości lub do uzdrowienia przedsiębiorstwa.

Swoboda w prowadzeniu działalności gospodarczej - czy jest to dobre. Prawo działalności gospodarczej (koncesja, zezwolenia). Mechanizmy dotyczące przeciwdziałania korupcji bez sięgania do prawa karnego. Warunki formalne, które pozwolą na prawidłowe respektowanie prawa.

Historia prawa gospodarczego - powstanie.

Działalność gospodarcza rozwinęła się, gdy człowiek zaczął logicznie myśleć, to mamy doczynienia z działalnością gospodarczą. Odkąd zawierano umowy np. władcy zawierali akty jednostronne od strony poddanego np. daniny.

Płaszczyzna tworzenia prawa gospodarczego:

1. administracyjno - prawna

2. cywilno-prawna np. spółki. Doprowadzenie do systemu koncesyjnego i to spowodowało powstanie spółek kapitałowych, osobowych.

Formy gromadzenia kapitału to np. utworzone koncerny, holdingi, trust.

Utworzone formy w wyniku rozwoju działalności gospodarczej:

• osoby fizyczne

• osoby prawne

• ułomna osoba prawna

W XV lub XVI wieku takie organizacje istniały. Wtedy pojawiają się pierwsze giełdy (1640 rok w Amsterdamie) czyli specjalistyczne formy zarabiania.

Prawo bankowe:

Bank - w XIV/XV wiek pojawiły się papiery wartościowe.

• prawo czekowe

• prawo wekslowe

Swoboda w wykonywaniu działalności gospodarczej - pojawiła się pod koniec XVIII wieku w USA, a potem w dobie liberalizmu życia gospodarczego doprowadziło to we Włoszech do tworzenia przedsiębiorstw państwowych i powstania TRUST i holdingów. A to z kolei prowadziło do wojen i powstań zbrojnych. Coraz mniej mają państwa do powiedzenia w tej kwestii, a więcej organizacje gospodarcze np. Coca Cola, Carlsbe. Właściwie koncerny mają dużą siłę niż państwo.

WYKŁAD NR 2: 11.03.2006r.

Gospodarcza działalność -

Gospodarka - to zespół czynników wpływających na tzw. procesy gospodarcze. To ogół podmiotów występujących w danym czasie i miejscu (relacje rynkowe).

I ASPEKT:

a) czynniki: ułatwienia ze strony państwa: * ekonomiczne

• prawne

• społeczne

• prawo popytu i podaży

b) podmioty: - spółki handlowe: * kapitałowe

• osobowe

• mieszane (elementy spółki kapitałowej i elementy spółki handlowej)

- spółki cywilne

Warunki w jakich ta gospodarka może funkcjonować są następujące:

1. możność tworzenia takich podmiotów (spółek) - to przepisy prawne Kodeksu Cywilnego, Kodeksu Spółek Cywilnych

2. swoboda działalności gospodarczej - jest to możliwość robienia tego, co się chce w działalności gospodarczej.

Zgodnie z nowym Kodeksem Spółek Handlowych państwo oddziaływuje na gospodarkę poprzez:

1. ochronę modelu gospodarki (liberalizm gospodarczy - pełna swoboda a ingeruje w podatek)

2. interwencjonizm państwowy - to ingerencja państwa częściowa lub całkowita jak w totalitaryzmie

3. model włoski - pełny liberalizm brak ingerencji państwa.

Z modelem gospodarki w Polsce czy jest potrzebny interwencjonizm państwowy np. górnictwo polskie. Taki model istniał w USA - przemysł zbrojeniowy. Czasami warto zainwestować, aby zapewnić bezpieczeństwo państwa i obywateli.

Transformacja - musi nastąpić przekształcenie modelu państwowego gospodarki. To jest istotny czynnik oddziaływujący na państwo.

Funkcjonowanie gospodarki poprzez

• swobodę działalnosci gospodarczej

Zjawiska finansowe są skutkiem działalności gospodarczej. Są to:

• gromadzenie środków pieniężnych (spółka jest nastawiona na zysk) - można tworzyć tzw. Kapitał zapasowy na wypad4ek ciężkich dni np. ściągalności należności za wykonane zlecenia

• podział środków pieniężnych, które już są

Działalność gospodarcza jest realizowana przez pewne dziedziny w szczególności:

1. Prawo finansowe realizuje kwestię środków finansowych poprzez system podatkowy (od darowizny, spadku)

2. Prawo budżetowe poprzez system dotacji na rzecz innych sektorów

3. Prawo bankowe - dzięki czemu żyją spółki np. kredyty (zdolność kredytowa)

4. Ustawa o czekach jest od 1939 roku i nie została zmieniona

5. Prawo walutowe - chodzi głównie o gromadzenie dewiz

METODY REGULACJI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ:

