2 TEMAT: RYZYKO W DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA

 

Ryzykiem nazywamy statystyczne prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia losowego o charakterze negatywnym dla dotkniętego przedmiotu. Ryzyko występuje wtedy, gdy prawdopodobieństwo realizacji zamierzonego zadania dla spełnienia się określonych warunków itd., zawiera się w granicach 0<P(x)<1, gdzie P(x) oznacza prawdopodobieństwo wystąpienia zmiennej losowej, statystycznie pojęciem ryzyka określa się sytuacja, w której co najmniej jeden z elementów nie jest znany.

 

Niepewność występuje wtedy, kiedy podejmując decyzje wie się, iż wszystkie dopuszczalne zdarzenia i wyniki są możliwe, ale nie jest możliwe określenie prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia losowego. Niepewność jest niepoliczalna, tzn. brak jest statystycznych parametrów dla oszacowania możliwości powstania zdarzenia losowego.

 

Źródła ryzyka:

1. 1)       Makroekonomiczne (niezależne od przedsiębiorstwa)

• -          niekorzystna koniunktura w kraju;

• -          występowanie zjawisk inflacyjnych;

• -          zmiana sytuacji rynkowej;

• -          zmiana polityki fiskalnej i monetarnej;

• -          zmiana ogólnej sytuacji ekonomicznej i społecznej w kraju;

• -          ograniczenie skłonności do inwestowania;

• -          zmiana w stosunkach z zagranicą;

• -          polityka przyjęta przez banki;

• -          wzrost kosztów obcych źródeł finansowania;

• -          niestabilny lub nieskuteczny system prawny, itp.

 

2. 2)       Mikroekonomiczne (związane z sektorem)

• -          zmian struktur organizacyjnych i własnościowych;

• -          nieodpowiednie proporcje w źródłach finansowania;

• -          zacofanie techniczne;

• -          wzrost konkurencji;

• -          zmiany technologiczne i innowacyjne;

• -          złe decyzje menedźerskie;

 

Sposoby ograniczania ryzyka:

 

1. 1)       Makroekonomiczne:

• -          rzetelną analizę koniunktury gospodarczej;

• -          wykorzystywać informacje bieżące o szeroko rozumianej polityce gospodarczej;

• -          obserwacje rozwoju stosunków z zagranicą;

• 2)       Mikroekonomiczne:

• -          uwzględniać opinię ekspertów;

• -          utworzenie rezerw na pokrycie skutków niepomyślnych decyzji;

• -          skorzysta z usług towarzystwa ubezpieczeniowego;

 

Klasyfikacja ryzyka:

• -          ryzyko właściwe funkcjonujące na zasadach praw wielkich liczb (np. pożar, klęski);

• -          ryzyko subiektywne związane z niedoskonałością człowieka;

 

Ryzyko dzielimy wg. podmiotu na grupy:

• -          inwestycyjne;

• -          transakcyjne;

• -          kredytowe;

• -          ryzyko papierów wartościowych;

• -          ryzyko kursu walutowego;

• -          ryzyko stopy procentowej;

• -          ryzyko płynności;

Ryzyko dzielimy wg. rodzaju:

• -          gospodarcze;

• -          polityczne;

• -          rynkowe;

• -          bankowe;

 

Ryzyko dzielimy wg. okresu oddziaływania ryzyka:

• -          powszechne;

• -          sektora;

• -          przedsiębiorstwa;

 

Ryzyko dzielimy na:

• -          operacyjne;

• -          finansowe;

 

Na poziomie ryzyka operacyjnego wpływa możliwość aktywnego oddziaływania na sprzedaż, cenę i koszty. Istotna jest struktura majątku, którym dysponuje dane przedsiębiorstwo. Jeżeli wzrasta udział majątku trwałego, to zwiększa się również ryzyko operacyjne prowadzonej działalności.

 

Ryzyko finansowe zależy przede wszystkim od struktury źródeł finansowania przedsiębiorstwa. Jeżeli wzrasta udział funduszy obcych w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa, to zwiększa się również ryzyko finansowe w przedsiębiorstwie. Jednocześnie w niektórych przypadkach wzrostu udziału kapitałów obcych w finansowaniu przedsiębiorstwa może spowodować wzrost rentowności jego kapitału własnego ponad rentowność kapitału oółem w przedsiębiorstwie. Jeżeli nadmierny wzrost udziału funduszy obcych w finansowaniu działalności przedsiębiorstwa może spowodować także brak płynności finansowej w przedsiębiorstwie, czyli brak zdolności do terminowego regulowania zobowiązań wobec kontrahentów.

 

 

4 TEMAT: PRZYCHODY I KOSZTY PRZEDSIĘBIORSTWA

 

Przychody przedsiębiorstwa:

• -          przychody ze sprzedaży netto;

• -          pozostałe koszty operacyjne;

• -          przychody finansowe;

Przychody ze sprzedaży zależą od:

1. a)       ilości sprzedanych produktów;

2. b)       wysokość ceny;

Cena kształtuje się pod wpływem rynku. Polityka: duży obrót, mały zysk jednostkowy.

