29. Rola łaski w życiu człowieka wg św. Augustyna i św. Tomasza.

- św. Augustyn wnioskował, iż pewni ludzie rodzą się z łaską i dzięki temu niosą oni dobro przez życie, a inni są pozbawieni łaski, już od urodzenia i dlatego też są źli,

- warunkiem tego by człowiek czynił dobro jest łaska,

- dobrzy są jednak jedynie ci, którzy zostali obdarowani łaską przez Boga, a źli to ci, którzy łaską nie zostali obdarowani,

- łaska jest czymś tak wielkim, że nie ma ludzi naprawdę godnych łaski.

- św. Tomasz powołuje się na słowa św. Piotra, że łaską Bożą może być smutek; tylko w jego mocy leży siła nawrócenia;

- Łaską jest jednak również odpuszczenie grzechów, czyli usprawiedliwienie grzesznika. Także wewnętrzne pomoce, prowadzące do uzdrowienia 'chorego na grzech'. Myśleniem św. Tomasza kieruje zasadą: „nic dobrego bez łaski” - każde dobro, które poznajemy i otrzymujemy objawia się nam jako łaska.  

30. Koncepcja prawa św. Tomasza.

św. Tomasz z Akwinu wprowadził w swojej filozofii ideę jednolitego systemu prawa rządzącego światem;

- doktryna trzech rodzajów prawa, zbudowanych hierarchicznie: wszelkie prawa są przejawami jednego prawa Bożego i są z nim zgodne,

- na szczycie znajduje się: 1. prawo wieczyste - tkwi w Bogu,

2. prawo naturalne - jest to prawo boskie odbite w przyrodzie i w ludzkim umyśle,

3. prawo ludzkie ( pozytywne ) - powstaje spontanicznie tam, gdzie ludzie posługiwali się rozumem, jest to konkretyzacja prawa naturalnego.

- prawo to jest ustanowione na jeden cel - Boga, którego podlega wszystko.

31. „Socjologizm” koncepcji Tomasza z Akwinu.

- inaczej: socjologizm etyczny: wyeliminowanie z etyki kategorii powinności i zastąpienie jej badaniem tego, co ludzie uważają za powinne.

- Tomasz uważał człowieka za istotę społeczną i polityczną, żyjąca w gromadzie,

- traktuje człowieka, jako byt biologiczny i porównuje go z innymi bytami; na tym tle wychodzi, iż zwierzęta są przystosowane do przyrody, zaś człowiek musi się do niej przystosować za pomocą rozumu,

- uważa, że ludzie są wolni z natury,

- bez społeczeństwa człowiek, nie jest człowiekiem.

32. Struktura społeczna w renesansowej Florencji, a jej ujęcie w pismach Machiavellego.

- W XVI w. we Włoszech i innych krajach Europy następuje wyraźne przyśpieszenie procesów rozkładu kultury średniowiecznej i struktury społecznej; w tym samym czasie kształtują się zręby nowej kultury i coraz szybsze przechodzenie od cywilizacji feudalnej i kościelnej w odniesieniu do swoich społecznych, politycznych i kulturalnych cech, zaś agrarnej o cecha ekonomicznych do cywilizacji narodowej, miejskiej, świeckiej i laickiej w której ekonomiczny punkt ciężkości przesunął się do handlu i przemysłu.

- zmiany w społeczeństwie renesansowym na początku dotyczyły tylko nielicznych grup ludzi. Renesansowe idee społeczne były w związku z tym raczej zapowiedzią niż podsumowaniem zmian w społecznej rzeczywistości. Tym większą rolę grało w nich dziedzictwo antyku dostarczające schematów ułatwiających porządkowanie nowego doświadczenia;

- hierarchia społeczna nie przestaje istnieć, a kontrasty społeczne ulegają nawet zaostrzeniu, odbywa się jednak coraz szybszy ruch jednostek po „drabinie społecznej”, ( 3-krotnie wzrasta populacja miejska ),

- następuje zmiana roli kobiety,

3 grupy:

 - możni - szlachta
- lud - ludzie bogaci, rzemieślnicy, bankierzy, wolne zawody
- plebs.

- Machiavelli ujednostkowia społeczeństwo do tego stopnia, że jedyną więzią między ludźmi okazuje się ich podleganie jednej i tej samej władzy państwowej.

- W polu widzenia Machiavellego znajdują się niemal wyłącznie władca i poddane jego działaniom jednostki ludzkie. Nietrudno też zauważyć, iż państwa nie uważał on - w przeciwieństwie do większości myślicieli wcześniejszych - za wspólnotę naturalną: było ono dla niego kreacją władcy, który okazał się dostatecznie silny i rozumny, by narzucić innym swoją wolę.

- cała struktura społeczna jest integrowana i utrzymywana przez formułę polityczną, mającej zazwyczaj związek z zasadniczo akceptowaną religią,

- ludzie z natury skłonni są tylko do złego, i jeśli nawet zdarza się, że postępują dobrze, to tylko z konieczności. Tylko prawa czynią ludzi dobrymi. Ten, kto rządzi państwem, musi zatem wychodzić z założenia, że ludzie są źli, podli, leniwi, słabi i zepsuci, i nawet rzadko potrafią być złymi w sposób budzący respekt.

- podważenie sztywnego ładu społecznego, opartego na wyznaczonym przez urodzenie statusie, wzrost znaczenia indywidualnych zasług i zdolności, ułatwiony awans społeczny.

33. Koncepcja pochodzenia władzy Machiavellego.

- władca, który był dostatecznie silny, rozumny i potrafił narzucić swoją wolę kreował państwo,

- 3 główne sposoby:

 - władza dziedziczna, „Księstwa są dziedziczne, jeżeli ród księcia sprawuje rządy przez czas dłuższy.”
- władza zdobyta siłą, poprzez zbrodnie i okrucieństwa - „Utrzyma się przy władzy ten, kto dobrze posługuje się okrucieństwami.”

- władza dzięki przychylności współobywateli.

---