1. stosunki administracyjno - prawne - państwo kreując jakąś umowę dogaduje się co do treści np. darowizna

2. na drodze cywilistycznej

ad. 1

Państwo kreuje (tworzy):

1. stworzenie systemu koncesyjnego

2. stworzenie podmiotów (przedsiębiorstw państwowych) gospodarczych

3. tworzenie gospodarki sektorowej

ad. A

np. monopol alkoholowy, tytoniowy, zapałczany, musi być ten system koncesyjny, bo każdy robiłby sobie co tylko chce i gdziekolwiek

ad. B

jest to temat do dyskusji. W niektórych krajach np. Francja dba się o sektor samochodowy

ad. C

podzielenie gospodarki na pewne sektory np. sektor energetyki, różnorodność podmiotów

ad. 2

• umowny charakter

• różnorodność podmiotów

Szereg przepisów względnie obowiązujących - w prawie cywilnym nikt nie jest zmuszany

Regulacja działalności gospodarczej wg kryterium ekonomicznego. Regulacje państwowe (model socjalistyczny):

Regulacja prywatna

Regulacja mieszana

Źródła prawa gospodarczego:

1. prawo cywilne

2. prawo administracyjne

3. prawo karne

Potrzebne do kompleksowości:

• organizacja podmiotów gospodarki

• funkcjonowanie podmiotów gospodarki

Kodyfikacja działalności gospodarczej - nie jest obecnie skodyfikowane

!!!! ŹRÓDŁA PRAWA GOSPODARCZEGO:

1. Konstytucja RP

2. Kodeks cywilny ( prawo spadkowe, rodzinne i opiekuńcze, autorskie, wynalazcze, autonomia podmiotów gospodarczych [robić można co się chce, równouprawnienie podmiotów], zdolność kompromisu i układów [Kodeks Spółek Handlowych], przepisy prawa międzynarodowego [umowy w charakterze swobodnym, umowy bilateralne, umowy ekstradycji, program SIGMA, PHARE,OMEGA - umowy muszą być ratyfikowane]

3. Kodeks Spółek Handlowych ustawa z 15 września 2000r. Np. spółka komandytowo-akcyjna, spółka partnerska, zlikwidowana spółka cicha

On zastąpił powojenny kodeks handlowy. W stosunku do podmiotów gospodarczych można byłoby stosować różne grzywny to wg sądów mogłoby wynosić pareset tysięcy pod warunkiem, że podchodziły pod pojęciem innej ustawy. Ustawa Karno - Skarbowa

W rzeczywistości w ustawie jest powiedziane, że sąd nie może zasądzać kary, która nie jest ujęta w ustawie karnej. Jeżeli sady wydały orzeczenie, gdzie kara była nie ujęta w ustawie karnej to takie orzeczenie z mocy prawa były nieważne.

Ustawa Prawo wekslowe i prawo czekowe z 28 kwietnia 1936 roku weszły w życie i do tej pory obowiązują

w 1995 roku weszła ustawa „Prawo o obligacjach”

28 lutego 2003 roku weszła ustawa „Prawo upadłościowe i naprawcze”

2 lipca 2004 roku weszła ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

19 września 1999 roku praw o działalności gospodarczej

o KRS

o sądach antymonopolowych

o transakcjach handlowych

obowiązuje nas prawo zwyczajowe

PODMIOTY PRAWA GOSPODARCZEGO

KUPIEC - to podmiot gospodarczy, przedsiębiorca

!!!! PRZEDSIĘBIORCA - jest to osoba fizyczna, prawna lub osoba nie posiadająca osobowości prawnej, spółka prawa handlowego, która zawodowo i we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą

Wszystkie spółki kapitałowe mają osobowość prawną.

Ułomna osoba prawna - nie można jej pozywać (jednej osoby) tylko wszystkich wspólników.

Spółka cywilna w świetle obecnego prawa nie jest przedsiębiorcą.

PRZEDSIĘBIORSTWO - są to spółki kapitałowe, banki, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, fundacje, zakłady ubezpieczeń.

POJĘCIE FIRMY

!!! FIRMA - to jest nazwa (to jest imię i nazwisko spółki prawa handlowego)

Spółka cywilna nie jest firmą, bo jest to umowa

Art. 23 K.S.H.

!!!! FIRMA - to nazwa, pod którą spółka prowadzi działalność gospodarczą.