Monopolista kształtuje ilość i cenę (maksimum zysku)

Pozostałe przychody operacyjne:

1. a)       przychody ze sprzedaży lub wpływ z likwidacji środków trwałych;

2. b)       przychody powstające w wyniku rozwiązania rezerw;

3. c)       przychody z umorzonych lub przedawnionych zobowiązań;

4. d)       przychodem będzie aktualizacja (wzrost) wartości zapasów;

5. e)       otrzymane odszkodowania;

6. f)         dotacje, subwencje, dopłaty, darowizny;

Przychody finansowe:

1. 1)       Należności z tytułu posiadanych udziałów w innych przedsiębiorstwach;

2. 2)       Naliczenie procentu od powierzonych innym podmiotom środków finansowych;

3. 3)       Zyski ze sprzedaży papierów wartościowych;

4. 4)       dodatnie różnice kursowe;

 

Udział kosztów w przychodach to wysokość kosztów.

 

Wydatkiem nazywamy każdorazowe pomniejszenie środków pieniężnych z kasy lub rachunku bankowego przedsiębiorstwa. Nie każdy jednak wypływ pieniądza będzie kosztem. Kosztami będą tylko te wydatki, które związane są z bieżącą działalnością przedsiębiorstwa.

Do kosztów nie mogą być zaliczone:

• -          nakłady o charakterze inwestycyjnym;

• -          kary, grzywny, odszkodowania;

• -          wydatki zbędne (amortyzacja drogich samochodów, nadmierne wydatki na reklamę)

 

Sposoby ewidencji kosztów:

• -          kalkulacyjny układ kosztów;

• -          porównawczy układ kosztów;

Kalkulacyjny układ kosztów stosują zwykle te przedsiębiorstwa, które wytwarzają produkcję o zróżnicowanej strukturze asortymentowej i dla prawidłowego skalkulowania cen poszczególnych jej asortymentów muszą znać koszt własny każdego rodzaju produktu.

 

Ogół ponoszonych kosztów w przedsiębiorstwie można podzielić na:

• -          koszty rzeczowe;

• -          koszty finansowe;

• -          koszty osobowe;

• -          koszty pozostałe;

 

Koszty rzeczowe:

• -          koszty związane ze zużyciem surowców, materiałów i energii potrzebnej do prawidłowego przebiegu procesu produkcyjnego w przedsiębiorstwie;

• -          koszty związane ze zużyciem rzeczowych składników majątku przedsiębiorstwa jego amortyzacja; Funkcje amortyzacji: {umorzenia (korekta wartości początkowej środka trwałego), kosztowa (obciąża koszty przedsiębiorstwa, ale nie jest wydatkiem), finansowa (gromadzenie funduszy pieniężnych przeznaczonych na reprodukcję środków trwałych)};

• -          koszty zużycia tzw. usług obcych np. transportu, telekomunikacja, remonty itp.

Koszty osobowe (pracy):

Ważną grupę kosztów są w przedsiębiorstwie koszty związane z zatrudnieniem pracowników. W ich skład obok wynagrodzenia za wykonaną pracę wchodzą inne wydatki na rzecz zatrudnionych, nie objęte wynagrodzeniem za pracę. Będą to:

• -          wynagrodzenia za nieprzepracowany czas pracy;

• -          premie, nagrody;

• -          świadczenie w naturze;

• -          świadczenia ubezpieczenia społecznego;

• -          koszt opieki społecznej i socjalnej;

• -          koszty szkoleniowe.

Koszty finansowe:

• -          odsetki i prowizje od zaciągniętych kredytów i pożyczek na finansowanie bieżącej działalności;

• -          dyskonto przy zakupie weksli przez bank, straty na sprzedaży papierów wartościowych;

• -          ujemne różnice kursowe;

• -          rezerwy na pewne lub ewentualne straty związane z operacjami finansowymi.

Weksel jest to krótkoterminowy papier wartościowy, w którym wystawca zobowiązuje się do zapłaty określonej kwoty pieniężnej określonej osobie, określonej kwoty pieniężne w określonym miejscu w określonym czasie.




Wn - wartość nominalna

d - stopa dysk.

t - czas od momentu wystawienia weksla do dyskonto do upływu terminu wykupu

 

Koszty pozostałe:

Są to koszty nie zaliczone do żadnej z wyżej wymienionych grup, np. koszty ogólne zarządu przedsiębiorstwa, podatki, delegacje służbowe.

 

Koszty stałe są zależne od wielkości produkcji, ale na jednostkę są stałe. (koszty materiałów)

Poziom kosztów stałych wpływa na prędkość zwiększenia zysku przedsiębiorstwa, gdy wzrasta jego sprzedaż.

