Pytanie 6 Potrzeby jednostkowe i społeczne. Kompensacja i wsparcie społeczne jego rola w edukacji równoległej. Realizatorzy wsparcia społecznego. Wsparcie w pracy wychowawczej i społeczno-kulturalnej.

Potrzeba- brak czegoś, wprowadzając jednostkę w niepożądany stan, będący zwykle motywem do działania w kierunku odpowiedniej zmiany tego stanu, czyli zaspokojenia potrzeby.

Klasyfikacja potrzeb według Maslowa, poprawiona przez K. Zagórskiego:

Wyróżnia się dwa rodzaje potrzeb: potrzeby wynikające z niedostatku i potrzeby wynikające z ludzkiego rozwoju.

Potrzeby z niedostatku- są podstawowymi (pierwotnymi), wspólnymi dla całego gatunku ludzkiego. Człowiek nie nabywa tych potrzeb, nie „uczy się” ich lecz „obudowuje” je odpowiednim zachowaniem, stosownie do panujących obyczajów, kultury i stosunków społecznych. (przykład obudowywanie głodu seksualnego przez instytucję małżeństwa)

kategorie potrzeb niedostatku:

1. potrzeby zaspokajające głody fizjologiczne (jedzeniowy, seksualny, snu itd.)

2. potrzeby bezpieczeństwa (schronienia, ochrony przed agresją)

3. potrzeby przynależności (afiliacji) i identyfikacji (przyjaźń, wymiany myśli, życia społ. i towarzyskiego)

4. potrzeby szacunku ( wobec samego siebie i uznania innych) oraz miłości (uczciwego oparcia)

Nie zaspokojenie tych potrzeb powoduję choroby np. nerwicę

Potrzeby rozwoju (zwane też potrzebami istnienia)- stanowią nie „gatunkową” (jak poprzednie) ale indywidualną właściwość jednostki ludzkiej, która przez osiąganie określonych wartości realizuję swoją ludzką istotę i osiąga pełnię bytu. Niezaspokojenie poprzednich potrzeb prowadziło do choroby. Dla pełnego zdrowia (szczególnie psychicznego) potrzebne jest zaspokojenie potrzeb rozwoju. Główną potrzebą jest :samo urzeczywistniania (samorealizacji). Wyrażają się w potrzebach

1. twórczości

2. wiedzy (informacji)

3. piękna

Stopień zaspokajania potrzeb jest uwarunkowany przez uzdolnienia jednostki, przez stosunki społeczno-ekonomiczne, przez wiek.
Zasada Maslowa: „Jeśli potrzeby niedostatku nie są zaspokojone- potrzeby rozwoju przestają kierować ludzkim zachowaniem się”.
Potrzeby społeczne- potrzeby te odczuwają członkowie różnych grup społecznych, masy ludzkie, i o których społeczeństwo sądzi, że w ich zaspokajaniu muszą dopomóc jednostce instytucje publiczne.

Potrzeby społeczne podlegają ciągłym zmianom: następuje ewolucja potrzeb tradycyjnych, uświadomienie sobie nowych potrzeb; niektóre potrzeby indywidualne upowszechniając się- stają się potrzebami społecznymi.

Kompensacja społeczna- oznacza wyrównanie braków, środowiskowych, utrudniających pomyślny przebieg życia jednostki lub grupy. Pojęcie zaczerpnięte z psycho. Indywidualnej Alfreda Adlera.

W pracy opiekuńczej, wychowawczej i kulturalnej kompensacja ma charakter zaplanowany świadomie w wyniku przeprowadzonej diagnozy społecznej i odniesienia danej osoby czy instytucji do określonego wzorca zachowań. Realizacja jest przez planowe zabiegi środowiskowe, wprowadzające urządzenia, instytucje, które mogą wpływać na zmianę środowiska życia i zastępować sytuacje spaczone, nienormalne- sytuacjami zdrowymi, normalnymi, zaspokajającymi potrzeby ludzkie.

Kompensacje społeczne przykłady:

1. rodzina zastępcza- w której zostało umieszczone dziecka osierocone

2. klub młodzieżowy - „drugi dom” dla młodzieży

3. Kurator sądowy- sprawujący opiekę nad nieletnim

4. dom rencistów

Realizatorzy: Helena Radlińska,

---