!!! Każda firma składa się z :

1. rdzenia zwanego korpusem

2. dodatki

ad. 1

• Korpus spółki osobowej (wspólnik odpowiada też swoim majątkiem) składa się z nazwiska jednego lub kilku wspólników dlatego, że jeżeli będą wierzycielami spółki to będą wiedzieć od kogo żądać roszczenia

• Korpus spółki kapitałowej może być obrany dowolnie dlatego, że ta spółka odpowiada kapitałem. Sama jest w sobie osobowością prawną.

Ad. 2

Dzielą się na:

• obowiązkowe - to są takie, które muszą występować. Musza określać rodzaj spółki np. spółka jawna, spółka komandytowa, spółka partnerska. Bo nie będzie wiadomo czy odpowiada z pewnymi ograniczeniami czy całością majątku spółki i własnym.

• Fakultatywne - zależy od uznania wspólników. Mogą występować. Przeważnie to jest oznaczenie rodzaju działalności gospodarczej. W większości przypadków te elementy są dodawane np. Jan Kowalski spółka jawna - wytwarzanie tekstyli.

WUDOSTAT 1 - spółka akcyjna - sprzedaż asfaltu, Kraków ul. Żywiecka 9

PODZIAŁ FIRMY:

1. Osobowe

2. Rzeczowe

3. Fantazyjne

4. kombinowane

ad. 1

To taka firma, która wymienia nazwiska wspólników, ale w niektórych przypadkach osób trzecich.

Ad. 2

Określają przedmiot działalności np. ogrodnicza i określają teren

Ad. 3

Składają się z dowolnie wybranych słów i nie wskazują rodzaju działalności

Ad. 4

Powinny łączyć w sobie elementy firmy fantazyjnej i rzeczowej

!!!! FUNKCJE FIRMY:

1. indywidualizacja - brzmienie odróżnia ja od innych

2. reklamowa - dzięki tej indywidualizacji możemy mówić o tzw. funkcji reklamowej zapewnia pewien prestiż przedsiebiorstwa

PRAWEM FIRMOWYM RZĄDZĄ 3 ZASADY:

1. prawdziwości firmy

2. jedności firmy

3. wyłączności firmy

ad. 1 Polega na tym, że brzmienie firmy winno oddawać stan rzeczywisty i stan prawny firmy.

Ad. 2 Spółka może mieć tylko jedna firm e musi być firma bardzo precyzyjnie określona

Ad. 3 nie możliwe, by były tak samo brzmiące firmy.

!!!! ELEMNTY POTRZEBNE DO ZDEFINIOWANIA FIRMY MUSZĄ ZAWIERAĆ:

1. spółka jawna - nazwisko lub nazwy wszystkich wspólników lub nazwisko lub nazwę jednego lub kilku wspólników oraz oznaczenie np. spółka jawna

2. spółka partnerska - nazwisko co najmniej jednego partnera oraz dodatkowo oznaczenie PARTNER lub PARTNERA i dodać wolny zawód np. pracownik

3. spółka komandytowa - nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy i dodatkowe oznaczenie spółka komandytowa

Komplementariusz - odpowiada całym swoim majątkiem

Komandytariusz - odpowiada do wysokości wkładu

Jeśli w spółce komandytowej jest tylko komandytariusz to nie odpowiada do wysokości wkładu tylko tak jak komplementariusz

4. spółki kapitałowe - muszą zawierać określenie spółka z o. O. Lub s.a. może być reszta dowolna, ale bez określen wulgarnych

Prokura, spółki osobowe - jawna, cywilna

WYKŁAD NR 3: 8.04.2006r.

Na gruncie prawa cywilnego mówimy o pełnomocnictwie jak też chodzi o prawo gospodarcze to mówimy o pełnomocnictwie w spółce. Jednakże to pełnomocnictwo nie jest tak porównywalne jak pełnomocnictwo w ramach prawa cywilnego. Jednak pełnomocnictwo w ramach spółek jest o wiele szersze.

PEŁNOMOCNICTWO - to umocowanie jakiejś osoby tzw. pełnomocnik do reprezentowania danego mocodawcy.

Pełnomocnictwo to może być:

1. ogólne

2. bardziej szczegółowe

Rodzaj tego pełnomocnictwa decyzje o tym, kto i jakie czynności wykonuje lub w jaki sposób jest odpowiedzialny. W razie przekroczenia takiego pełnomocnictwa mogą być wyciągnięte różne sankcje.

PROKURA - to pełnomocnictwo w ramach spółki jest to reprezentowanie spółki na zewnątrz począwszy od zwykłego zarządu.