SCHEMAT LICZENIA WYNIKU FINANSOWEGO

1) przychody działalności operacyjnej -

2) koszty działalności operacyjnej =

3) wynik na działalności operacyjnej + (1-2)

4) przychody finansowe -

5) koszty finansowe =

6) wynik brutto na działalności gosp. + (3+4+5)

7) zyski nadzwyczajne -

8) straty nadzwyczajne =

9) W-F brutto - (6+7+8)

10) podatek dochodowy =

11) W-F netto (9-10)

 

.

ZYSK I JEGO FUNKCJE

1. 1)       zysk jest najbardziej ogólnym i wszechstronnym miernikiem oceny pracy przedsiębiorstwa;

2. 2)       zysk może motywować właścicieli kapitału i załogę do jego pomnażania;

3. 3)       zysk stanowi źródło samofinansowania rozwoju;

ad.1.

• -          jest on wskaźnikiem odzwierciedlającym efekty działalności;

• -          ma syntetyczny charakter;

• -          ma najszersze pole recepcji (wiąże się ze wszystkimi elementami gospodarki przedsiębiorstwa);

• -          jest zawsze skwantyfikowany (określony jednoznacznie ilościowo);

ad.2.

W przedsiębiorstwach prywatnych zysk jest naturalnym motywem podejmowania decyzji i dalszej realizacji działalności jest on bowiem w tym zakresie czynnikiem sprawczym (motorycznym). Jest tak dlatego, że zysk powoduje powstanie dochodów osobistych właścicieli oraz tworzy podstawę do pomnażania wartości kapitału. W firmach państwowych istnieje potrzeba zbudowania mechanizmu zainteresowania kierownictwa i załogi kształtowaniem zysku. Służyć temu mogą premie wypłacane z zysku, a także ocena jakości działania kierownictwa przez pryzmat osiągniętego zysku.

ad.3.

Zysk jest istotnym źródłem zwiększenia kapitału własnego, a pośrednio pozycji firmy na rynku. Jest to czynnik wzmagający zainteresowanie właścicieli wynikiem finansowym. Z pewnym uproszczeniem można to sprowadzić do polepszenia warunków trwania i rozwoju miejsca pracy, a przynajmniej do utrzymania dotychczasowej jego sytuacji.

 

Wyniki finansowy netto (zysk netto) stanowi różnicę pomiędzy wynikiem działalności operacyjnej, skorygowanej o saldo wyniku na operacjach nadzwyczajnych, a obowiązkowymi obciązeniami z tytułu podatku dochodowego i płatności z nim zrównanych.

 

Jako zysk na operacjach finansowych traktujemy różnice między przychodami z operacji finansowych a kosztami prowadzonych operacji finansowych.

 

Wskaźnik zyskowności

Wskaźnik ten informuje o wysokości zysku wygospodarowanego na działalności typowej, który przypada na każdy 1 zł wykonanego obrotu lub procesu wartości przychodów. Omawiany wskaźnik uwidacznia efektywność działania w podstawowej dziedzinie do której przedsiębiorstwo zostało powołane. Jeśli dla dokonania ocen porównawczych dokonuje się eliminacji z miernika pewnych wielkości finansowych możliwe jest dokonywanie badań analitycznych między przedsiębiorstwami tego samego sektora.

zysk netto : sprzedaż netto = wskaźnik zyskowności

 

MARŻA ZYSKU BRUTTO

Miernik ten daje bardziej ogólny podgląd na rentowność sprzedaży, bowiem uwzględnia, obok wyników operacyjnych, także zyski poza operacyjne i efekty nadzwyczajne. Informuje zatem jaka wartość zysku, wyrażona w złotych lub w procentach przypada na sprzedaż brutto lub netto.

 

ZYSKOWNOŚĆ MAJĄTKU

Zwana także wskaźnikiem zwrotu z inwestycji. Ilustruje efektywność przedsiębiorstwa w zakresie gospodarowania. Jego wadą jest to, że nie uwzględnia on wpływu struktury źródeł finansowania. Stąd analiza musi być przynajmniej uzupełniona wskaźnikiem rentowności własnego kapitału.

zysk netto : majątek ogółem = zyskowność majątku

 

RENOWNOŚĆ KAPITAŁU

Można stwierdzić, że miernik ten odzwierciedla opłacalność inwestowania w daną firmę. Jego wysokość powinna być wyższa od inflacji i kształtować się na poziomie rynkowej stopy procentowej.

zysk netto : kapitał własny = rentowność kapitału

 

 

 

6 Temat: Proces finansowania

 

Finansowanie:

1. 1)       zewnętrzne

1. a)      własne:

• -          emisja akcji;

• -          dopłaty akcjonariuszy;

• -          udziały;

• -          dopłaty wspólników;

• -          wkłady wpisowe;

• -          dotacje;

• -          pozostałe;

2. b)      obce:

• -          kredyty krótkookresowe;

• -          długookresowe pożyczki i kredyt;

• -          kredyt dostawcy;

• -          kredyt odbiorcy;

• -          faktoring;

• -          leasing;

• 3)       Wewnętrzne:

1. a)      z transformacji majątku:

• -          z bieżących wpływów;

