15. Połączenia kości - ogólnie.

- ścisłe (nieruchome) - połączenia ciągłe, niezróżnicowane, bez szczeliny stawowej, łączone poprzez tkanki. W zależności od typu tkanki wyróżniamy - więzozrosty występujące w czterech postaciach

- włóknisty - połączenie odbywa się za pomocą pasm tkanki łącznej zbudowanych z kolagenu np błony międzykostne przedramienia i podudzia

- sprężysty - występuje w postaci pasm tkanki łącznej. Zbudowane z włókien sprężystych (elastyna). Można je rozciągać, nadają żółte zabarwienie np. więzadła żółte w kręgosłupie

- szew - występuje w czaszce między kośćmi płaskimi (cienka warstwa tkanki łącznej)

- gładki - np. szew podniebienny pośrodkowy

- łuskowaty - np. staw łuskowy

- piłowaty - np. strzałkowy

- wklinowanie - osadzenie zębów w zębodołach (cienka warstwa tkanki łącznej ozębionej)

- chrząstkozrosty - za pomocą tkanki chrzęstnej (chrząstki szklistej z włókien chrząstki włóknistej)

- kościozrosty - w wyniku skostnienia więzo- i chrząstkozrostów

- wolne (ruchome, stawowe)

- w stawie wyróżni9amy

- składniki główne stawu

- powierzchnie stawowe kości łączących się ze sobą pokryte są chrząstką szklistą (lub włóknistą). Ukształtowane zwykle tak, ze mamy powierzchnie wypukłe (główki stawów) i wklęsłe (panewki stawowe). Dopasowane powierzchnie stawów amortyzują uderzenia kości i końców stawowych

- torebka stawowa

- część zewnętrzna mocna - błona włóknista

- część wewnętrzna - błona maziowa

- z mocnych pęczków warstw pasm łącznotkankowych. Szczególnie silne pasma to więzadła stawowe (błona włóknista)

- torebkowe

- wewnątrz torebkowe

- zewnątrz torebkowe

- błona maziowa - miękka, przesuwalna, delikatna. Zawiera komórki tłuszczowe, wydziela maź. Może tworzyć fałdy maziowe, zwykle wypełnione przez tkankę tłuszczową. Wypełniają wolne przestrzenie w stawie. Drobne uwypuklenia kosmki maziowe zwiększają powierzchnię wydzielania błony maziowej. Uwypuklenia po za jamę stawu - kaletki maziowe

- jama stawowa - szczelinowata przestrzeń wypełniona mazią

- niestałe elementy stawu

- więzadła stawowe - są mocniejszymi pasmami błony włóknistej torebki. Przytrzymują kości prawidłowo ułożone w stawie. Zabezpieczają oddalaniu się końców stawów od siebie. Hamują zbyt wydatne ruchy w stawie, zabezpieczają kierunek ruchu w stawie. Wzmacniają torebkę stawową

- obrąbki stawowe - zbudowane z chrząstki włóknistej, wystają na brzegu panewek i pogłębiają je

- krążki stawowe całkowicie oddzielają - łękotki stawowe nie dzielą całkowicie
jamę stawu jamy stawowej

Zbudowane z tkanki łącznej włóknistej lub chrzęstnej. Stanowią przesuwalne powierzchnie8e stawowe, dzielą jamę stawu umożliwiając różne ruchy w tym samym stawie. Dopasowane powierzchniami stawowymi do siebie, amortyzują uderzenia końców stawowych.

- rodzaje ruchów w stawach

- ślizgowe

- toczenia

- obrotowe

- Stawy dzielimy na

- proste (dwie kości)

- złożone (więcej niż dwie kości)

- zabezpieczenia przed zwichnięciem

- kostne - warunkowane przez ukształtowanie powierzchni stawowych (staw ramienno - łokciowy)

- więzadłowe - zabezpieczają staw przed zwichnięciem (staw kolanowy)

- mięśniowe - staw ramienny

- rodzaje stawów

- kulisty wolny - główka i panewka stanowią wycinek kuli, panewka dużo mniejsza od główki, staw wieloosiowy (np. staw ramienny)

- kulisty panewkowy - panewka dużo większa niż główka (np. staw biodrowy wieloosiowy)

- zawiasowy - jednoosiowy, zginanie i prostowanie, główka ma kształt bloczka z rynienką kierunkową (np. stawy między paliczkowe, staw goleniowo - skokowy)

- obrotowy - jednoosiowy, główka ma kształt walca, obrót wokół osi długiej (np. staw promieniowo - łokciowy bliższy)

- śrubowy - np. staw szczytowo - obrotowy pośrodkowy przedni i tylny

- elipsoidalny - np. staw promieniowo - nadgarstkowy

- siodełkowy - np. staw nadgarstkowo - śródręczny kciuka

- nieregularny - np. staw mostkowo - obojczykowy

- płaski - np. staw krzyżowo - biodrowy

---