Prokura może powstać w wyniku:

1. ustanowienie prokury (w spółkach osobowych wymaga zgody członków zarządu wszystkich wspólników)

2. udzielanie prokury (pełnomocnictwa) to złożenie odpowiedniego oświadczenia woli wybranemu prokurentowi najlepiej na piśmie.

PROKURENT:

• nie może zbyć przedsiębiorstwa

• nie może obciążyć nieruchomości

• nie może sprzedać przedsiębiorstwa

• nie może wydzierżawić przedsiębiorstwa

Prokura wygasa poprzez:

1. odwołanie prokury przez któregokolwiek mocodawcę

2. w razie śmierci prokurenta

3. w razie śmierci mocodawcy prokura nie wygasa

4. ogłoszenie upadłości spółki

5. kiedy z powodu pewnych okoliczności traci się zdolność do pewnych czynności prawnych art. 928 K.C.

Rodzaje prokury:

• prokura samoistna - prokurent działa samodzielnie

• prokura łączna

Prokura powinna być wpisana do Rejestru. Wpis prokury ma charakter deklaratoryjny.

KRAJOWY REJESTR SĄDOWY

Działa od 1 stycznia 2001 roku.

Mówiąc o KRS mówimy o tzw. banku danych.

Podział KRS:

1. rejestr przedsiębiorców

2. rejestr stowarzyszeń organizacji społecznych i zawodowych, fundacji, ZOZ - Zakładów Opieki Zdrowotnej (szpitale)

3. rejestr dłużników niewypłacalnych.

Apelacja idzie do sądu apelacyjnego; decyzja idzie do sądu 1-szej instancji do sądu II. Postępowanie sądowo-administracyjne - kasacja idzie do NSA.

KRS - jest to sąd okręgowy.

Sąd okręgowy (KRS) - nie obejmuje całego województwa. Sąd okręgowy ma swój własny sąd rejonowy.

Rejestrować należy się w sądzie rejestrowym zamiejscowym i potem jest to przekazywane do sądu okręgowego. Ażeby usprawnić ten system należy zatrudnić więcej referendarzy lub usprawnić system internetowy. Jest to tryb nieprocesowy.

Odpisy i wpisy są odpłatne.

ZASADY REJESTRACJI:

1. zasada jawności materialnej - występują tutaj dwa domniemania:

1. treść wpisu jest zgodna z prawem

2. treść wpisu jest powszechnie znana

To są domniemania czyli można je obalić. A wtedy rodzi się odpowiedzialność cywilna i odpowiedzialność karna. Wszystkie dane w KRS musza być wpisane.

2. zasada jawności formalnej - wszystkie dane w rejestrze są ogólnodostępne. Większość danych jest drukowana w Monitorze Polskim.

Wpisy te maja charakter deklaratoryjny jak i konstytutywny. Liczy się data wpływu wniosku i jest to data wpisu do rejestru. Jeżeli są błędy to urzędnik jest zmuszony do wezwania wnioskodawcy. On znowu jest zmuszony do uzupełnienia wniosku w ciągu 7 dni.

Wpis może być:

• obligatoryjny

• fakultatywny

• deklaratoryjny

• konstytutywny

• z urzędu

• na wniosek (specjalny formularz, uiszczona opłata sądowa)

Rejestr przedsiębiorstw - składa się z tzw. podrozdziałów np. rejestr spółek handlowych, czy rejestr przedsiębiorstw handlowych

Forma rodzaju spółek:

• statut

• organy

• siedziba

• wspólnicy

PRAWO SPÓŁEK

Spółki dzielimy na:

1. spółki handlowe

2. spółka cywilna

ad. 1

art. 860 K.C. - wspólnicy dążą wspólnie do osiągnięcia wspólnego celu poprzez działanie

art.3 KSH

Różnica między spółkami handlowymi a spółką cywilną:

1. spółka cywilna jest regulowana przez K.C. a spółki handlowe przez K.S.H. wszystkie pozostałe rodzaje spółki prawa handlowego regulowane są przez K.S.H.

2. spółki handlowe są podmiotami prawa (pozywamy je jako spółki) w przypadku spółki cywilnej nie ma mowy o podmiocie prawa to jest po prostu umowa między kontrahentami. Są to stosunki zobowiązaniowe.

3. Spółka cywilna - wniesienie wkładu nie jest obowiązkowe, nie jest to obligatoryjne

Spółki handlowe - wniesienie wkładu jest obowiązkowe, określa się także rodzaj i wysokość wkładu w umowie.

4. Cel: spółka cywilna - to cel gospodarczy nie koniecznie zarobkowy

Spółki handlowe - to spółki osobowe - wspólnicy odpowiadają też swoim

majątkiem. Mamy doczynienia z

działalnością zarobkową sp. Komandytowa,

sp. jawne

Spółki kapitałowe - cel jest dowolny, ale musi to być cel zgodny z

obowiązującym prawem.