• -          z dopisów amortyzacyjnych;

• -          ze sprzedaży zbędnego majątku;

• -          z przyspieszenia obrotu kapitału;

• -          pozostałe źródła;

1. c)       poprzez kształtowanie kapitału:

• -          zatrzymanie zysku;

• -          kształtowanie długookresowych rezerw, funduszy emerytalnych;

 

Ważną cecha finansowania zewnętrznego własnego jest to, że uzyskany kapitał pieniężny lub rzeczowy pozostaje do dyspozycji przedsiębiorstwa przeważnie na czas nieokreślony. Konsekwencją bezterminowego angażowania kapitału jest powstanie stosunków własnościowych, z których wynika prawo do udziału w podziale zysku lub czasem obowiązek uczestnictwa w pokrywaniu strat przedsiębiorstwa. Uzyskany kapitał stanowi bazę gwarancyjną wierzycieli.

 

Podstawową cechą finansowania zewnętrznego obcego na tle zewnętrznego własnego jest to, że kapitał odstępowany jest przedsiębiorstwom na czas określony i w uzgodnionym terminie podlega zwrotowi. W tym przypadku powstają stosunki dłużne. Istotą tego finansowania jest także to, że od pożyczonego kapitału należy z reguły płacić odsetki. Kapitał obcy może być w części utracony w wyniku występowania strat wtedy, gdy dla ich pokrycia okaże się niewystarczający kapitał własny.

 

Podstawowe zalety kapitału własnego:

Ⴗ jest on stabilnym źródłem finansowania działalności przedsiębiorstwa;

Ⴗ wpływa na zwiększenie płynności finansowej przedsiębiorstwa;

Ⴗ stanowi bazę gwarancji dla wierzycieli;

Ⴗ angażowany na czas nieokreślony stanowi podstawę do powstania stosunków własnościowych;

Ⴗ za stosunków własnościowych wynika prawo do dywidendy;

 

Wady kapitału własnego:

Ⴗ nie zawsze przynosi oczekiwane korzyści, zwłaszcza gdy występują straty;

Ⴗ w zależności od warunków umowy współwłaściciel uczestniczy w jego stratach;

Ⴗ straty uszczuplają kapitał własny;

Ⴗ w sytuacji upadłości i likwidacji przedsiębiorstwa roszczenia właścicieli są zaspokajane po uregulowaniu zobowiązań firmy;

Ⴗ w porównaniu do kapitału obcego jest mało elastyczny;

 

Zalety kapitału obcego:

• -          stanowi elastyczne źródło finansowania;

• -          umożliwia podjęcie i realizację przedsięwzięć inwestycyjnych przekraczających kapitał własny;

• -          jego wykorzystanie może wpływać na obniżenie obciążeń podatkowych oraz wzrost rentowności kapitału własnego;

• -          wierzyciel nie ma prawa głosu przy podejmowaniu decyzji w przedsiębiorstwie;

• -          umożliwia kształtowanie optymalnej struktury kapitału;

 

Wady kapitału obcego:

• -          kapitał obcy jest pozyskiwany na określony czas;

• -          wierzyciel ma prawo do odsetek;

• -          uzyskanie kapitału obcego wymaga zabezpieczenia lub gwarancji;

• -          w warunkach inflacji wierzyciele mogą podnieść oprocentowanie;

• -          wraz z e wzrostem zadłużenia wierzyciele mogą otrzymać prawne uprawnienia;

• -          w przypadku likwidacji przedsiębiorstwa wierzyciele zaspokajani są przed właścicielami;

 

SPOSOBY FINANSOWANIA:

1. 1)       samofinansowanie;

2. 2)       samo spłata;

3. 3)       kredytowanie bankowe:

4. 4)       dotowanie;

5. 5)       czerpanie środków z rynku finansowego;

 

Ad.1.

Samofinansowanie jest źródłem wewnętrznym, własnym. Oznacza pokrycie wydatków z własnych przychodów oraz przeznaczenie nadwyżek finansowych na finansowanie procesu wzrostu, są to: zysk netto, amortyzacja, rozwiązane rezerwy celowe. Cechą samofinansowania jest zgromadzenie funduszu samofinansowania.

Ad.2.

Samo spłata jest odwrotnością procesu samofinansowania. Przy samo spłacie najpierw uzyskuje się określony przedmiot i dzięki jego eksploatacji odtwarza się środki na spłatę zobowiązania. Typowym przykładem samo spłaty jest leasing.

Ad.3.

Kredytowanie zmusza do kalkulowania opłacalności. Kredyt trzeba spłacić w terminie wraz z odsetkami. Kredyt można swobodnie kształtować zależnie od tempa realizacji inwestycji: zwalniać lub przyspieszać jego wykorzystanie w stosunku do pierwotnych założeń. Kredyt jest „nieograniczoną” formą finansowania.

Pożyczka pieniężna - osoba udzielająca pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a pożyczkobiorca zobowiązuje się zwrócić tą samą ilość pieniędzy.

Kredyt pieniężny - osoba udzielająca kredyt zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony, a kredytobiorca zobowiązuje się oddać tą kwotę w danym terminie z należnymi odsetkami.

 

Cechy pożyczki i kredytu:

• -          są dwustronnie obowiązujące;

• -          są to umowy konsensualne (dochodzi do skutku w chwili podpisania umowy przez strony, a nie w momencie wydania środków pieniężnych);

• -          kredyt jest zawsze odpłatny, a pożyczka może być odpłatna, ale nie musi;

 

Różnice pomiędzy pożyczką i kredytem
Pożyczka	Kredyt
przeniesienie własności	oddanie do dyspozycji bezgotówkowego pieniądza
podlega prawu cywilnemu	podlega prawu bankowemu
nie jest potrzeba podania celu pożyczki	trzeba podać konkretny cel
	wykorzystanie na zasadach i warunkach umowy, bank ma prawo wglądu do wykorzystania kredytu
na piśmie tylko gdy przekracza 500 PLN	zawierany na piśmie
nie musi być odpłatny, ale może	jest odpłatny

 

Umowa kredytu musi być zawarta na piśmie i określać:

1. 1)       Strony umowy;

2. 2)       Kwotę i walutę kredytu;

3. 3)       Cel, przeznaczenie kredytu;

4. 4)       Zasady i termin spłaty;

5. 5)       Oprocentowanie;

6. 6)       Sposób zabezpieczenia kredytu;

7. 7)       Zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania kredytu;

8. 8)       Wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje;

9. 9)       Warunki dokonania zmian i rozwiązania umowy;

 

Rozwiązania normatywne, które zapobiegają koncentracji kredytu.

 

Cel: uniemożliwianie powstania sytuacji, w której niewypłacalność dłużnika banku pociągnie także niewypłacalność(upadłość) banku i w konsekwencji zachwianie stabilności całego systemu bankowego.

Suma udzielanych kredytów, pożyczek, zobowiązań w stosunku do jednego podmiotu lub podmiotów z nim współpracujących nie może przekraczać 25% kapitału własnego.

Bank musi zgłaszać do Komisji Nadzoru Bankowego fakt udzielenia kredytu przekraczającego 10% kapitału własnego.

 

Wyjątki od ograniczeń 25% funduszy własnych banku:

1. 1)       gdy strony zobowiązania wobec banku to skarb państwa, Rząd, banki centralne państw członkowskich Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju;

2. 2)       gdy wierzytelność została zabezpieczona zastawem na prawach wynikających z papierów wartościowych, których emitentem jest np.: NBP, Skarb Państwa do wysokości wartości zastawu;

3. 3)       gdy wierzytelność jest zabezpieczona kwotą pieniężną, która została przeniesiona na własność banku do wysokości kwoty.

 

Ocena zdolności kredytowej

Banki udzielają kredytów przedsiębiorstwom posiadającym zdolność kredytową, tj. zdolność do spłaty zaciągniętych kredytów wraz z odsetkami w ustalonym terminie płatności. Zdolność kredytową mają te przedsiębiorstwa, których bieżący i prognozowany wynik finansowy zapewnia wypłacalność.

Etapy badania zdolności kredytowej:

1. 1.)     weryfikacja wiarygodności posiadanych materiałów i informacji, wyjaśnienie nasuwających się wątpliwości, uzyskanie opinii u innych instytucji o przedsiębiorstwie, dokonania inspekcji w siedzibie podmiotu gospodarczego;

2. 2.)     ocena formalno - prawna podmiotu i jego działalności. Polega ona na poznaniu przedsiębiorstwa pod względem jego formy prawnej, sprawdzeniu możliwości podejmowania czynności prawnych i zakresu oraz charakteru zaciągniętych zobowiązań.

3. 3.)     analiza ekonomiczno - finansowa przedsiębiorstwa poprzez: (a) analizę sprawozdań finansowych; (b) analizę wskaźnikową; (c) analizę informacji finansowych; (d) analizę SWOT;

Analiza bilansu polega na ocenie:

• -          wielkości i dynamiki wzrostu sumy bilansowej;

• -          struktury i dynamiki podstawowych składników aktywów (majątek trwały i obrotowy);

• -          struktury finansowania tego majątku;

• -          wielkość kapitału obrotowego;

• -          zapotrzebowania na kapitał obrotowy;

• -          salda netto środków pieniężnych;

Oceniając rachunek zysków i strat należy przeanalizować:

• -          przychody ze sprzedaży, ich strukturę i zmiany;

• -          wysokość poniesionych kosztów oraz ich strukturę (koszty stałe i zmienne);

• -          zysk netto lub strata netto;

Analiza wskaźnikowa przedsiębiorstwa obejmuje kilka wybranych grup wskaźników:

• -          zyskowność;

• -          płynność finansowa;

• -          wypłacalność (wiarygodność kredytowa);

Analiza SWOT:

• -          mocne strony firmy (np.: potencjał, kapitał technika, technologia, managment);

• -          słabe strony (np.: aspekty ograniczające rozwój firmy);

• -          szanse i zagrożenia (analiza rynku, konkurencja);

 

Dokumenty porzebne do wzięcia kredytu to m.in. biznes plan i studium wykonalności.