Sami wybieramy rodzaj działalności gospodarczej, sami wybieramy rodzaj podpisywanych umów, czyli zasadniczo obowiązują przepisy względnie obowiązujące.

W przypadku trzecich osób mówimy o przepisach bezwzględnie obowiązujących funkcjonowanie Rady Nadzorczej.

KLASYCZNY SCHEMAT PODZIAŁU SPÓŁEK

SPÓŁKA CYWILNA ART. 860 K.C.

SPÓŁKA HANDLOWA

To jest spółka cywilna - jeden jest tylko rodzaj

spółki kapitałowe - odpowiedzialność wspólników tylko kapitałem wniesionym do spółki (spółka z o.o. i akcyjna) spółki osobowe - odpowiedzialność wspólników jest też własnym majątkiem: sp. jawna - jest bardzo podobna do sp. Cywilnej sp. partnerska - zakładają ja różne wolne zawody np. lekarze, dentyści sp. komandytowo - akcyjna sp. cywilna - odpowiedzialność jest rozwinięta na majątek wspólników sp. komandytowa - nie jest oczywista w swym zakresie, bo jest i komandytariusz i komplementariusz

10 zasad funkcjonowania spółek:

1. spółki osobowe nie są osobami prawnymi

2. z chwila dokonania wpisu (złożenia wniosku) rozpoczyna się działalność spółki

3. spółka osobowa jest wyposażona w zdolność prawną, czyli może zaciągać zobowiązania, może zawierać umowy i może być pozwana do sądu

spółka cywilna - nie posiada zdolności do czynności prawnej (pociąga się tutaj wspólników a nie spółkę, bo to jest umowa, a nie podmiot prawa)

4. konsekwencja nie posiadania przez spółki osobowe osobowości prawnej jest odpowiedzialność całym majątkiem, a nie tylko wkładem

5. odpowiedzialność w spółkach osobowych może być: (nie mówimy o spółkach kapitałowych w tym przypadku)

1. pełna - oznacza to, że poszczególni wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem prywatnym. Klasycznym przykładem tej odpowiedzialności jest spółka jawna oraz komplementariusz w spółce komandytowej

2. ograniczona - spółka partnerska, komandytariusz w spółce komandytowej; odpowiedzialność do wysokości wniesionych wkładów

3. wyłączona - jest to akcjonariusz w spółce komandytowo - akcyjnej

odpowiedzialność w spółkach kapitałowych - do wysokości wkładu spółki

6. spółka osobowa musi realizować cel gospodarczy, natomiast spółka kapitałowa może realizować cel dowolny, byle był on zgodny z prawem

7. spółki osobowe nie musza posiadać żądnego minimum kapitałowego

8. przedmiot wkładu:

1. spółka osobowa - to może być praca i ma ten wkład charakter niepieniężny

2. spółka kapitałowa - to jest wkład pieniężny

9. przyjęcie nowego wspólnika:

1. spółka osobowa - musi być zgoda wszystkich wspólników na przyjęcie nowego wspólnika

2. spółka kapitałowa - skład osobowy tutaj jest zmienny, tutaj jest pełna rotacja członków (ciągłe zmiany)

10. skład spółki:

1. spółka osobowa - co najmniej dwuosobowa (to jest minimum)

2. spółka kapitałowa - może być jednoosobowa

11. zmiany postanowień umowy spółki:

1. spółka osobowa - potrzebna jest zgoda wszystkich wspólników

2. spółka kapitałowa - potrzebna jest zgoda tzw. kwalifikowanej większości wspólników lub akcjonariuszy

12. co do zasady wspólnik może wypowiedzieć swój udział - spółki osobowe

wspólnik nie może wypowiedzieć swojego udziału - spółki kapitałowe

II. Podział spółek:

1. wieloosobowe

2. jednoosobowe - może nią być tylko spółka akcyjna

III. podział spółek:

1. spółki publiczne - to tylko spółka akcyjna, której akcje zostały dopuszczone do obrotu publicznego (papiery wartościowe)

2. spółki prywatne

• spółka dominująca - gdy dysponuje większością na bazie tej podporządkowanej na walnym zgromadzeniu

• tzw. lwia spółka

• spółka podporządkowana - to spółka kapitałowa, gdzie inna spółka prawa handlowego dysponuje 20% głosów na Walnym Zgromadzeniu Wspólników

Mówiąc o przedsiębiorcy to mówimy o spółkach prawa handlowego. Nie mamy na uwadze spółki cywilnej.

---