Biznes plan to zbiór dokumentów planistycznych i zawiera:

• -          przedsięwzięcia inwestycyjne;

• -          miejsca przedsięwzięcia;

• -          cele przedsięwzięcia;

• -          sposoby i środki zmieniające do osiągnięcia tych celów w określonym horyzoncie czasowym;

Studium wykonalności to dokument, którego forma określona jest według standardów UNIDO. Powinno zawierać:

• -          opis projektowanego zamierzenia;

• -          charakterystykę kierownictwa realizującego przedsięwzięcie inwestycyjne;

• -          informacje o dotychczasowych wynikach finansowych firmy;

• -          dokładną analizę możliwości realizacji;

• -          ocenę wrażliwości na przyszłe zmiany sytuacji parametrów np.: inflacja;

• -          analiza SWOT;

• -          ocena wykonalności inwestycji;

 

Ad.4.

Dotowanie - jako forma bezzwrotnego finansowania z budżetu podlega obecnie totalnej krytyce i jest w praktyce stopniowo eliminowane. Jest to bowiem źródło darmowe i przedsiębiorstwo w związku z jego wykorzystaniem nie ponosi żadnych kosztów. Z psychologicznego punktu widzenia nacisk położony jest tu na staranie się o nową dotację, a nie na rzeczywistą poprawę rezultatów działalności. Oznacza to, że dzięki dotacji utrzymuje się na koszt społeczeństwa nieefektywną działalność. Występowanie dotacji jest uzasadnione gdy:

• -          gdy o cenie decyduje władza państwowa i owa cena kształtowana jest w konsekwencji relatywnie na niskim poziomie. Dotacja przynosi zysk.

• -          gdy jest to działalność o niebagatelnym znaczeniu społeczno-gospodarczym, a nie przynosząca jednak bezpośrednio zwrotu nakładów, przynajmniej w postaci amortyzacji;

Ad.5.

Rynek finansowy jako źródło zasilania finansowego przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwa mogą finansować swoją działalność ze środków pożyczonych bezpośrednio na rynku finansowym. Z szerokiej gamy instrumentów finansowych funkcjonujących na tym rynku tylko część z nich może być wykorzystywana przez przedsiębiorstwa jako źródło pozyskania przez nie kapitału.

Spośród instrumentów rynku pieniężnego w takiej roli występują bony komercyjne oraz komercyjne weksle inwestycyjno-terminowe oraz towarowy kredyt, zaś w przypadku rynku kapitałowego jego źródło zasilania w kapitał przedsiębiorstw występują obligacje przedsiębiorstw i akcje.

Akcja jest to papier wartościowy, stwierdzający udział w majątku spółki akcyjnej. Akcje emitowane są przez spółki akcyjne. Liczba akcji nabytych przez akcjonariusza określa wielkość posiadanego przez niego kapitału spółki. Wyróżnia się akcje (a) imienne lub na okaziciela, (b) zwykłe lub uprzywilejowane. Akcjonariusz ma prawo do dywidendy, prawo do uczestnictwa w spółce akcyjnej, prawo udziału w majątku spółki w momencie jej likwidacji.

cena rynkowa - cena wyznaczona przez kurs giełdowy, zmienia się w zależności od popytu i podaży.

cena emisyjna - cena wg, której akcje oferowane się przez emitenta.

cena nominalna - określona na dokumencie, stanowi jednostkę podstawową kapitału akcyjnego, tzn. wynik podzielenia kapitału przez ilość akcji.

Obligacja jest to papier wartościowy emitowany przez różne podmioty np.: przedsiębiorstwa, instytucje finansowe oraz organy władzy państwowej. Jest to forma pożyczki. Emitent zobowiązuje się do wykupienia po określonym czasie i po określonej cenie obligację.

Wyróżniamy obligacje:

• -          państwowe (skarb państwa);

• -          instytucje finansowe (banki, towarzystwa ubezpieczeniowe);

• -          przemysłowe wystawiane przez przedsiębiorstwa;

• -          komunalne wystawiane przez organy samorządowe;

Emitent obligacji informuje o:

• -          celu emisji obligacji;

• -          wielkości emisji obligacji;

• -          warunki wykupu i oprocentowania obligacji;

• -          relacji wartości emisji obligacji wraz z należnym oprocentowaniem do wielkości posiadanych funduszy własnych emitenta;

• -          opinii dyplomowanych biegłych księgowych dotyczących stanu majątku;

• -          ewentualnej wysokości gwarancji;

• -          ewentualnych dodatkowych świadczeniach;

• -          ogłasza bilans roczny (w okresie dokonania emisji obligacji);

Użytkownicy informacji ze sprawozdań finansowych to:

• -          akcjonariusze (zysk, stopa wzrostu kapitału, wypłacalność);

• -          kredytobiorcy (płynność finansowa, wypłacalność);

• -          odbiorcy (pozycja finansowa, możliwość realizacji zamówień);

• -          państwo (informacje podatkowe);

• -          konkurencja (struktura kosztów);

• -          prawnicy (wypłacalność, zyskowność, stabilność);

• -          zarząd (sytuacja ekonomiczno-finansowa firmy);

 

MAJĄTEK
TRWAŁY	OBROTOWY
środki trwałe	zapasy
wartości niematerialne i prawne	krótkoterminowe papiery wartościowe
należności długoterminowe	środki pieniężne
finansowy majątek trwały

 

 

7 tEMAT : Źródła finansowania majątku.

 

Rodzaje kredytów według kryteriów:

1. 1)       wg czasu:

• -          krótkoterminowe (do 1 roku)

• -          średnioterminowe (od 1 roku do 4 lat)

• -          długoterminowe (od 4 lat w górę)

• 2)       wg formy:

• -          towarowy

• -          pieniężny

• 3)       wg przeznaczenia:

• -          eksploacyjne

• -          inwestycyjne

• 4)       wg sposobu zabezpieczenia:

• -          lombardowe

• -          hipotetyczne

• 5)       wg metody kredytowania:

• -          w rachunku bieżącym

• -          w rachunku kredytowym

• -          dyskontowe

• -          akceptacyjne

• -          leasing i faktoring

• 6)       wg kredytowania:

• -          bankowy

• -          dostawy

• -          odbiorcy

• 7)       wg waluty kredytu:

• -          złotowy

• -          dewizowy

 

Kredyty w rachunku bieżącym

Bank daje kredytobiorcy upoważnienie do przekroczenia salda na jego rachunku bieżącym do wysokości limitu przyznanego w umowie kredytowej. Jest to kredyt odnawialny, tzn. każdy wpływ na rachunek bieżący powoduje jednocześnie odnawianie się limitu kredytowego, który może być przez kredytobiorcę wielokrotnie wykorzystany, aż do wygaśnięcia umowy kredytowej.

 

Kredyt w rachunku kredytowym

Uruchamianie kredytu następuje przez otwarcie dla kredytobiorcy wydzielonego rachunku kredytowego, służącego do ewidencjonowania stanu zadłużenia z tytułu wykorzystanego kredytu. Może przybrać formę:

• -          kredytu na sfinansowanie jednej określonej transakcji;

• -          kredytu na wymagalne zobowiązania;

• -          kredytu na sfinansowanie należności;

 

Kredyt dyskontowy - weksel

Weksel jest to dokument zobowiązujący wystawcę do bezwarunkowego zapłacenia określonej kwoty pieniężnej w oznaczonym terminie.

*Rozróżnia się dwa rodzaje weksla: własny i trasowany.

Funkcje weksla:

• -          płatnicza;

• -          kredytowa;

• -          gwarancyjna (zabezpiecza zapłatę);

• -          obiegowa (sprzedaż kolejnym osobą);

• -          refinansowa (redyskonto weksla w Banku Centralnym);

 

Operacje dyskonta polega na zakupie weksla przed upływem terminu jego płatności i z potrąceniem przez bank oprocentowania (dyskonta).

 

D= (W ^. d% ^. t):(100 ^. 360)

W - suma weksla

d - stopa dyskontowa w skali roku

t - ilość dni do daty płatności weksla

Kredyt odbiorcy

Kredytodawcą jest klient - odbiorca. Udzielenie firmie kredytu przez jego klienta polega na tym, że kupujący dokonuje wpłaty na dane dobro, zanim producent je wyprodukuje. Są to przedpłaty.

Cechy przedpłat:

1. 1)       stanowi dla producenta źródło finansowania i gwarantuje zbyt.

2. 2)       poprawia płynność finansową wytwórcy.

3. 3)       większe ryzyko podejmuje kredytodawca, gdyż kredytobiorca może się nie wywiązać z umowy.

FAKTORING polega na nabywaniu przez wyspecjalizowane instytucje (banki i spółki faktoringowe) należności bieżących (nie przeterminowanych) od różnych podmiotów gospodarczych, przysługujących im od odbiorców z tytułu dostaw towarów i usług oraz na świadczenie dodatkowych usług. Faktoring dotyczy wierzytelności związanych z obrotem gospodarczym. W praktyce przedmiotem faktoringu są najczęściej wierzytelności związane z krótkim terminem płatności (od 14 dni do 210 dni), choć z punktu widzenia prawa nic nie stoi na przeszkodzie aby obejmować faktoringiem także wierzytelności o krótszym bądź dłuższych terminach ich uregulowania. Aby wystąpił faktoring muszą być co najmniej dwie usługi.

Faktor - sprzedawca usług

Faktorant - nabywca

 

Czynności banku w zakresie faktoringu:

• -          ściąganie należności objętych umowa faktoringu;

• -          kierowanie upomnień do opieszałych dłużników;

• -          okresowe sprawdzanie stanu wypłacalności dłużników;

• -          prowadzenie ksiąg handlowych i finansowych faktoranta;

• -          prowadzenie rozliczeń transakcji między faktorantem a dłużnikiem

• -          opracowanie projektów rozwoju faktoranta;

• -          nowoczesny konsulting: produkcja, zbyt, inwestycje, reklama, marketing, doradztwo prawne, doradztwo ekonomiczne, doradztwo podatkowe;

Funkcje faktoringu:

• -          finansowa (odkupywanie należności, udzielanie kredytu)

• -          usługowa (dokonywanie rozliczeń os strony technicznej, np. wystawianie faktur)

• -          gwarancyjna (zagwarantowanie wpływu należności)

Rodzaje faktoringu:

• -          faktoring właściwy

• -          faktoring niewłaściwy

• -          faktoring mieszany

Faktoring właściwy - charakteryzuje się tym, że przelew wierzytelności jest ostateczny i w jego wyniku ryzyko z wypłacalnością dłużnika obciąża instytucje faktoringową (faktor). Występuje funkcja gwarancyjna.

Faktoring niewłaściwy - przelew wierzytelności nie ma charakteru ostatecznego. Ryzyko wypłacalności dłużnika obciąża nadal pierwotnego wierzyciela (faktorant). Nie występuje gwarancja.

Faktoring mieszany - łączy w sobie cechy faktoringu właściwego i niewłaściwego. Określa kwotę graniczną, w której faktorant podejmuje ryzyko wypłacalności dłużnika.

 

Korzyści z umowy faktoringowej:

Pozwala zbywcy :

• -          szybciej uzyskać pieniądze za dostarczone odbiorcom towary;

• -          przenieść na „bank faktoringowy” ryzyko wypłacalności odbiorców;

• -          zlikwidować zatory płatnicze;

• -          zapewnić pokrycie zapotrzebowania na środki obrotowe;

• -          zmniejszyć zobowiązania bieżące;

• -          na wzrost stosunków aktywów bieżących do pasywów bieżących;

• -          oszczędności administracyjne;

Pozwala odbiorcy:

• -          negocjować korzystniejsze warunki zakupu poprzez wydłużanie terminu płatności, czyli zmniejsza ryzyka utraty płynności finansowej;

 

9 TEMAT: ZARZĄDZANIE MAJĄTKIEM OBROTOWYM

Należności - odnoszą się do towarów po cenie sprzedaży, za które sprzedawca nie otrzymał jeszcze zapłaty. Powstaje odroczenie płatności. Udzielamy kredytu kupieckiego.

Celem kredytowania odbiorcy jest stworzenie dogodnych warunków współpracy.

Wielkość należności zależy od: wielkości dziennej sprzedaży kredytowej oraz średniego jaki upływa pomiędzy udzielaniem kredytu a zapłatą.

Polityka zarządzania należnościami obejmuje:

• -          politykę kredytową;

• -          monitorowanie wierzytelności;

• -          ocenę zmiany polityki kredytowej;

Polityka kredytowa:

W ramach tej polityki firma musi określić: (a) standardy kredytowe używane do oceny klientów, (b) warunki kredytowe (limit przyznawanych kredytów).

Standardy kredytowe to kryteria używane przez firmę do oceny wiarygodności kredytowej klientów. Pozwalają określić wzorzec krańcowego klienta, któremu firma może udzielić kredytu.

 

5 C kredytu (kryteria oceny klientów)

1. 1)       reputacja

2. 2)       wypłacalność

3. 3)       kapitał

4. 4)       zabezpieczenie spłaty kredytu

5. 5)       warunki gospodarcze

Ocena wiarygodności kredytowej

Obejmuje: charakter, wypłacalność, kapitał własny. Miary te porównywalne ze standardem kredytowym i oceniają w sposób „zadowalający” lub „niezadowalający”. Następnie kwalifikuje się je do: niskie ryzyko, średnie ryzyko, duże i b. wysokie ryzyko.

 

2/10 net 30 oznacza, że jeżeli klient zapłaci w okresie do 10 dni to otrzyma 2 % upustu. Bez upustu do 30 dni maksymalnie.

 

Koszt rezygnacji z dyskonta = [D : (1-D) x [365 : (OK-OD)]

D - stopa dyskonta

OK - okres kredytu

OD - okres dyskonta

Wniosek: Ⴗ Im wyższa jest stopa dyskonta tym wyższy jest koszt kredytu.

Obieg wierzytelności = sprzedaż kredytowa : wierzytelność

Wolniejszy obieg wierzytelności sygnalizuje narastanie wierzytelności powstających w wyniku sprzedaży kredytowej.

 

Średni okres ściągania wierzytelności (DSO)

DSO = (wierzytelności na koniec miesiąca : średnia sprzedaż) x 30 dni

Wydłużenie średniego okresu ściągania wierzytelności (zwiększenie DSO) sygnalizuje, że klienci w sposób niekorzystny dla firmy zmienili swoje zworce.

 

---